Nguyễn Ngọc Huy (Đằng Phương Nguyễn Ngọc Huy)

Thay Lời Tựa

Hỡi người bạn giở tập thơ Hồn Việt
Ðọc giải buồn hay để biết Ðằng Phương!
Ðây những lời giới thiệu kém văn chương,
Chỉ lấy sự chân thành làm giá trị.

Tôi chẳng phải là một nhà thi sĩ
Lấy văn thơ làm Lẽ Sống trên đời,
Ðem ngọc châu trau chuốt mãi nên lời
Ðể trang diểm nàng Ly Tao diễm lệ.

Tôi chẳng phải là một nhà thi sĩ
Thả linh hồn hòa nhịp với thiên nhiên,
Dùng lời thơ ghi vẻ đẹp u huyền
Luôn biến chuyển của núi sông hùng vĩ.

Tôi chẳng phải là một nhà thi sĩ
Mở rộng lòng đón gió lạ nghìn phương,
Và dặt dìu buông những tiếng du dương
Khi xúc cảm trong tim vừa gợn nhẹ.

Tôi chẳng phải là một nhà thi sĩ
Có thiên tài xuất khẩu tự thành văn,
Mượn duyên thơ làm đượm mối tình thân
Khi họp mặt với bạn bè, lân lý.

Tôi chẳng phải là một nhà thi sĩ
Dùng thì giờ để thét gió, gào mây,
Tiếc mảnh tình tan vỡ, khóc hơi may,
Thơ chan chứa tuôn thành muôn suối lệ.

Tôi chẳng phải là một nhà thi sĩ
Cảm ánh nhung một cặp mắt siêu trần,
Hay nụ cười nghiêng nước một giai nhân,
Xe chỉ ngọc dệt nên vần tuyệt mỹ.

Tôi chẳng phải là một nhà thi sĩ
Luôn mơ màng kiếp sống ở Bồng Lai,
Nắn tơ lòng ca tụng động Thiên Thai
Khen điệu múa Nghê Thường trong bóng nguyệt.

Tôi chỉ là một người dân nước Việt
Cảm nỗi lòng của kẻ mất quê hương,
Nỗi nhục nhằn, nỗi khổ cực đau thương
Của nòi giống nghẹt trong cùm lệ thuộc.

Lúc đường sống mịt mù chưa thấy được,
Tôi mượn thơ để tỏ nỗi căm hờn,
Nỗi u buồn chán nản kẻ cô đơn
Không phụng sự giang sơn như ý nguyện.

Nhớ người bạn lạc loài nơi chiến tuyến
Và nhìn gương tranh đấu của tiền nhân,
Tôi thấy mình vô dụng, lấy thơ văn
Ghi nỗi tủi một cuộc đời trống rỗng.

Rồi đến lúc được đưa vào nẻo Sống,
Ðược chen vai cùng những bạn đồng tâm,
(Những người dân muốn quét bóng u trầm
Suốt thế kỷ nặng đè trang quốc sử)

Tôi đánh bạo lấy vần thơ bỡ ngỡ
Ðể diễn trình quan niệm đấu tranh chung,
Ðể phô bày những nguyện ước chờ mong,
Những triển vọng về tương lai giống Việt,

Ðể ca ngợi những anh hùng hào kiệt
Ðã đem bầu nhiệt huyết hiến giang san,
Ðể lau gương xưa tráng lệ huy hoàng
Lấy ánh sáng soi đoạn đường sắp tới.

Tôi mượn thơ để gây lòng phấn khởi
Cho chính mình trong những lúc gian lao,
Trong những khi thất bại, những khi nào
Chân yếu đuối muốn rời đường chiến đấu.

Tôi mượn thơ để mà che sắc máu,
Ðể giải sầu cho những bạn tâm giao
Tự bao năm vì lý tưởng thanh cao
Sống nheo nhóc ở bên lề xã hội.

Tập Hồn Việt của Ðằng Phương, bạn hỡi!
Chẳng phải là một tác phẩm văn chương,
Ý tân kỳ, âm vận thực du dương,
Lời điêu luyện, ý dồi dào, gợi cảm,

Tập Hồn Việt với những vần cứng rắn,
Với những lời quê kệch, kém văn hoa,
Với những hình khêu gợi chí tranh đua,
Chỉ là một tiếng reo bầu máu Việt,

Một giọt nước trong dòng đời mãnh liệt
Giống Tiên Rồng dũng mãnh và hiên ngang
Chứa trong lòng một quá khứ mênh mang,
Nó phản chiếu một tâm hồn người Việt.

Thiếu vẻ đẹp huy hoàng và trác tuyệt
Của ngọc châu, nó chỉ có chân tình,
Tấm chân tình dâng đất nước anh linh
Và tặng bạn, người công dân nước Việt.

Thanh Niên Việt Nam

Trong lịch sử bốn nghìn năm chiến đấu
Bốn nghìn năm lấy máu đắp giang sơn,
Bốn nghìn năm hoạt động để sinh tồn
Nòi giống Việt vẫn luôn luôn khẳng khái:

Không khuất phục kẻ thù khi thất bại,
Không kiêu căng khinh địch lúc thành công,
Trước khó khăn nguy hiểm chẳng sờn lòng,
Trong sung sướng chẳng cho tàn lửa dũng.

Trải bao luợt đương đầu cùng bão sóng,
Sau mấy lần hưng thịnh tiếp suy vong,
Sống luôn luôn mạnh mẽ, giống Tiên Rồng
Ðã nổi tiếng kiêu hùng trên đất Á.

Người dân Việt với tinh thần sắt đá
Không bao giờ quên tổ quốc thiêng liêng,
Lớp này suy, lớp khác tiến ngay lên
Giữ hàng ngũ đấu tranh luôn chặt chẽ.

Trong trận đánh muôn đời không lúc nghỉ
Của giống nòi Hồng Lạc, hạng thanh niên
Ðã góp vào một lực lượng vô biên.
Bao trang sử còn ghi công hãn mã

Của những đầu xanh nhưng chí cả.
Này bà Trưng, bà Triệu dấy muôn binh
Ðuổi quân Tàu để cứu vớt sinh linh
Ra nuớc lửa lúc tuổi còn son thắm.

Này Ngũ Lão và đây Trần Quốc Toản
Dưới cờ đào mạnh mẽ tuốt gươm thiêng
Bao phen làm khiếp vía lũ quân Nguyên.
Này Nguyễn Trãi đầu quân khi thiếu tráng

Ðể giúp vua Lê mưu đồ cách mạng.
Này Quang Trung, chàng trẻ đất Tây Sơn
Ðuổi quân Thanh trong một trận kinh hồn.
Này Ðức Chính, Ký Con và Thái Học

Cùng vui chịu rơi đầu vì Tổ Quốc
Và ngoài ra những kẻ được lưu danh
Còn biết bao người tuổi trẻ hùng anh
Nay tên tuổi bị chìm trong quên lãng,

Từ trước đã âm thầm luôn cố gắng
Ðem máu xương tô điểm cảnh non sông
Và nâng cao danh dự giống Tiên Rồng.
Thanh niên Việt từ nghìn xưa dũng mãnh

Ðã xây đắp cho nước nhà cường thạnh
Ðỡ giang sơn trong những lúc khuynh nguy.
Sử Lạc Hồng từ trước đã từng ghi:
Thanh niên Việt là trụ đồng nước Việt

Anh Hùng Vô Danh

(Tặng những chiến sĩ vô danh tranh đấu cho tổ quốc)

Họ là những anh hùng không tên tuổi
Sống âm thầm trong bóng tối mông mênh,
Không bao giờ được hưởng ánh quang vinh
Nhưng can đảm và tận tình giúp nước.

Họ là kẻ tự nghìn muôn thuở trước
Ðã phá rừng, xẻ núi, lấp đồng sâu
Và làm cho những dất cát hoang vu
Biến thành một giải sơn hà gấm vóc

Họ là kẻ không nài đường hiểm hóc,
Không ngại xa, hăng hái vượt trùng sơn
Ðể âm thầm chuẩn bị giữa cô đơn
Cuộc Nam Tiến mở giang sơn lớn rộng

Họ là kẻ khi quê hương chuyển động
Dưới gót giầy của những kẻ xăm lăng,
Ðã xông vào khói lửa, quyết liều thân
Ðể bảo vệ Tự Do cho Tổ Quốc,

Trong chiến đấu, không nài muôn khó nhọc,
Cười hiểm nguy bất chấp nỗi gian nan,
Người thất cơ đành thịt nát xương tan
Nhưng kẻ sống lòng son không biến chuyển.

Và đến lúc nước nhà vui thoát hiểm,
Quyết khước từ lợc lộc với vinh hoa,
Họ buông gươm quay lại chốn quê nhà
Ðể sống lại cuộc đời trong bóng tối.

Họ là kẻ anh hùng không tên tuổi
Trong loạn ly như giữa lúc thanh bình
Bền một lòng dũng cảm, chí hy sinh
Dâng đất nước cả cuộc đời trong sạch.

Tuy công nghiệp không ghi trong sổ sách,
Tuy bảng vàng bia đá chẳng đề tên,
Tuy mồ hoang xiêu lạc dưới trời quên
Không ai đến khấn nguyền dâng lễ vật,

Nhưng máu họ đã len vào mạch đất,
Thịt cùng xương trộn lẫn với non sông.
Và anh hồn chung với tấm tinh trung
Ðã hòa hợp làm linh hồn giống Việt.

Quyết Sống

Những người sống là những người tranh đấu (VICTOR HUGO)

(Tặng hai anh Thành và Nhân, những người đã dắt tay đưa tôi vào nẻo sống)

Những người sống là những người biết sống;
Là những người không chịu đứng khoanh tay
Phó đời mình cho cuộc thế dần xoay;
Là những người không để ngày mình trống,

Không để thân mình lạc theo luồn sóng
Trôi chập chờn như những bóng trong đêm,
Không cam tâm nhắm mắt chẳng trông tìm
Ðể mãn kiếp đóng vai tuồng thụ động.

Những người sống là những người biết sống:
Là những người luôn trông xét nghĩ suy
Ðể tự mình vạch lấy lối mình đi;
Là những người biết phụng thờ lý tưởng,

Biết say mê một cuộc đời cao thượng;
Là những người hiểu nghĩa vụ làm người
Và suốt đời cố gắng mãi không thôi
Ðể tiến đến những cảnh trời cao rộng.

Những người sống là những người dám sống:
Là những người không biết sợ gian nguy,
Không cúi đầu khuất phục trước quyền uy,
Không vì cớ khó khăn mà trở bước,

Mà nép mình nằm trong vòng bó buộc
Của một cuộc đời chật hẹp nhỏ nhen;
Là những người không chịu sống ươn hèn,
Sống thừa thải, qua ngày, không triển vọng.

Những người sống là những người dám sống:
Là những người luôn dũng cảm hiên ngang
Dương đầu cùng những trở lực chắn ngang;
Là những người không hề màng vất vả,

Nhắm mục đích thiêng liêng và cao cả
Tiến theo đường đã định mãi không thôi,
Lúc hết hơi mới biết đến mạng Trời
Và nhắm mắt mới đành thôi hoạt động.

Những người sống là những người quyết sống:
Là những người nhất định ở tiền khu,
Lãnh vai tuồng vén ngút, quét mây mù
Và phá lối mở đường cho cả nước,

Ðể tiếp tục công nghiệp người lớp trước,
Ðể bảo toàn đời sống kẻ sinh sau;
Là những người khinh khổ cực đớn đau
Dám liều mạng hy sinh cho nòi giống

Vì quyết sống không phải là tham sống,
Không phải là cố bám lấy cuộc đời,
Chỉ cốt cho khỏi phải chết mà thôi,
Cam chịu cả kiếp tôi đòi nô lệ;

Vì quyết sống không phải là ích kỷ,
Không phải là chỉ nghĩ đến riêng mình,
Không phải là khiếp nhược, chịu thu hình
Chịu lôi cuốn theo dòng, không trả chống.

Những người sống là những người biết sống,
Là những người dám sống ra hồn người,
Là những người quyết sống, bạn lòng ơi
Mà Quyết Sống có nghĩa là Tranh Ðấu!

Giã Bạn Lên Đường


(Thân tặng các bạn đường tranh đấu cho lý tưởng)

Cùng nhau cạn chén sẽ lên đường
Chia gánh tang bồng quảy bốn phương
Non nước nghìn trùng người mỗi ngã,
Muôn lòng chung một mối tơ vương.

Khói lửa rồi đây bốc ngụt trời,
Gió tên mưa đạn dậy nơi nơi.
Cuc đời tranh đấu đầy vô định,
Tái ng mai đây được mấy người?

Nhưng đã gần nhau, ắt có xa.
Thường nhân vẫn nhận thế kia mà!
Huống chi ta! những người tranh đấu
Thề lấy non sông thế cửa nhà.

Vả lại dầu xa mấy núi sông,
Dầu còn tái ng nữa hay không,
Hồn ta vẫn ở bên nhau mãi,
Vẫn sống trong tim những bạn lòng.

Như thế, ta còn bận bịu chi,
Còn lo chi nữa lúc ra đi ?
Cười lên cho tiếng vui hăng hái
Ðánh bạt u buồn lúc biệt ly.

Ta hãy cười lên đón ánh dương
Ngày mai sẽ chói rạng quê hương
Lòng ta đã thoáng nghe văng vẳng
Tiếng khải hoàn ca dậy phố phường!

Gởi Nguyễn Du


Bất tri tam bách dư niên hậu
Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?
(Nguyễn Du)

Hỡi Nguyễn Du! Hỡi nhà thơ trác việt
Đã đem dòng lệ huyết tự tâm can
Để kết thành châu ngọc với tơ vàng
Dùng thêu dệt biết bao hàng cẩm tú!

Hỡi Nguyễn Du! Hỡi nhà thơ bất hủ
Rút tơ lòng phổ khúc “Đoạn trường thanh”
Để khóc người bạc mạng nức tài danh
Và khóc cả thân mình nhơ gió bụi!

Người đã vẽ trong bao dòng lệ tủi
Một cuôc đời chìm nổi giữa truân chuyên,
Người đã đem môt điệu nhạc thần tiên
Thay những kẻ vô duyên cùng cảnh ngộ,

(Những kẻ sớm bạc đầu trong bể khổ)
Giải nỗi lòng khôn tỏ với loài người,
Và than niềm uất hận mãi không nguôi
Của kẻ chẳng gặp thời như ý nguyện.

Hỡi Nguyễn Du! Nếu hồn người linh hiển
Dưới suối vàng xin hãy hết băn khoăn,
Vì dẫu người đau khổ ở dương trần,
Người cũng được một đôi phần an ủi:

Người đã thoát khỏi cuộc đời gió bụi
Trên cánh vàng rực rỡ của Ly Tao,
Người đã vào một thế giới thanh cao
Xa xã hội ba đào vinh lẫn nhục.

Người chẳng biết nổi khổ người trần tục,
Ngậm căm hờn lăn lóc giữa lầm than,
Lê cái Buồn khốn nạn khắp nhân gian,
Muốn lên tiếng thở than, lời chẳng có.

Người đã được đem tài ra thi thố,
Mang râu mày không hổ với non sông
Thân làm trai miễn sạch nợ tang bồng
Còn thành bại, anh hùng chi sá kể;

Người chẳng biết nỗi buồn người tráng sĩ
Tài có thừa, chí khí kém chi ai,
Muốn ra tay quét sạch những chông gai,
Đền ân nặng cho giang sơn đất nước,

Nhưng bất hạnh bị sa vòng bó buộc
Để thân tàn mai một chốn hoang vu,
Và trọn đời mang uất hận âm u
Vì thời thế không dung người tráng liệt.

Người đã được biết bao người hiểu biết,
Biết bao người thành thiệt mến thi nhân,
Biết bao người chung cảnh ngộ di thần
Đã nhỏ lệ nghe tiếng người ta thán.

Người chẳng biết nỗi buồn rầu chán nản
Của những người chịu mãi kiếp cô đơn,
Không bạn bè thân thích, bị giang sơn
Và chủng tộc mãi khinh lờn, ghét bỏ.

Sưởi hồn lạnh chỉ vầng dương sáng tỏ,
Đáp tiếng lòng, không một tiếng vang êm!
Và khối tình tha thiết ở trong tim
Dần khô héo, chết mòn trong bóng tối.

Người chẳng biết nỗi băn khoăn bối rối
Của những người vô phúc chỉ là người,
Trước dòng đời im lặng lạnh lùng trôi
Chất tuổi tác trên tấm thân mỏi mệt.

Bỗng hoảng hốt thấy mình gần cõi chết
Và bâng khuâng nhớ tiếc tuổi xuân qua.
Trước những hình đẹp đẽ buổi niên hoa,
Tình yêu sống dậy trong lòng tha thiết.

Ý cũng muốn được trường tồn bất diệt
Nhưng bóng chiều sắp tắt, biết sao đây?
Tưởng mình không có nữa dưới trời mây,
Tưởng thân nát dưới làn cây xanh biếc.

Ôi! Phải chết! Tưởng rằng mình phải chết!
Chẳng còn gì để lại chốn nhân gian!
Đau đớn thay cho kẻ chẳng tài năng
Đứng ngơ ngác nhìn bên kia cửa Tử

Mà chẳng được như nhà thơ bất hủ,
Được như người, hỡi thi sĩ Nguyễn Du!
Ước mong rằng ba thế kỷ về sau
Còn có kẻ khóc mình trên mặt đất.

Xuân 1945.

Nhớ Bạn


(Gởi bạn Ngọc Điệp)

Tôi nhớ năm nào bạn với tôi,
Đôi sâu tha thiết mến yêu đời.
Cùng nhau xây đắp trong tơ kén
Bao giấc mơ tươi đẹp tuyệt vời.

Trong lúc sương rơi lạnh trắng đồng,
Đêm đông dày đặc phủ non sông.
Ta cùng mong đợi ngày xuân sáng
Rọi ánh bình minh vạn ánh hồng.

Ta ước cùng nhau cất cánh vàng,
Cùng nhau say tắm ánh dương quang,
Vờn cành hoa ngọc phô tươi thắm
Trên nước sông xuân ý ngập tràn.

Phơn phớt bình minh mới ửng đào,
Trong lòng, nhựa sống dậy xôn xaọ
Bạn liền hóa bướm, tìm hương sớm,
Cất cánh tung trời mấy dặm cao.

Nhưng tức cho trời chẳng tựa nhau,
Sáng xuân sao nặng giọt mưa sầu?
Ào ào gió cuốn tan hồn bướm,
Phấn rụng màu tươi, cánh dãi dầu.

Còn phận tôi đây cũng lạc loài,
Một mình ngơ ngác giữa trần ai.
Thân hèn bể nhục chìm sâu mãi,
Thôi có mong gì trả nợ trai?

Lăn lóc thân sâu giữa vũng lầy,
Mùi bùn mặn, chát, đắng, chua, caỵ
Tôi đà nếm đủ và tôi thẹn
Nhìn cánh hoa xuân tủi đọa dàỵ

Rồi tháng ngày qua, năm lại qua
Trời dài đất rộng, dặm bao la,
Thời gian chôn lấp tình son trẻ,
Cách mặt lòng sao giữ khỏi xa.

Nhưng sáng hôm nay thấy giữa đường
Tả tơi đôi cánh bướm trên sương,
Lòng tôi xao xuyến. Trong tâm trí
Cả một trời xưa dậy nhớ thương.

Bạn hỡi! Giờ đây bạn ở đâu
Cùng ai chia xẻ nỗi ưu sầu?
Đời xoay khác nẻo, ngày thêm cách,
Biết thuở nào ta lại gặp nhau.

Biết thuở nào ta thấy thực hành
Giấc mơ tươi đẹp tuổi xuân xanh?
Bao giờ tôi được thành thân bướm?
Bạn thấy gương trong vỡ lại lành?

Mù mịt chân mây xa tuyệt vời,
Bạn ôi! Có thấu dược lòng tôi,
Thấp cao tuy khác tình mây khói,
Một thủa cùng bay thấu chín trời.

Đông 1944.

Xuân Cảm


Vừa mới ngày nào nhắp chén xuân
Hàn huyên với các bạn xa gần,
Mà nay chợt thoáng nhìn ra cửa
Đã thấy mai vàng nở rợp sân.

Ngày nối theo ngày kíp ruổi dong,
Mau hơn gió ký lướt qua song.
Tháng năm chất nặng trên vai yếu,
Vẫn trả chưa rồi nợ núi sông.

Lúc bước chơn vào nẻo đấu tranh,
Trên đầu mái tóc hãy còn xanh.
Nửa đời nếm đủ mùi cay đắng,
Giấc mộng ngày xưa vẫn chửa thành.

Việc nước ngày thêm một rối bời,
Hiền nhơn quân tử bặt tăm hơi.
Chánh trường đầy dẫy phường tham bạo
Dùng mạng dân lành mở cuộc chơi.

Nặng nợ dâu, tằm phải nhả tơ,
Vấn vương trong kén tự bao giờ.
Tâm hồn cằn cổi trong cô độc,
Đã hết lâu rồi mộng với thơ.

Giờ chỉ còn mong bạn thiếu niên
Nhiều trang anh tuấn tiến mau lên
Thay mình tranh đấu cho dân tộc
Và giữ lâu bền ngọn lửa thiêng.

Nhân Lễ Giáng Sinh 1976


Thuở trước non sông dậy lửa binh,
Nhơn dân khao khát cảnh thanh bình
Cho nên mỗi cuối năm dương lịch
Thiên hạ vui mừng đón Giáng Sinh.

Ngưng bắn dù cho chỉ một ngày
Cũng làm dịu bớt vị chua cay
Của thời chinh chiến đang gieo rắc
Tang tóc điêu tàn khắp đó đây.

Chỉ một ngày vui tạm đó mà!
Nhưng trên đất nước giảm can qua,
Gia đình còn có cơ đoàn tụ
Cầu nguyện non sông được thái hòa!

Khói lửa ngày nay đã lặng rồi,
Nhưng niềm đau khổ vẫn chưa nguôi:
Óan hờn ngùn ngụt đầy sông núi
Đè nặng tâm tư của mọi người.

Tất cả Miền Nam vỡ nát tan,
Bao nhiêu cơ nghiệp đã suy tàn,
Bao nhiêu gia quyến nay phân tán?
Bao kẻ tù đày hoặc chết oan?

Mới biết hòa bình gây khổ đau
Cũng như chinh chiến kém chi đâu!
Giờ đây, liệu những ngày vui tạm
Có thể làm vơi bớt thảm sầu?

Dù sao, nhơn lễ Giáng Sinh này,
Đất khách may cùng hội ngộ đây,
Ta hãy nguyện cầu cho giống Việt
Qua hồi khổ sở, gặp duyên may.

Dân tộc cùng chung hưởng tự do,
Không ai bị bạo lực dày vò.
Tình thương chan chứa tràn sông núi,
Toàn quốc muôn dân thảy ấm no.

Những kẻ ly hương lại trở về
Hợp cùng quyến thuộc viếng thăm quê.
Uyên ương phân cách vui đoàn tụ
Nối lại tình xưa, vẹn nguyện thề.

Chiến Sĩ Triều Trần


Oanh liệt thay cho những người chiến sĩ
Của triều Trần, dũng cảm lại kiên gan,
Đã ba lần lấy máu giữ giang san,
Đem chiến thắng huy hoàng về đất Việt!

Chống Mông Cổ hung tàn và mãnh liệt
Tiếng kiêu hùng như sấm dậy trời Đông,
Thế nghiêng trời, lệch đất, chuyển non sông,
Như bão tố đùng đùng lừng sát khí.

Chống Mông Cổ đã đem đoàn thiết kỵ
Hai lần sang đánh phá đất Đông Âu,
Mang điêu tàn theo vó ngựa long câu,
Nhuộm trời đất một màu sầu ảm đạm.

Đã đạp đổ dãi Trường Thành muôn dặm,
Kéo binh vào chiếm đoạt đất Trung Nguyên
Diệt Liêu, Kim, chinh phục nước Triều Tiên
Để xây dựng triều Nguyên bao lớn rộng.

Chống Mông Cổ đã đạp bằng đất Tống
Và quyết lòng thôn tính Việt Nam ta,
Mang binh hùng, tướng mạnh, dấy can qua,
Năm mươi vạn tràn qua như núi đổ.

Người chiến sĩ của triều Trần hăm hở
Quyết ra tài phá lỗ lập kỳ công.
Tuốt gươm thiêng, thề nguyện giữ non sông,
Tôi với chúa tạt lòng câu “Sát Đát”.

Nắm tay nhau nhịp nhàng cao giọng hát,
Họ chẳng màng khổ cực với long đong,
Từ Khả Li, Kỳ Cấp đến Thăng Long
Sang Vạn Kiếp rồi lại về Thanh Hóa.

Bao thất bại chẳng làm sờn chí cả,
Bao hiểm nguy không nhục chí anh hào
Họ vẫy vùng lăn lộn giữa rừng đao,
Và nhắm bóng cờ đào luôn cất bước.

Tình yêu nước dậy trong lòng náo nức,
Nghĩa quân thần thúc giục tấm trung cang.
Lời hịch văn thống thiết đng tim gan
Của những kẻ dọc ngang trường huyết chiến.

Đông Bộ Đầu, dưới mây thu thao diễn
Khí hào hùng lay động bóng sao Ngưu (1),
Tướng cùng quân chung một chí tiêm cừu,
Thề đánh đuổi quân thù ra cõi Việt.

Ôi! Những kẻ trung trinh bao tráng liệt!
Những anh hùng khí tiết động trăng sao!
Ôi! Những lời muôn thủơ đáng nêu cao
Của kẻ nắm binh quyền, mưu chiến thắng! (2)

Ôi! Cái chết hào hùng mà bi tráng
Của tướng quân mang nặng nghĩa quân vương:
Thế cùng, thà làm quỉ ở Nam phương
Chẳng chịu nhục làm vương triều khuyết Bắc! (3)

Giữa giáo gươm rạng ngời trong trại giặc,
Lời ôn hòa mà khí sắc ung dung,
Trần Khắc Chung đi sứ đã nên công
Mà đảm lược thêm phục lòng tướng địch.

Mang niên thiếu băng mình trong kiếm kích,
Hoài Văn Hầu đã tỏ mặt kinh luân,
Mà ngọn cờ “Phá địch, báo hoàng ân” (4)
Nghìn muôn thuở vẫn còn lưu Việt sử.

Ôi những trận khiến long trời đất lở!
Những kỳ công rực rỡ đến muôn thu!
Bến Chương Dương, Quang Khải giết quân thù,
Cửa Hàm Tử, Chiêu Văn Vương phá địch.

Trận Tây Kết, Toa Đô tìm cái chết,
Lục Thủy Đầu, Văn Hổ khiếp uy danh
Bạch Đằng Giang vang dậy khúc quân hành
Của binh Việt hoan hô thần Chiến Thắng.

Sáu trăm năm đã qua mà bóng dáng
Của những người đã đánh đuổi quân Mông
Còn mông lung phảng phất giữa non sông
Như lưu luyến đất con Hồng cháu Lạc.

Và những đêm trời trong, mây sáng bạc,
Tôi còn mơ thấy những bóng quân binh
Nêu ngọn cờ đỏ rực khắp trời xanh,
Và khúc hát khải hoàn rung bóng nguyệt.

Hè 1943.


Ghi chú:

(1) Tam quân tỳ thổ chí thôn Ngưu (Phạm Ngũ Lão)

(2) Trần Thủ Độ: “Đầu tôi chưa rơi xuống đất, xin Bệ Hạ đừng lo”. Trần Quốc Tuấn: “Xin bệ hạ chém dầu thần trước rồi sẽ hàng”.

(3) Trần Bình Trọng: “Ta thà làm quỉ nước Nam, không làm vương đất Bắc

(4) Cờ Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản đề sáu chữ: “Phá cường địch, báo hoàng ân”.

Giây Phút Chán Đời


Tôi muốn bỏ mảnh hình hài mệt nhọc
Đã nhiễm mùi ô trọc của trần gian,
Để cho hồn thanh khiết được tiêu tan
Trong sợi gió mơn man vờn khói nhẹ.

Và êm ái sẽ bay lặng lẽ,
Lan rộng dần, tràn ngập cả hư vô.
Tôi muốn cho trí não được mơ hồ
Trôi vào những cảnh trời xa, mới lạ.

Không gay gắt oi nồng như nắng hạ,
Không lạnh lùng đen tối tựa đêm đông,
Không huy hoàng rực rỡ giống xuân nồng,
Không ủ rũ như trời thu ảm đạm.

Nhưng thắm dịu và nhẹ nhàng êm ấm
Như ánh vàng phơn phớt nhuộm chiều mơ,
Như tiếng đàn dìu dặt quyện đường tơ,
Như Êm Lặng vuốt ve hồn nhập định.

Giữa cảnh ấy – ôi! đầy trời êm tịnh,
Xa bụi hồng mù mịt phủ trần gian
Những tiếng đời náo nhiệt thảy tiêu tan
Không còn vẳng một tiếng vang đồng vọng.

Tôi muốn để cho hồn ngừng rung động
Và đắm chìm trong giấc mộng triền miên
Giấc mộng dài, dài vạn ức dư niên,
Dài mãi mãi, không bao giờ dứt nữa.

Để quên cả cuộc đời trong khói lửa,
Quên bao nhiêu khổ sở buộc mình tôi,
Quên tấm thân mệt nhọc đã lâu rồi,
Quá chán, chẳng còn gan tranh đấu nữa.

Quên phiền muộn tự bao năm chất chứa,
Giữa tiêu hao trí não đã suy tàn,
Quên lửa hờn ngùn ngụt đốt tim gan,
Quên uất hận đang đè trên ngực nặng.

Quên ganh ghét đục mảnh lòng trong trắng,
Quên oán thù đầu độc chí thanh cao,
Quên loài người giữa xã hội ba đào
Diễn Chiến Đấu trong y trang Giả Dối.

Quên dĩ vãng: vàng chìm trong cát bụi,
Quên tương lai: hoa nở giữa rừng gai,
Quên thân mình, hạt bụi giữa trần ai
Trằn trọc mãi giữa Vô Cùng lớn rộng.

Quên tất cả cuộc đời trong giấc mộng
Để cho hồn trống rỗng hết băn khoăn,
Và êm đềm lan giữa khoảng sao trăng
Để lọc lấy một vài giây hạnh phúc.

Thu 1944

Bản Hành Quân Của Trương Phụ


Hãy san bằng những đô thành bị triệt,
Phóng lửa hồng đốt hết những làng quanh,
Cho những vùng phiến loạn phải điêu linh,
Phải đổ nát tan tành trong lửa đỏ!

Bên đám cháy ngất trời kinh khủng đó,
Hãy đốt cho bào lạc đượm than hồng
Rồi hãy đem những thủ lãnh Tiên Rồng
Buộc vào những trụ đồng phơi đỏ rực.

Hãy vất vào vạc dầu sôi sục sục
Những tên dân ươn ngạnh chẳng hàng đầu,
Những lão già ngu dại, bạc đầu râu,
Vào đất chết, dám buông lời thống mạ.

Hãy bỏ lũ trẻ con vào cối giã,
Trói đàn bà cho hổ dữ phân thây,
Cho các người được chém giết ngon tay
Để tận diệt lũ ngang tàng kháng chiến.

Hãy đạp đổ hết miếu môn cung điện,
Và quăng vào ngọn lửa rực trời xanh
Tất cả bao nhiêu sách vở sử kinh
Của giống Việt tự muôn đời trước tác.

Hãy hủy phá cho trời Nam tan nát,
Cho bao nhiêu dấu vét của thời xưa
Phải tiêu tan trong khói lửa mịt mù,
Cho lạc mất tinh thần và lịch sử.

Của một giống ươn hèn và độc dữ,
Dám cả gan kháng cự lịnh Triều đình,
Chống binh Trời đem hạt giống văn minh
Đến khai hóa cho khỏi đời mọi rợ.

Quân ngu dại chẳng mang ân vũ lộ
Lại vẫy vùng để mong đat tự do,
Thứ non sông nhỏ nhít chẳng ra trò
Mà cũng muốn hùng cường trong độc lập!

Ta nguyện diệt cái tinh thần cứng cáp
Chí quật cường của chủng tộc Rồng Tiên,
Ta quyết làm điêu đứng kẻ gan liền,
Óc phiến loạn ta thề nguyền phá tiệt.

Dẫu nòi giống non sông người Lạc Việt
Có điêu tàn tuyệt diệt cũng không sao,
Vì từ đây ân thánh đế dồi dào
Sẽ nhuần thấm đến miền Nam thiên viễn.

Hỡi quân sĩ theo ta trong bách chiến!
Chớ hãi hùng vì máu chảy thành sông,
Khốn nạn thay cho những kẻ mềm lòng
Trước tiếng khóc của quân thù bi đát.

Hãy rèn luyện cho lòng ta cứng cát,
Bên lửa hồng hãy cất tiếng hùng ca,
Cho lời vui át cả tiếng rên la,
Cho ý mạnh giục lòng ta phấn chấn.

Hãy quên hết ưu phiền trong chiến trận.
Dập tình nhà trong bửa tiệc khao quân,
Rửa bàn tay đẫm máu kẻ ngu dân
Trong chén rượu thơm nồng mùi chiến thắng.

Trời đã tối. Hôm nay trăng lại vắng,
Cảnh xóm làng cháy đỏ mới vui sao!
Hãy dọn bàn, bày tiệc thưởng công lao
Và nhớ gọi ít cô đầu chuốc rượu.

Đông 1943.

Tâm Sự Tố Như


Nhất đi Di Tề hạ Thú Dương,
Càn khôn vi khổ bất kham thường…

Thiếu niên lúc tuổi mới đôi mươi,
Hăng hái từng ôm mộng chống trời,
Một lưỡi gươm thiêng mài gió bụi,
Sá chi lũ tục ở trong đời!

Gặp lúc cương thường hóa đảo điên,
Mang tài kinh tế giúp vua hiền,
Quyết lòng xoay đổi càn khôn lại,
Nâng đỡ trời Lê lúc ngửa nghiêng.

Tuốt kiếm xông pha giữa chiến trường,
Phong trần dạn mặt khách văn chương,
Bao năm lăn lóc trong cay đắng
Mái tóc xanh dần nhuộm tuyết sương.

Nhưng vận triều Lê có thế thôi,
Sức người khôn đổi được cơ trời,
Anh hùng gặp mãi hồi suy bại.
Nuốt hận nhìn dâu bể đổi đời.

Hết sức mưu toan chẳng được rồi,
Thôi cùng sông núi hẹn hò chơi:
Thề lòng chẳng bợn công danh lợi,
Gìn tấm cô trung đến trọn đời.

Đã quyết đem thân gởi cỏ cây
Muối dưa thanh đạm cũng qua ngày.
Ai hay cuộc thế dần luân chuyển,
Non nước thêm lần thấy đổi thay.

Thù chúa nhờ người trả sạch rồi,
Nhưng thề xưa thả nước sông trôi.
Buộc lòng hoạn lộ chen chân bước
Theo lịnh tân quân mấy lượt đòi.

Mộng lớn tan tành đáng thảm thương,
Lại không giữ vẹn mối luân thường.
Trong vòng cường tỏa càn khôn hẹp,
Thôi đã đành chôn chí bốn phương.

Lạc giữa quan trường nhục lẫn vinh,
Nghĩ mình thêm tủi thẹn cho mình.
Tấm thân đã buộc vào xiêm áo,
Thiên hạ còn ai thấu được tình?

Ai biết thân mình phận đáng thương,
Khác chi liễu ngõ với hoa tường?
Trăm năm đành chịu lời mai mỉa:
“Một lũ Di Tề xuống Thú Dương..”

Ai biết sau lời nói đẩy đưa,
Lòng ta khắc khoải nhớ vua xưa,
Mặc dù sự thế đà xa trước,
Vật đổi sao dời mấy nắng mưa?

Tri kỷ cùng ta ai đó giờ?
Nỗi lòng đem gởi mấy vần thơ,
Ba trăm năm nữa, người thiên hạ,
Biết có ai còn khóc Tố Như?

Xuân 1944.

Dòng Nước Sông Hồng


Ta là ngọn sông Hồng, dòng nhiệt huyết,
Nguồn dồi dào của nước Việt muôn năm,
Là quả tim mà nhịp sống âm thầm
Truyền sinh lực cho trời Nam hoa gấm.

Dòng nước ta tự nghìn năm đỏ thắm,
Tự nghìn năm nhuần thấm đất Tiên Rồng,
Tự nghìn năm cuồn cuộn chảy về Đông,
Đã chứng kiến biết bao ngày lịch sử.

Trong tâm trí ta còn ghi nhớ rõ
Bóng những người thủy tổ nước Văn Lang
Đi về Nam tránh giặc Sở hung tàn,
Kết bè gỗ sang ngang lần thứ nhất.

Vào thuở ấy, hai bờ ta uốn khúc
Dậy tiếng gầm của hổ dưới trăng trong
Vì rừng già còn phủ đất Thăng Long,
Ngàn lau sậy um tùm che Hải Cảng.

Ta đã thấy giống Lạc Hồng cường tráng,
Mình xâm đầy để giả dạng giao long,
Tụ họp nhau đông đúc ở ven sông,
Phá rừng núi để lập thành nước Việt.

Ta theo cuộc thăng tầm khôn kể xiết
Của giống người quấn quít mãi bên ta,
Kể từ khi dùng hang thẳm làm nhà,
Mặc quần áo kết bằng da dã thú.

Họ lang thang giữa rừng sâu hiểm trở
Săn thú chim bằng búa đá mài trơn,
Cho đến ngày mà Đại Việt giang sơn
Nối liệt quốc chen trên đường tiến bộ.

Ta đã thấy biết bao ngày khổ sở
Giống Lạc Hồng mang tủi nhục điêu linh,
Nhìn non sông gấm vóc nát tan tành
Dưới gót sắt của quân thù tàn bạo.

Ta đã thấy biết bao ngày đẫm máu;
Quân nước ngoài ồ ạt hạ kinh đô,
Tướng Việt Nam vì thế yếu thành cô
Liều tuẫn tiết, chết theo nền độc lập:

Và người Việt bị quân thù đàn áp
Một đôi lần tàn ác thực vô song,
Như kỳ quân Nguyên làm cỏ Thăng Long
Để khủng bố những anh hùng kháng chiến.

Ta đã thấy những đền đài cung điện
Của vua Trần tan nát một chiều tà
Lúc binh Chàm dưới lịnh Chế Bồng Nga
Hủy hoại hết để báo thù xâm lược.

Ta đã thấy những ngày vui mở nước,
Dưới bầu trời rực rỡ ánh vinh quang,
Vua anh hùng sắp đặt lễ đăng quang,
Dân nô nức hoan hô thời đại mới.

Ta đã thấy dưới tà dương hấp hối,
Sông Bạch Đằng dữ dội một màu xanh
Nước ồn ào còn quyện khúc quân hành
Cuốn bao xác tướng binh trong lớp sóng,

Và kể lại, giọng vô cùng cảm động,
Những kỳ công át động bóng trăng sao:
Ngày vua Ngô dũng mãnh chém Hoằng Thao,
Ngày Hưng Đạo đánh tan quân Thát Đát.

Ta đã thấy dưới trời xuân man mác
Binh Quang Trung ồ ạt phá quân Thanh,
Gò Đống Đa xương thịt chất nên thành,
Nước ta nghẹn cuốn thây loài tàn bạo.

Ta đã thấy cả cuộc đời chiến đấu
Của giống dân nhỏ bé nhưng cần lao
Ta đã chung sung sướng với gian lao
Chia vui vẻ hay buồn rầu với họ.

Và dòng nước của ta luôn thắm đỏ
Vì trộn bao máu huyết giống Rồng Tiên,
Luôn ngày đêm vang một khúc kinh nguyền
Cầu nước Việt được hùng cường lớn rộng.

Xuân 1945.

Ngọn Đuốc Việt Nam


Ngọn đuốc ấy tự bốn nghìn năm trước
Đã được người thủy tổ giống Rồng Tiên
Đốt lên bằng một ánh lửa thiêng liêng;
A’nh lửa dũng nung lòng dân tộc Việt.

Từ đó, lúc âm thầm, khi mãnh liệt,
Ngọn đuốc thần luôn sáng mãi không ngưng,
Trải bao cơn mưa bão nổi tưng bừng,
Đuốc vẫn cháy phừng phừng không lúc tắt.

Sức đè nén nặng nề như khối sắt
Của bọn người dị tộc đến xâm lăng
Cũng không làm cho đuốc Việt tiêu tan;
Chỉ âm ỉ lu mờ trong một lúc.

Rồi đuốc Việt lại tưng bừng đỏ rực
Bốc cao vời, chiếu rạng cả non sông.
A’nh sáng tươi của ngọn đuốc kiêu hùng
Đã bao lượt khiến trời Đông chói lọi.

Ngọn đuốc cháy muôn đời không biết mỏi
Như tấm lòng dũng cảm giống Rồng Tiên,
Như cả dòng nhựa sống cùng dâng lên
Trong huyết quản của người dân nước Việt.

Ngọn đuốc cháy hiên ngang và quả quyết
Như tinh thần quật khởi của dân ta,
Như tinh thần tha thiết nước non nhà
Bồng bột mãi chẳng bao giờ nguội lạnh.

Là nguồn sáng tỏ rạng ngời muôn ánh
Là tượng trưng đời sống mạnh vinh quang
Của non sông,ngọn đuốc Việt huy hoàng
Quyết cháy sáng tưng bừng muôn vạn thuở.

Nén Hương Lòng


Vận nước u trầm tự mấy thu,
Muôn dân quằn quại dưới gông tù,
Đâu đây vẳng tiếng hờn sông núi
Kêu gọi trung cang báo quốc thù.

Ôi! Biết bao nhiêu kẻ bạc đầu
Còn mong trả sạch nợ mày râu,
Bao nhiêu tráng sĩ hờn sôi máu
Cạn chén quan hà, thẳng vó câu.

Ôi! Biết bao nhiêu khách má đào
Đã đem kim chỉ đổi cung đao
Bao nhiêu nho sĩ quăng nghiên bút
Cởi áo thư sinh, khoát chiến bào.

Ly biệt quê hương, diệt ái tình,
Gia đình, hạnh phúc, thảy hy sinh.
Họp nhau thề nguyện vì non nước
Rửa sạch bao nhiêu nỗi bất bình.

Rồi đó lao mình giữa đấu tranh,
Trong vòng nguy hiểm mặc tung hoành,
Phải bao lao khổ, bao xương máu,
Nguyện vọng cao siêu mới đạt thành.

Nhưng từ khi sẽ niệm câu thề
Đến lúc san hà được giải nguy,
Biết bao tang tóc trong hàng ngũ:
Cách mạng muôn đi, mấy trở về?

Bao kẻ phơi thây giữa chiến trường
Một ngày non nước nhuộm sầu thương
Một ngày khởi nghĩa chìm trong máu,
Vùi dập âm thầm dưới núi xương.

Bao kẻ anh hùng đã nát thân
Ngã mình trước mũi súng thù nhân,
Rụng đầu dưới kiếm loài tham nhũng
Quyết đắp an ninh với bạo tàn.

Bao kẻ tan thân chốn ngục tù,
Chết mòn trong những khám âm u,
Nắm xương tàn rũ nơi hoang đảo
Hay giữa rừng sâu, núi mịt mù.

Bao kẻ không may lánh cõi đời
Trong khi lưu lạc chốn xa khơi,
Bên mình không một người quen thuộc,
Hồn phách bơ vơ mãi đất người.

Có kẻ nghìn thu được quốc dân
Phụng thờ tôn kính tựa thiên thần,
Vinh quang rạng chói lòa tên tuổi
Và khói hương luôn quyện mộ phần.

Có kẻ chìm trong hố lãng quên
Vì đời luôn phủ giữa màn đêm,
Nắm xương xiêu lạc nơi hoang dại
Không một ai còn nhắc đến tên.

Có kẻ vô tình chịu chết oan
Trong cơn đảng phái Việt tương can,
Trọn đời phấn đấu vì non nước
Để chết vì hai tiếng “Việt gian”.

Những kẻ từ xưa lấy máu hồng,
Lấy bao cân não đắp non sông,
Tuy theo nhiều lối, nhiều xu hướng
Nhưng vẫn cùng chung một tấm lòng.

Và dẫu ngày nay được phụng thờ,
Bị quên hay phải chuốc danh nhơ,
Bao giờ họ cũng là anh kiệt
Liều chết cho dân tộc hưởng nhờ.

Hỡi những ai kia đã lụy mình
Đã vì non nước chịu hy sinh,
Đã vì chủng tộc khai đường sống:
Đây nén hương lòng kẻ hậu sinh!