Ban mÆ°Æ¡n ngay ay nhu the nao
Soạn dịch: ThÃch Nguyên Tạng
Tu Viện Quảng Ä?ức, Melbourne, Úc Châu
BẠN MU�N
"NGÀY ẤY" NHƯ THẾ NÀO ?
"Tôi muốn được chết nhÆ° má»™t ngÆ°á»?i phụ nữ mà tôi đã từng săn sóc, đã qua Ä‘á»?i hai tuần trÆ°á»›c. Bà là má»™t ngÆ°á»?i bình thÆ°á»?ng. NhÆ°ng bà có phÆ°á»›c chết và o lúc tuổi già mà không bệnh hoạn, đầu óc hoà n toà n tỉnh táo, có đầy đủ thân quyến và Tăng Ni bên cạnh bà và o giá»? phút cuối cùng. Và o ba tuần lá»… cuối, bà tá»? ra sáng suốt lạ lùng giống nhÆ° thể bà là má»™t báºc thầy. Bà cung cấp các nhu cầu cần thiết cho má»?i ngÆ°á»?i, má»™t việc mà bà vẫn luôn là m. Cuối cùng bà bà y tá»? lòng biết Æ¡n má»?i ngÆ°á»?i và bà ra Ä‘i..."
Ni sÆ° Ani Lodro
(63 tuổi, Tu viện Samye Ling ở Scotland)
"Tôi muốn chết trong trạng thái yên bình, lúc nà o thì không thà nh vấn đ�. Tôi không biết lúc đó như thế nà o nhưng bây gi� đây tôi rất an lạc. Hy v�ng rằng tôi sẽ an lạc khi cái chết đến với tôi".
ThÃch Giác Hạnh
(Là ng Hồng, Pháp quốc)
"Cháu không muốn chết. Nhưng cháu đoán là mình sẽ sống lâu như cháu mong muốn".
Bé Nandita
(10 tuổi ở Santafe, New Mexico, Hoa Kỳ)
"Tôi muốn hoà n tất m�i việc trước khi ngà y ấy đến...". Lee Moore
(24 tuổi ở Kent, bang Ohio, Hoa Kỳ)
"Tôi muốn chết tỉnh thức, vì thế tôi sẽ biết rằng tôi đang chết. Tôi muốn chết trong chánh niệm và tỉnh giác. Tôi không sợ chết".
Thượng t�a Bimal Tishya
(Tu viện Bodhi Carya, bang Calcutta, Ấn Ä?á»™)
"Tôi muốn chết trong tỉnh thức".
Chân Hội
(Montreal, Canada)
"Tôi muốn chết một mình. Một nơi nà o đó cách biệt và giữa những hà ng cây đẹp với những con chó yêu dấu của tôi".
Gretel Ehrlich
(Bang California, Hoa Kỳ)
"Tôi muốn chết trong hạnh phúc".
Harrison Hoblitrelle
(74 tuổi, Massachusetts, Hoa Kỳ)
"Tôi muốn chết một cách tự nhiên, ngay cả lúc tôi bị bệnh. Tôi muốn chết trong cách chết của con ngư�i : Máy móc của n�n y h�c hiện đại ngà y nay kéo dà i mạng sống của con ngư�i là m cho h� không thể chết theo th�i gian của h�, con ngư�i không thể chết với phẩm cách của h�".
Thượng t�a Nakagana
(Chùa Daihizan Fumon, Ä?ức quốc)
CHẾT, MỘT PH�P MÔN TU
Soạn dịch: ThÃch Nguyên Tạng
Tu Viện Quảng Ä?ức, Melbourne, Úc Châu
CHẾT, MỘT PH�P MÔN TU
Nhiá»?u ngÆ°á»?i sẽ ngạc nhiên há»?i tại sao chết cÅ©ng là pháp tu. Theo giáo lý đạo Pháºt, đó là pháp tu rất quan trá»?ng. Chết xuất phát từ tÃnh vô thÆ°á»?ng, sá»± thay đổi và biến chuyển, vạn váºt có sinh có tá», có hợp có tan, là trung tâm Ä‘iểm của việc tu táºp Tuệ giác.
Quán niệm vá»? cái chết không phải là má»™t bà i luyện táºp vá»? sá»± bi ai, cÅ©ng không phải sá»± bất hạnh của cuá»™c sống. Tháºt ra khi quán niệm vá»? cái chết được thá»±c hà nh đúng, nó sẽ mang lại sá»± bình yên biết bao. Có lẽ không có gì phải ngạc nhiên vì hầu hết má»—i chúng ta Ä‘á»?u bối rối khi nói đến cái chết. Chúng ta đã không thá»?a hiệp vá»›i bản chất của cÆ¡ thể và không thấy cái chết là quá trình tá»± nhiên. Vì váºy chúng ta có những phản ứng buồn cÆ°á»?i, đùa cợt quá mức, lẫn tránh hay bi lụy. Quán niệm vá»? cái chết có thể mang lại cho chúng ta sá»± cân bằng.
Trong Kinh Sattipatana đức Pháºt có dạy nhiá»?u phÆ°Æ¡ng pháp quán niệm, trong đó có pháp quán niệm vá»? nghÄ©a địa (cemetery contemplation). Và o thá»?i đức Pháºt còn tại thế, các hà nh giả Ä‘i đến nhà các nghÄ©a địa tháºt và đôi khi há»? sống ở đó trong má»™t thá»?i gian dà i. Các tá» thi không được chôn cất hay há»?a táng mà vứt bá»? tại nghÄ©a trang là m thức ăn cho những con kên kên và những con thú ăn thịt khác. Vì thế, các hà nh giả phải quan sát thi thể con ngÆ°á»?i qua những giai Ä‘oạn hôi hám, sình Æ°Æ¡n, mục rữa... Vấn Ä‘á»? chÃnh mà hà nh giả phải thấy là dù thân thể nà y của ai Ä‘i nữa thì cÅ©ng phải chịu cùng má»™t quy luáºt sinh diệt.
Hiện nay, pháp tu quán niệm vá»? nghÄ©a trang nà y vẫn còn áp dụng ở các tá»± viện trong rừng sâu tại châu Ã?. Ä?ạo Pháºt cho rằng, nay ta còn trẻ áp dụng pháp tu nà y sẽ giúp ta vượt qua ná»—i sợ hãi vá»? cái chết.
Quán niệm vá»? cái chết là tu táºp vá»? Tuệ giác. Trà tuệ nà y có thể nhìn thấy rõ bản chất nhÆ° tháºt của sá»± váºt. Bạn có thể thấy rằng quán niệm vá»? cái chết sẽ khiến cho bạn mạnh mẽ, giúp bạn vượt qua những khó khăn trong tu táºp, chẳng hạn nhÆ° cảm giác bồn chồn, buồn ngủ hay Ä‘au Ä‘á»›n. NhÆ° chÃnh trÆ°á»?ng hợp của ngÆ°á»?i viết, khi tôi thấy mình buồn ngủ trong lúc tá»?a thiá»?n thì tôi chỉ nghÄ© đến các chết của chÃnh mình, nó láºp tức đánh thức tôi. Hay lúc tôi khó chịu, cau có hoặc thả hồn đâu đâu, thì tôi cÅ©ng nghÄ© vá»? cái chết của chÃnh tôi. Rất Ãt Ä‘iá»?u cản trở khi bạn chiếu ánh sáng của các chết lên nó. Hãy xem cái chết nhÆ° má»™t ngÆ°á»?i cố vấn của bạn.
Trong Kinh Pháp Cú (Dhammapada), chứa Ä‘á»±ng nhiá»?u lá»?i dạy Ä‘á»™c đáo của Pháºt, rằng con ngÆ°á»?i sẽ không đánh nhau hay tranh cãi khi há»? biết rõ rằng tất cả Ä‘á»?u sẽ chết. Khi quán vá»? cái chết chúng ta cÅ©ng Ä‘ang bà y tá»? lòng từ bi vá»›i kẻ thù. Chúng ta thấy rằng chúng ta cùng là đồng sá»± vá»›i nhau. Tâm chúng ta sẽ má»?m Ä‘i khi ta nháºn ra tất cả má»?i ngÆ°á»?i Ä‘á»?u có chung má»™t số pháºn : chết.
Có nhiá»?u lợi Ãch khác khi chúng ta thá»±c hà nh pháp quán niệm vá»? cái chết. Hiện tại bạn Ä‘ang báºn rá»™n là m má»?i việc, dà nh nhiá»?u thá»?i giá»? để ăn và ngủ. Chỉ má»™t lá»?i thỉnh cầu ở đây là bạn hãy suy gẫm vá»? cái chết, Ä‘iá»?u đó có thể giúp bạn đánh giá các bạn tiêu hao năng lượng của mình. Má»™t khi bạn biết rằng không có sá»± vÄ©nh cá»u: (forever) thì có lẽ bạn sẽ thay đổi tÃch cá»±c và dà nh nhiá»?u thá»?i gian để tu táºp.
HIẾN XÃ?C THEO QUAN Ä?IỂM...
Soạn dịch: ThÃch Nguyên Tạng
Tu Viện Quảng Ä?ức, Melbourne, Úc Châu
HIẾN XÃ?C THEO QUAN Ä?IỂM
CỦA PHẬT GI�O
Việc hiến tặng các cÆ¡ quan ná»™i tạng đối vá»›i nhiá»?u Pháºt tá» là má»™t vấn Ä‘á»? đầy mâu thuẫn. Má»™t mặt, chúng ta luôn muốn thá»±c hà nh Bồ tát hạnh ở má»?i nÆ¡i có thể, vì ở Hoa Kỳ hằng ngà y có chÃn ngÆ°á»?i hấp hối trong sá»± chá»? đợi tuyệt vá»?ng những ngÆ°á»?i hiến tặng. Mặt khác, theo giáo lý đạo Pháºt, chỉ khi thần thức rá»?i khá»?i thể xác má»›i gá»?i là chết, chứ không phải sau khi trút hÆ¡i thở cuối cùng, và ngÆ°á»?i ta thÆ°á»?ng tin rằng chÃnh hoà n cảnh tá» vong lâm sà ng và thá»?i gian sau đó, trÆ°á»›c khi thần thức thoát Ä‘i, là thá»?i Ä‘iểm then chốt quyết định sá»± tái sinh hoặc đầu thai của ngÆ°á»?i đó. Theo quan niệm nà y, tốt nhất là không được cắt xẻ thi hà i trong vòng ba ngà y sau cái chết lâm sà ng, nếu không nó sẽ gây ra sá»± rối loạn cho tiến trình tái sinh.
Tuy nhiên, theo y há»?c, để cấy ghép cÆ¡ thể có hiệu quả, những bá»™ pháºn đó trong cÆ¡ thể ngÆ°á»?i chết phải được cắt cà ng nhanh cà ng tốt sau khi trút hÆ¡i thở sau cùng, nhÆ° váºy nó có thể là m rối loạn nghiêm trá»?ng đến quá trình tá»± nhiên của ý thức quan vá»? dạng vô hình. Nhiá»?u Pháºt tỠđã phát nguyện hiến xác theo yêu cầu không được cắt cÆ¡ thể há»? sau ba ngà y, nhÆ°ng là m nhÆ° váºy không đảm bảo chất lượng cấy ghép các cÆ¡ quan ná»™i tạng, các mô đã hiến tặng.
Thiá»?n sÆ° Sheng Yen và Tangen Harada cho rằng dù việc hiến tặng có thể là m rối loạn đến tiến trình chuyển hóa ý thức của ngÆ°á»?i hiến tặng, nhÆ°ng nếu ngÆ°á»?i ấy có tu táºp và có Æ°á»›c nguyện mạnh mẽ giúp đỡ ngÆ°á»?i khác thì sá»± chi phối đến thể xác của há»? Ãt là m ảnh hưởng đến sá»± tán loạn ở giai Ä‘oạn chuyển di thần thức.
Quan Ä‘iểm khác thì cho rằng vì ta không biết mình sẽ phản ứng nhÆ° thế nà o đối vá»›i quá trình hiến tặng trong giai Ä‘oạn trung chuyển nà y, vì váºy tốt nhất là nên tránh. Những ngÆ°á»?i theo quan niệm nà y thÆ°á»?ng nhấn mạnh đến khÃa cạnh thÆ°Æ¡ng mại phiá»?n toái đến việc hiến tặng, nhÆ° chi phà cao và sá»± Æ°u tiên mang tÃnh Ä‘á»™c Ä‘oán trong việc phân phối. Há»? cÅ©ng cho rằng sá»± hấp tấp quá mức có thể dẫn đến việc cắt Ä‘i các cÆ¡ quan trong khi bệnh nhân đó vẫn còn có khả năng hồi sinh.
Cái chết của não (Brain death) cÅ©ng Ä‘Æ°a ra nhiá»?u vấn Ä‘á»? khác. Phần lá»›n các cÆ¡ quan hiến tặng là bệnh nhân bại não, khi cÆ¡ thể vẫn được tiếp tục nuôi sống, gia đình và ngÆ°á»?i thân đã sắp xếp việc hiến tặng. Tuy nhiên, từ chết não cÅ©ng không chÃnh xác vì não cho thấy có má»™t số còn hoạt Ä‘á»™ng ngay cả sau nhiá»?u giá»? ngừng thở. Ä?ến nay, chúng ta vẫn chÆ°a hiểu hết vá»? mối quan hệ giữa thần thức và chết não. Tuy nhiên, ta dá»… Ä‘oán ra rằng hoạt Ä‘á»™ng của não sau khi trút hÆ¡i thở cuối cùng có liên quan đến hoạt Ä‘á»™ng của thần thức.
Ä?ối vá»›i má»™t số ngÆ°á»?i, má»™t phÆ°Æ¡ng pháp khác có thể tránh được sá»± rối loạn trong quá trình chuyển tiếp của thần thức do việc hiến tặng các bá»™ pháºn cÆ¡ thể mà vẫn có Ãch cho ngÆ°á»?i khác. Sau hăm bốn giá»? khi tim ngừng Ä‘áºp, ngoại trừ việc cắt Ä‘i các cÆ¡ quan ná»™i tạng ngÆ°á»?i ta có thể hiến xÆ°Æ¡ng và các mô sống. Mặt khác, có ba cách nữa để trở thà nh ngÆ°á»?i hiến tặng khi ta còn sống và khá»?e mạnh là hiến tặng máu, tủy hay tháºn.
[/QUOTE]
MỘT LẠT MA TÂY TẠNG ...
Soạn dịch: ThÃch Nguyên Tạng
Tu Viện Quảng Ä?ức, Melbourne, Úc Châu
MỘT LẠT MA TÂY TẠNG
T�I SINH Ở HOA KỲ
Ngà y 3/2/1993, đó là ngà y đầu tiên tại thà nh phố Victorville, tiểu bang California, Hoa Kỳ, Há»™i Pháºt giáo Tây Tạng ở nÆ°á»›c ngoà i đã tổ chức lá»… thụ phong (enthronement) Lama cho má»™t cáºu bé ngÆ°á»?i Hoa, năm tuổi, tên là Simon Hen, được xem là háºu thân của Lama Lobsang Phakpa.
Simon Hen có thể là má»™t cáºu bé năm tuổi bình thÆ°á»?ng, nhÆ°ng các tu sÄ© Pháºt giáo Tây Tạng tin rằng cáºu chÃnh là háºu thân của má»™t Lama tiá»?n bối ngÆ°á»?i Tây Tạng. Vị Lama nà y viên tịch tại Tây Tạng đã hÆ¡n 50 năm qua. Hen má»›i được khám phá khi cáºu bé gặp vị Thượng tá»?a Geshe Lobsang Tsepel, má»™t tăng sÄ© coi sóc Trung tâm PG của ngÆ°á»?i Tây Tạng ở cách San Diego 140 km. Cáºu bé được cha mẹ Ä‘Æ°a đến tham quan phong cảnh tại tu viện nà y và lần đầu tiên cáºu Simon nhìn thấy Thượng tá»?a Tsepel, cáºu liá»?n nói : "Tôi biết ông, ông từng là bạn tôi". Tuy nhiên, Thượng tá»?a Tsepel không để ý đến những lá»?i "đùa giỡn" nà y của cáºu bé. NhÆ°ng sau đó không lâu, vị tu sÄ© nà y nằm mÆ¡ thấy Thầy bổn sÆ° Lobsang Phakpa của mình, ngÆ°á»?i mất và o năm 1950. Thượng tá»?a Tsepel hoang mang và lo lắng, không biết cáºu bé ấy có phải là hóa thân của thầy mình hay không. Thượng tá»?a Tsepel quyết định viếng thăm, tìm hiểu vá»? thân pháºn của cáºu bé Simon Hen, và được biết rằng cha mẹ cùng gia đình của Simon cÅ©ng có thắc mắc tÆ°Æ¡ng tá»±, vì cáºu bé đã tá»? ra là má»™t đứa trẻ "không bình thÆ°á»?ng". Bà ná»™i của Simon cho biết cáºu bé đã có những lá»?i tiên Ä‘oán chÃnh xác trong ba tháng vừa qua, cáºu cho biết những tai nạn sắp xảy ra, cho biết ai là ngÆ°á»?i tốt, ai là ngÆ°á»?i xấu, hoặc cáºu muốn Ä‘i Ấn Ä?á»™ để trở thà nh má»™t Lama...
Ä?ể kiểm chứng lại các sá»± kiện nà y, Thượng tá»?a Tsepel đã viết thÆ° thỉnh cầu ý kiến của đức Dalai Lama thứ 14 (lãnh đạo tối cao của Pháºt giáo Tây Tạng) ở Ấn Ä?á»™. Ä?ức Dalai Lama nói rằng nên theo dõi và kiểm tra lại cáºu bé má»™t thá»?i gian rồi sẽ quyết định. Sau má»™t thá»?i gian trắc nghiệm vá»? khả năng nháºn thức của cáºu bé theo má»™t số phÆ°Æ¡ng pháp truyá»?n thống của Pháºt giáo Tây Tạng, cáºu Simon Hen đã được nhìn nháºn đúng là ngÆ°á»?i tái sinh của má»™t Lama Tây Tạng từng mang pháp hiệu là Lobsang Phakpa.
Tất cả những tÃn đồ Pháºt giáo Ä‘á»?u tin rằng có sá»± đầu thai hoặc tái sinh (rebirth) sau khi con ngÆ°á»?i chết. NhÆ°ng tÃn đồ Pháºt giáo Tây Tạng tin tưởng má»™t cách mãnh liệt rằng những vị lãnh đạo tôn giáo cao cấp của há»? sẽ quay trở lại vá»›i má»™t dáng hình khác để tiếp tục công việc hoằng pháp lợi sanh.
Việc chá»?n lá»?c những ngÆ°á»?i tái sinh và quyết định phong chức Lama Ãt khi được xảy ra ở nÆ°á»›c ngoà i, (trÆ°á»›c năm 1959 tổ chức ở Tây Tạng, sau năm nà y các lá»… nghi quan trá»?ng nhÆ° thế được tổ chức ở Ấn Ä?á»™). NhÆ°ng đây là lần đầu tiên má»™t cáºu bé Lama được tìm thấy và chÃnh thức được thụ phong trên nÆ°á»›c Mỹ.
[/QUOTE]