Bạc đẻ

[ASA]

Bạc đẻ
- Tác Giả : Nguyễn Công Hoan
..."Nhân ông Cửu đi vắng, ông Trưởng bèn một mình lẳng lặng vào buồng dò xét... Ông soi kỹ m�?i nơi, bỗng giật nẩy mình, ông thấy có một viên gạch giữa gậm phản bị cậy lên. Ông nhấc gạch lên, bới đất ra, thì lạ quá, một c�?c bạc mư�?i đồng, buộc chằng dây đ�? chữ thập nằm nghiêng ở đó. Ông cởi dây, xem kỹ từng đồng, thì quả là đồng bạc ta vẫn tiêu, gõ kêu rất ròn tiếng. Ông bèn buộc cẩn thận lại, để trả vào chỗ cũ, lấp đất lên, chặn lại hòn gạch, nhưng nhất định rồi sẽ h�?i ông Cửu cho ra việc lạ này. Nếu có đi�?u gì ám muội ở trong, tất ông không tha, thế nào cũng trình quan v�? bắt..."

Một hôm ông Trưởng Sắc đương ngồi dưới giàn thiên lý để lau từng cái lá lan một, thì có ngư�?i em h�? ông là Ba Tuần buôn bán ở tận ngoài Cẩm Phả v�? chơi. Ông Ba Tuần đi với một ngư�?i lạ mặt.

Ngư�?i lạ mặt trạc độ ngót bốn mươi tuổi, khăn áo chỉnh t�?, mặt mũi đầy đặn, tay xách cái va-ly da, ra dáng nặng n�? lắm.

- Ông này là bạn thân tôi, ông Ba Tuần giới thiệu, bạn thân tôi là ông Cửu ấu, muốn nh�? bác một gian buồng dưới nhà ngang để ở tr�? trong ít bữa.

Ông Cửu ấu đỡ l�?i:

- Tôi nghe ông Ba nói chuyện ngài là ngư�?i dễ dãi, cẩn thận, nên tôi mới dám phi�?n ngài.

Thấy ông Trưởng ra ý phân vân, ông Ba nói:

- Xin bác chớ n�? hà, rồi sau đâu sẽ có đó. Ông Cửu đây là ngư�?i hào hiệp, rộng rãi, xin bác chớ bận lòng. Bác cứ tin ở tôi.

- Không phải như thế, tôi rất tin chú, nhưng tôi e nhà tôi chật hẹp quá chăng, chú ạ.

- Bác đừng ngại, công việc của ông Cửu là phải đi vắng luôn, rồi ông ấy thế nào, bác sẽ biết, tôi không cần khoe trước.

- Nếu ngài không sợ phi�?n, ông Cửu dõng dạc nói, thì sau này dù thế nào tôi cũng không dám quên ơn.

Dứt l�?i ấy, ông Ba bấm ông Trưởng ra đằng sau và thì thầm:

- Rồi hắn làm nên, anh em ta cũng có phận nh�?. Ngư�?i này chỉ đi làm đi�?u hay cho ngư�?i khác và hay cứu kẻ nghèo. Tôi không muốn nói rõ vội. Chẳng nhẽ chỗ anh em thân, tôi lại không rủ hắn đến ở đằng bác, e rồi bác lại trách tôi là đem mối lợi cho ngư�?i ngoài.

Ông Cửu trố mắt lên để nghe, thấy nói tiếng lợi, tuy chưa rõ là lợi thế nào, nhưng đã híp mắt lại, gật lấy gật để.

Ngay từ hôm đầu ngư�?i khách tr�? đã làm ông chủ nhà bằng lòng quá: Ông Cửu ấu mở va-ly ra, lấy một đồng bạc, đưa ông Trưởng.

- Tính tôi thích vui, nh�? ông cho làm một bữa chén; anh em ta trước lạ sau quen, khi tôi ở lâu, ông mới biết tôi được.

Rồi ông đếm mư�?i đồng nữa, dí vào tay ông Cửu mà rằng:

- G�?i là có món ti�?n m�?n, tôi đưa ông để đỡ ông sự phí tổn vì tôi phi�?n ông trong tháng đầu.

Ông Trưởng cầm c�?c bạc, vui sướng quá. Nhất là khi ông liếc trộm vào cái va-ly của ông Cửu thấy đến năm sáu c�?c tròn mà dài, gói giấy cẩn thận thì bụng bảo dạ: Tay này cũng sù đây, được lắm. Ông Cửu xếp lại đồ đạc trong va-ly, ông Trưởng thấy những gói ấy nặng trĩu, lấy làm thích lắm. Xếp xong, ông Cửu nhìn ông Trưởng nhếch mép cư�?i, rồi đóng va-ly, khóa lại.

Ông Cửu ở dưới nhà ngang, nhưng thư�?ng đi vắng luôn. Song hễ ở nhà, thì ông tay hay mượn chiếc chậu thau đồng lên buồng làm gì, để hàng hai ba tiếng đồng hồ, rồi khi dùng xong thì tự tay mang ra ao, lấy trấu và cát đánh cho thực sáng, mới đem trả. Ông ta có một tính khác ngư�?i thư�?ng, là hễ ở nhà, thì không thích cho ai lên buồng riêng của mình, có một lần ông đã mắng thằng đầy tớ vô ý trước khi mở cửa vào, không đánh tiếng hoặc gõ cửa, nhưng mà khi ông đi vắng thì tha hồ, ai vào cũng được, tuy đồ đạc, quần áo, ông để bừa bãi, mà có một lần ông Trưởng sợ quá, cái va-ly của ông Cửu, trong để rặt những bạc đồng, mà ông ấy quên không khóa. ấy là lần đầu, mà cũng là nhân tiện, nên ông Trưởng mới mở va-ly ra thì biết thế, chứ ông không có tính tò mò, việc ai mặc ngư�?i ấy, ông không muốn để mắt vào cách hành động của ông khách tr�? làm gì.

Ông Cửu ấu là một ngư�?i vui chuyện, thích đánh chén, cho nên hễ động ở nhà thì y như ông đưa ti�?n mượn ông Trưởng làm rượu. Ông Trưởng lấy làm hả v�? chỗ ấy lắm. Nay thịt gà, mai thịt chó, thôi thì tha hồ mà đánh ngã từng chai bố; không mất ti�?n, ông uống vô tội vạ.

Một hôm, trong lúc say sưa, ông Cửu nghiêng ngả nói:

- Chẳng giấu gì ông. Tôi thì ti�?n bạc chẳng thiếu, duy chỉ thèm thuồng...

Ông Cửu ghé vào tận tai ông Trưởng mà nói.

Nhưng nói xong, ông Cửu giật mình, có ý hối hận vì đã quá lỡ mồm trong khi vui chuyện, bèn dặn thầm:

- Chết chửa! Nhưng tôi xin ông giữ kín cho việc ấy, chớ nói với ai mà lộ chuyện của tôi.

Song việc đ�?i nó đi như vậy: cái gì đã cố giữ kín tức là cố để hở, cho nên muốn để hở một cách kín đáo, không gì bằng ta bịt kín nó một cách hớ hênh. Bà già thấp thoáng sau bức rèm, còn khiến b�?n thiếu niên công tử sái cổ lệch mắt bằng mấy cô thiếu nữ đứng lộ ngay ra ngoài cửa. Cho nên từ hôm đó ông Trưởng phải chú ý đến cách làm việc của ông Cửu, mà cũng từ hôm đó nhà ông Trưởng có nhi�?u khách ra vào hơn trước mà khi qua nơi ông Cửu ở, ông khách nào cũng cố lách vào một đuôi con mắt tò mò. H�? đến chơi, mục đích chỉ có thế.

Nhưng ông khách nào đã được làm quen với ông Cửu, thì tất nhiên là được ông Cửu chèo kéo ở lại đánh chén: vì vậy không mấy chốc, mà tiếng hào hiệp, nhã nhặn của ông Cửu đã đồn dậy khắp làng trên làng dưới, cho nên b�?n sâu rượu sợ vợ, nhất định không chịu b�? phí dịp mà không đến gạ gẫm t�? tình thân ái với cái hũ nhà ông khách quý, mà h�? cho là tr�?i đánh rơi!

Ông Trưởng nhận thấy việc ông Cửu làm, rất có vẻ bí mật. Có khi ông ta đi vắng từ sáng sớm, đến nửa đêm thì v�?; có bận ông đi vắng từ nửa đêm, đến gà gáy hôm sau nữa thì v�?; cũng có lúc tr�?i mưa gió đùng đùng, ông cũng xách ô ra đi, rồi giữa trưa hôm sau thì v�?. Sự đi v�? rất thất thư�?ng, không bao gi�? giống nhau cả. Ngày đi ông ta không nói trước, nhưng ngày và gi�? v�? rất đúng hẹn. Một lần ông Cửu dặn 2 gi�? sáng hôm sau thì v�?, thế mà ngay từ nửa đêm, tr�?i nổi một cơn phong ba bão táp, vậy mà khi đồng hồ vừa điểm xong hai tiếng, thì ở cửa đã có tiếng ông ta g�?i, chó tứ phía sủa vang.

Thấy ông Cửu có lắm cách hành động khác thư�?ng, nên ông Trưởng càng tò mò dữ. Một hôm, thằng đầy tớ chạy lên nhà trên trợn mắt, trợn mũi, thì thào với ông rằng:

- Con thấy cái chậu thau đen quá, ông ạ. Con không biết ông ấy làm gì mà bắt con đánh mãi không sạch.

- Thế à? Ông Trưởng cũng trợn mắt to không kém mắt đầy tớ, đâu! �?âu? Chậu đâu?

- Con đánh sạch rồi.

- Bận sau ấy nhé, mày đem lên cho tao xem nhé.

- Nhưng mới bận này ông ấy mới bảo con đánh, m�?i bận ông ấy vẫn làm lấy.

- Thế à? Bận sau, thấy ông ấy sắp đánh, mày nói với ông ấy rằng để mày đánh hộ nhé.

- Vâng, nhưng con sợ ông ấy mắng. Vì ông ấy dặn con đừng nói với ông.

- Thế à? Quái nhỉ.

Rồi tối hôm ấy, ông Trưởng luẩn quẩn cả đêm, đâm lo, không biết ngư�?i này là mật thám thực hay chính là tay hội kín. Nhưng chẳng có lẽ ông Ba Tuần là em h�? rất thân, rất đáng tin không khi lại nỡ lừa dối, để làm tai làm vạ cho ông như thế. Hay là ông Cửu sẽ làm lợi cho ông những gì mà ông chưa biết chăng? Ông càng cần phải dò xét ông Cửu từng bước.

Một hôm, lẳng lặng, ông thân hành đi theo ông Cửu, thì quả nhiên ông thấy ông ta xuống dưới cuối tổng vào hàng nước nhà bà Tổng ích ngồi từ sáng đến trưa, rồi đứng ở gốc đa đầu làng vơ vẩn đến tối mịt thì v�?. Ông h�?i bà Tổng ích, thì bà ấy cũng bảo đã đến hơn tháng nay, vẫn thấy ngư�?i này vào nghỉ chân ở hàng ấy, có khi ngồi cả ngày, nhưng không nói chuyện với ai, hoặc h�?i han dò la gì cả.

Hôm sau, lúc đương uống rượu với chả cá, ông Trưởng đánh li�?u, h�?i:

- Thế nào? Việc ông làm sắp có hiệu quả chưa?

Ông Cửu ra dáng sợ hãi, vội bịt miệng bạn, xua tay nói:

- Chớ! Bất khả lộ ngôn! Tối bất khả!

Rồi ông đánh trống lảng ngay ra chuyện khác, khiến cho ông Trưởng càng đâm nghi.

Tối hôm ấy, ông Cửu ấu bảo thằng ngư�?i nhà lấy cho mượn cái thau đồng, rồi ông đóng chặt cửa buồng lại.

Ông Trưởng nghe tin, bèn rón rén dòm qua khe vách. Ông thấy ông Cửu cởi trần ra, mở va-ly, đếm lấy ra mư�?i đồng bạc, bầy sát nhau trong lòng thau trắng xóa. �?oạn ông đứng chắp tay một cách rất cung kính, miệng lẩm bẩm câu gì, rồi với vào gầm giư�?ng lấy lên một cái chai lớn, đổ nước đen đen vào trong thau. Ông lắc thau đến hàng năm sáu mươi lần, rồi sau đánh cái diêm, châm lửa vào nước, thì tự nhiên thấy khói um, không trông rõ gì nữa. Ngay lúc ấy, ng�?n đèn tắt phụt, trong buồng tối um, ông Trưởng không thể nhận rõ được ông Cửu làm những gì cả. Một lúc lâu đến ba bốn gi�? đồng hồ sau, trong buồng lại bật sáng, thì không có gì khác thư�?ng. Ông Cửu tự mang thau đi đánh, rồi ngay lúc ấy, dễ đến mư�?i hai gi�? đêm rồi, ông ta khăn áo ra đi, dặn đến bốn gi�? chi�?u mai thì v�?.

Nhân ông Cửu đi vắng, ông Trưởng bèn một mình lẳng lặng vào buồng dò xét. Ông soi đèn vào gầm lấy cái chai ra xem, thì thấy có một thứ nước gì đen kịt như mực. Ông soi kỹ m�?i nơi, bỗng giật nẩy mình, ông thấy có một viên gạch giữa gậm phản bị cậy lên. Ông nhấc gạch lên, bới đất ra, thì lạ quá, một c�?c bạc mư�?i đồng, buộc chằng dây đ�? chữ thập nằm nghiêng ở đó. Ông cởi dây, xem kỹ từng đồng, thì quả là đồng bạc ta vẫn tiêu, gõ kêu rất ròn tiếng. Ông bèn buộc cẩn thận lại, để trả vào chỗ cũ, lấp đất lên, chặn lại hòn gạch, nhưng nhất định rồi sẽ h�?i ông Cửu cho ra việc lạ này. Nếu có đi�?u gì ám muội ở trong, tất ông không tha, thế nào cũng trình quan v�? bắt.

�?ã là thân, tôi không giấu giếm ông một mảy may, ông Cửu nói với ông Trưởng thế. Ông tính tôi không làm gì mà quanh năm được phong lưu, tức là tôi chỉ nh�? ở cái phép lạ này thôi.

- Phép gì?

- Phép làm cho bạc đẻ.

- Ồ, ông có phép làm cho bạc đẻ? Lạ nhỉ!

Thấy ông Trưởng rất ngạc nhiên, ông Cửu cư�?i đáp:

- Phải, cho nên ai biết tôi thì biết, không biết thì thôi, tôi không cần. Rồi tôi cũng định đ�?n ơn ông một bận.

Ông Trưởng vội trợn mắt, nói lấy lòng:

- Chết, ông nên sẽ chứ?

Không cần. Tôi có đúc bạc giả, có đi ăn trộm ăn cướp của ai đâu mà sợ.

Ông Trưởng cư�?i ích kỷ:

- Nhưng ngư�?i ngoài biết ông lắm ti�?n thì...

- Tha hồ cho h�? cướp! Cướp bao nhiêu, tôi lại làm ra được bấy nhiêu. Tôi vẫn đi giúp ngư�?i nghèo khó chả vẻ thay nữa là.

- Ông làm bạc đẻ thế nào?

- Cứ một đồng thì đẻ ra một đồng; chứ không đẻ ra hơn được. Ví dụ tôi muốn có mư�?i đồng thì tôi làm phép cho mư�?i đồng của tôi ở cữ. Tôi h�?c được phép này ở trên Mư�?ng phải cầu thần chú và có thuốc.

Ông Trưởng sực hiểu, tròn miệng lại và nói:

- Ồ, thảo nào!

- Lần vừa rồi, tôi thấy bạc không đẻ, tôi biết ngay bị lộ, tất thế nào cũng có hơi ngư�?i lạ mó đến nó. Vì bạc nó ở cữ phải đúng gi�? cho nên hẳn ông thấy m�?i khi tôi v�? lúc nào cũng đúng hẹn lắm. Tôi cần phải đi xa khi nó thụ thai, vì nếu tôi ở gần, thì không những nó tịt không đẻ, mà nó lại tiêu sản, h�?ng cả mẹ lẫn con, nghĩa là bạc biến thành ra đất cả!

- Nhưng sao tôi thấy khi ông đi vắng lâu, khi thì ông đi vắng chóng?

- À, đó là tùy số bạc cần đẻ. Muốn làm độ hai ba đồng, thì đi vắng ít, nhưng muốn làm hàng chục, hàng trăm, thì phải đi vắng nhi�?u hơn. Cái đó phải tính trước chứ. Chỉ lỡ v�? sớm hay muộn một chút là mẻ bạc ấy h�?ng toi!

Ông Trưởng tủm tỉm nói:

- Ông làm thử cho tôi vài đồng nhé.

- Ông Cửu cư�?i, gật đầu:

- �?ược, nhưng mà...

- Nhưng mà sao? Hay là làm hộ không được?

- Không phải thế. Cái phép đẻ bạc cũng như đẻ con. Ông lấy bà ấy thì đẻ ra con là con ông, tôi không nhận là con tôi được. ấy nó như ngư�?i, chẳng khác một tý gì cả. Bạc của tôi đẻ, đố ông tiêu được.

- Lạ nhỉ. Thế đi vay mà cho nó đẻ có được không?

- �?ược chứ sao lại không? Miễn là chính tay ông đưa tôi, thì thế nào tôi cũng làm được. Nhưng có một đi�?u kỵ là bạc của tôi mà cho ông vay thì không tài nào tôi làm cho nó đẻ được. Cũng như hai ngư�?i đàn bà lấy nhau có khi nào đẻ được ra con? Hà! Hà! Hà! Ông hiểu không? Hay lại bảo tôi đón đầu!

- Không, chết! Chết! Có khi nào thế! Tôi hiểu rồi!

- Phải, bởi vì tôi thiếu gì, cho ông vay bao nhiêu mà tôi hết được, vả có mất đi đâu mà sợ, nhưng chỉ tại không làm cho nó đẻ được thì tổ phí thuốc mà thôi, vì như thế cũng như lộ vậy. Ta có việc gì giấu được quỷ thần đâu? �?ến ngay như ta với nhau cũng còn không giấu được nhau nữa là! Hà! Hà! Hà!

Ông Trưởng ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đứng dậy, mở hòm lấy ra năm đồng đưa ông Cửu nói:

- Nhà tôi chỉ còn từng này bạc đồng, ông làm ơn hộ tôi một món.

- Vâng, nhưng ông bảo đánh mấy đồng này rõ mới hộ tôi. Rồi tôi làm cho mắt ông trông thấy nhé.

Ông Trưởng mừng rỡ, cảm ơn ông Cửu, và tạ lòng tr�?i run rủi cho được gặp ông thần giáng phúc, từ nay kh�?i nỗi vất vả v�? cách kiếm ti�?n.

Khi mấy đồng bạc đã đánh thực sáng nhoáng, ông Cửu bèn vào buồng với ông Trưởng giải cả ti�?n lên mặt chậu thau, rồi miệng lẩm bẩm mấy câu thần chú, đổ vào thuốc, và lắc đi lắc lại mãi. �?oạn ông đánh diêm châm thuốc vào thuốc thì khói um t�?a khắp bốn bên, rồi đèn tắt; một lúc, ông Cửu bảo thắp đèn, thì đã thấy chậu thau khô, mà năm đồng bạc buộc với nhau bằng chiếc dây đ�? chằng chữ thập ở giữa đáy chậu.

- Thôi, bây gi�? thì ông phải để tôi làm một mình tôi đi chôn bạc đây, cũng như ta dưỡng thai ấy mà, ông đừng xem mà lộ. Lộ thì không những không thành, mà bạc lại tiêu sản hết mất.

Nói xong, một mình ông Cửu ra vư�?n, ông Trưởng không dám dòm theo nữa. Một lúc ông Cửu trở v�? vội vã giật lấy cái khăn và chiếc áo, vừa đi vừa rảo bước ra cổng, vừa quay lại nói:

- Tìm được đất chôn lâu quá, nên tôi sợ muộn, tôi xin phép ông tôi phải đi ngay. Năm gi�? rưỡi sáng mai tôi v�?. Thật là vì ông anh nên tôi mới phải lật đật đấy nhé. à, ông chớ nên nói với ai việc này.

- Vâng! Cảm ơn ông anh.

Trong khi vắng ông Cửu, ông Trưởng thấp th�?m không sao ngủ yên, trong bụng khấp khởi mong cho chóng đến sáng. �?ộng chợp mắt được một tý là đã nằm mê thấy mình trở nên nhà cự phú, có đồn đi�?n, có ô-tô. Rồi vừa tảng sáng, ông đã ngồi nhổm dậy, tỉnh như con sáo, tay xách cái đồng hồ, ra cổng đứng ngóng, nhìn theo từng phút.

�?ến năm gi�? hai mươi thì, đúng hẹn quá, ông Cửu đã ở đằng đầu làng đi lại, đến cổng nhà thì vừa năm gi�? hai mươi chín. Ông Trưởng tr�? đồng hồ vội la rầm rĩ:

- Ấy chết! Sớm một phút có được không?

- �?ược, không ngại, tôi đến nhà nhưng không lên tiếng vội, cũng như tôi v�? đúng gi�?.

- Thế ngộ muộn vài phút có được không?

- �?ược, nhưng muộn quá thì không hay.

- À, ra nó cũng như uống thuốc.

- Chính thế! Thôi, đúng gi�? rồi, ông ra gốc cây cam xanh mà đào lên.

Ông Trưởng mừng rỡ, tất tả ra vư�?n đào đất, thì quả nhiên có hai món năm đồng buộc riêng đôi bằng cái dây đ�?, giống nhau như đúc! Những đồng tròn, trắng, xỉnh xình xinh, mới nguyên, lóe sáng trước ánh mặt tr�?i buổi sớm, như hé một nụ cư�?i vui vẻ để chào chủ. Ông Trưởng ngắm nghía, gõ thử, sướng lắm. Ông Cửu nói đùa:

- Hay ông cho tôi nào?

Ông Trưởng dúm miệng vào mà cư�?i, và nói đùa lại:

- Vâng, ông có tiêu được, m�?i ông cứ tiêu giúp.

- Xin cảm ơn ông. Giá tôi có tiêu được thì ông chả phải bảo! Bây gi�? ông có quẳng ra đư�?ng, cũng không mất.

- Thật à? Thế nhà tôi tiêu có được không?

Thấy ông Trưởng ngơ ngác, có ý sợ hãi, ông Cửu phì cư�?i:

- �?ược, nhưng ông phải nói: ù-ù cạc-cạc, ta cho đồng bạc, phải cảm ơn ta, đi mà tiêu pha, ù-ù cạc-cạc.

- À, lạ nhỉ ù-ù cạc-cạc, ta cho đồng bạc, phải cảm ơn ta, đi mà tiêu pha, ù-ù cạc-cạc.

Từ hôm sau, không những ông Trưởng Sắc và ông Cửu ấu phải tiếp khách ăn ghẹ, mà b�?n nhà giàu, ngốc, cũng kéo nhau đến chơi rất đông. Ai nấy đ�?u muốn t�? lòng thân thiện, và cố m�?i cho được ông Cửu đến chơi nhà, uống rượu. Ông Cửu cảm động, thư�?ng nói với ông Trưởng:

- Tôi đi thiên hạ đã nhi�?u, nhưng không thấy đâu văn vật như vùng ta. Tôi xem ra, ở đây, ai cũng trung hậu, biết quý ngư�?i lắm.

Nhưng h�? chiêu đãi ông Cửu để h�? lợi dụng ông ấy, vì cái phép bí mật làm cho bạc đẻ mà ông Cửu dặn ông Trưởng giấu kín, nó đã hở toác ra mất rồi. Cho nên không ngày nào ông Cửu không có ngư�?i nh�? làm bạc đẻ. Tuy ông cũng biết rằng đã ăn của ngư�?i ta một bữa thì phải trả ơn, nhưng h�? nhiễu quá, mà từ chối thì nể. Ông Trưởng thấy vậy, lấy làm ngượng, song biết làm thế nào? Nào có mất gì của riêng ông đâu mà ngại, vả lại h�? nể ông Cửu thì h�? nể cả ông, ông Cửu được h�? chiêu đãi sao, thì ông cũng được hưởng như thế. Thôi thì được một dịp cho ngư�?i làng nước nh�? vả, mà ngư�?i làm ơn vẫn vui lòng, không phàn nàn, thì ông cũng mặc ông Cửu với h�?. Cho nên, ngư�?i đưa một đồng, kẻ đưa dăm đồng, ai nấy đ�?u nh�? ông Cửu làm thử cho một bận. �?ồng bạc con, h�? thấy như hệt đồng bạc mẹ, mà tiêu pha dễ dãi như thư�?ng, nên h�? đ�?u nghĩ như nhau, cố giấu giếm mối lợi, để găm cho riêng mình cái m�? mà đi vay mượn chỗ xa xa cho dễ dắt. Các ông nhà giàu thì định thả con săn sắt để bắt con cá sộp, nên định ch�? dịp tốt hơn để m�?i hẳn ông Cửu đến ở nhà mình, mà nh�? ông một chuyến.

Nhưng được độ mươi hôm, ông Cửu tuyên bố một tin, làm cho dân làng đ�?u ngao ngán:

- Tôi không ở đây nữa. Tôi lấy làm nhớ các ngài lắm.

- Ô hay! Ông giận gì chúng tôi?

- Phép bạc đẻ như thế, hễ tôi ở đâu quá hai tháng thì không làm được nữa. Các ngài có lòng yêu mà lưu tôi lại cũng vô ích.

- Vậy ông đi đâu, cho chúng tôi biết, hoặc ông cho chúng tôi rõ quý quán v�? đâu.

- Tôi quê ở Hà Nội. Tôi có năm mươi nóc nhà ở các phố. Lại tỉnh nào tôi cũng có một nếp nhà. Nhưng tôi không thể làm phép này ở ngay nhà của tôi được nữa. Vì nhà nào tôi cũng ở qua hai tháng rồi. Tr�?i ơi! Tôi còn nhớ khi tôi ở Hà Nội, sao mà bận thế. Ai cũng đem ti�?n đến để nh�? đẻ, đến nỗi không lúc nào được nghỉ cả.

- Vậy ông định đi đâu?

- Tôi cũng chưa định. Thôi, gặp nhau như thế là đủ, khi nào tôi nhớ các ngài, tôi sẽ đến chơi, có ngại gì?

- Nhưng mà tôi muốn nh�? ông thí cho dân chúng tôi cái ân cuối cùng.

Ông Cửu bùi ngùi cảm động:

- L�? là các ngài còn phải nhắc. Tôi ở đây bấy lâu được nh�? vả dân làng, cho nên trước khi đứng dậy, tôi cũng muốn g�?i là trả lại chút nghĩa ấy, để lưu lại cái tiếng v�? sau.

Ai nấy đ�?u hởi dạ, nói:

- Vậy hôm nào ông từ giã chúng tôi, chúng tôi xin m�?i ông dự một bữa tiệc để t�? lòng quyến luyến.

- Các ngài có lòng tốt, tôi không dám từ.

Cả làng, từ ông già bà cả cho chí trẻ con, ai cũng tấp nập rủ nhau đến nhà ông Trưởng để đưa bạc đi đẻ. Thôi thì có bao nhiêu bạc giấy, hào, xu, h�? đổi thành bạc đồng, và đánh cho thật bóng loáng. Ông Cửu m�?i tay biên sổ trong hai ngày, vì từ thằng khố dây trong làng, cũng cố cầm cố bán trác đồ đạc trong nhà để kiếm vài đồng bạc trắng. Ông Chánh bá, giầu nhất tổng, đưa đẻ hẳn năm trăm, mà còn tiếc vì vội quá, không kịp bán nốt mấy chục mẫu ruộng, ông Lý Thới, ông Lý Sang, ông Phó Ung, ông Cả Sích, vân vân và những nhà có máu mặt, đ�?u cùng nhau đưa hàng trăm, còn hạng đưa hàng chục, hàng đồng, thì tên biên vừa đen kịt hai mươi trang giấy. Khi cộng sổ, ông Cửu phải lắc đầu lè lưỡi nói với ông Trưởng:

- Sáu nghìn bảy trăm sáu mươi tư đồng, chà! Có lẽ tôi phải lánh đến bẩy tám hôm chắc!

- Ông Trưởng cư�?i gượng:

- Chúng tôi chỉ dám phi�?n ông có lượt này nữa thôi đấy. Ông chịu khó vậy.

- Vâng, tôi có dám phàn nàn đâu!

Vừa xẩm tối, m�?i ngư�?i đã chen chân nhau vào nhà ông Trưởng để được xem phép lạ.

Nhưng h�? có được trông thấy gì đâu, vì phải đứng cả ở ngoài sân, mà ông Cửu thì ở tận trong buồng để làm việc. Hàng năm sáu gi�? đồng hồ sau, bỗng ông Trưởng, vẻ mặt quan tr�?ng như ông tướng chạy ra hè hô lớn:

- Bây gi�? ai phải v�? nhà nấy để bạc dưỡng thai. Cấm không ai được dòm, vì nếu có ngư�?i lạ thì bạc tiêu sản, biến ra bùn mất cả. Ai không tuân lệnh mà làm h�?ng mẻ này, thì phải đ�?n sáu nghìn bảy trăm sáu mươi tư đồng, một thành hai!

M�?i ngư�?i thấy câu nói đ�?u sợ thiệt đến của riêng, bèn kéo ồ cả ra v�?. �?ộ năm phút sau, sân nhà vắng vẻ, ông Cửu bèn đi dò la chung quanh hàng rào, rồi một mình, khênh bạc ra vư�?n, lúi húi làm nốt công việc.

Lúc chôn xong, thì vừa hai gi�? sáng, ông Cửu mệt nhoài, mồ hôi mồ kê nhễ nhại, nhưng theo phép, ông phải lánh xa chỗ bạc dưỡng thai, nên ông vội vã khăn áo ra đi, và dặn lại ông Trưởng:

- Bốn gi�? kém năm sáng hôm thứ bảy sau, tôi sẽ trở lại. Trong chín hôm tôi không có đây, ông phải cấm không được cho ai lai vãng ra vư�?n nhé.

Chẳng phải nói thì độc giả thừa hiểu rằng ông Cửu ấu đi lượt ấy thì thôi không trở lại cái làng văn vật này nữa, mà số bạc ngót bảy nghìn, không những không làm mẹ đồng nào mà lại thành ra con ông cả.

Thế mà đúng ngày hẹn, cả làng, lớn bé già trẻ đ�?u phớn phở đến sân nhà ông Trưởng để ch�? ông Cửu v�?. H�? nóng ruột nên cố thức suốt đêm, đến tận bốn gi�? kém sáu phút, nhưng cũng không thấy bóng ông thầy Mư�?ng đâu cả. �?ào vư�?n thì không ai dám đào, vả biết chỗ nào mà đặt lưỡi cuốc?

�?ồng hồ chỉ bốn gi�? kém bốn phút, m�?i ngư�?i không kiên gan nữa, bèn bàn nhau cứ đánh bạo mà đào. Nhưng sục sạo cả vư�?n, h�? chỉ thấy... số bạc đã bị tiêu sản, tiêu cả con lẫn mẹ!

Việc lừa dối vỡ lở ra, cả làng đến chửi rủa ông Trưởng Sắc, bắt ông phải đi tìm cho được thằng bợm để làng đi trình quan, b�? tù, nhưng nghĩ đến ông Ba Tuần sợ môi hở răng lạnh, nên ông Trưởng phải câm như hến. Tức quá, ông bèn nhất định đi ra Cẩm Phả, để trút cho ông Ba Tuần những của chẳng ngon mà làng nước tặng ông xơi, và bắt ông ấy phải đi tìm đứa gian phi, kẻo ở làng h�? làm sốt ruột lắm.

�?ến nơi, mặt hầm hầm, ông đem l�?i trách móc, thì ông Ba Tuần cứ cư�?i nhạt mà xin lỗi hoài. Rồi sau, chẳng làm thế nào hơn được nữa, ông mới dịu, thì ông Ba Tuần ghé vào tai ông, h�?i nh�?:

- Bác mất bao nhiêu tất cả?

- �?úng ba trăm.

- Thế bác có muốn hắn đ�?n lại hay không?

Ông Trưởng bĩu môi, nói nhiếc:

- Hắn đ�?n! Biết hắn ở đâu mà đ�?n?

- �?ược, tôi biết. Nhưng bác đừng lôi thôi với hắn. Bác cứ để cho hắn làm chỗ khác mới được.

- Nhưng hắn lấy gì mà đ�?n tôi?

- Bác v�? làng, phải mật chuyện này đi. Này, hắn sẽ lấy của ngư�?i khác đ�?n bác.

- Hắn còn lấy của ai được? Ai dại gì mà tin hắn nữa?

- Ồ, thiếu gì, lại những hạng có ti�?n và dại dột như tôi và bác chứ gì!

- À, ông Trưởng sực hiểu, nói: - À, ra chú lập tâm giới thiệu hắn với tôi đấy à?

Ba Tuần cư�?i:

- Phải, vì trước kia tôi bị chú Hai �?ông giới thiệu, nên xuýt mất với nó hai trăm rưởi, nhưng chú ấy xui tôi nên im đi, mà rủ một ngư�?i thân thích và có của vào cạm để nó lừa thì nó trả.

- À, nó ranh quá nhỉ. Thế bây gi�? chú bảo tôi cũng làm như chú à?

- Ừ, tội gì.

Ông Trưởng cắn ngón tay nghĩ ngợi một lúc, rồi gật gù nói:

- �?ược, ông cậu ruột tôi là ông Nghị Thăng, giàu có tới vạn, mà cũng thực thà dễ bảo như anh em mình. Ông ấy tin cậy tôi lắm. �?ể tôi giới thiệu cho nó!

Nói đoạn, đắc trí, ông Trưởng Sắc cư�?i xòa, mà ông Ba Tuần cũng ôm bụng, gò lưng, mép soạc đến mang tai mà cư�?i như nắc nẻ..