Kim Vân Ki�u (Truyện Ki�u) - phần 3
“Ngăn tôi đứng lại một bên,
“Chán tai rồi mới bước lên trên lầu.�
Nghe thôi kinh hãi xiết đâu:
“�à n bà thế ấy thấy âu một ngư�i!
“Ấy mới gan ấy mới tà i,
“Nghĩ cà ng thêm nỗi sởn gai rụng r�i!
“Ngư�i đâu sâu sắc nước đ�i,
“Mà chà ng Thúc phải ra ngư�i bó tay!
“Thực tang bắt được dư�ng nà y,
“Máu ghen ai cũng chau mà y nghiến răng.
“Thế mà im chẳng đãi đằng,
“Chà o m�i vui vẻ nói năng dịu dà ng!
“Giáºn dầu ra dạ thế thưá»?ng,
“Cư�i nà y mới thực khôn lư�ng hiểm sâu!
“Thân ta ta phải lo âu,
“Miệng hùm n�c rắn ở đâu chốn nà y!
“Và chăng chắp cánh cao bay,
“Trèo cây lâu cũng có ngà y bẻ hoa!
“Pháºn bèo bao quản nước sa,
“Lênh đênh đâu nữa cũng là lênh đênh.
“Chỉn e quê khách một mình,
“Tay không chưa dễ tìm đư�ng ấm no!�
Nghĩ đi nghĩ lại quanh co,
Pháºt tiá»?n sẵn có má»?i đồ kim ngân.
Bên mình giắt để hộ thân,
Lần nghe canh đã một phần trống ba.
Cất mình qua ng�n tư�ng hoa,
Lần đư�ng theo bóng trăng tà v� tây.
Mịt mù dặm cát đồi cây,
Tiếng gà điếm nguyệt dấu già y cầu sương.
Canh khuya thân gái dặm trư�ng,
Phần e đư�ng xá, phần thương dãi dầu!
Tr�i đông vừa rạng ngà n dâu,
Bơ vơ nà o đã biết đâu là nhà !
Chùa đâu trông thấy nẻo xa,
Rà nh rà nh “Chiêu ẩn am� ba chữ bà i.
Xăm xăm gõ mái cá»a ngoà i,
Trụ trì nghe tiếng, rước m�i và o trong.
Thấy mà u ăn mặc nâu sồng,
Giác duyên sư trưởng là nh lòng li�n thương.
Gạn gùng ngà nh ng�n cho tư�ng,
Lạ lùng nà ng hãy tìm đư�ng nói quanh:
“Tiểu thi�n quê ở Bắc Kinh,
“Qui sư, qui Pháºt, tu hà nh bấy lâu.
“Bản sư rồi cũng đến sau,
“Dạy đưa pháp bảo sang hầu sư huynh.�
Rà y vâng diện hiến rà nh rà nh,
Chuông và ng khánh bạc bên mình giở ra.
Xem qua sư mới dạy qua:
“Phải ni Hằng Thá»§y là ta háºu tình.
“Chỉn e đư�ng sá một mình,
“Ở đây chá»? đợi sư huynh Ãt ngà y.â€?
Gá»i thân được chốn am mây,
Muối dưa đắp đổi tháng ngà y thong dong.
Kệ kinh câu cũ thuộc lòng,
Hương đèn việc cũ, trai phòng quen tay.
Sớm khuya lá bối phướn mây,
Ng�n đèn khêu nguyệt, tiếng chà y nện sương.
Thấy nà ng thông tuệ khác thư�ng,
Sư cà ng nể mặt, nà ng cà ng vững chân.
Cá»a thuyá»?n vừa cữ cuối xuân,
Bóng hoa đầy đất, vẻ ngân ngang tr�i.
Gió quang mây tạnh thảnh thơi,
Có ngưá»?i đà n việt lên chÆ¡i cá»a Già .
Giở đồ chuông khánh xem qua,
Khen rằng: “Khéo giống của nhà Hoạn nương!�
Giác Duyên thực ý lo lư�ng,
�êm thanh mới h�i lại nà ng trước sau.
Nghĩ rằng khôn nỗi giấu mầu,
Sự mình nà ng mới gót đầu bà y ngay:
“Bây gi� sự đã dư�ng nà y,
“Pháºn hèn dù rá»§i, dù may, tại ngưá»?i.â€?
Giác Duyên nghe nói rụng r�i,
Ná»a thương, ná»a sợ, bồi hồi chẳng xong.
Rỉ tai mới kể sự lòng:
“Ở đây cá»a Pháºt là không hẹp gì;
“E chăng những sự bất kỳ,
“�ể nà ng cho đến thế thì cũng thương!
“Lánh xa, trước liệu tìm đư�ng,
“Ngồi ch� nước đến, nên dư�ng còn quê!�
Có nhà h� Bạc bên kia,
Am mây quen lối đi v� dầu hương.
Nhắn sang, dặn hết m�i đư�ng,
D�n nhà hãy tạm cho nà ng trú chân.
Những mầng được chốn an thân,
Vá»™i và ng nà o kịp tÃnh gần tÃnh xa.
Nà o ng� cũng tổ bợm già ,
Bạc bà h�c với Tú bà đồng môn!
Thấy nà ng mặt phấn tươi son,
Mừng thầm được buổi bán buôn có l�i.
Hư không đặt để nên l�i,
Nà ng đà nhớn nhác rụng r�i lắm phen.
Mụ cà ng xua đuổi cho li�n,
Lấy l�i hung hiểm ép duyên Châu Trần.
Rằng: “Nà ng muôn dặm một thân,
“Lại mang lấy tiếng dữ gần, là nh xa.
“Khéo oan gia, của phá gia,
“Còn ai dám chứa và o nhà nữa đây!
“KÃp toan kiếm chốn xe dây,
“Không dưng chưa dễ mà bay đư�ng tr�i!
“Nơi gần thì chẳng tiện nơi,
“Nơi xa thì chẳng có ngư�i nà o xa.
“Nà y chà ng Bạc Hạnh cháu nhà ,
“Cùng trong thân thÃch ruá»™t rà , chẳng ai.
“Cá»a nhà buôn bán châu Thai,
“Thực thà có một, đơn sai chẳng h�.
“Thế nà o nà ng cũng phải nghe,
“Thà nh thân rồi sẽ liệu v� châu Thai.
“Bấy gi� ai lại biết ai,
“Dầu lòng bể rộng sông dà i thênh thênh.
“Nà ng dù quyết chẳng thuáºn tình,
“Trái l�i nẻo trước lụy mình đến sau.�
Nà ng còn mặt ủ mà y chau,
Cà ng nghe mụ nói, cà ng đau như dần.
Nghĩ mình túng đất, sẩy chân,
Thế cùng nà ng mới xa gần thở than:
“Thiếp như con én lạc đà n,
“Phải cung rà y đã sợ là n cây cong!
“Cùng đưá»?ng dù tÃnh chữ tòng,
“Biết ngư�i, biết mặt, biết lòng là m sao?
“Nữa khi muôn một thế nà o,
“Bán hùm, buôn sói, chắc và o lưng đâu?
“Dù ai lòng có sở cầu,
“Tâm minh xin quyết với nhau một l�i.
“Chứng minh có �ất, có Tr�i,
“Bấy gi� vượt bể ra khơi quản gì?�
�ược l�i mụ mới ra đi,
Mách tin h� Bạc tức thì sắm sanh.
Một nhà d�n dẹp linh đình,
Quét sân, đặt trác, rá»a bình, thắp nhang.
Bạc sinh quì xuống vội và ng,
Quá l�i nguyện hết Thà nh hoà ng, Thổ công.
Trước sân lòng đã giãi lòng,
Trong mà n là m lễ tơ hồng kết duyên.
Thà nh thân mới rước xuống thuy�n,
Thuáºn buồm má»™t lá, xuôi miá»?n châu Thai.
Thuy�n vừa đỗ bến thảnh thơi,
Bạc sinh lên trước tìm nơi m�i ngà y.
Cũng nhà hà nh viện xưa nay,
Cũng phư�ng bán thịt, cũng tay buôn ngư�i.
Xem ngư�i định giá vừa rồi,
Mối hà ng một, đã ra mư�i, thì buông.
Mượn ngư�i thuê kiệu rước nư�ng,
Bạc đem mặt bạc, kiếm đư�ng cho xa!
Kiệu hoa đặt trước th�m hoa,
Bên trong thấy một mụ ra vội và ng.
�ưa nà ng và o lạy gia đư�ng,
Cũng thần mà y trắng, cũng phư�ng lầu xanh!
Thoắt trông nà ng đã biết tình,
Chim lồng khôn lẽ cất mình bay cao.
Chém cha cái số hoa đà o,
Gỡ ra, rồi lại buộc và o như chơi!
Nghĩ đ�i mà chán cho đ�i,
Tà i tình chi lắm, cho tr�i đất ghen!
Tiếc thay nước đã đánh phèn,
Mà cho bùn lại vẩn lên mấy lần!
Hồng quân với khách hồng quần,
Ã?ã xoay đến thế, còn vần chá»a tha.
Lỡ từ lạc bước bước ra,
Cái thân liệu những từ nhà liệu đi.
�ầu xanh đã tội tình gì?
Má hồng đến quá ná»a thì chưa thôi.
Biết thân chạy chẳng kh�i tr�i,
Cũng li�u mặt phấn cho rồi ngà y xanh.
Lần thu gió mát trăng thanh,
Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi,
Râu hùm, hà m én, mà y ngà i,
Vai năm tấc rộng, thân mư�i thước cao.
�ư�ng đư�ng một đấng anh hà o,
Côn quy�n hơn sức lược thao gồm tà i.
�ội tr�i đạp đất ở đ�i,
H� Từ tên Hải, vốn ngư�i Việt đông.
Giang hồ quen thú vẫy vùng,
Gươm đà n ná»a gánh, non sông má»™t chèo.
Qua chơi nghe tiếng nà ng Ki�u,
Tấm lòng nhi nữ cùng xiêu anh hùng.
Thiếp danh đưa đến lầu hồng,
Hai bên cùng liếc hai lòng cùng ưa.
Từ rằng: “Tâm phúc tương c�
“Phải ngưá»?i trăng gió váºt vá»? hay sao?
“Bấy lâu nghe tiếng má đà o,
“Mắt xanh chẳng để ai và o có không?
“Một đ�i được mấy anh hùng,
“Bõ chi cá cháºu, chim lồng mà chÆ¡i!â€?
Nà ng rằng: “Ngư�i dạy quá l�i,
“Thân nà y còn dám coi ai là m thư�ng!
“Chút riêng ch�n đá thỠvà ng,
“Biết đâu mà gởi can trà ng và o đâu?
“Còn như và o trước ra sau,
“Ai cho kén ch�n và ng thau tại mình.�
Từ rằng: “L�i nói hữu tình,
“Khiến ngư�i lại nhớ câu Bình Nguyên Quân.
“Lại đây xem lại cho gần,
“Ph�ng tin được một và i phần hay không?�
Thưa rằng: “Lượng cả bao dong,
“Tấn Dương được thấy mây rồng có phen.
“Rộng thương c� nội hoa hèn,
“Chút thân bèo b�t dám phi�n mai sau!�
Nghe lá»?i vừa ý gáºt đầu,
Cư�i rằng: “Tri kỷ trước sau mấy ngư�i!
“Khen cho con mắt tinh đ�i,
“Anh hùng đoán giữa trần ai mới già !
“Một l�i đã biết tên ta,
“Muôn chung nghìn tứ cũng là có nhau!
Hai bên ý hợp tâm đầu,
Khi thân chẳng tựa là cầu mới thân!
Ng� l�i nói với băng nhân,
Ti�n trăm lại cứ nguyên ngân phát hoà n.
Buồn riêng sá»a chốn thanh nhà n,
�ặt giư�ng thất bảo, vây mà n bát tiên.
Trai anh hùng, gái thuy�n quyên,
Phỉ nguy�n bói phượng, đẹp duyên cưỡi rồng.
Ná»a năm hương lá»a đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.
Trông v�i tr�i bể mênh mang,
Thanh gươm, yên ngựa lên đà ng thẳng rong.
Nà ng rằng: “Pháºn gái chữ tòng,
“Chà ng đi thiếp cũng một lòng xin đi!�
Từ rằng: “Tâm phúc tương tri,
“Sao chưa thoát kh�i nữ nhi thư�ng tình?
“Bao gi� mư�i vạn tinh binh,
“Tiếng loa dáºy đất, bóng tinh rợp đưá»?ng
“Là m cho rõ mặt phi thư�ng,
“Bấy gi� ta sẽ rước nà ng nghi gia,
“Bằng may bốn bể không nhà ,
“Theo cà ng thêm báºn, biết là đi đâu?
“Ã?à nh lòng chá»? đó Ãt lâu,
“Chầy chăng là một năm sau vội gì?�
Quyết l�i rứt áo ra đi,
Cánh bằng tiện gió cất lìa dáºm khÆ¡i.
Nà ng thì chiếc bóng song mai,
�êm thâu đằng đẵng, nhặt cà i then mây.
Sân rêu chẳng vẽ dấu giầy,
C� cao hơn thước, liễu gầy và i phân.
�oái trông muôn dặm tỠphần
Hồn quê theo ng�n mây Tần xa xa;
Xót thay huyên cỗi xuân già ,
Tấm lòng thương nhớ, biết là có nguôi.
Chốc là mư�i mấy năm tr�i,
Còn ra khi đã da mồi tóc sương.
Tiếc thay chút nghĩa cũ cà ng,
Dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng!
Duyên em đầu mối chỉ hồng,
May ra khi đã tay bồng tay mang.
Tấc lòng cố quốc tha nhang,
�ư�ng kia nỗi n� ngổn ngang b�i b�i.
Cánh hồng bay bổng tuyệt v�i,
�ã mòn con mắt phương tr�i đăm đăm.
�êm ngà y luống những âm thầm,
Lá»a binh đâu đã ầm ầm má»™t phương,
Ngất tr�i sát khà mơ mà ng,
Ã?ầy sông kình ngạc, cháºt đưá»?ng giáp binh.
Ngư�i quen kẻ thuộc xung quanh
Nhủ nà ng hãy tạm lánh mình một nơi.
Nà ng rằng: “Trước đã hẹn l�i,
“Dẫu trong nguy hiểm dám r�i ước xưa.�
Còn đương dùng dắng ngẩn ngơ
Mái ngoà i đã thấy bóng c� tiếng loa.
Giáp binh kéo đến quanh nhà ,
�ồng thanh cùng h�i: “Nà o là phu nhân?�
Hai bên mư�i vị tướng quân,
�ặt gươm, cởi giáp, trước sân khấu đầu.
Cung nga, thể nữ nối sau,
Rằng: “Vâng lệnh chỉ rước chầu vu qui.�
Sẵn sà ng phượng liễn loan nghi,
Hoa quan phấp phới hà y rỡ rà ng.
Dựng c�, nổi trống lên đà ng,
Trúc tơ nổi trước, kiệu và ng theo sau.
H�a bà i ti�n lộ ruổi mau,
Nam đình nghe động trống chầu đại doanh.
Kéo c� lũy, pháo súng thà nh,
Từ công ra ngá»±a, thân nghênh cá»a ngoà i.
Rỡ mình, là vẻ cân đai,
Hãy còn hà m én mà y ngà i như xưa.
Cư�i rằng: “Cá nước duyên ưa,
“Nhớ l�i nói những bao gi� hay không?
“Anh hùng mới biết anh hùng,
“Rầy xem ph�ng đã cam lòng ấy chưa?
Nà ng rằng: “Chút pháºn ngây thÆ¡,
“Cũng may dây cát được nh� bóng cây.
“�ến bây gi� mới thấy đây,
“Mà lòng đã chắc những ngà y một hai.�
Cùng nhau trông mặt cả cư�i,
�an tay v� chốn trướng mai tự tình.
Tiệc bà y thưởng tướng khao binh
Thì thùng trống tráºn, ráºp rình nhạc quân.
Vinh hoa bõ lúc phong trần,
Chữ tình ngà y lại thêm xuân một ngà y.
Trong quân có lúc vui vầy,
Thong dong mới kể sự ngà y hà n vi:
“Khi Vô TÃch, khi Lâm Truy,
“Nơi thì lừa đảo, nơi thì xót thương.
“Tấm thân rà y đã nhẹ nhà ng,
“Chút còn ân oán đôi đư�ng chưa xong.�
Từ công nghe nói thủy chung,
Bất bình nổi tráºn đùng đùng sấm vang.
Nghiêm quân tuyển tướng sẵn sà ng,
Dưới c� một lệnh vội và ng ruổi sao.
Ba quân chỉ ng�n c� đà o,
Ã?ạo ra Vô TÃch, đạo và o Lâm Truy,
Mấy ngư�i phụ bạc xưa kia,
Chiếu danh tầm nã bắt v� h�i tra.
Lại sai lệnh tiễn truy�n qua,
Giữ già ng h� Thúc một nhà cho yên.
Mụ quản gia, vãi Giác Duyên,
Cũng sai lệnh tiễn đem tin rước m�i.
Thệ sư kể hết m�i l�i,
Lòng lòng cÅ©ng giáºn, ngưá»?i ngưá»?i chấp uy!
�ạo tr�i báo phục chỉn ghê,
Khéo thay! Một mẻ tóm v� đầy nơi,
Quân trung gươm lớn áo dà i,
Vệ trong thị láºp, cÆ¡ ngoà i song phi.
Sẵn sà ng t� chỉnh uy nghi,
Bác đồng cháºt đất, tinh kỳ rợp sân.
Trướng hùm mở giữa trung quân,
Từ Công sánh với phu nhân cùng ngồi.
Tiên nghiêm trống chá»a dứt hồi
Ã?iểm danh trước dẫn chá»±c ngoà i cá»a viên.
Từ rằng: “Ân, oán hai bên,
“Mặc nà ng xỠquyết báo đ�n cho minh�
Nà ng rằng: “Nhá»? cáºy uy linh,
“Hãy xin báo đáp ân tình cho phu.
“Báo ân rồi sẽ trả thù.�
Từ rằng: “Việc ấy phó cho mặc nà ng.�
Cho gươm m�i đến Thúc lang,
Mặt như chà m đổ, mình như�ng giẽ run.
Nà ng rằng: “Nghĩa tr�ng nghìn non,
“Lâm Truy ngư�i cũ, chà ng còn nhớ không?
“Sâm Thương chẳng vẹn chữ tòng,
“Tại sai, há dám phụ lòng cố nhân?
“Gấm trăm cuốn bạc nghìn cân,
“Tạ lòng dễ xứng, báo ân g�i là !
“Vợ chà ng quỷ quái tinh ma,
“Phen nà y kẻ cắp bà già gặp nhau!
“Kiến bò miệng chén chưa lâu,
“Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho vừa.�
Thúc Sinh trông mặt bấy gi�,
Mồ hôi chà ng đã như mưa ướt đầm.
Lòng riêng mừng sợ khôn cầm,
Sợ thay mà lại mừng thầm cho ai.
Mụ già , sư trưởng thứ hai,
Thoắt đưa đến trước vội m�i lên trên:
Dắt tay mở mặt cho nhìn:
“Hoa Nô kia với Trạc Tuy�n cũng tôi.
“Nhớ khi lỡ bước xẩy v�i,
“Non và ng chưa dễ đ�n bồi tấm thương.
“Nghìn và ng g�i chút lễ thư�ng,
“Mà lòng phiếu mẫu mấy và ng cho cân?�
Hai ngư�i, trông mặt tần ngần,
Ná»a phần khiếp sợ, ná»a phần mừng vui.
Nà ng rằng: “Xin hãy dốn ngôi,
“Xem cho rõ mặt, biết tôi báo thù!�
KÃp truyá»?n chư tướng hiến phù,
Lại Ä‘em các tÃch phạm tù háºu tra.
Dưới c�, gươm tuốt nắp ra,
ChÃnh danh thá»§ phạm tên là Hoạn Thư.
Thoạt trôn nà ng đã chà o thưa:
“Tiểu thư cũng có bây gi� đến đây?
“�à n bà dễ có mấy tay,
“��i xưa mấy mặt đ�i nà y mấy gan?
“Dễ dà ng là thói hồng nhan,
“Cà ng cay nghiệt lắm cà ng oan trái nhi�u!�
Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,
Khấu đầu dưới trướng, liệu đi�u kêu ca.
Rằng: “Tôi chút pháºn đà n bà ,
“Ghen tuông thì cũng ngư�i ta thư�ng tình,
“Nghĩ cho khi gác viết kinh,
“Vá»›i khi khá»?i cá»a dứt tình chẳng theo.
“Lòng riêng riêng những kÃnh yêu;
“Chồng chung, chưa dễ ai chi�u cho ai.
“Trót lòng gây việc chông gai,
“Còn nh� lượng bể thương bà i nà o chăng?�
“Khen cho: “Tháºt đã nên rằng,
“Khôn ngoan đến mực nói năng phải l�i,
“Tha ra thì cũng may đ�i,
“Là m ra mang tiếng con ngư�i nh� nhen.
“�ã lòng tri quá thì nên,�
Truy�n quân lệnh xuống trư�ng ti�n tha ngay.�
Tạ lòng lạy trước sân may,
Cá»a viên lại dắt má»™t dây dẫn và o,
Nà ng rằng: “Lồng lộng tr�i cao,
“Hại nhân, nhân hại sự nà o tại ta?�
Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà ,
Bên là Ưng, Khuyển, bên là Sở Khanh.
Tú Bà cùng Mã Giám Sinh,
Các tên tội ấy đáng tình còn sao?
Lệnh quân truy�n xuống nội đao,
Th� sao thì lại cứ sao gia hình,
Máu rơi thịt nát tan tà nh,
Ai ơi trông thấy hồn kinh phách r�i.
Cho hay muôn sự tại tr�i,
Phụ ngư�i, chẳng b� khi ngư�i phụ ta!
Mấy ngư�i bạc ác tinh ma,
Mình là m mình chịu kêu mà ai thương.
Ba quân đông mặt pháp trư�ng,
Thanh thiên, bạch nháºt rõ rà ng cho coi.
Việc nà ng báo phục vừa rồi,
Giác Duyên vội vã gởi l�i từ qui.
Nà ng rằng: “Thiên tải nhất thì,
“Cố nhân đã dễ mấy khi bà ng hoà ng.
“Rồi đây bèo hợp mây tan,
“Biết đâu hạc nội mây ngà n là đâu!�
Sư rằng: “Cũng chẳng mấy lâu,
“Trong năm năm lại gặp nhau đó mà .
“Nhớ ngà y hà nh cước phương xa,
“Gặp sư Tam Hợp vốn là tiên tri.
“Bảo cho hội ngộ chi kỳ,
“Năm nay là một nữa thì năm năm.
“Mới hay ti�n định chẳng lầm,
“�ã tin đi�u trước ắt nhằm việc sau.
“Còn nhi�u ân ái với nhau,
“Cơ duyên nà o đã hết đâu vội gì?�
Nà ng rằng: “Ti�n định tiên tri,
“L�i sư đã dạy ắt thì chẳng sai.
“H�a bao gi� có gặp ngư�i,
“Vì tôi cáºy há»?i má»™t lá»?i chung thân.â€?
Giác Duyên vâng dặn ân cần,
Tạ từ thoắt đã d�i chân cõi ngoà i.
Nà ng từ ân oán rạch ròi,
Bể oan dư�ng đã vơi vơi cạnh lòng.
Tạ ân lạy trước Từ công:
“Chút thân bồ liễu nà o mong có rà y!
“Trộm nh� sấm sét ra tay,
“Tấc riêng như cất gánh đầy đổ đi!
“Chạm xương chép dạ xiết chi,
“Dễ đem gan óc đ�n nghì tr�i mây!�
Từ rằng: “Quốc sĩ xưa nay,
“Ch�n ngư�i tri kỷ một ngà y được chăng?
“Anh hùng tiếng đã g�i rằng,
“Giữa đư�ng dẫu thấy bất bằng mà tha!
“Huống chi việc cũng việc nhà ,
“L� là thâm tạ mới là tri ân.
“Xót nà ng còn chút song thân,
“Bấy nay kẻ Việt ngư�i Tần cách xa.
“Sao cho muôn dặm một nhà ,
“Cho ngư�i thấy mặt là ta cam lòng.�
Vá»™i truyá»?n sá»a tiệc quân trung,
Muôn binh nghìn tướng hội đồng tẩy oan.
Thừa cơ trúc chẻ ngói tan,
Bình uy từ ấy sấm ran trong ngoà i.
Tri�u đình riêng một góc tr�i,
Gồm hai văn võ rạch đôi sơn hà .
�òi cơn gió quét mưa sa,
Huyện thà nh đạp đổ năm tòa cõi nam.
Phong trần mà i một lưỡi gươm,
Những loà i túi áo giá cơm sá gì!
Nghênh ngang một cõi biên thùy,
Kém gì cô quả kém gì bá vương!
Trước c� ai dám tranh cư�ng,
Năm năm hùng cứ một phương hải tần.
Có quan tổng đốc tr�ng thần,
Là Hồ Tôn Hiến kinh luân gồm tà i.
�ẩy xe vâng chỉ đặc sai,
Tiện nghi bát tiểu việc ngoà i đổng nhung.
Biết Từ là đấng anh hùng,
Biết nà ng cÅ©ng dá»± quân trung luáºn bà n.
�óng quân là m chước chiêu an,
Ng�c và ng gấm vóc sai quan thuyết hà ng.
Lại riêng một lễ với nà ng,
Hai tên thể nữ ng�c và ng nghìn cân.
Tin và o gởi trước trung quân,
Từ công riêng hãy mư�i phân hồ đồ.
Một tay gây dựng cơ đồ,
Bấy lâu bể Sở sông Ngô tung hoà nh!
Bó thân v� với tri�u đình,
Hà ng thần lÆ¡ láo pháºn mình ra đâu?
�o xiêm rà ng buộc lấy nhau,
Và o luồn ra cúi công hầu mà chi?
Sao bằng riêng một biên thùy,
Sức nà y đã dễ là m gì được nhau?
Ch�c tr�i quấy nước mặc dầu,
D�c ngang nà o biết trên đầu có ai?
Nà ng thì tháºt dạ tin ngưá»?i,
Lễ nhi�u nói ng�t nghe l�i dễ xiêu.
Nghĩ mình mặt nước cánh bèo,
�ã nhi�u lưu lạc lại nhi�u gian truân.
Bằng nay chịu tiếng vương thần,
Thênh thênh đư�ng cái thanh vân hẹp gì!
Công tư vẹn cả hai b�,
Dần dà rồi sẽ liệu v� cố hương.
Cũng ngôi mệnh phụ đư�ng đư�ng,
Nở nang mà y mặt rỡ rà ng mẹ cha.
Trên vì nước dưới vì nhà ,
Một là đắc hiếu hai là đắc trung.
Chẳng hơn chiếc bách giữa dòng,
E dè sóng vỗ hãi hùng nước sa.
Nhân khi bà n bạc gần xa,
Thừa cơ nà ng mới bà n ra nói và o.
Rằng: “Trong Thánh trạch dồi dà o,
“Tưới ra đã khắp thấm và o đã sâu.
“Bình thà nh công đức bấy lâu,
“Ai ai cũng đội trên đầu biết bao.
“Ngẫm từ dấy việc binh đao,
“�ống xương Vô định đã cao bằng đầu.
“Là m chi để tiếng v� sau,
“Nghìn năm ai có khen đâu Hoà ng Sà o!
“Sao bằng lộc tr�ng quy�n cao,
“Công danh ai dứt lối nà o cho qua?�
Nghe l�i nà ng nói mặn mà ,
Thế công Từ mới trở ra thế hà ng.
Chỉnh nghi tiếp sứ vội và ng,
Hẹn kỳ thúc giáp quyết đư�ng giải binh.
Tin l�i thà nh hạ yêu minh,
Ng�n c� ngơ ngác trống canh trễ trà ng.
Việc binh b� chẳng giữ già ng,
Vương sư dòm đã t� tư�ng thực hư.
Hồ công quyết kế thừa cơ,
Lá»… tiên binh háºu khắc cá»? táºp công.
Kéo c� chiêu phủ tiên phong,
Lễ nghi dà n trước vác đòng phục sau.
Từ công h� hững biết đâu,
Ã?ại quan lá»… phục ra đầu cá»a viên.
Hồ công ám hiệu tráºn tiá»?n,
Ba b� phát súng bốn bên kéo c�.
�ang khi bất ý chẳng ng�,
Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn!
Tá» sinh liá»?u giữa tráºn tiá»?n,
Dạn dầy cho biết gan li�n tướng quân!
Khà thiên khi đã v� thần,
Nhơn nhơn còn đứng chôn chân giữa vòng!
Trơ như đá vững như đồng,
Ai lay chẳng chuyển ai rung chẳng d�i.
Quan quân truy sát đuổi dà i.
Ù ù sát khà ngất tr�i ai đang.
Trong hà o ngoà i lũy tan hoang,
Loạn quân vừa dắt tay nà ng đến nơi.
Trong vòng tên đá b�i b�i,
Thấy Từ còn đứng giữa tr�i trơ trơ.
Khóc rằng: “Trà dũng có thừa,
“Bởi nghe l�i thiếp nên cơ hội nà y!
“Mặt nà o trông thấy nhau đây?
“Thà li�u sống thác một ngà y với nhau!�
Dòng thu như dội cơn sầu,
Dứt l�i nà ng cũng gieo đầu một bên.
Lạ thay oan khà tương tri�n!
Nà ng vừa phục xuống Từ li�n ngã ra.
Quan quân kẻ lại ngư�i qua,
Xót nà ng sẽ lại vực ra dần dần.
�em và o đến trước trung quân,
Hồ công thấy mặt ân cần h�i han.
Rằng: “Nà ng chút pháºn hồng nhan,
“Gặp cơn binh cách nhi�u nà n cũng thương!
“�ã hay thà nh toán miếu đư�ng,
“Giúp công cũng có l�i nà ng mới nên.
“Bây gi� sự đã vẹn tuy�n,
“Mặc lòng nghĩ lấy muốn xin b� nà o?�
Nà ng cà ng gi�t ng�c tuôn dà o,
Ngáºp ngừng má»›i gởi thấp cao sá»± lòng.
Rằng: “Từ là đấng anh hùng,
“D�c ngang tr�i rộng vẫy vùng bể khơi!
“Tin tôi nên quá nghe l�i,
“�em thân bách chiến là m tôi tri�u đình.
“Ngỡ là phu quý phụ vinh,
“Ai ng� một phút tan tà nh thịt xương!
“Năm năm tr�i bể ngang tà ng,
“Dấn mình đi b� chiến trư�ng như không.
“Khéo khuyên kể lấy là m công,
“Kể bao nhiêu lại đau lòng bấy nhiêu!
“Xét mình công Ãt tá»™i nhiá»?u,
“Sống thừa tôi đã nên li�u mình tôi!
“Xin cho tiện thổ một doi,
“G�i là đắp điếm cho ngư�i tỠsinh.�
Hồ công nghe nói thương tình,
Truy�n cho cảo táng di hình bên sông.
Trong quân mở tiệc hạ công,
Xôn xao tơ trúc hội đồng quân quan.
Bắt nà ng thị yến dưới mà n,
Dở say lại ép cung đà n nhặt tâu.
Một cung gió thảm mưa sầu,
Bốn dây nh� máu năm đầu ngón tay!
Ve ngâm vượn hót nà o tà y,
L�t tai Hồ cũng nhăn mà y rơi châu.
H�i rằng: “Nà y khúc ở đâu?
“Nghe ra muôn oán nghìn sầu lắm thay!�
Thưa rằng: “Bạc mệnh khúc nà y,
“Phổ và o đà n ấy những ngà y còn thơ.
“Cung cầm lựa những ngà y xưa,
“Mà gương bạc mệnh bây gi� là đây!�
Nghe cà ng đắm ngắm cà ng say,
Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình!
Dạy rằng: “Hương lá»a ba sinh,
“Dây loan xin nối cầm là nh cho ai.�
Thưa rằng: “Chút pháºn lạc loà i,
“Trong mình nghĩ đã có ngư�i thác oan.
“Còn chi nữa cánh hoa tà n,
“Tơ lòng đã dứt dây đà n Tiểu Lân.
“Rộng thương còn mảnh hồng quần,
“Hơi tà n được thấy gốc phần là may!�
Hạ công chén đã quá say,
Hồ công đến lúc rạng ngà y nhớ ra.
Nghĩ mình phương diện quốc gia,
Quan trên nhắm xuống ngư�i ta trông và o.
Phải tuồng trăng gió hay sao,
Sá»± nà y biết tÃnh thế nà o được đây?
Công nha vừa buổi sáng ngà y,
Quyết tình Hồ mới đoán ngay một bà i.
Lệnh quan ai dám cãi l�i,
Ép tình mới gán cho ngư�i thổ quan.
Ông tơ thực khéo đa đoan!
Xe tơ sao khéo vơ quà ng vơ xiên?
Kiệu hoa áp thẳng xuống thuy�n,
Lá mà n rủ thấp ng�n đèn khêu cao.
Nà ng cà ng ủ liễu phai đà o,
Trăm phần nà o có phần nà o phần tươi?
�à nh thân cát lấp sóng vùi,
Cướp công cha mẹ thiệt đ�i thông minh!
Chân tr�i mặt bể lênh đênh,
Nắm xương biết gởi tỠsinh chốn nà o?
Duyên đâu ai dứt tơ đà o,
Nợ đâu ai đã dắt và o táºn tay!
Thân sao thân đến thế nà y?
Còn ngà y nà o cũng dư ngà y ấy thôi!
�ã không biết sống là vui,
Tấm thân nà o biết thiệt thòi là thương!
Một mình cay đắng trăm đư�ng,
Thôi thì nát ng�c tan và ng thì thôi!
Mảnh trăng đã gác non đoà i,
Một mình luống những đứng ngồi chưa xong.
Tri�u đâu nổi tiếng đùng đùng,
H�i ra mới biết rằng sông Ti�n đư�ng.
Nhớ l�i thần mộng rõ rà ng,
Nà y thôi hết kiếp đoạn trư�ng là đây!
“�ạm Tiên nà ng nhé có hay!
“Hẹn ta thì đợi dưới nà y rước ta.�
Dưới đèn sẵn bức tiên hoa,
Một thiên tuyệt bút g�i là để sau.
Cá»a bồng vá»™i mở rèm châu,
Tr�i cao sông rộng một mà u bao la.
Rằng: “Từ công háºu đãi ta,
“Chút vì việc nước mà ra phụ lòng.
“Giết chồng mà lại lấy chồng,
“Mặt nà o còn đứng ở trong cõi đ�i?
“Thôi thì một thác cho rồi,
“Tấm lòng phó mặc trên tr�i dưới sông!�
Trông v�i con nước mênh mông,
�em mình gieo xuống giữa dòng trư�ng giang.
Thổ quan theo vớt vội và ng,
Thì đà đắm ng�c chìm hương mất rồi!
Thương thay cũng một kiếp ngư�i,
Hại thay mang lấy sắc tà i là m chi!
Những là oan khổ lưu ly,
Ch� cho hết kiếp còn gì là thân!
Mư�i lăm năm bấy nhiêu lần,
Là m gương cho khách hồng quần thỠsoi!
��i ngư�i đến thế thì thôi,
Trong cơ âm cực dương hồi khốn hay.
Mấy ngư�i hiếu nghĩa xưa nay,
Tr�i là m chi đến lâu ngà y cà ng thương!
Giác Duyên từ tiết giã mà ng,
Ã?eo bầu quảy nÃp rá»™ng đưá»?ng vân du.
Gặp bà Tam Hợp đạo cô,
Thong dong h�i hết nh� to sự nà ng:
“Ngư�i sao hiếu nghĩa đủ đư�ng,
“Kiếp sao rặt những đoạn trư�ng thế thôi?�
Sư rằng: “Phúc h�a đạo tr�i,
“Cỗi nguồn cũng ở lòng ngư�i mà ra.
“Có tr�i mà cũng tại ta,
“Tu là cõi phúc tình là dây oan.
“Thúy Ki�u sắo sảo khôn ngoan,
“Vô duyên là pháºn hồng nhan đã đà nh,
“Lại mang lấy một chữ tình,
“Khư khư mình buộc lấy mình và o trong.
“Váºy nên những chốn thong dong,
“Ở không yên ổn ngồi không vững và ng.
“Ma đưa lối quỷ đem đư�ng,
“Lại tìm những chốn đoạn trư�ng mà đi.
“Hết nạn ấy đến nạn kia,
“Thanh lâu hai lượt thanh y hai lần.
“Trong vòng giáo dựng gươm trần,
“K� răng hùm sói gởi thân tôi đòi.
“Giữa dòng nước dẫy sóng dồi,
“Trước hà m rồng cá gieo mồi vắng tanh.
“Oan kia theo mãi với tình,
“Một mình mình biết một mình mình hay.
“Là m cho sống đ�a thác đầy,
“�oạn trư�ng cho hết kiếp nà y mới thôi!�
Giác Duyên nghe nói rụng r�i:
“Một đ�i nà ng nhé thương ôi còn gì!�
Sư rằng: “Song chẳng h� chi,
“Nghiệp duyên cân lại nhắc đi còn nhi�u.
“Xét trong tội nghiệp Thúy Ki�u,
“Mắc đi�u tình ái kh�i đi�u tà dâm,
“Lấy tình thâm trả nghĩa thâm,
“Bán mình đã động hiếu tâm đến tr�i!
“Hại một ngư�i cứu muôn ngư�i,
“Biết đư�ng khinh tr�ng biết l�i phải chăng.
“Thá»a công đức ấy ai bằng?
“Túc khiên đã rá»a lâng lâng sạch rồi!
“Khi nên tr�i cũng chi�u ngư�i,
“Nhẹ nhà ng nợ trước đ�n bồi duyên sau.
“Giác Duyên dù nhớ nghĩa nhau,
“Ti�n đư�ng thả một bè lau rước ngư�i.
“Trước sau cho vẹn một l�i,
“Duyên ta mà cũng phúc tr�i chi không!�
Giác Duyên nghe nói mừng lòng,
Lân la tìm thú bên sông Ti�n đư�ng,
�ánh tranh chụm nóc thảo đư�ng,
Một gian nước biếc mây và ng chia đôi.
Thuê năm ngư phủ hai ngư�i,
�óng thuy�n chực bến kết chà i giăng sông.
Một lòng chẳng quảng mấy công,
Khéo thay gặp gỡ cũng trong chuyển vần!
Ki�u từ gieo xuống du�nh ngân,
Nước xuôi bá»—ng đã trôi dần táºn nÆ¡i.
Ngư ông kéo lưới vớt ngư�i,
Ngẫm l�i Tam Hợp rõ mư�i chẳng ngoa!
Trên mui lướt mướt áo là ,
Tuy dầm hơi nước chưa lòa bóng gương.
Giác Duyên nháºn tháºt mặt nà ng,
Nà ng còn thiêm thiếp giấc và ng chưa phai.
Mơ mà ng phách quế hồn mai,
�ạm Tiên thoắt đã thấy ngư�i ngà y xưa.
Rằng: “Tôi đã có lòng ch�,
“Mất công mư�i mấy năm thừa ở đây.
“Chị sao pháºn má»?ng phúc dà y,
“Kiếp xưa đã váºy lòng nà y dá»… ai!
“Tâm thà nh đã thấu đến tr�i,
“Bán mình là hiếu cứu ngư�i là nhân.
“Một ni�m vì nước vì dân,
“Âm công cất một đồng cân đã già !
“�oạn trư�ng sổ rút tên ra,
“�oạn trư�ng thơ phải đưa mà trả nhau.
“Còn nhi�u hưởng thụ v� lâu,
“Duyên xưa tròn trặn phúc sau dồi dà o!�
Nà ng nghe ngơ ngẩn biết sao,
Trạc Tuy�n! nghe tiếng g�i và o bên tai.
Giáºt mình thoắt tỉnh giấc mai,
Bâng khuâng nà o đã biết ai mà nhìn.
Trong thuy�n nà o thấy �ạm Tiên,
Bên mình chỉ thấy Giác Duyên ngồi k�.
Thấy nhau mừng rỡ trăm b�,
D�n thuy�n mới rước nà ng v� thảo lư.
Một nhà chung chạ sớm trưa,
Gió trăng mát mặt muối dưa chay lòng.
Bốn b� bát ngát mênh mông,
Tri�u dâng hôm sớm mây lồng trước sau.
Nạn xưa trút sạch lầu lầu,
Duyên xưa chưa dễ biết đâu chốn nà y.
Nỗi nà ng tai nạn đã đầy,
Nỗi chà ng Kim Tr�ng bấy chầy mới thương.
Từ ngà y muôn dặm phù tang,
Ná»a năm ở đất Liêu dương lại nhà .
Vội sang vư�n Thúy dò la,
Nhìn xem phong cảnh nay đà khác xưa.
�ầy vư�n c� m�c lau thưa,
Song trăng quạnh quẽ vách mưa rã r�i.
Trước sau nà o thấy bóng ngư�i,
Hoa đà o năm ngoái còn cư�i gió đông.
Xáºp xè én liệng lầu không,
C� lan mặt đất rêu phong dấu già y.
Cuối tư�ng gai góc m�c đầy,
�i v� nà y những lối nà y năm xưa.
Chung quanh lặng ngắt như t�,
Nỗi ni�m tâm sự bây gi� h�i ai?
Láng gi�ng có kẻ sang chơi,
Lân la sẽ h�i một hai sự tình.
H�i ông ông mắc tụng đình,
H�i nà ng nà ng đã bán mình chuộc cha.
H�i nhà nhà đã d�i xa,
H�i chà ng Vương với cùng là Thúy Vân.
��u là sa sút khó khăn,
May thuê viết mướn kiếm ăn lần hồi.
�i�u đâu sét đánh lưng tr�i,
Thoắt nghe chà ng thoắt rụng r�i xiết bao!
Vội han di trú nơi cao,
Ã?ánh đưá»?ng chà ng má»›i tìm và o táºn nÆ¡i.
Nhà tranh vách đất tả tơi,
Lau treo rèm nát trúc cà i phên thưa.
Một sân đất c� dầm mưa,
Cà ng cao ngán nỗi cà ng ngơ ngẩn đư�ng!
�ánh li�u lên tiếng ngoà i tư�ng,
Chà ng Vương nghe tiếng vội và ng chạy ra.
Dắt tay vội rước và o nhà ,
Mái sau viên ngoại ông bà ra ngay.
Khóc than kể hết ni�m tây:
“Chà ng ôi biết nỗi nước nà y cho chưa?
“Kiá»?u nhi pháºn má»?ng như tá»?,
“Một l�i đã lỗi tóc tơ với chà ng!
“Gặp cơn gia biến lạ dư�ng,
“Bán mình nó phải tìm đư�ng cứu cha.
“Dùng dằng khi bước chân ra,
“Cực trăm nghìn nỗi dặn ba bốn lần.
“Trót l�i nặng với lang quân,
“Mượn con em nó Thúy Vân thay l�i.
“G�i là trả chút nghĩa ngư�i,
“Sầu nà y dằng dặc muôn đ�i chưa quên!
“Kiếp nà y duyên đã phụ duyên,
“Dạ đà i còn biết sẽ đ�n lai sinh.
“Mấy l�i ký chú đinh ninh,
“Ghi lòng để dạ cất mình ra đi.
“Pháºn sao bạc bấy Kiá»?u nhi!
“Chà ng Kim v� đó con thì đi đâu? “
Ông bà cà ng nói cà ng đau,
Chà ng cà ng nghe nói cà ng dà u như dưa.
Váºt mình vẫy gió tuôn mưa,
Dầm d� gi�t ng�c thẫn th� hồn mai!
�au đòi đoạn ngất đòi thôi,
Tỉnh ra lại khóc khóc rồi lại mê.
Thấy chà ng đau nỗi biệt ly,
Nháºn ngừng ông má»›i vá»— vá»? giải khuyên:
“Bây gi� ván đã đóng thuy�n,
“Ã?ã đà nh pháºn bạc khôn Ä‘á»?n tình chung!
“Quá thương chút nghĩa đèo bòng,
“Nghìn và ng thân ấy dễ hòng b� sao?�
Dỗ dà nh khuyên giải trăm chi�u,
Lá»a phiá»?n cà ng dáºp cà ng khêu mối phiá»?n.
Th� xưa giở đến kim hoà n,
Của xưa lại giở đến đà n với hương.
Sinh cà ng trông thấy cà ng thương.
Gan cà ng tức tối ruột cà ng xót xa.
Rằng: “Tôi trót quá chân ra,
“�ể cho đến nỗi trôi hoa dạt bèo.
“Cùng nhau th� thốt đã nhi�u,
“Những đi�u và ng đá phải đi�u nói không!
“Chưa chăn gối cũng vợ chồng,
“Lòng nà o mà nỡ dứt lòng cho đang?
“Bao nhiêu của mấy ngà y đà ng,
“Còn tôi tôi một gặp nà ng mới thôi!�
Nỗi thương nói chẳng hết l�i,
Tạ từ sinh mới sụt sùi trở ra.
Vá»™i vá»? sá»a chốn vưá»?n hoa,
Rước m�i viên ngoại ông bà cùng sang.
Thần hôn chăm chút lễ thư�ng,
Dưỡng thân thay tấm lòng nà ng ngà y xưa.
�inh ninh mà i lệ chép thơ,
Cắt ngư�i tìm tõi đưa t� nhắn nhe.
Biết bao công mướn của thuê,
Lâm thanh mấy độ đi v� dặm khơi.
Ngư�i một nơi h�i một nơi,
Mênh mông nà o biết bể tr�i nơi nao?
Sinh cà ng thảm thiết khát khao,
Như nung gan sắt như bà o lòng son.
Ruột tằm ngà y một héo don,
Tuyết sương ngà y một hao mòn hình ve.
Thẩn th� lúc tỉnh lúc mê,
Máu theo nước mắt hồn lìa chiêm bao.
Xuân huyên lo sợ biết bao,
Quá ra khi đến thế nà o mà hay!
Vá»™i và ng sắm sá»a chá»?n ngà y,
Duyên Vân sớm đã se dây cho chà ng.
Ngư�i yểu điệu kẻ văn chương,
Trai tà i gái sắc xuân đương vừa thì,
Tuy rằng vui chữ vu quy,
Vui nà o đã cất sầu kia được nà o!
Khi ăn ở lúc ra và o,
Cà ng âu duyên mới cà ng dà o tình xưa.
Nỗi nà ng nhớ đến bao gi�,
Tuôn châu đòi tráºn vò tÆ¡ trăm vòng.
Có khi vắng vẻ thư phòng,
Ã?ốt lò hương giở phÃm đồng ngà y xưa.
Bẻ bai rủ rỉ tiếng tơ,
Trầm bay nhạt khói gió đưa lay rèm.
Dư�ng như bên nóc bên th�m,
Tiếng Ki�u đồng v�ng bóng xiêm mơ mà ng,
Bởi lòng tạc đá ghi và ng,
Tưởng nà ng nên lại thấy nà ng v� đây.
Những là phi�n muộn đêm ngà y,
Xuân thu biết đã đổi thay mấy lần?
Chế khoa gặp hội trư�ng văn.
Vương Kim cùng chiếm bảng xuân một ngà y.
Cá»a trá»?i rá»™ng mở đưá»?ng mây,
Hoa chà o ng� hạnh hương bay dặm phần.
Chà ng Vương nhớ đến xa gần,
Sang nhà Chung lão tạ ân chu tuy�n.
Tình xưa ân trả nghĩa đ�n,
Gia thân lại mới kết duyên Châu Trần.
Kim từ nhẹ bước thanh vân,
Nỗi nà ng cà ng nghĩ xa gần cà ng thương.
Ấy ai dặn ng�c th� và ng,
Bây gi� kim mã ng�c đư�ng với ai?
Ng�n bèo chân sóng lạc loà i,
Nghĩ mình vinh hiển thương ngư�i lưu ly.
Vâng ra ngoại nháºm Lâm truy,
Quan sơn nghìn dặm thê nhi một đoà n.
Cầm đư�ng ngà y tháng thanh nhà n,
Sớm khuya tiếng hạc tiếng đà n tiêu dao.
Phòng xuân trướng rủ hoa đà o,
Nà ng Vân nằm bỗng chiêm bao thấy nà ng.
Tỉnh ra mới rỉ cùng chà ng,
Nghe l�i chà ng cũng hai đư�ng tin nghi.
N� Lâm thanh với Lâm truy,
Khác nhau một chữ hoặc khi có lầm.
Trong cơ thanh khà tương tầm,
Ở đây hoặc có giai âm chăng là ?
Thăng đư�ng chà ng mới h�i tra,
H� �ô có kẻ lại già thưa lên:
“Sự nà y đã ngoại mư�i niên,
“Tôi đà biết mặt biết tên rà nh rà nh.
“Tú bà cùng Mã Giám sinh,
“�i mua ngư�i ở Bắc kinh đưa v�.
“Thúy Ki�u tà i sắc ai bì,
“Có ngh� đà n lại đủ ngh� văn thơ.
“Kiên trinh chẳng phải gan vừa,
“Li�u mình thế ấy phải lừa thế kia.
“Phong trần chịu đã ê ch�,
“Tơ duyên sau lại xe v� Thúc lang.
“Phải tay vợ cả phũ phà ng,
“Bắt vá»? Vô tÃch toan đưá»?ng bẻ hoa.
“Bực mình nà ng phải trốn ra,
“Chẳng may lại gặp một nhà Bạc kia.
“Thoắt buôn v� thoắt bán đi,
“Mây trôi bèo nổi thiếu gì là nơi!
“Bỗng đâu lại gặp một ngư�i,
“Hơn đ�i trà dũng nghiêng tr�i uy linh.
“Trong tay mư�i vạn tinh binh,
“Kéo vá»? đóng cháºt má»™t thà nh Lâm truy.
“Tóc tÆ¡ các tÃch má»?i khi,
“Oán thì trả oán ân thì trả ân.
“�ã nên có nghĩa có nhân,
“Trước sau tr�n vẹn xa gần ngợi khen.
“Chưa từng được h� được tên,
“Sự nà y h�i Thúc sinh viên mới tư�ng.�
Nghe l�i �ô nói rõ rà ng,
Tức thì đưa thiếp m�i chà ng Thúc sinh.
Nỗi nà ng h�i hết phân minh,
Chồng con đâu tá tÃnh danh là gì?
Thúc rằng: “Gặp lúc lưu ly,
“Trong quân tôi h�i thiếu gì tóc tơ.
“�ại vương tên Hải h� Từ,
“Ã?ánh quen trăm tráºn sức dư muôn ngưá»?i.
“Gặp nà ng khi ở châu Thai,
“Lạ gì quốc sắc thiên tà i phải duyên.
“Vẫy vùng trong bấy nhiêu niên,
“Là m nên động địa kinh thiên đùng đùng.
“�ại quân đồn đóng cõi đông,
“V� sau chẳng biết vân mồng là m sao.�
Nghe tư�ng ngà nh ng�n tiêu hao,
Lòng riêng chà ng luống lao đao thẫn th�.
Xót thay chiếc lá bơ vơ,
Kiếp trần biết giũ bao gi� cho xong?
Hoa trôi nước chảy xuôi dòng,
Xót thân chìm nỗi đau lòng hợp tan!
L�i xưa đã lỗi muôn và n,
Mảnh hương còn đó phÃm đà n còn đây,
�à n cầm khéo ngẩn ngơ dây,
Lá»a hương biết có kiếp nà y nữa thôi?
Bình bồng còn chút xa xôi,
�ỉnh chung sao nỡ ăn ngồi cho an!
Rắp mong treo ấn từ quan,
Mấy sông cũng lội mấy ngà n cũng pha.
Dấn mình trong án can qua,
Và o sinh ra tỠh�a là thấy nhau.
Nghĩ đi�u tr�i thẳm vực sâu,
Bóng chim tăm cá biết đâu mà nhìn!
Những là nấn ná đợi tin,
Nắng mưa biết đã mấy phen đổi d�ỉ
Năm mây bỗng thấy chiếu tr�i,
Khâm ban sắc chỉ đến nơi rà nh rà nh.
Kim thì cải nháºm Nam bình,
Chà ng Vương cÅ©ng cải nháºm thà nh Phú dương.
Sắm xanh xe ngựa vội và ng,
Hai nhà cùng thuáºn má»™t đưá»?ng phó quan.
Xảy nghe thế giặc đã tan,
Sóng êm Phúc kiến lá»a tà n Chiếc giang.
�ược tin Kim mới rủ Vương,
Tiện đư�ng cùng lại tìm nà ng sau xưa.
Hà ng châu đến đó bây gi�,
Tháºt tin há»?i được tóc tÆ¡ rà nh rà nh.
Rằng: “Ngà y hôm n� giao binh,
“Thất cÆ¡ Từ đã thu linh tráºn tiá»?n.
“Nà ng Ki�u công cả chẳng đ�n,
“Lệnh quan lại bắt ép duyên thổ tù.
“Nà ng đà gieo ng�c trầm châu,
“Sông Ti�n đư�ng đó ấy mồ hồng nhan!�
Thương ôi! không hợp mà tan,
Một nhà vinh hiển riêng oan một nà ng!
Chiêu hồn thiết vị lễ thư�ng,
Giải oan láºp má»™t đà n trà ng bên sông.
Ng�n tri�u non bạc trùng trùng,
V�i trông còn tưởng cánh hồng lúc gieo.
Tình thâm bể thảm lạ đi�u,
Nà o hồn tinh vệ biết theo chốn nà o?
Cơ duyên đâu bỗng lạ sao,
Giác Duyên đâu bỗng tìm và o đến nơi.
Trông lên linh vị chữ bà i,
Thất kinh mới h�i: “Những ngư�i đâu ta?
“Vá»›i nà ng thân thÃch gần xa,
“Ngư�i còn sao bỗng là m ma khóc ngư�i?�
Nghe tin nhơ nhác rụng r�i,
Xúm quanh kể lể rộn l�i h�i tra:
“Nà y chồng nà y mẹ nà y cha,
“Nà y là em ruột nà y là em dâu.
“Tháºt tin nghe đã bấy lâu,
“Pháp sư dạy thế sự đâu lạ dư�ng!�
Sư rằng: “Nhân quả với nà ng,
“Lâm truy buổi trước Ti�n đư�ng buổi sau.
“Khi nà ng gieo ng�c trầm châu,
“�ón nhau tôi đã gặp nhau rước v�,
“Cùng nhau nương cá»a bồ Ä‘á»?,
“Thảo am đó cũng gần k� chẳng xa.
“Pháºt tiá»?n ngà y bạc lân la,
“�ăm đăm nà ng cũng nhớ nhà khôn khuây.�
Nghe tin nở mặt nở mà y,
Mừng nà o lại quá mừng nà y nữa chăng?
Từ phen chiếc lá lìa rừng,
Thăm tìm luống những liệu chừng nước mây.
Rõ rà ng hoa rụng hương bay,
Kiếp sau h�a thấy kiếp nà y hẳn thôi.
Minh dương đôi ngả chắc rồi,
Cõi trần mà lại thấy ngưá»?i cá»u nguyên!