Bích Câu Kỳ Ngá»™ - Ä?ặng Trần Côn

Yến tân chuốc chén năm ba,
Ngư�i còn vui tiệc, khách đà cáo say.
Kẻ ra nương bánh xe mây,
Ngư�i vào trong gấm vui-vầy bạn loan.
Lả-lơi cư�i với hoa-nhan,
Trải chăn thúy-vũ, buông màn phù-dung.
Phòng tiên dìu-dặt chén đồng,
Rèm tương giủ thấp, trướng hồng treo cao.
Ngẩn-ngơ hé cửa động đào,
Mây tuông bể ái, mưa rào sông ân.
Mấy vàng đổi được khắc xuân.
Xưa nay tài-tử, giai-nhân lạ gì?
Cho hay thiên tải giai kỳ,
Trăng già xe đã phải thì đào non.
Cũng là môt mốt tơ son,
Năm-trăm năm cũng vuông tròn từ đây.
Ä?àn cầm từ thủa bén dây,
Khi đằm thắm đã, b� ngày nhớ nhung!
Khi gió mát, lúc trăng trong,
Bầu tiên chuốc rượu, tơ đồng nối dây.
Khi tuyết xuống, lúc hương bay,
Câu thơ trên gác, bàn vây bên bình.
Tài hoa-quốc, sắc khuynh thành,
Cầm, kỳ, thi, tửu, đủ vành trần duyên.
Ngươi tao-nhã, khách thuy�n-quyên,
Phong, hoa, tuyết, nguyệt, là tiên trên đ�i.
Nhà lan sum-h�p ban mai,
Ä?ã trong tần-tảo, lại ngoài ty-ca.

Dần dần năm đã kể ba,
Hạnh và độ thắm, liễu và phần son.
Duyên ai tính đã vuông tròn,
Nào hay nợ trước chút còn dở-dang.
Trần-sinh từ thủa gặp nàng,
Vui-vầy mê-mả nên càng quá xưa.
Môt ngày say mấy canh thừa,
Khuyên can nàng mới ng� thưa ít nhi�u.
Rằng: "Xin gửi một hai đi�u,
"Thân trăm-năm nỡ b� li�u thế ư!
"Thiếu gì những chuyện ngày xưa,
"Còn bia miệng đó trơ trơ chưa mòn!
"?ấy ai dỗi gót bên non,
"Bóng trăng Thái-thạch là hồn ai say!
"Ví còn lầm trước chưa hay,
"Thì đem gương ấy sau này mà soi."

Ngán thay khuyên-nhủ đến l�i,
Nưóc kia dội đá có mùi gì đâu.
Thôi ngày tr�n, lại đêm thâu,
Cạn chung Lý-Bạch, nghiêng bầu Lưu-Linh.
Ma men quanh-quẩn bên mình,
Cho đàn trễ phím, cho bình nhạt hương.
Mải-mê say tỉnh tâm-trư�ng,
Liệu bài nàng lại tìm đư�ng van-lơn.
Trái tai vả lại ngứa gan,
Ä?ang tay nỡ dập hoa tàn tả-tÆ¡i.
Dây đồng đứt hẳn làm đôi,
Cánh bèo theo ng�n nước trôi cũng rầu!
Nàng càng tầm-tả tuôn châu,
Ngán nhân tình khéo ra màu thắm phai.
Rằng: "Thôi, tôi đã quá l�i,
"Xui lòng nghĩ lại một hai kẻo mà..."
Sinh đang vui chén la đà,
Vẩn-vơ tính qủi hồn ma biết gì.
Nói thôi, nói cũng chi chi,
Nghe ra tiếng nặng như chì, gi�ng say!
Nàng rằng: "Duyên-nợ bấy nay,
"Thương ôi nước đổ bốc đầy được đâu
"Tiếc cho nỗi vợ chồng Ngâu,
"Doành thu nên để bắc cầu mấy phen!
"Sá chi nữa, cái hoa hèn,
"Nghĩ làm chi nữa cái duyên cũ-càng.
"Ä?ã lòng rẻ thúy chia hÆ°Æ¡ng,
"Ä?ành lòng rẫy ngá»?c, ruồng vàng thì vâng.
"Thôi thôi, thôi cũng cầm bằng,
"Tơ hồng phó trả bà trăng cho rồi."
Lạy rồi, đứng lại sân ngoài,
Bên bàn say tỉnh mặc ngư�i ngồ trơ

Sinh còn đương cuộc nào ng�,
Tỉnh dần dần lại, bây gi� biết sao?
Biết phương nào, biết chước nào.
Có chăng còn lúc chiêm bao h�a là!
Non thần mấy dặm đư�ng xa,
Khói mây man-mác dễ mà h�i, vay!
Cát vàng bụi bạc xa bay,
Mây trên mặt đất, non xây chân tr�i.
Ngắt chừng bể thẳm doành khơi,
Ä?Æ°á»?ng xa bao nả tình dài bấy nhiêu.
Buồn trông quãng vắng đư�ng queo,
Gió lay nhẹ lá, sương gieo nặng cành.
Buồn trông cửa bể mông-mênh,
Con thuy�n thấp-thoáng cuối gh�nh ngổn-ngang.
Buồn trông cuối phố hàng Ä?Æ°á»?ng,
Cánh hồng man-mác, hạt sương đầm-đìa.
Buồn trông theo giải Tô-khê,
Chim kêu bụi rậm, trâu v� đồng không.
Cảnh buồn như giục tấm lòng,
Lại thêm vấn-vít mấy vòng tơ vương.
?ấy ai phải vía chàng Trương,
Non tiên cách một bước đư�ng nên xa.
Hay là lỗi sổ Hằng-Nga,
Ä?êm đông vò-võ bóng tà sao thÆ°a.
Nghĩ tình nên những ngẩn-ngơ,
Ai lên đư�ng ấy, ai ch� đợi ai?
Dần dần trăng tối gió may,
Nghĩ sao cho xiết sự đ�i phôi-pha!
Trêu ngươi chi bấy trăng già,
Xe dây m�ng-mảnh ỡm-� mà chơi.
Cho nên cách trở đôi nơi,
Hoa trôi cửa động, nước xuôi cõi trần.
Nghĩ riêng, riêng những ăn-năn,
Phấn hồ, còn đó, tinh-thần nào đâu?
Càng thêm ngao-ngán trăm chi�u,
Giấc nào nào nhắp, bữa nào nào ngon.
Xác ve ngày một héo mòn,
Xác gan con vượn, mơ hồn cái quyên.
Tả lòng tay thảo mư�i thiên,
Mấy câu mấy chữ, mấy nghìn câu rơi.

Hà-sinh phải buổi sang chơi,
Xót tình khế-hữu liêu bài giải-khuyên:
"Biết đâu rằng quỉ rằng tiên,
"Một may một rủi thôi phi�n não chi.
"Dù tiên duyên đã mãn kỳ,
"Ch� cho duyên hợp châu v� mõn hơi!
"Hãy xin gắng-gượng làm tươi,
"Gánh sầu trút cả cho ngư�i phải nao!
"Lỡ ra khi đến thế nào,
"Mà cho mắt tục trông vào sao nên."
Rằng: "Xưa trót đã nặng nguy�n,
"Phải đem vàng đá mà đ�n mới xuôi.
"Cũng đành cho thế-gian cư�i,
"Còn hơn cam phụ với ngư�i tri-âm.
"Duyên xưa âu chẳng xe lầm,
"Bao gi� kéo hêt tơ tằm mà hay!
"Công đâu nghĩ mướn lo vay,
"Dẫu mòn bia đà khôn lay tấc lòng."
Xem chi�u nói cũng như không,
Hà-sinh ra ý sượng-sùng cáo lui.

Khách đà v� chốn tây-trai,
Một mình một bóng đứng ngồi sao yên.
Quyết tìm khắp nước non tiên,
Ä?em duyên giai lão đính nguyá»?n lai sinh.
Giải là giủ sẵn bên mình,
Cũng li�u trắng nợ, trần tình thử xem!
Gió hương đâu bỗng lai rèm,
Bóng hoa đâu đã trước th�m lả-lơi.
Ä?Æ°Æ¡ng khi rằng má»™t rằng hai,
Sịch hài nàng đã tớ nơi bao gi�!
Mặt trông mặt, hãy ngẩn ngơ,
Nào hay đã tỉnh còn ng� rằng mê.
May sao may khéo đi v�,
Chậm chân chút nữa còn gì là ai!
Mắt nhìn chung cả con ngươi,
Bên lòng mừng tủi, bên l�i hợp tan,
Sinh rằng: "Từ vắng phương-nhan.
"Lòng theo trăng, bể, mây ngàn thiếu đâu.
"Quản bao bể rộng sông sâu,
"Ä?ã toan quên cả cái cầu tÆ°-sinh.
"Dám đâu riêng phụ với tình,
"Dưới vàng có đất, trên xanh có tr�i.
"Kể chi những sự đã rồi,
"Sắt son ghi tạc một l�i từ đây."
Thưa rằng: "Cầm đã bén dây,
"Có tri âm đó, cuốn dây sao đành.
"Cũng công hương lửa ba sinh,
"Nguồn ân chưa cạn, sóng tình còn xao."
Ä?inh ninh gắn bó tất giao,
Trước sau nối gót trướng đào song song.
Vư�n xuân hoa đã quen ong,
Từng xa-xôi lắm, lại nồng nàn thêm.
Mấy thu gối ấm chăn êm,
Cửa cài then nghĩa, phòng niêm khoá tình.

Trên đào vừa thấy tinh oanh,
Gốc giao sớm đã nối cành quế Yên.
Chân Nhi rơi chút dấu tiên,
Một mai dành để dõi truy�n thi thư.
Sinh càng chăm-chút sớm trưa,
Cá mong rẽ sóng, rồng ch� tung mây.

Ä?Æ°á»?ng trá»?i chÆ°a má»?i cánh bay,
Thung-dung nàng lại giãi-bày một hai.
Rằng: "Coi cho thấu sụ đ�i,
"Giam danh khoá lợi, những ngư�i thế-gian.
"Tr�i thu mây hợp, lại tan,
"Ngày xuân hoa nở, hoa tàn mấy lăm.
"Gẫm trong tám, chín mươi năm,
"Bóng câu cửa sổ, dễ cầm mãi ru!
"Thịt xương gửi đám Diêm-phù,
"Sinh sinh hóa hóa trong lò hồng-quân.
"Ä?ố ai vượt khá»?i lòng trần,
"Sông mê chìm nổi, thế-nhân đã đầy.
"Anh hùng những mặt xưa nay,
"Trăm năm nát vớt c� cây cũng là.
"Dần dần tháng tr�n ngày qua,
"Má hồng mấy chốc đã ra bạc đầu.
"Thôn hoang mấy nắm cổ khâu,
"ấy ná»?n Ä?ồng-tÆ°á»›c, hay lầu Nhạc-dÆ°Æ¡ng.
"Chưa đầy một cuộc tang thương,
"Non đồng cũng lở, núi vàng cũng nghiêng.
"Sao bằng ngày tháng cung tiên,
"Vui chung tám cõi, xuân riêng bốn mùa.
"D�c ngang bốn bể, năm hồ,
"Khắp trong ba cõi chín châu mặc dầu.
"Ra vào kim khuyết quỳnh-lâu,
"Treo tranh yên-thủy, giắt bầu ki�n-khôn.
"Ä?i vá»? tuyết Ä‘iếm hoa thôn,
"Thông r�n nhịp phách, suối tuôn ngón đàn.
"Một này trong thú thanh-nhàn,
"Mấy trăm mươn cảnh nhân-hoàn đ� sao!
"Khuyên chàng sớm nghĩ lấy nao,
"Gà lồng, hạc nội, bên nào là hơn?"

Mảnh riêng sinh những bàng hoàng,
Tuy say cõi tĩnh, chưa tan lòng phàm.
Trót xưa túi sách con gươm,
Ví ta Sào, Hứa, ai làm Y, Chu?
ThÆ°a rằng: "Ä?ã tiếng trượng-phu,
"Sụ đ�i vinh nhục chi cho bận lòng.
"Ví ham nghìn tứ, muôn chung,
"Con chim bay mãi cũng trong khuôn tr�i.
"Làm chi cho bạn tiên cư�i,
"Ai vui viên hạc, ai vui yên-hà,
"Vẩn-vơ trong đám phồn hoa,
"Ba mươi sáu động, ai là chủ nhân?"
Sinh nghe tỉnh chuyện ti�n-nhân,
Rửa dần bụi tục, t� dần lối mê.
Rằng: "XÆ°a Hoàng-Ä?ế, An-Kỳ,
"Nào phương thoát hoá tu từ sao đây?"
Nàng rằng: "Thiên đạo nhiệm thay,
"Ki�u, Tùng xưa cũng thế này chứ sao!
"Vả chàng dự bậc thanh-tao,
"Mà xem trong sổ Tiên-tào có tên.
"H�c sao cho hết chân truy�n,
"Tu sao cho hết tinh-huy�n thì tu."

Tay trao một đạo tiên-phù,
Môt phương h�a-tảo, một lò kim-đan.
Ä?Æ°á»?ng tu sẵn cách khảo bàn,
Rượu sen thắm gi�ng, trà lan thơm lòng.
Dần theo gió liễu, trăng đồng,
Thân phàm như chấp cánh lông nhẹ nhàng.
Ä?Æ°Æ¡ng khi lốt trắng Ä‘iểm vàng,
Tỉnh say Vương-mẫu, mơ-màng Lão-quân.
Mây đưa năm sắc tư�ng vân,
Hạc đâu đôi chiếc, trước sân đón ngư�i.
Dang tay cỡi hạc cả cư�i,
Nhủ Chân-Nhi lại nối l�i th� xưa:
"Còn kỳ dậy gió tuôn mưa,
"Mai sau gặp gỡ bấy gi� sẽ hay!"
Nói rồ thẳng rẽ đư�ng mây,
Trông theo cánh hạc v� tây tuyệt v�i.
Bồng lai riêng một bầu tr�i,
Màn hoa, cầu đá, mấy nơi thiên thành.