Nguyá»…n BÃnh - Lá» BƯỚC SANG NGANG
Má»™t trong những bà i thÆ¡ nổi tiếng nhất cá»§a Nguyá»…n BÃnh; ngưá»?i đương thá»?i phà m đã có lòng vá»›i văn thÆ¡ thì không ai yêu thÃch.
LỠBƯỚC SANG NGANG
~ Nguyá»…n BÃnh ~
"Em ơi, em ở lại nhà ,
Vư�n dâu em đốn, mẹ già em thương.
Mẹ già một nắng hai sương,
Chị đi một bước trăm đư�ng xót xa.
Cáºy em, em ở lại nhà ,
Vư�n dâu em đốn, mẹ già em thương.
Hôm nay xác pháo đầy đư�ng,
Ngà y mai khói pháo còn vương khắp là ng.
Chuyến nà y chị bước sang ngang,
Là tan vỡ giấc mộng và ng từ đây.
Rượu hồng em uống cho say,
Vui cùng chị một và i giây cuối cùng.
Rồi đây sóng gió ngang sông,
Ä?ầy thuyá»?n háºn, chị lo không tá»›i bá»?.
Miếu thiêng vụng kén ngư�i th�,
Nhà hương khói lạnh chị nhá»? cáºy em.
Ä?êm qua là trắng ba đêm,
Chị thương kiếp chị con chim lìa đà n.
Một vai gánh lấy giang san,
Một vai gánh lấy muôn và n nhớ thương.
Mắt quầng tóc rối tơ vương,
Em còn cho chị lược gương là m gì?
Một lần nà y bước ra đi,
Thì không hẹn một lần v� nữa đâu.
Cách mấy mươi con sông sâu,
Và trăm ngà n vạn nhịp cầu chênh vênh.
Cũng là thôi, cũng là đà nh,
Sang sông lỡ bước riêng mình chị đâu?
Tuổi son nhạt thắm phai đà o,
Ä?ầy thuyá»?n háºn có biết bao nhiêu ngưá»?i...
Thôi đừng khóc nữa em ơi,
Dẫu sao thì sự đã rồi, nghe em!
Một đi bảy nổi ba chìm,
Trăm cay nghìn đắng con tim héo dần.
Dù em thương chị mư�i phần,
Cũng không ngăn được một lần chị đi..."
Chị tôi nước mắt đầm đìa,
Chà o hai h� để đi v� nhà ai...
Mẹ trông theo mẹ thở dà i,
Dây pháo đ� bỗng vang tr�i nổ ran!
Tôi ra đứng táºn đầu là ng,
Ngùi trông theo chị khuất ngà n dâu thưa...
Tr�i mưa ướt áo là m gì!
Năm mư�i bảy tuổi, chị đi lấy chồng...
Ngư�i ta pháo đ� rượu hồng,
Mà trên hồn chị một vòng hoa tang.
Lần đầu chị bước sang ngang,
Tuổi son sông nước đò giang chưa tư�ng.
Ở nhà em nhớ mẹ thương,
Ba gian trống, một mảnh vư�n xác xơ.
Mẹ ngồi bên cá»i xe tÆ¡,
Th�i thư�ng nhắc: chị mà y gi� ra sao?
Chị bây gi�, nói thế nà o?
Bướm tiên khi đã l�t và o vư�n hoang...
Chị từ lỡ bước sang ngang,
Trá»?i giông bão, giữa trà ng giang láºt thuyá»?n!
Xuôi dòng nước chảy liên miên,
Ä?ưa thân thể chị tá»›i miá»?n Ä‘au thương.
Mưá»?i năm gối háºn bên giưá»?ng,
Mư�i năm nước mắt bữa thư�ng chan canh.
Mư�i năm đưa đám một mình,
Ä?à o sâu chôn chặt mối tình đầu tiên.
Chị nay lòng lạnh như ti�n,
Tim đi hết máu, cái duyên không v�...
"Nhưng em ơi, một đêm hè,
Hoa xoan nở, xác con ve hoà n hồn!
Dừng chân trên bến sông buồn,
Nhà nghệ sĩ tưởng đò còn chuyến sang.
Ä?oái thương thân chị lỡ là ng,
Ä?oái thương pháºn chị dở dang những ngà y.
Rồi, rồi... chị nói sao đây...
Em ơi, nói nh� câu nà y với em.
Thế rồi máu chảy v� tim,
Duyên là m là nh chị, duyên tìm v� môi.
Chị nay lòng ấm lại rồi,
Mối tình chết đã có ngư�i hồi sinh.
Chị từ dan dÃu vá»›i tình,
Ä?á»?i tươi như buổi bình minh nạm và ng.
Tim ai khắc một chữ 'nà ng',
Mà tim chị một chữ 'chà ng' khắc theo.
Nhưng yêu chỉ để mà yêu,
Chị còn dám ước một đi�u gì hơn?
Một lầm hai lỡ keo sơn,
Mong gì gắn lại phÃm Ä‘á»?n ngang cung.
Rồi đêm kia lệ ròng ròng,
Tiễn đưa ngư�i ấy sang sông, chị v�...
Tháng ngà y qua cá»a buồng the,
Chị v� nhặt cánh hoa lê cuối mùa."
Úp mặt và o hai bà n tay,
Chị tôi khóc suốt một ngà y một đêm.
Ä?ã đà nh máu chảy vá»? tim,
Nhưng không buột nổi cánh chim giang hồ.
Ngư�i đi xây dựng cơ đồ,
Chị v� trồng c� nấm mồ thanh xuân.
Ngư�i đi khoác áo phong trần,
Chị v� may áo liệm dần nhớ thương.
Hồn trinh ôm chặt chân giư�ng,
Ä?ã cùng chị khóc Ä‘oạn trưá»?ng thÆ¡ ngây.
Năm xưa đêm ấy giư�ng nà y,
Nghiến răng nhắm mắt cau mà y, cực chưa?
Thế là tà n một giấc mơ,
Thế là cả một bà i thơ não nùng.
Tuổi son má đ� môi hồng,
Bước chân v� đến nhà chồng là thôi.
Ä?êm qua mưa gió đầy trá»?i,
Trong hồn chị có một ngư�i đi qua.
Em v� thương lấy mẹ già ,
Ä?ừng trông ngóng chị nữa mà uổng công.
Chị gi� sống cũng bằng không,
Coi như chị đã ngang sông đắm đò.
1940