Những ngư?i “làm thuê số 1? ở Việt Nam (kỳ 2)

Ngư?i “của? Bill Gates


Trịnh Thanh Lâm (bìa phải) giữ vai trò phiên dịch và tổ chức chương trình cho buổi gặp giữa Thủ tướng Phan Văn Khải và Bill Gates tháng 6-2005
TT - Từng làm giám đốc giải pháp cho Tập đoàn Intel VN và bây gi? là giám đốc marketing của Microsoft VN, lương khoảng 40.000 USD/năm, là ngư?i VN duy nhất tổ chức cuộc gặp giữa ngư?i “giàu nhất hành tinh? - Bill Gates - và Thủ tướng Phan Văn Khải tại Mỹ vào tháng 6-2005, Trịnh Thanh Lâm là đại diện một lớp ngư?i trẻ VN tham gia trực tiếp công việc kinh doanh của những tập đoàn đa quốc gia...

Vật lộn với Intel!

Gốc gác ở Hải Dương, như câu tự giới thiệu sau này với nhi?u ngư?i bạn (“Tôi từ quê ra!?), Trịnh Thanh Lâm lớn lên ở chốn quê nhà hi?n lành rồi vào đại h?c th?i bao cấp. Chưa bao gi? nghĩ đến chuyện buôn bán, thế nhưng kinh doanh là công việc đầu tiên mà Trịnh Thanh Lâm bước vào sau khi tốt nghiệp ngành toán - ?ại h?c Tổng hợp Hà Nội năm 1988.

Lúc đó đã có quyết định giữ Thanh Lâm ở lại trư?ng nhưng kẹt vấn đ? biên chế. Th?i ấy, cử nhân toán h?c như anh chỉ có thể hưởng nửa mức lương so với những ngư?i trong biên chế, vậy là vào đ?i để tự mưu sinh bằng cách... đi buôn gạo!

Th?i bao cấp cũng là th?i gạo châu củi quế, mi?n xuôi còn hiếm huống chi mi?n ngược. Gạo được Lâm mua từ Hải Dương vận chuyển lên Cao Bằng bán lại cho bà con mong kiếm vài đồng l?i nuôi thân.

Sau một năm xuôi ngược hàng ngàn cây số, đổ mồ hôi sôi nước mắt, kết quả... lỗ hơn một lượng vàng! Anh chàng cử nhân toán lắc đầu ngao ngán mà trở lại giảng đư?ng Trư?ng Tổng hợp nhận nửa suất lương...

Trong cái rủi luôn có cái may. Khi trở v? trư?ng, bỗng một hôm có đoàn cán bộ bên h?c viện quân y sang trư?ng làm việc, h? muốn trư?ng giúp cho một ngư?i biết v? máy vi tính. Số là h? vừa được tặng thưởng một chiếc máy tính đ?i 286 mà không biết sử dụng ra sao.

Thế là ngư?i rảnh rang nhất được cử đi giúp h?c viện quân y. Lâm được cử đi. Câu h?i duy nhất mà anh phải trả l?i ông trưởng phòng tổng hợp của h?c viện quân y là: “Anh có biết hết các phím trên cái máy tính này không??. “Dạ biết!?. Và Lâm trở thành “chủ nhân? của phương tiện máy tính tối tân nhất vào th?i điểm tháng 2-1990 của h?c viện.

Năm năm sau, một cơ hội tuyệt v?i mở ra với Lâm khi anh được ch?n sang Nhật h?c bốn tháng v? công nghệ thông tin (CNTT). Thật ra, CNTT lúc ấy ở Nhật đã là một tr?i một vực với chiếc máy tính đơn lẻ mà anh từng là bậc thầy.

Lần đầu tiên Lâm quen với khái niệm “hệ thống dữ liệu?, “kết nối mạng?... Nhật Bản th?i ấy đã làm được những bước nhảy v?t có thể gây choáng cho bất cứ quốc gia nào: h? đã sản xuất được máy tính, đã lập được hệ đi?u hành, vi xử lý riêng với khát v?ng nối mạng toàn cầu.

Lâm bắt đầu tự h?c với các dạng ngôn ngữ lập trình cấp thấp và cứ cảm thấy chồn chân trước những gì mà n?n CNTT Nhật Bản đang có. Một ngư?i bạn cư?i và khuyên anh: “Hãy bình tĩnh mà đi tới, bởi Nhật Bản đã như ông già 60 tuổi, còn VN trong lĩnh vực này chỉ là một em bé mới sinh...?.

Ấy vậy mà chỉ sau một th?i gian ngắn Lâm đã được chứng kiến cảnh “ông già 60 tuổi? kia đã phải chấp nhận để một “anh chàng ngư?i Mỹ? làm thay cái việc nối mạng toàn cầu.

Sự kiện này đã làm Lâm suy nghĩ rất nhi?u: chưa hẳn ngư?i VN không thể bắt kịp tri thức CNTT của thế giới... Th?i điểm này - 1997, Tập đoàn Intel mở văn phòng tại VN, một cơ hội mới đang ch? đón một ngư?i trẻ VN...

Lâm kể lại: “Th?i điểm đó tôi đang đi dạy ở thành phố Vinh, Nghệ An. Nghe tin Tập đoàn Intel đang cần một ngư?i nghiên cứu các giải pháp cho khách hàng VN. H? đã ph?ng vấn đến 12 ngư?i mà chưa ch?n được, tôi quyết li?u một phen đăng ký ph?ng vấn đến ba vòng.

Tôi còn nhớ hình ảnh thật tức cư?i trong tình huống cuộc ph?ng vấn chỉ diễn ra bằng... tay, ai nói ngư?i đó hiểu. Nói mãi, nói mãi rồi ngư?i Mỹ phụ trách ph?ng vấn cũng biết l? m? rằng tôi có kiến thức v? CNTT nên phán: “Mày chắc được rồi, chỉ có tiếng Anh tệ quá!?.

?i làm. Thử thách kinh khủng nhất đối với Lâm là khi nghe tiếng chuông điện thoại. Lâm cứ thấy bủn rủn cả ngư?i mỗi khi tiếp những cuộc điện thoại từ nước ngoài g?i sang bởi vốn tiếng Anh ít ?i của mình.

Mà cái gì mình sợ thì cứ tới liên tục. ?iện thoại từ nước ngoài tới tấp g?i v?! ?i h?p cũng lại sợ, một sếp ngư?i Singapore nói: “Cái gì không biết mày cứ h?i tao?. Anh đáp thật tình: “Cái gì tao cũng không biết?.

Anh này trợn mắt, nhún vai và lắc đầu...! Lúc đó Lâm đã 31 tuổi, cái ấm ức của tuổi đáng ra đã phải yên b? công danh khiến anh thấy chỉ có một lối thoát duy nhất: h?c, h?c và h?c!

Hai năm đầu làm việc cho Intel, Lâm không còn th?i gian nào dành cho mình và gia đình. Mỗi ngày phải h?c từ 12-14 gi?, ngư?i cứ căng ra, cái mẹo duy nhất để tránh nỗi sợ hãi khi nhận điện thoại từ nước ngoài là câu nói thuộc lòng bằng Anh ngữ: “Mày cứ gửi mail sang cho tao!?.

Một lần giám đốc ngư?i Anh ở Singapore điện sang nh? mua giùm mấy cái “table cloths? (khăn trải bàn) ở khu du lịch Hội An, nhưng Lâm nghe ra là “table clock? (đồng hồ để bàn) nên nh? ngư?i quen tìm khắp Hội An để mua... đồng hồ để bàn.

Tìm không ra, anh mail sang báo thì vị giám đốc ngớ ra cư?i ầm và bảo: “Làm với Intel mà dốt tiếng Anh là không được, cho dù mày gi?i vi tính cỡ nào. Tao gửi mày 5.000 USD để h?c tiếng Anh, phải h?c cho đàng hoàng?.

Số ti?n này đủ cho 100 gi? h?c tiếng Anh ở Hội đồng Anh kiểu một thầy một trò. Cánh cửa khó nhất được mở ra với Lâm, với một kinh nghiệm mới khi làm việc với các tập đoàn lớn: “?ừng giấu dốt, bạn sẽ được giúp đỡ!?.

Sau hai năm, kết quả xếp loại hằng năm của Lâm từ trung bình dần tăng lên khá gi?i, rồi đến lúc anh được bình ch?n vào hạng “outstanding? mà cả Intel châu ? chỉ có Lâm và một ngư?i Trung Quốc đạt được!

Con đư?ng đến với “ngư?i giàu nhất hành tinh!?

Không phải ngẫu nhiên mà Tập đoàn Microsoft “mua? Trịnh Thanh Lâm v? trong th?i điểm tháng 1-2005.

Công việc chính thức dài lâu mà tập đoàn của ông trùm Bill Gates giao cho Lâm là giám đốc marketing cho Microsoft tại VN, nhưng một nhiệm vụ đặc biệt đang ch? anh trước mắt: là ngư?i VN duy nhất của Microsoft có mặt để dẫn chương trình và phiên dịch cho cuộc gặp giữa Thủ tướng Phan Văn Khải và Bill Gates trong chuyến viếng thăm lịch sử của Thủ tướng tới Mỹ vào tháng 6-2005!

Và vinh dự hơn là những gì mà con ngư?i giàu nhất hành tinh này đã chuẩn bị cho cuộc gặp với Thủ tướng VN một cách trân tr?ng nhất, với cả băngrôn bằng tiếng Việt: “Chào mừng Thủ tướng Phan Văn Khải? - đi?u ít thấy ở một nơi mà 100% sử dụng Anh ngữ...

39 tuổi đ?i, dáng vẻ phong trần, chân tình, không cầu kỳ, không điệu đàng dù cho anh đang là “ngư?i nhà? của Bill Gates. Sự thay đổi công việc lần này đối với Lâm không khó khăn như th?i anh bước chân vào Intel vì anh đã có “cái giá? của mình.

Lâm nói đơn giản và khá hài hước v? mình: “Thật ra có vài khác biệt. Ở Intel, tôi làm chuyên gia phần cứng, nhưng v? với Microsoft tôi phải làm chuyên gia phần m?m, phải hoạch định được hướng tiếp cận và khai thác thị trư?ng...

Tất cả đi?u đó không quan tr?ng một khi bạn đã tự trang bị cho mình những chuẩn mực mang đẳng cấp quốc tế trong công việc. Gi? đây tôi có thể thoải mái làm m?i việc tại VN hay Singapore, Ấn ?ộ hay Hoa Kỳ mà không còn lo sợ đi?u gì như th?i mới v? Intel...?.

Bây gi? “cậu bé nhà quê? năm xưa đã lịch lãm comlê ngon lành trong chiếc Mercedes C240 bóng loáng rong ruổi khắp phố phư?ng Hà Nội hay có mặt trên những khoang máy bay thượng hạng bay đi khắp năm châu với “thương hiệu?: ngư?i của Bill Gates...

Nhưng đi?u mà anh thích nhất là một buổi chi?u thật rảnh rỗi, bạn bè “alô? một tiếng đi cà phê hay uống vài cốc bia; hoặc v? quê nhà quây quần bên mâm cơm với những ngư?i nông dân và nói đủ thứ chuyện trên đ?i.

Biết đâu, câu chuyện tiến thân cũng như những nỗ lực không mệt m?i để vượt qua những trở ngại của Lâm sẽ gieo vào lòng những đứa trẻ nhà quê nào đó một ng?n lửa khát v?ng, rằng một ngày nào nó cũng sẽ được đi xa như chú Lâm và câu chuyện cổ tích “ngày xửa, ngày xưa... ? sẽ trở thành sự thật!...

TIẾN HÙNG - TRẦN NGUYÊN