-
HAI BÀ TRƯNG
CHÆ¯Æ NG 1
HÆ N HAI THẾ Ká»¶ BỊ NHÀ HÃ?N Ä?Ô HỘ
Sau khi Triệu Ä?à thôn tÃnh được Âu Lạc (năm 179 T.T.L) các triá»?u đại phong kiến phương Bắc nối tiếp nhau đô há»™ nước ta. Âu Lạc bị chia thà nh quáºn, huyện do chÃnh quyá»?n ngưá»?i Hán cai quản.
B�n quan lại đô hộ tìm m�i cách áp bức và bóc lột ngư�i dân Việt Âu Lạc. Chúng bắt dân ta phải lên rừng săn voi, tê ngưu, bắt chim quý, đẵn gỗ trầm. Xuống biển lặn mò ng�c trai, bắt đồi mồi, khai thác san hô để cống nạp cho chúng hà ng tháng; mỗi năm sưu thuế cà ng nặng...
Chúng đưa ngưá»?i Hán sang ở lẫn vá»›i dân ta, bắt dân ta phải theo phong tục, táºp quán cá»§a ngưá»?i Hán; há»?c chữ Hán, sống theo luáºt pháp cá»§a ngưá»?i Hán. Bá»?n quan lại cai trị đã dốc sức thá»±c hiện chá»§ trương “đồng hóaâ€? ngưá»?i dân Âu Lạc thà nh dân Hán, để có thể thống trị vÄ©nh viá»…n; biến nước Âu Lạc thà nh má»™t quáºn huyện cá»§a Trung Quốc.
Biết được dã tâm cá»§a bá»?n chúng, ngưá»?i dân Việt đã cương quyết chống lại sá»± đồng hóa cá»§a quân đô há»™; luôn giữ gìn các phong tục, truyá»?n thống vốn có cá»§a mình. Ä?ồng thá»?i, cÅ©ng tiếp thu cái hay, cái đẹp cá»§a văn hóa nước ngoà i; như nghá»? là m giấy, thổi thá»§y tinh, là m đồ trang sức bằng và ng, bạc...
Không những thế, nhân dân ta còn liên tục nổi dáºy vá»›i vÅ© khÃ, gáºy gá»™c; đánh chống lại sá»± tà n bạo, dã man cá»§a quân đô há»™ để già nh lại ná»?n độc láºp...
Mở đầu là cuộc khởi nghĩa oai hùng, lẫm liệt của Hai Bà Trưng - hai ngư�i con gái nước Việt...
CHÆ¯Æ NG 2
VỀ CUỘC Ä?ỜI CỦA HAI BÀ TRƯNG
Quan Lạc tướng ở huyện Mê Linh, là ng Hạ Lôi, huyện Yên Lãng, tỉnh Phúc Yên, có hai ngư�i con gái : Ngư�i chị tên là Trưng Trắc; em là Trưng Nhị.
Hai chị em nhà h� “Trưng� nà y đã được gia đình quan Lạc Tướng Mê Linh hết sức yêu quý; không những cả hai chị em đ�u xinh đẹp, mà còn rất thông minh; có lòng nhân ái rộng lớn.
Quan Lạc Tướng đã nh� thầy chỉ dạy cho hai chị em từ lúc còn thơ trẻ - v� “đạo là m ngư�i�, v� “nhân nghĩa� và cả v� võ nghệ.
Trưng Trắc thư�ng rủ em là Trưng Nhị cùng đi ngao du đây đó; khắp các thôn bản; để được gần gũi ngư�i dân, thăm h�i và giúp đỡ gia đình h�.
Trưng Trắc thư�ng xin cha mẹ thóc gạo, vải vóc, thực phẩm - tự tay mang đến giúp những là ng bản xa xôi, đang sống cảnh khốn khổ.
Hằng ngà y, được đi đây đó; hai chị em đ�u nhìn thấy rõ cảnh tượng đói khát, lầm than, tăm tối của ngư�i dân Âu Lạc.
Có nhiá»?u gia đình có chồng, con lên táºn rừng sâu để săn bắt voi, tê giác, chặt gá»— trầm... vá»? “ná»™p thuếâ€? cho bá»?n quan quân đô há»™ nhà Hán; đã bị mất tÃch chết luôn trong rừng thẳm, hay trở vá»? vá»›i thương tÃch thê thảm trên mình...
Ngư�i xuống biển lặn tìm ng�c trai, san hô thì bị chết ngộp vì đói lạnh - bị cá sấu cướp đi tay chân - hay có ra đi mà không có trở v�...
Mỗi năm thuế cà ng cao, sưu cà ng nặng - ngư�i dân Âu Lạc không chốn nà o được yên ổn, no đủ cả ?
Quê hương, là ng bản chìm trong mà n tang tóc, thống khổ, Hai Bà Trưng đã nhi�u phen thưa trình với cha v� nỗi ước mong được góp phần là m thay đổi tương lai đất nước...
Nghe lá»?i khuyên dạy cá»§a cha, ngà y đêm hai chị em ra sức luyện táºp võ thuáºt, kiếm cung, cùng vá»›i những ngưá»?i thầy được chiêu má»™ giá»?i nhất nước. Trưng Trắc rất có tà i vá»? bắn cung, còn Trưng Nhị lại giá»?i vá»? kiếm thuáºt.
Trưng Trắc đã từng bắn chim đang bay giãy chết. Trưng Nhị vừa phi ngựa, hay cỡi voi, vừa đánh trả đội quân giã bao vây nà ng hơn mấy chục ngư�i...
CHÆ¯Æ NG 3
CUỘC KHỞI NGHĨA CỦA HAI BÀ TRƯNG
Năm Giáp Ngá»? (34TL) là năm kiến võ thứ 10, Vua Quang VÅ© sai Tô Ä?ịnh sang là m Thái Thú quáºn Giao Chỉ (nước Việt, Âu Lạc).
Tô Ä?ịnh là ngưá»?i bạo ngược, chÃnh trị tà n ác; ngưá»?i Giao Chỉ đã có lòng căm thù quân Hán - nay cà ng thêm oán háºn.
Quan Thái Thú bà y thêm nhiá»?u thứ thuế má»›i, thu góp hết tà i sản quý báu cá»§a đất nước; má»™t phần Ä‘em vá»? nước là m cá»§a riêng, má»™t phần cống ná»™p cho vua để lấy công. Bởi váºy Ä‘á»?i sống nô lệ cá»§a dân Âu Lạc - Giao Chỉ, không có bút má»±c nà o kể xiết !
Ä?ể giữ yên chức tước, quyá»?n lợi, bổng lá»™c; Tô Ä?ịnh thẳng tay đà n áp, bắt bá»›, giam cầm, xá» chém nhiá»?u nhà Cách mạng yêu nước, muốn khởi nghÄ©a đánh dẹp quân Hán, già nh lại độc láºp, tá»± do, cho dân tá»™c.
Năm Canh Tý (40TL) - Thi Sách, ngưá»?i ở quáºn Châu Diên (Phá»§ VÄ©nh Tưá»?ng, trước thuá»™c vá»? SÆ¡n Tây - nay thuá»™c tỉnh VÄ©nh Yên) là chồng cá»§a Trưng Trắc; Ä‘ang chiêu táºp binh sÄ©, liên kết vá»›i ngưá»?i cùng chà hướng, yêu nước ở các quáºn lân cáºn là Cá»u Chân, Nháºt Nam, Hợp Phố... để chuẩn bị cho cuá»™c Tổng khởi nghÄ©a đánh Ä‘uổi quân Hán...
Cuá»™c khởi nghÄ©a Ä‘ang ở và o giai Ä‘oạn quy tụ lá»±c lượng - binh lÃnh, lương thá»±c. Thì Thi Sách và má»™t số thá»§ lÄ©nh các quáºn huyện bị Tô Ä?ịnh vây bắt.
Tô Ä?ịnh đã cho xá» chém Thi Sách là ngưá»?i đầu cuá»™c nổi dáºy (40TL). Bà Trưng Trắc cùng em là Trưng Nhị - và dân Âu Lạc vô cùng căm phẫn. Bà Trưng Trắc đã vì “thù nhà nợ nướcâ€? - đứng ra lãnh đạo binh sÄ©, tiếp tục sá»± nghiệp khởi nghÄ©a cá»§a dân - giúp nước cá»§a chồng đã bị dang dở.
Bà Trưng Trắc cùng em là Trưng Nhị đã phất cá»? khởi binh bên bá»? sông Hát Giang. Hai bà đá»?u cỡi voi, mặc chiến bà o, cầm đầu Ä‘oà n quân nổi dáºy, à o ạt tiếng công đánh chiếm toà n huyện Mê Linh má»™t cách nhanh chóng.
Từ Mê Linh nghÄ©a binh tiến xuống đánh chiếm Cổ Loa (Ä?ông Anh - Hà Ná»™). Ä?oà n quân Ä‘i đến đâu, Ä‘á»?u được dân chúng nghênh đón, á»§ng há»™ lương thá»±c, vÅ© khÃ, gáºy gá»™c. Dân chúng khá»?e mạnh, dầu già hay trẻ, Ä‘á»?u tham gia và o Ä‘oà n quân, tấn công thà nh Luy Lâu - trụ sở chÃnh cá»§a quân đô há»™ (Thuáºn Thà nh - Bắc Ninh).
Trước sức mạnh vỡ b� à o ạt của nghĩa binh; quân Hán tưởng như bị những đòn sét đánh, không dám chống cự, b� hết của cải, vũ khà lo chạy thoát thân !
Lúc bấy giá»?, Tô Ä?ịnh được tin cấp báo các thà nh ở quáºn, huyện đã bị mất; sợ hãi tá»± cắt tóc, cạo râu - mặc giả dân thưá»?ng, lẫn và o đám tà n quân, chạy trốn vá»? Hải Nam - Trung Quốc.
Trong vòng chưa đầy một tháng, nghĩa quân đã thu phục được toà n bộ 65 thà nh bị quân đô hộ nhà hán chiếm đóng trên hai trăm năm...
Cuá»™c khởi nghÄ©a cá»§a Hai Bà Trưng đã thắng lợi hoà n toà n. Sau hÆ¡n hai thế ká»· bị phong kiến nước ngoà i đô há»™ (179TL - 40TL), nhân dân ta lần đầu tiên đã già nh được độc láºp...
Tại đất Mê Linh, Hai Bà Trưng đã là m lá»… cáo tế Trá»?i Ä?ất - lên ngôi vua - hiệu là “Trưng Nữ Vươngâ€? - bắt đầu công cuá»™c xây dá»±ng lại đất nước...
CHÆ¯Æ NG 4
NĂM TH�NG CU�I CÙNG CỦA HAI BÀ TRƯNG
Công việc đầu tiên sau khi chá»?n đất quê nhà Mê Linh là m kinh đô; Hai Bà Trưng đã Ä‘em các kho lương thá»±c thá»±c cá»§a giặc, phân phát cho dân nghèo Ä‘ang thiếu đói. Há»§y bá»? các loại siêu thuế bất chánh; tổ chức lại guồng máy cai trị dân chá»§ tại các quáºn.
Ngoà i tà i thao lược võ thuáºt, Trưng Nữ Vương còn có lòng nhân từ, có ý chà cao cả; đêm ngà y dốc sức cùng em, cùng các thá»§ lÄ©nh xây dá»±ng lại quê hương Âu Lạc đã bị vÆ¡ vét kiệt quệ vá»? kinh tế, suy yếu cùng cá»±c vá»? tinh thần.
Nhân dân Ân Lạc luôn đồng lòng, là m theo m�i l�i kêu g�i, chủ trương của Trưng Nữ Vương, nên cuộc sống đã sớm ổn định v� m�i mặt. Chưa bao gi� dân Việt được hưởng tr�n vẹn sự tự do, yên vui, hạnh phúc như th�i gian nà y...
Công cuá»™c tái thiết, xây dá»±ng lại đất nước chưa được ba năm - thì năm Tân Sá»u (41) Vua quan VÅ© sai Mã Viện là m Phục Ba tướng quân, Lưu Long là m phó tướng, cùng vá»›i quan Lâu Thuyá»?n tướng quân là Ä?oà n Chi sang đánh Trưng Vương.
Mã Viện là má»™t má»™t danh tướng nhà Ä?ông Hán, lúc bấy giá»? đã ngoà i 70 tuổi, nhưng vẫn còn khá»?e mạnh, Ä‘em quân Ä‘i men theo bá»? bể phá rừng đà o núi là m đưá»?ng sang đến Lãng Bạc; gặp quân Trưng Vương - hai bên đánh nhau mấy tráºn...
Quân cá»§a Trưng Vương là quân ô hợp, chưa được rèn luyện kỹ, chưa có kinh nghiệm chiến tráºn; nên không chống nổi quân cá»§a Mã Viện đã từng đánh giặc nhiá»?u phen, khá tinh nhuệ.
Hai Bà Trưng cho quân rút vá»? đóng ở Cấm Khê (phá»§ VÄ©nh Tưá»?ng - VÄ©nh Yên) để cá»§ng cố lá»±c lượng, phòng thá»§ các quáºn gần Kinh Ä?ô.
Mã Viện tiến quân lên đánh, quân Hai Bà vỡ tan cả, vì thế lực quân Hán rất đông - tiến đánh à o ạt để trả thù cho cái nhục mấy năm trước.
Hai Bà chạy vá»? đến xã Hát Môn thuá»™c huyện Phú Lá»™c (nay là huyện Phúc Thá»?, SÆ¡n Tây) - thế bức qua, biết không thể chống cá»± nổi đám quân hiếu chiến xâm lược - Hai Bà Trưng liá»?n quỳ xuống bên bá»? sông Hát Giang (chá»— sông Ä?áy tiếp và o sông Hồng Hà ) - hướng vá»? Kinh Ä?ô quê nhà Mê Linh bái lạy tạ lá»—i rồi nhảy xuống sông hát tá»± vẫn; không để bị bắt vá»? tay giặc : Ä?ó là ngà y mồng 6 tháng 2 năm Quý Mão (43).
Những tướng cá»§a Hai Bà là Ä?ô Lương chạy và o giữ huyện Cư Phong, thuá»™c quáºn Cá»u Châu trong má»™t thá»?i gian ngắn. Quân cá»§a Mã Viện hùng hổ tiến đánh, nhưng thiệt hại nặng má»›i chiếm được thà nh. Quân cá»§a Ä?ô Lương tan rã...
Hai Bà Trưng là m Vua được 3 năm - nhưng lấy tà i trà ngưá»?i đà n bà mà dấy được nghÄ©a lá»›n, đánh Ä‘uổi được má»™t hệ thống đô há»™ hÆ¡n 2 thế ká»·; già nh lại được độc láºp cho đất nước - tháºt đã là m cho Vua tôi nhà Hán phải khiếp sợ, nể phục. Uy danh, tiếng thÆ¡m cá»§a Hai Bà vẫn còn truyá»?n giá»?i mãi trong lịch sá» dá»±ng nước và giữ nước cá»§a Dân Tá»™c Việt.
Ä?ến ngà y nay, nhiá»?u nÆ¡i láºp Ä‘á»?n thá»? Hai Bà để ghi tạc công Æ¡n to lá»›n cá»§a hai ngưá»?i nữ anh hùng đầu tiên cá»§a Việt Nam. Tại là ng Hát Môn, huyện Phúc Thá»?, tỉnh SÆ¡n Tây; và ở bãi Ä?ồng Nhân gần Hà Ná»™i, Ä‘á»?u có Ä‘á»?n thá»? Hai Bà đến ngà y Mồng 6 tháng 2 thì có lá»… Há»™i.