Ngư�i buôn ti�n� của HSBC
Phạm Hồng Hải sinh năm 1974, quê quán Hải Phòng. Tốt nghiệp Ä?ại há»?c Kinh tế năm 1995. Hiện Ä‘ang theo há»?c chương trình đà o tạo vá»? ngân hà ng cá»§a Hiệp há»™i IFS (Institute of Financial Services). Trở thà nh giám đốc kinh doanh vốn và ngoại tệ cá»§a HSBC tại VN và o tháng 7-2004.
TT - Má»™t tÃch tắc có thể mang vá»? hay mất Ä‘i hà ng triệu USD, tất cả tùy thuá»™c má»™t quyết định. Chà ng trai 31 tuổi đất Hải Phòng nà y Ä‘ang được xem như má»™t hiện tượng trong là ng tà i chÃnh VN khi trở thà nh ngưá»?i kinh doanh ngoại tệ cá»§a Táºp Ä‘oà n Ngân hà ng quốc tế HSBC tại VN.
Nhưng giấc mơ của Hải lại hoà n toà n khác: Hải đang nuôi một kế hoạch góp phần phát triển thị trư�ng cho đồng nội tệ - một ý tưởng mới đầy tham v�ng.
Những “điệp vụ� triệu USD!
Tỉ giá hiện lên trên mà n hình, bốc Ä‘iện thoại đặt mua hay bán, tất cả là con số triệu USD. Nhưng thá»?i gian tÃnh toán, suy nghÄ© và quyết định chỉ có má»™t giây, có khi còn chưa đến. Ä?ó là công việc thưá»?ng nháºt cá»§a những chuyên gia buôn tiá»?n.
Mãi cho đến giá»?, bạn bè cùng Trưá»?ng Kinh tế TP.HCM vẫn không hiểu nổi tại sao má»™t anh chà ng “hiá»?n như đấtâ€? ngà y xưa giá»? lại có thể theo Ä‘uổi cái nghá»? dà nh cho ngưá»?i có thần kinh thép thế nà y. Hải cưá»?i: “Tháºt ra cái gì cÅ©ng kèm vá»›i những rá»§i ro cá»§a nó. Bà i há»?c đầu tiên cá»§a tôi có được trên thương trưá»?ng ấy là nguyên tắc hà nh xỠ“xác nháºn trên Ä‘iện thoạiâ€?.
Ä?ây là nguyên tắc cÆ¡ bản để xác láºp thị trưá»?ng và nó khác bên ngoà i nhiá»?u lắm: má»™t khi mình đã gáºt đầu “OKâ€? tức là chuyện mua bán đã được xác định và không được thay đổi nữa. Thá»?i gian tÃnh bằng giây, anh không mua, ngưá»?i khác mua và giá trị nó thay đổi tức thì. Nó xác tÃn mạnh mẽ những giá trị cá»§a quyết định bản thân…â€?.
Hải kể vá»? công việc cá»§a mình má»™t cách nhẹ nhà ng, bình thản. Anh luôn đến công ty tháºt sá»›m để tranh thá»§ cáºp nháºt biến động cá»§a thị trưá»?ng tà i chÃnh thế giá»›i, vốn vẫn luôn sôi sùng sục suốt 24 giá»?/ ngà y, chuẩn bị má»?i thứ cho má»™t ngà y “chiến đấu gian khổâ€?. Mà gian khổ tháºt!
Má»—i ngà y Hải đối diện vá»›i khoảng 100 email công việc, trong đó hÆ¡n chục cái là có tiêu Ä‘á»? “khẩn cấpâ€?. Rồi những cuá»™c ngã giá trên mạng, những món tiá»?n chuyển ra, chuyển và o tà i khoản và những cuá»™c há»?p nhóm, công ty để chuẩn bị cho những sản phẩm má»›i… Hải dùng má»™t hình ảnh: “Công việc giống như má»™t set tennis, nó đòi há»?i tốc độ, sá»± chÃnh xác và đặc biệt là tÃnh cạnh tranh caoâ€?.
Hình như đó cÅ©ng là cách giải thÃch đơn giản nhất cho những “điệp vụ triệu USDâ€? mà ngà y nà o anh cÅ©ng tham gia: hấp dẫn, có khi là may rá»§i nhưng không bao giá»? là má»™t ván bà i: “Có những nguyên tắc mà ngưá»?i ta không thể nà o vượt qua được: chỉ cần má»™t phút mạo hiểm say sưa, Nick Leeson đã là m sụp đổ cả má»™t vương triá»?u Barings - má»™t táºp Ä‘oà n tà i chÃnh vá»›i hà ng trăm năm lịch sá». Khi bạn ra má»™t quyết định sai, mất và i chục triệu USD và trong sá»± tiếc nuối, hối háºn, bạn có thể ra hà ng loạt lệnh mua bán khác mà kết quả là ông chá»§ cá»§a bạn có thể mất tá»›i và i tỉ USD và đương nhiên... phá sản!
Nghá»? buôn tiá»?n có má»™t luáºt riêng cá»§a mình: “Stop loss limitâ€? - dừng lại ở má»™t ngưỡng cho phép. Má»™t quyết định mang lại lợi nhuáºn và i trăm ngà n USD có thể khiến máu bạn chảy rần rần trong huyết quản và lợi nhuáºn trước mắt khiến bạn dá»… dà ng có thêm nhiá»?u quyết định chết ngưá»?i và i giây sau đó nếu không nhá»› đến ngưỡng giá»›i hạn trong nghá»? nghiệp mìnhâ€?...
“Vá»? nguyên tắc, nếu có trên 50% quyết định thắng thì đã là thà nh công trong nghá»? buôn tiá»?n nà y rồiâ€? - Hải mỉm cưá»?i kết luáºn má»™t chút vá»? nghiệp vụ căn bản cá»§a “nghá»? buôn tiá»?nâ€?.
Bước ngoặt đầu đ�i!
Hiện nay, trong ngân hà ng dữ liệu chúng tôi có khoảng 9.000 hồ sơ của các ứng viên có mức lương từ 1.500 USD trở lên.
Trong và i năm trở lại đây, nhiá»?u công ty, táºp Ä‘oà n nước ngoà i liên tục xuất hiện tại VN nên nhu cầu nhân sá»± cho những vị trà cao cấp Ä‘ang hết sức khan hiếm.
Chức danh manager (quản lý) thì không hiếm ngưá»?i Việt đảm nháºn, nhưng từ vị trà director (giám đốc) thì khan hiếm ngưá»?i Việt ở những táºp Ä‘oà n Ä‘a quốc gia.
Còn những vị trà cao cấp hÆ¡n như giám đốc nhân sá»±, giám đốc tà i chÃnh, giám đốc Ä‘iá»?u hà nh… thì ngưá»?i VN cá»±c kỳ hiếm, có chăng là Việt kiá»?u từ nước ngoà i vá»?.
Vá»›i mức lương từ 3.000 USD trở lên các táºp Ä‘oà n thưá»?ng đòi há»?i nhiá»?u yếu tố: bá»? dà y kinh nghiệm, khả năng lãnh đạo, tầm nhìn chiến lược và khả năng chịu đựng các áp lá»±c công việc… (Bà Tam Thanh Thiên Trang, phó giám đốc Công ty nhân lá»±c NetViet).
Nhiá»?u năm trước, Hải rá»?i Hải Phòng và o TP.HCM chÆ¡i và chuyến Ä‘i ấy gắn cuá»™c Ä‘á»?i cáºu bé lá»›p 11 vá»›i mảnh đất nà y. Ä?ã xa lắm rồi cái thá»?i Hải ngồi co rúm ngưá»?i trong má»™t góc lá»›p há»?c cá»§a Trưá»?ng Bùi Thị Xuân vì sợ cất giá»?ng ra là bị bạn bè chá»?c ghẹo. Bây giá»? anh nói chuẩn tiếng Bắc, tiếng Nam, tiếng Anh và má»™t chút tiếng Pháp.
Ngà y xưa, Hải là má»™t ngưá»?i thÃch ngồi thu mình trong góc lá»›p, ăn nói vụng vá»? và chẳng có chút gì nổi báºt để có thể tán tỉnh cô gái xinh xinh trong lá»›p. Cái ngà y xưa bình thưá»?ng quá đỗi ấy đã biến mất khi má»™t ngà y Hải tìm ra được má»™t con đưá»?ng cá»±c kỳ thÃch hợp cho riêng mình...
Năm 1995, 21 tuổi, Hải cầm tấm bằng quản trị kinh doanh (Ä?ại há»?c Kinh tế) vá»? đầu quân cho HSBC trong má»™t chá»?n lá»±a khá cân nhắc: anh đã vượt qua những vòng thi chá»?n gắt gao cá»§a Táºp Ä‘oà n P&G cho chân quản lý bán hà ng vá»›i mức lương hấp dẫn hÆ¡n nhiá»?u so vá»›i má»™t vị trà ở phòng kiểm soát tà i chÃnh cá»§a HSBC.
Nhưng cuối cùng, hình ảnh những anh chà ng trẻ tuổi, tác phong hiện đại ngồi trong thị trư�ng chứng khoán vẫy tay ra những động tác dứt khoát hoà n thà nh một thương vụ mua bán… đã chiến thắng.
Giá»? nghÄ© lại quyết định cách đây 10 năm, Hải thấy mình vẫn đúng. Nhưng thá»±c tế không đơn giản má»™t chút nà o: tất cả phải há»?c lại từ đầu. Hai năm là m kiểm soát tà i chÃnh, chôn chân trong má»™t gian phòng nhá»? và đối mặt vá»›i những con số là má»™t thá» thách không nhá»? vá»›i má»™t ngưá»?i ham thÃch sá»± váºn động như Hải.
Nhưng đó lại là cÆ¡ há»™i nắm được bản chất các giao dịch, hiểu được đưá»?ng Ä‘i cá»§a má»™t sản phẩm tà i chÃnh. Bảy năm kế tiếp, là m nhân viên phòng kinh doanh ngoại tệ và vốn, đưá»?ng đến ước mÆ¡ hé ra má»™t chút nhưng phải há»?c… há»?c và há»?c ghê gá»›m.
“Tiếng Anh không giá»?i, mà suốt ngà y dá»± các khóa táºp huấn do chuyên gia Singapore đứng lá»›p - cá»±c. Ä‚n nói lắp bắp, lại phải trình bà y ý kiến trước toà n công ty - khổ. Trẻ ngưá»?i, non dạ và hiếu thắng, lại phải đối diện vá»›i việc chịu toà n bá»™ trách nhiệm cho những quyết định trong công việc cá»§a mình - mệt. Ã?p lá»±c công việc, áp lá»±c kiến thức và cả áp lá»±c cuá»™c sống đè hết lên vai - Ä‘uốiâ€? - hình như đã có lúc Hải lâm và o tình trạng bi đát như thế. Và , như má»™t lá»?i trấn an, Hải viết má»™t câu châm ngôn sống cho chÃnh mình: “Má»?i thứ Ä‘á»?u có thể xảy ra!â€?.
Má»—i lúc nản lòng, cách duy nhất để lấy lại sá»± Ä‘am mê là nghÄ© vá»? mÆ¡ ước ngà y xưa, rồi Hải tin chắc rằng má»™t ngà y nà o đó anh sẽ góp phần là m được việc gì đó cho thị trưá»?ng ngoại tệ VN. Rồi năm 2004, thị trưá»?ng rục rịch chuyển động, những sản phẩm má»›i trên thị trưá»?ng tà i chÃnh ra Ä‘á»?i.
Một ngà y của tháng 7-2004, Hải được ông Alain Cany, tổng giám đốc HSBC VN, g�i lên công bố quyết định bổ nhiệm anh là m giám đốc kinh doanh vốn và ngoại tệ của HSBC tại VN. Theo thông lệ của các ngân hà ng lớn, chức vụ nà y đ�u do ngư�i nước ngoà i đảm nhiệm. Với HSBC trước đây vốn là một ngư�i Anh và sau đó là ngư�i Philippines.
Hải thú nháºn: “Ä?ây là má»™t quyết định rất táo bạo cá»§a táºp Ä‘oà n vì há»? thưá»?ng rất tháºn trá»?ng trong việc bổ nhiệm những chức vụ liên quan đến rá»§i ro cá»§a thị trưá»?ng, và chỉ cần má»™t quyết định sai lầm là ảnh hưởng ngay đến tên tuổi, tà i chÃnh và uy tÃn cá»§a ngân hà ng. Thú tháºt tôi cÅ©ng từng nghÄ© đến việc lên chức, nhưng không nghÄ© nó đến nhanh như thế...â€?.
Tháng 12-2004, các tá»? báo tà i chÃnh đồng loạt đưa tin vá»? má»™t vụ hoán đổi lãi suất giữa USD và đồng bạc VN cho má»™t công ty Ä‘a quốc gia vá»›i số vốn lên đến 15 triệu USD. Ä?ây là hiện tượng lần đầu tiên xảy ra và được nháºn định là “động thái gây được sá»± chú ý trong giá»›i tà i chÃnh ná»™i địa vì đã tạo ra ná»?n tảng cho các giao dịch phát sinh trong tương lai ở VNâ€?. Hợp đồng hoán đổi lãi suất nà y do HSBC thá»±c hiện và má»™t trong những tác giả cá»§a nó chÃnh là giám đốc kinh doanh vốn và ngoại tệ cá»§a HSBC: Phạm Hồng Hải.
Theo Hải, trong Ä‘iá»?u kiện hiện tại, muốn hay không, cuá»™c cạnh tranh trong thị trưá»?ng tà i chÃnh vẫn rất dữ dá»™i vá»›i hà ng chục ngân hà ng. Những cú Ä‘iện thoại há»?i han từ các táºp Ä‘oà n Ä‘a quốc gia luôn là m Hải hà o hứng, hà ng loạt dá»± án sản phẩm má»›i cá»§a HSBC trên bà n anh vẫn Ä‘ang chuyển động vá»›i má»™t ước mÆ¡ đưa HSBC trở thà nh ngân hà ng mạnh vá»? kinh doanh vốn và ngoại tệ…
Nhưng đó không phải là tất cả, phÃa sau lưng nhà “buôn tiá»?nâ€? nà y còn có má»™t báu váºt, còn quà hÆ¡n tiá»?n, luôn là m Hải mỉm cưá»?i ngay cả lúc anh bi quan nhất: ấy là cô con gái má»›i bốn tháng tuổi. Hải thú nháºn: “Thú vui lá»›n nhất cá»§a tôi là xếp má»?i thứ lại, trở vá»? nhà và được bế cô công chúa yêu cá»§a mình...â€?.
Cô gái ấy liên tục thay đổi hà nh trình láºp nghiệp cá»§a mình. Là cá» nhân quản trị kinh doanh lại xin Ä‘i rá»a chén ở má»™t khách sạn. Chuẩn bị được thăng chức giám đốc lại bá»? Ä‘i Singapore. Ä?ã tìm được việc là m 5.000 đôla ở nước ngoà i lại quay vá»? VN là m việc.
TIẾN HÙNG - TRẦN NGUYÊN