Sao Chẳng Về Đây - Nguyễn Bính
Sao Chẳng Về Đây
Lối đỏ như son tới xóm Dừa,
Ngang cầu đã điểm hạt lưa thưa,
(Xuân sang xao xuyến lòng tôi quá)
Tôi đã xây tròn sự nghiệp chưa ?
Ở mãi kinh kỳ với bút nghiên,
Đêm đêm quán trọ thức thi đèn.
Làm thơ mang bán cho thiên hạ,
Thiên hạ đem thơ đọ với tiền.
Chẳng đợi mùa xuân vẫ cứ sang,
Phồn hoa thôi hết mộng huy hoàng.
Sớm nay sực tỉnh sầu đô thị,
Tôi đã về đây rất vội vàng.
Ở đây vô số những trời xanh,
Và một con sông chảy rất lành,
Và những tâm hồn nghe rất đẹp,
Từng chung sống dưới mái nhà tranh.
Sao chẳng về đây múc nước sông,
Tưới cho những luống có hoa hồng,
Xuân sang hoa nụ rồi hoa nở,
Phô nhuỵ vàng hây với cánh nhung ?
Sao chẳng về đây bắt bướm vàng,
Nhốt vào tay áo đợi thu sang,
Thả ra cho bướm xem hoa nở,
Cánh bướm vờn hoa loạn phấn hương.
Sao chằng về đây có bạn hiền ,
Có hương, có sắc, có thiên nhiên,
Sống vào giản dị, ra tươi sáng.
Tìm thấy cho lòng một cảnh tiên ?
Sao chẳng về đây lục tứ thơ,
Hỡi ơi, hồn biển rộng không bờ,
Chùm hoa sự nghiệp thơm muôn thưở.
Thiên hạ bao nhiêu kẻ đợi chờ ?
Sao chẳng về đây, nỡ lạc loài
Giữa nơi thành thị gió mưa phai,
Chết dần từng nacá rồi mai mốt
Chết cả mùa xuân chết cả đời ?
Xuân đã sang rồi em có hay,
Tình xuân chan chứa, ý xuân đầy.
Kinh kỳ bụi quá xuân không đến,
Sao chẳng về đây, chẳng ở đây ?
Nguyễn Bính (Xóm Dừa cuối 1944)
Tâm Hồn Tôi - Nguyễn Bính
Tâm Hồn Tôi
Tâm hồn tôi là bình rượu nhỏ
Rót lần rót mãi xuống nàng Oanh
Không xua tay nhưng nàng đã vô tình
Hắt li rượu hồn tôi qua cửa sổ.
Nguyễn Bính (1941)
Tết Của Mẹ Tôi - Nguyễn Bính
Tết Của Mẹ Tôi
Tết đến mẹ tôi vất vả nhiều,
Mẹ tôi lo liệu đủ trăm điều.
Sân gạch tường hoa người quét lại,
Vẽ cung trừ quỷ, trồng cây nêu.
Nuôi hai con lợn tự ngày xưa,
Mẹ tôi đã tính "tết thì vừa."
Trữ gạo nếp thơm, mo gói bó,
Dọn nhà, dọn cửa, rửa bàn thờ.
Nay là hăm tám tết rồi đây,
(Tháng thiếu cho nên hụt một ngày)
Sắm sửa đố lề về việc tết,
Mẹ tôi đi chợ buổi hôm nay.
Không như mọi bận người mua quà,
Chỉ mua pháo chuột và tranh gà,
Cho các em tôi đứa mỗi chiếc,
Dán lên khắp cột, đốt inh nhà.
Giết lợn, đồ xôi, lại giết gà,
Cỗ bàn xong cả từ hôm qua.
Suốt đêm giao thừa mẹ tôi thức,
Lẫm nhẫm cầu kinh Đức Chúa Bà.
Mẹ tôi gọi cả các em tôi,
D0ến bên mà dặn: "Sáng ngày mai
Các con phải dậy cho thật sớm,
Đầu năm năm mới phải lanh trai.
Mặc quần mặc áo lên trên nhà,
Thắp hương thắp nến lễ ông bà.
Chớ có cãi nhau, chớ có quấy,
Đánh đổ, đánh vỡ như người ta..."
Sáng ngày mồng một sớm tinh sương,
Mẹ tôi cấm chúng tôi ra đường.
Mở hàng mỗi đứa năm xu rưỡi,
Rửa mặt hoa mùi nước đượm hương.
Thầy tôi lấy một tờ hoa tiên,
BuÙt lông dầm mực viết lên trên.
Trên những gì gì tôi chẳng biết,
Giữa đề năm tháng, dưới đề tên.
Mẹ tôi thắt lại chiếc khăn sồi,
Rón rén lên bàn thờ ông tôi.
Đôi mắt người trông thành kính quá,
Ngước xem hương cháy đến đâu rồi.
Mẹ tôi uống hết một cốc rượu,
Mặt người đỏ tía vì hơi men,
Người rủ cô tôi đánh tam cúc,
Cười ầm tốt đỏ đè tốt đen.
Tôi mặc một chiếc quần mới may,
Áo lương, khăn lượt, chân đi giày.
Cho tôi đi lễ bên quê ngoại,
Người dặn con đừng uống rượu say.
Xong ba ngày tết mẹ tôi lại,
Đầu tắt mặt tối nuôi chồng con.
Rồi một đôi khi người dậm gạo,
Chuyện trò kể lại tuổi chân son.
Nguyễn Bính
Thôi Nàng Ở Lại - Nguyễn Bính
Thôi Nàng Ở Lại
Hoa đào từng cánh rơi như tưới
Xuống mặt sân rêu những giọt buồn,
Như những tim tình tan vỡ ấy,
Nhện già giăng mắc sợi tơ đơn.
****
Nàng đến thăm tôi một buổi chiều,
Những mong chấp nối lại thương yêu.
Nhưng tôi không dám, tôi không thể...
Chắp nối bao nhiêu, khổ bấy nhiêu !
Nàng hỡi ! Tôi không thể dối nàng,
Dối tôi, mà lại nói yêu đương.
Tôi gìơ như một người tang tóc,
Chả dám cùng ai dệt mộng vàng.
Nàng hãy vì tôi đoan một lời:
"Từ nay nàng đã hết yêu tôi,
Từ nay ta sẽ xa nhau mãi,
Và sẽ quên nhau đến trọn đời."
Nàng hãy đi xây lại cuộc đời,
Rồi đây ai nhắc đến tên tôi,
Và ai có hỏi: --"Là ai nhỉ ?"
Nàng lạnh lùng cho: --"Chả biết ai!"
Tôi sẽ đi đây ! Tôi sẽ quên.
Trọn đời làm một kẻ vô duyên,
Trọn đời làm một thân cô lữ,
ơ? mọi đừơng xa, ở mọi miền
Ai đi chắp lại cánh hoa rơi?
Bắt bóng chim xa tận cuối trời.
Có lẽ ngày mai đò ngược sớm,
Thôi nàng ở lại để ... quên tôi
Nguyễn Bính
Thư Cho Chị - Nguyễn Bính
Thư Cho Chị
Viết cho chị cánh thư này
Một đêm lữ thứ em say rượu cần
Nhớ người cách một mùa xuân
Hình như người đã một lần sang sông
Ồ! say! thương nhớ vô cùng
Rượu hay lệ ướt khăn hồng chị ơi!
Làm sao giấc ngủ không dài
Sao đêm không ngắn, mà trời cứ mưa ?
Làm sao em sống như thừa
Cố đem men rượu tẩm vừa lòng đau
Kể từ hai đứa thôi nhau
Em thường chả có đêm nào không say
Sao em đơn chiếc thế này ?
Sao em lại khóc như ngày chị đi ...?
Ở đây còn có vui gì!
Vườn dâu xa lắm! lối về chị xa
Con đường sang xóm Trữ La
Cách một ngày ngựa, cách ba ngày đò
Lúc này em nghĩ mà lo
Cứ thương nhớ mãi thì cho hết đời!
Hôm qua có chuyến đò xuôi
Toan về Hà Nội lại thôi không về
Em trồng được một cây lê
Hẹn bốn năm nữa thì về hái hoa
Nhưng là vườn đất người ta
Mình là khách trọ một vài đêm thôi
Sáng mai có lẽ em xuôi
Nếu không đãng trí và trời không mưa
Nhưng mà khăn gói gió đưa
Lại về Hà Nội thì chưa muốn về
Đò thuê, ngày ngựa cũng thuê
Sang nhìn qua kẻ lỗi thì sang sông
Ồ! say! thương nhớ vô cùng
Rượu hay lệ ướt khăn hồng chị cho?
Nguyễn Bính
Thư Gửi Thầy Mẹ - Nguyễn Bính
Thư Gửi Thầy Mẹ
Ai về làng cũ hôm nay,
Thư này đưa hộ cho thầy mẹ tôi.
Con đi mười mấy năm trời,
Một thân, một bóng, nửa đời gió sương.
Thầy đừng nhớ, mẹ đừng thương,
Cầm như đồng kẽm ngang đường bỏ rơi !
Thầy mẹ ơi, thầy mẹ ơi,
Tiếc công thầy mẹ đẻ người con hư !
Con đi năm ấy tháng tư,
Lúa chiêm xấp xỉ giỗ từ tháng ba.
Con đi quạnh cửa quạnh nhà,
Cha già đập lúa, mẹ già giữ rơm.
Cha giậm gạo, mẹ thổi cơm,
Có con, con vắng, ai làm thay cho .
Con dan díu nợ giang hồ,
Một mai những tưởng cơ đồ làm nên.
Ai ngờ ngày tháng lưu niên,
đã không gọi chút báo đền dưỡng sinh.
Lại mang ân ái vào mình,
Cái yêu làm tội làm tình cái thân.
Bó tay như kẻ hàng thần,
Chán chường như lũ tàn quân lìa thành.
Mẹ cha thì nhớ thương mình,
Mình đi mình nhớ người tình xa xôi ...
ở thư nầy thầy mẹ ơi,
Nhận cho con lấy vài lời kính thăm.
Xin thầy mẹ cứ yên tâm.
đừng thương nhớ, một vài năm con về.
Thầy ơi đừng chặt vườn chè,
Mẹ ơi, đừng bán cây lê con trồng ...
Nhớ thương thầy mẹ khôn cùng,
Lạy thầy, lạy mẹ thấu lòng cho con.
Nguyễn Bính
Thư Lá Vàng - Nguyễn Bính
Thư Lá Vàng
Ngồi trên bến gió chờ nàng
Lá đưa thuyền lá vàng sang bến nào?
Bờ sông thấp, nước sông cao
Lá thuyền này đã trôi vào bến anh
Vớt lên, thả xuống sao đành
Anh gửi cho mình giữ lấy mình ơi!
Nàng đẩy một chiếc lá rơi
Không, không, không phải, giấy trời thư anh.
Nguyễn Bính
Thu Rơi Từng Cánh - Nguyễn Bính
Thu Rơi Từng Cánh
Mùa thu hoa cúc lại tàn,
Thuyền ai buộc mãi bên làn cây cong.
Người về để lạnh phòng không,
Thu rơi từng cánh cho lòng nhớ thương.
Có người cung nữ họ Vương,
Lên lầu nhìn dải sông Hương nhớ nhà.
Nguyễn Bính
Tỉnh Giấc Chiêm Bao - Nguyễn Bính
Tỉnh Giấc Chiêm Bao
Chín năm đốt đuốc soi rừng
Về đây ánh điện ngập-ngừng bước chân
Cửa xưa mành trúc còn ngăn
Góc tường vẫn đọng trăng thu thuở nào
Làng xa, bản nhỏ, đèo cao
Gió bay tà áo chiêm bao nửa chừng
Anh về luyến núi, thương rừng
Nhớ em đêm sáng một vừng Thủ đô
Bồi-hồi chuyện cũ năm xưa
Gặp nhau lần cuối ... trang thư lệ nhoà.
Thư rằng: Thôi nhé đôi tạ
"Tình sao không phụ mà ta phụ tình
Vương nhau đã dựng Trường đình
Mẹ em đã xé tan tành gối thêu "
Trăng khuya sang núi gươm đèo
Anh đi, thư vẫn năm đeo bên mình
Lửa sàn nét chữ chênh vênh
Nếp thư đến rách chưa lành vết thương
Đằm đằm hoa sữa lên hương
Chân anh đương bước giữa đường cái đây
Nẽo hồ, song cửa, lá bay
Sáng chưng bóng dạng bao ngày yêu xưa
Trăm năm đã lỡ hẹn-hò
Cây đa bến cũ con đò còn không ?
Tình cờ gặp giữa phố đông
Em đi riú-rít tay chồng tay con
Nét cười âu yếm môi son
Áo bay nhắc buổi trăng tròn sánh vai ...
Chín năm bão tối mưa ngày
Nước non để có hôm nay sáng trời
Em đi hạnh phúc hồng tươi
Anh nhìn tận mắt cuộc đời đẹp thay ?
Sắc hương muôn nẽo tuôn trào
Tiếc mà chi giấc chiêm bao một mình
Anh về viết lại thơ anh
Để cho bến mát cây xanh đôi bờ
Cho sông cho nước tự giờ
Chẳng còn lỡ chuyện con đò sang ngang
Lứa đôi những bức thư vàng
Chẳng còn chữ nữa cho hàng lệ rơi
Chim hồng, chim nhạn, em ơi
Trên nền gối cưới đời đời yêu nhau
Nguyễn Bính
Trời Mưa Ở Huế - Nguyễn Bính
Trời Mưa Ở Huế
Trời mưa ở Huế sao buồn thế!
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày
Thềm cũ nôn nao đàn kiến đói
Trời mờ ngao ngán một loài mây.
Trường Tiền vắng ngắt người qua lại
Đập Đá mênh mang bến nước đầỵ
Đò vắng khách chơi nằm bát úp
Thu về lại giở gió heo may ...
Chúng tôi hai đứa xa Hà Nội
Bốn tháng hình như kém mấy ngày
Lăn lóc có dư mười mấy tỉnh
Để rồi nằm mốc ở nơi đây
Thuốc lào hút mãi người ra khói
Thơ đọc suông tình hết cả hay
Túi rỗng nợ nần hơn Chúa Chổm
Áo quần trộm mướn, túng đồ thay .
Hàng xóm có người con gái lẻ
Ý chừng duyên nợ với nhau đây
Chao ơi! ba bốn tao ân ái
Đã đủ tan tành một kiếp trai .
Tôi rờn rợn lắm giai nhân ạ!
Đành phụ nhau thôi, kẻo đến ngày
Khăn gói gió đưa sang xứ lạ
Ai cười cho được lúc chia tay ?
Trời mưa ở Huế sao buồn thế!
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày
Xa xôi ai nhớ mà thương nhớ?
Mà nhớ mà thương đến thế này!
Cố nhân chẳng khóa buồng xuân lại
Vung vãi ân tình khắp đó đây .
Mưa chiều, nắng sớm, người ta bảo
Cả đến ông trời cũng đổi thay
Gia đình thiên cả lên thành thị
Buôn bán loanh quanh bỏ cấy cày
"Anh em cánh nhạn người Nam Bắc
Tâm sự hồn quyên lệ ngắn dài ..."
Trời mưa ở Huế sao buồn thế!
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày
Hôm qua còn sót hơn đồng bạc
Hai đứa bàn nhau uống rượu say
Nón lá áo tơi ra quán chợ
Chơ vơ trên bến nước sông đầy
Sầu nghiêng mái quán mưa tong tả
Chén ứa men lành lạnh ngón tay .
Ôn lại những ngày mưa gió cũ
Những chiều quán trọ, những đêm say
Người quen nhắc lại từng tên một
Kể lại từng nơi đặt dấu giầy
Trôi dạt dám mong gì vấn vít
Sòng đời thua nhẵn cả thơ ngây
Tỉ tê gợi tới niềm tâm sự
Cúi mặt soi gương chén rượu đầy
Bốn mắt nhuộm chung màu lữ thứ
Đôi lòng hòa một vị chua cay
Đứa thương cha yếu thằng thương mẹ
Cha mẹ chiều chiều ... con nước mây
Không hiểu vì đâu hai đứa lại
Chung lưng làm một chuyến đi đầy?
Trời mưa ở Huế sao buồn thế!
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày
Nguyễn Bính
Trời Trở Gió - Nguyễn Bính
Trời Trở Gió
Lá tre rơi xuống đều đều
Cổng làng buông xuống, mưa chiều đổ nhanh
Sân mòn lớp lớp rêu xanh
Le te đàn vịt chạy quanh cửa chuồng
Mấy chiều vắng bặt hơi chuông
Sư bà khuyên giáo thập phương chửa về
Một mình nói, một mình nghe
Ông đồ gấp lịch: "Ngày kia tiểu hàn"
Cô Thơ gái đẹp nhất làng
Nghe trời trở gió may quàng áo bông
Lạnh rồi sắp sửa mùa đông
Người ta sắp sửa lấy chồng hay chưa?
Vội vàng chi mấy cô Thơ
Áo bông tuy ấm nhưng chưa bằng chồng
Tôi cầu trời mất mùa đông
Cố nhân xa lắm, áo bông rách rồi....
Nguyễn Bính (1939)
Trường Huyện - Nguyễn Bính
Trường Huyện
Học trò trường huyện ngày năm ấy
Anh tuổi bằng em lớp tuổi thơ
Những buổi học về không có nón
Đội đầu chung một lá sen tơ
Lá sen vương phấn hương sen ngát
Ấp ủ hai ta chút nhụy hờ
Lũ bướm tuởng hoa cài mái tóc
Theo về tận cửa mới tan mơ .
Em đi phố huyện tiêu điều quá
Trường huyện giờ xây kiểu khác rồi
Mà đến hôm nay anh mới biết
Tình ta như chuyện bướm xưa thôi
Nguyễn Bính (1938)
Truyện Cổ Tích - Nguyễn Bính
Truyện Cổ Tích
Em ạ! Ngày xưa vua nước Bướm,
Kén nhân tài mở Điệp lang khoa .
Vua không lấy Trạng, vua thề thế .
Con bướm vàng tuyền đậu Thám Hoa .
Vua liền gọi gã con gái yêu,
Nàng đẹp như em, chả nói điêu .
Vua nuông hai vợ chồng phò mã,
Cho nhỡn xem hoa sớm lại chiều .
Một hôm hai vợ chồng quan Thám,
Mê mãi xem hoa lạc lối về .
Vợ khóc: "Mình ơi! Em hãi lắm!"
Trời chiều lạc lối tới vườn lê .
Vườn đầy hoa trắng như em ấy,
Bỗng một bà tiên hiển hiện ra .
Sao mà đẹp thế! Tiên mà lại!
Nữ chúa vườn lê đi thăm hoa .
Bà thấy vợ chồng con bướm dại
Sụt sùi ngồi khóc dưới hoa lê .
Đến bên âu yếm, bà thương hại:
"Ý hẳn hai con lạc lối về ?"
"Đây về nước Bướm đường thì xa,
Về tạm nhà ta ngủ với ta .
Có đủ chăn thêu cùng gối gấm,
Có nhiều bánh ngọt ướp hương hoa ..."
Đêm ấy chăn êm và gối êm,
Vợ chồng ăn bánh với bà tiên .
Ăn xong thoát chốc liền thay lốt,
Chồng hóa làm anh, vợ hóa em .
Nguyễn Bính (1938)
Túi Ba Gang - Nguyễn Bính
Túi Ba Gang
(Viết theo truyện Ăn Khế Trả Vàng)
Nhân nắng xuân đầm ấm
Vườn xuân rộn tiếng chim
Chị kể cho các em
Nghe một câu chuyện cổ
Các em tìm trong đó
Những ý nghĩa sâu xa
Có bổ ích cho ta
Tuổi măng non tươi sáng
Nào các em im lặng
Ngồi sát lại cho vui
Ngày xưa có hai người
Anh Kỷ, em là ất
Xảy khi cha mẹ mất
Vội chẳng kịp trối trăn
Chỉ dặn hai con rằng
Cơ nghiệp cùng chung hưởng
Kỷ cậy mình là trưởng
Lại vốn tính tham lam
Chẳng thương xót gì em
Cả gia tài chiếm hết
Nào tường hoa cây mít
Nào ao cá, nhà lim..
Chỉ chia cho người em
Một mảnh vườn nhỏ bé
Trơ trọi một cây khế
Xa tít tận cuối làng
Ất chẳng tính thiệt hơn
Cứ vui lòng nhận lấy
Hai vợ chồng trồng cây
Mùa rau tiếp mùa khoai
Khi khế chín vàng cây
Vợ chồng đem chợ bán
Hôm ấy vừa tảng sáng
Có một con Phượng Hoàng
Từ đây bay vào vườn
Đậu cành, ăn khế mãi
Ất ra vườn thấy thế
Cất tiếng bảo chim rằng:
- Nhà ta vốn nghèo nàn
Chỉ trông vào cây khế
Chim ơi! mày ăn khế
Là khốn vợ chồng ta!
Chim Phượng chừng nghe ra
Cất tiếng kêu vội vã:
- Ăn một quả
Trả nén vàng
May túi ba gang
Đem đi mà đựng!
Thế rồi cứ sáng sáng
Chim Phượng lại bay về
Ăn khế ngọt chán chê
Lại kêu lên giục giã:
- Ăn một quả
Trả nén vàng
May túi ba gang
Đem đi mà đựng
Vợ chồng ất bàn định
Thử đi một chuyến xem
Vợ liền lấy chỉ kim
Khâu cho chồng túi vải
Y theo lời chim nói
Sáng sau, chim Phượng Hoàng
Từ phương xa bay lại
Ất liền mang túi vải
Cưỡi lưng Phượng mà đi
Qua sông biển ầm ì
Phượng liền sà cánh đỗ
Xuống một hòn đảo nhỏ
Vô số là bạc vàng
ất chẳng có lòng tham
Chỉ lượm vừa túi nhỏ
Khi mặt trời đứng ngọ
Đã giục chim bay về
Nhờ được số vàng kia
Hai vợ chồng sung sướng
Mua trâu rồi tậu ruộng
Giúp đỡ những người nghèo
Cuộc sống thật phong lưu
Hơn người anh gấp bội
Kỷ biết tin tức tối
Liền hộc tốc sang chơi
Ất kể rõ đầu đuôi
Kỷ máy tham bỗng nổi
Liền gạ em đánh đổi
Lấy cơ nghiệp của mình
Vợ chồng ất hiền lành
Nên chẳng hề suy tỵ
Đổi ngay nhà cho Kỷ
Không đòi hỏi gì thêm
Kỷ dọn sang nhà em
Ngày lại ngày ngóng đợi
Quả nhiên chim lại tới
Ăn khế chín trên cây
Kỷ chạy ra nói ngay
Chim cũng liền đáp lại:
- Ăn một quả
Trả nén vàng
May túi ba gang
Đem đi mà đựng!
Kỷ lòng mừng hí hửng
May luôn túi sáu gang
Cốt đựng cho nhiều vàng
Thỏa lòng tham không đáy
Sáng sau chim bay tới
Kỷ vội cưỡi mà đi
Qua sóng biển ầm ì
Hạ xuống hòn đảo quý
Kỷ tha hồ tự ý
Nhét vàng đầy túi to
Lòng tham vẫn chưa vừa
Thấy vàng là cứ nhặt
Túi áo nhồi đã chặt
Lại giắt kín lưng quần
Chim giục giã mấy lần
Kỷ vẫn còn tiếc rẻ
Kỷ mang nhiều vàng quá!
Chim bay qua biển khơi
Mỏi rã cánh, hụt hơi
Liền hất tung Kỷ xuống
Lòng biển sâu muôn trượng
Mặt biển rộng mù khơi
Đã dìm Kỷ chết tươi
Với lòng tham không đáy
Câu chuyện cổ như vậy
Các em hẳn nhận ra
- Tham lam là xấu xa
- Thực thà là đáng quý
Các em đừng quên nhé
Câu chuyện Túi Ba Gang.
Nguyễn Bính (cuối năm 1965)
Vài Nét Huế - Nguyễn Bính
Nguyễn Bính
1.
Cầu cong như chiếc lược ngà,
Sông dài mái tóc cung nga buông hờ.
đôi bờ đôi cánh tay vua,
Cung nga úp mặt làm thơ thất tình.
2.
Ở đây áo tím riêng màu,
Bài thơ nón mỏng che đầu mỹ nhân.
Loanh quanh xóm vắng đường gần,
Ấy ai làm dáng phi tầng với ai !
Con sông không rộng mà dài,
Con đò không chở những người chính chuyên.
3.
Ở đây có nước sông Hương,
Có cây núi Ngự, có đường Nam Giao.
Bồng bồng sáu nhịp cầu cao,
Thờ ơ bóng mát nơi nào cũng xanh.
Thâm u một dãi hoàng thành,
Đình suông con én không đành bay đi.
Nguyễn Bính (1941)
Vài Nét Rừng - Nguyễn Bính
Vài Nét Rừng
Xanh cây xanh cỏ xanh đồi
Xanh rừng xanhh núi da trời cũng xanh
Áo choàng cô Mán thanh thanh
Mắt xanh biêng biếc một mình tương tư.
Cỏ đồi ai nhuộm mà xanh
Áo em ai nhuộm mà anh thấy chàm
Da trời ai nhuộm mà lam
Tình ta ai nhuộm mà làm cho phai.
Đường rừng sỏi đỏ như son
Xe hàng một cỗ theo con ngựa gầy
Lối mòn theo lá luồn cây
Nhá nhem dừng lại quán này mai xuôi.
Nhà em cách bốn quả đồi
Cách ba ngọn suối cách đôi cánh rừng
Nhà em xa cách quá chừng
Em van anh đấy anh đừng yêu em.
Nguyễn Bính
Viếng Hồn Trinh Nữ - Nguyễn Bính
Viếng Hồn Trinh Nữ
Chiều về chầm chậm trong hiu quạnh,
Tơ liễu theo nhau chảy xuống hồ.
Tôi thấy quanh tôi và tất cả,
Kinh thành Hà Nội chít khăn sô.
Nước mắt chạy quanh, tình thắt lại,
Giờ đây tôi khóc một người về!
Giờ đây tôi thấy hồn cay đắng,
Như có ai mời chén biệt ly!
Sáng nay vô số lá vàng rơi,
Người gái trinh kia đã chết rồi!
Có một chiếc xe màu trắng đục,
Hai con ngựa trắng bước hàng đôi.
Đem đi một chiếc quan tài trắng,
Và những vòng hoa trắng lạnh người.
Theo bước, những người khăn áo trắng,
Khóc hồn trinh trắng mãi không thôi.
Để đưa nàng đến nghĩa trang này,
Nàng đến đây rồi ở lại đây.
Ờ nhỉ! Hôm nay là mấy nhỉ?
Suốt đời tôi nhớ mãi hôm nay ....
Sáng nay sau một cơn mưa lớn,
Hà Nội bừng lên những nắng vàng.
Có những cô nàng trinh trắng lắm,
Buồn rầu theo vết bánh xe tang.
Từ nay xa cách mãi mà thôi!
Tìm thấy làm sao được bóng người.
Vừa mới hôm nào còn thẹn thẹn.
Tay cầm sáp đỏ để lên môi.
Chiếc áo màu xanh tựa nước hồ,
Nàng vừa may với gió đầu thu.
Gió thu còn lại bao nhiêu gió,
Chiếc áo giờ đây ở dưới mồ.
******
Chắc hẳn những đêm như đêm qua,
Nàng còn say mộng ở chăn hoa.
-Chăn hoa ướp một trời xuân sắc -
Đến tận tàn canh rộn tiếng gà.
Chắc hẳn là những đêm như đêm kia,
Nửa đêm lành lạnh gió thu về.
Nàng còn thao thức ôm cho chặt,
Chiếc gối nhung mềm giữa giấc mê ....
Nhưng sáng hôm nay nàng lặng im,
Máu đào ngừng lại ở nơi tim.
Mẹ già xé vội khăn tang trắng,
Quấn vội lên đầu mấy đứa em.
Người mẹ già kia tuổi đã nhiều,
Đã từng đau khổ biết bao nhiêu.
Mà nay lại khóc thêm lần nữa,
Nước mắt còn đâu buổi xế chiều.
Những đứa em kia chưa khóc ai,
Mà nay đã khóc một người rồi.
Mà nay trên những môi son ấy,
Chả được bao giờ gọi: "Chị ơi!"
******
Nàng đã qua đời để tối nay
Có chàng đi hứng gió heo may,
Bên hồ để mặc mưa rơi ướt,
Đếm mãi bâng quơ những dấu giày.
Người ấy hình như có biết nàng,
Có lần toan tính chuyện sang ngang.
Nhưng tâm hồn nàng tựa con thuyền bé,
Vội cắm nghìn thu ở suối vàng.
Có gì vừa mất ở đâu đây?
Lòng thấy mềm như rượu quá say.
Hốt hoảng chàng tìm trong bóng tối:
Bàn tay lại nắm phải bàn tay.
******
Chỉ một vài hôm nữa, thế rồi,
(Người ta thương nhơ' có ngần thôi)
Người ta nhắc đến tên nàng để
Kể chuyện nàng như kể chuyện vui.
Tôi với nàng đây không biết nhau,
Mà tôi thương tiếc bởi vì đâu?
"Mỹ nhân tự cổ như danh tướng,
Bất hứa nhân gian kiến bạch đầu."
Nguyễn Bính (Hà Nội 1940)
Xây Lại Cuộc Đời - Nguyễn Bính
Xây Lại Cuộc Đời
(Gửi Chị Trúc)
Đố chị thư nầy ai viết nhé,
Chị ơi, em bé chị đây mà!
Được tin người ấy cho em biết:
"Chị Trúc giờ đang bận chữa nhà."
Ờ nhỉ, nhà ta ở phố nào?
Số đề chẵn lẻ? Mấy tầng cao?
Quanh nhà rụng trắng hay rơi đỏ?
Trăng gió bao nhiêu lối lọt vào?
Nhà mới bao giờ chị chữa xong?
Bao giờ cho thợ chén "hồi công"?
Bao giờ chị dọn sang bên đó?
Xem lịch khai trương, đốt pháo hồng?
Úi chá, chị bận nhiều như thế,
Em lại còn đi hỏi vẩn vơ,
Vốn đoảng là em, chiều ấy chị,
Thôi em đền chị một bài thơ.
Nhưng chị hiền ơi, chị Trúc ơi,
(Câu này em chỉ hỏi thầm thôi)
"Chị tôi ai giúp, hay trời giúp
Cho chị tôi xây lại cuộc đời"
Nguyễn Bính
Xóm Ngự Viên - Nguyễn Bính
Xóm Ngự Viên
Lâu nay có một người du khách
Gió bụi mang về xóm Ngự Viên
Giậu đổ dây leo suồng sã quá
Hoa tàn con bướm cánh nghiêng nghiêng
Buồn thu rơi nhẹ đôi tờ lá
Xóm vắng rêu xanh những lối hè
Khách du lần giở trang hoài cổ
Mơ lại thời xưa xóm Ngự Viên.
Có phải ngày xưa vườn Ngự uyển
Là đây, hoa cỏ giống vườn tiên ?
Sớm Đào, trưa Lý, đêm Hồng Phấn
Tuyết Hạnh, sương Quỳnh, máu Đỗ Quyên
Cung tần mỹ nữ ngời son phấn
Theo gót nhà vua nở gót sen
Hương đưa bát ngát ngoài trăm dặm
Cung nữ đa tình vua thiếu niên
Một đôi công chúa đều hay chữ
Hoàng hậu nhu mì không biết ghen.
Đất rộng can chi mà đổi chác
Thời bình đâu dụng chước hòa Phiên
Mẫu đơn nở đỏ nhà vua nhớ
Câu chuyện: "Hô lai bất thượng thuyền."
Có phải ngày xưa vườn Ngự uyển
Là đây, hoa cỏ giống vườn tiên?
Gót sen bước nhẹ lầu tôn nữ
Ngựa bạch buông chùng áo Trạng nguyên
Mười năm vay mượn vào kinh sử
Đã giả xong rồi nợ bút nghiên
Quan Trạng tân khoa tàn tiệc yến
Đi xem hoa nở mấy hôm liền
Đường hoa, má phấn tranh nhau ngó
Nhạc ngựa vang lừng khắp bốn bên
Thắp hương tôn nữ xin trời phật
"Phù hộ cho con được phỉ nguyền."
Lòng Trạng lâng lâng màu phú quý
Quả cầu nho nhỏ bói lương duyên
Tay ai ấy nhỉ gieo cầu đấy?
Nghiêng cả mùa xuân Trạng ngước nhìn.
Trạng bắt sai rồi, lầu rủ sáo
Có người đêm ấy khóc giăng lên
Bóng ai thấp thoáng sau bờ trúc
Chẳng Tống Trân ư cũng Nguyễn Hiền?
Khách du buồn mối buồn sông núi
Núi lở sông bồi cảnh biến thiên
Ngự viên ngày trước không còn nữa
Giờ chỉ còn tên xóm Ngự Viên
Khoa cử bỏ rồi, thôi hết Trạng!
Giời đem hoa cỏ trả vườn tiên
Tôn nữ ngồi đan từng chiếc áo
Dân thường qua lại lối đi quen.
Nhà cửa xúm nhau thành một xóm
Cay nồng hơi thuốc lẫn hơi men
Mụ vợ bắc nam người tứ xứ
Anh chồng tay trắng lẫn tay đen
Đổi thay tình nghĩa như cơm bữa
Khúc "Hậu đình hoa" hát tự nhiên.
Nhọc nhằn tiếng cú trong thanh vắng
Nhao nhác đàn dơi lúc đỏ đèn...
Hôm nay có một người du khách
Ở Ngự Viên mà nhớ Ngự Viên
Nguyễn Bính
Ghi chú: Xóm Ngự Viên ở cạnh đường Gia Hội (Huế) ngày xưa là khu vườn Thượng uyển.
Xuân Tha Hương - Nguyễn Bính
Xuân Tha Hương
Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Ôi, chị một em, em một chị
Trời làm xa cách mấy con sông
Em đi trăng gió đời sương gió
Chị ở vuông tròn phận lãnh cung
Chén rượu tha hương, trời : đắng lắm
Trăm hờn nghìn giận một mùa đông
Chiều nay ngồi ngắm hoàng hôn xuống
Nhớ chị làm sao, nhớ lạ lùng...
Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Vườn ai thấp thoáng hoa đào nở
Chị vẫn môi son vẫn má hồng?
Áo rét ai đen mà ngóng đợi
Còn vài hôm nữa hết mùa đông!
Cột nhà hàng xóm lên câu đối
Em đọc tương tư giữa giấy hồng
Gạo nếp nơi đây sao trắng quá
Mỗi ngày phiên chợ lại thêm đông
Thiên hạ đua nhau mà sắm Tết
Một mình em vẫn cứ tay không
Vườn nhà Tết đến hoa còn nở
Chị gửi cho em một cánh hồng
Tha hương chẳng gặp người tri kỷ
Một cánh hoa tươi đủ ấm lòng
Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng...
Chao ơi, Tết đến em không được
Trông thấy quê hương thật não nùng
Ai bảo mắc duyên vào bút mực
Sòng đời mang lấy số long đong
Người ta đi kiếm giàu sang cả
Mình chỉ mơ hoài chuyện viễn vông
Em biết giàu sang đâu đến lượt
Nợ đời nặng quá gỡ sao xong?
Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Tết này, ô thế mà vui chán
Nhưng một mình em uống rượu nồng
Rượu cay nhớ chị hồi con gái
Thương chị từ khi chị lấy chồng
Cố nhân chẳng biết làm sao ấy
Rặt những tin đồn chuyện bướm ong
Thôi, em chẳng dám đa mang nữa
Chẳng buộc vào chân sợi chỉ hồng
Nàng bèo bọt quá, em lăn lóc
Chấp nối nhau hoài cũng uổng công!
(Một trăm con gái đời nay ấy
Đừng nói ân tình với thủy chung!)
Người ấy xuân già chê gối lẻ
Nên càng nôn nả chuyện sang sông
Đò ngang bến dọc tha hồ đấy
Quý hoá gì đâu một chữ đồng!
Vâng, em trẻ dại, em đâu dám
Thôi, để người ta được kén chồng
Thiếu nữ hoài xuân mơ cát sĩ
Chịu làm sao được những đêm đông
Khốn nạn, tưởng yêu thì khó chứ
Không yêu thì thực dễ như không!
Chị ơi, Tết đến em mua rượu
Em uống cho say đến não lòng
Uống say cười vỡ ba gian gác
Ném cái chung tình xuống đáy sông
Thiên hạ "chi nghinh Nam Bắc điểu"
Tình đời "Diệp tống lãng lai phong"
Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một chút lòng
Sương muối gió may rầu rĩ lắm
Còn vài hôm nữa hết mùa đông
Xuân đến cho em thêm một tuổi
Thế nào em cũng phải thành công
Em không khóc nữa, không buồn nữa
Đây một bài thơ hận cuối cùng
Không than chắc hẳn hồn tươi lại
Không khóc tha hồ đôi mắt trong
Chị ơi, Em Cưới Mùa Xuân nhé?
Đốt pháo cho thơm với rượu hồng
Xa nhà xa chị tuy buồn thật
Cũng cố vui ngang gái được chồng
Em sẽ uống say hơn mọi bận
Cho hồn về tận xứ Hà Đông
Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Với lá thư này là tất cả
Những lời tâm sự một đêm đông
Thôn gà eo óc ngoài xa vắng
Trời đất tàn canh tối mịt mùng
Đêm nay em thức thi cùng nến
Ai biết tình em với núi sông
Mấy sông mấy núi mà xa được
Lòng chị em ta vẫn một lòng
Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Cầu mong cho chị vui như Tết
Tóc chị bền xanh, má chị hồng
Trong mùa nắng mới sầu không đến
Giữa hội hoa tươi ấm lại lòng
Chắc chị đời nào quên nhắc nhở:
- Xa nhà, rượu uống có say không?
Nguyễn Bính