N - Ngày phán xét đang chờ đợi sự bất công

Chúa Nhật 26 Mùa Thường Niên – Năm C (Amos 6: 1, 4-7; Psalm 146; Timothy 6: 11-16; Luke 16: 19-31)

NGÀY PHÁN XÉT ĐANG CHỜ ĐỢI SỰ BẤT CÔNG

Mức độ khó khăn đối với mọi người ít khi giống nhau. Thậm chí nền kinh tế hiện tại bị khủng hoảng nhưng doanh thu những xe hơi tối tân sang trọng đã thực sự tăng lên. Những kẻ giàu có vẫn tiếp tục ăn chơi xa hoa lãng phí. Những CEO (chief executive officer) của những công ty thua lỗ vẫn phè phỡn với những khoản tiền thưởng béo bở và những công ty dầu khí vẫn ăn đồng chia đủ bằng những lợi nhuận kỷ lục.

Đồng thời nhiều người đã mất công ăn việc làm, tiền tiết kiệm, nhà cửa, doanh nghiệp và lòng tự trọng. Về vấn đề này, thế kỷ XVIII trước Công Nguyên – thời đại của Amos – không có nhiều dị biệt so với thời đại của chúng ta. Hình ảnh này được khắc họa bởi Amos là hồi tưởng của nhiều thiên sử thi anh hùng thuộc kinh thánh Hollywood. Xa hoa và niềm đam mê lạc thú đáng kinh ngạc mà không một suy tư trước những đau khổ hay hạnh phúc của người khác. Các nhà khảo cổ học đã thực sự khám phá ra một số các đồ vật được mô tả – những giường ngà và những bát uống rượu – vì vậy đây không phải điều mà các tiên tri tưởng tượng ra.

Nhưng người giàu có và quyền quý trong lời tiên tri này hình như không biêt gì về những thảm họa sắp xảy ra. Cùng một thứ mù quáng và ngu dốt thiếu nhận thức đã bám chặt vào giới quý tộc và tầng lớp thượng lưu trước những cuộc cách mạng Pháp và Nga và họ đã bị cuốn trôi trong những sự kiện thê thảm theo sau đó.

Trong trường hợp của Amos, thảm họa và sự trừng trị nghiêm khắc bởi một người quảng đại ghét và sợ trước cách đối xử thất nhân ác đức của họ, những người Assyria. Vào năm 722 trước Công Nguyên họ đã phá hủy Vương Quốc phương Bắc của Israel và trục xuất những người thuộc tầng lớp thượng lưu tới những miền khác của của đế quốc Assyria. Chủ đề của công lý được tiếp tục từ đoạn trích của tuần cuối cùng từ sách Tiên tri Amos và đã được tìm thấy ở nhiều chỗ khác trong Cựu Ước.

Sức mạnh tinh thần của một dân tộc được đo lường bằng cách người nghèo và những ngươi thấp cổ bé họng được đối đãi. Sự xa hoa và giàu có không phải ở sự chi trả dồi dào và buộc phải có một sự phân phối công bằng hào phóng về đất đai và thành quả lao động. Đó là một bài học mà chúng ta vẫn phải phấn đấu để hiểu biết. Nhưng chúng ta cũng nên biết điều này: chúng ta sống trong một vũ trụ đạo đức và bất công thì không được phép tiếp tục vô thời hạn – sự phán xét luôn đi kèm.

Có phải tất cả chúng ta không thích nhìn những chiếc bàn xoay và “những tên đê tiện” đang ăn những bữa tráng miệng mà chỉ dành cho chúng hay sao? Thánh Lu-ca đã diễn về sự khao khát rất người này với một câu chuyện sinh động đó là sự tương tự thời cổ đại với bài thuyết giáo lửa và lưu huỳnh. Không có một người Assyria nào thấp thoáng nơi chân trời mà ở đó chỉ còn là cõi chết, và ở đó không một ai sống sót.

Nhưng câu chuyện công lý sau khi bị khai tử này rất phổ biến trong thế giới cổ đại. Trên thực tế, có một câu chuyện từ thời Ai Cập cổ đại giống câu chuyện mà Thánh Lu-ca tường thuật. Tất cả họ đã phục vụ và đeo đuổi đến cùng một mục đích yêu thương: bạn không thể nào mang nó theo với bạn, nếu như bạn không đối xử chan hòa, nhân hậu và công bằng trong cuộc sống đời này, sự giàu có của bạn sẽ trở nên vô dụng trong thế giới tới đây. Không chỉ thế, bạn sẽ phải trả giá rất đắt về những hành vi của bạn trên hành tinh Trái Đất này – vậy hãy mau tỉnh thức.

Người giàu có tham lam và ích kỷ trong câu chuyện này hoàn toàn đần độn, bất tài. Lazarus thậm chí không xuất hiện trên màn hình ra-đa của ông ta – người nghèo và thiếu thốn là vô ảnh, mặc dù người đàn ông nghèo hèn đáng thương này hàng ngày nằm trước cổng nhà ông ta. Ông không tàn nhẫn gì cho lắm chỉ vì ông không một chút từ bi và nhân đạo. Nên ông ung dung nhồi nhét cho ngập mặt của ông trong khi Lazarus nghèo khổ phải chịu đói khát và sống lang thang ở ngoài với những ngày tháng cực khổ cơ hàn. Nhưng mọi điều đã đảo ngược một trăm tám mươi độ trong cuộc sống đời sau. Cuối cùng Lazarus được hưởng phúc thanh nhàn còn người giàu có kia phải chịu đau khổ giày vò cắn rứt. Bây giờ ông chú ý tới Lazarus và cố gắng quát to ra lệnh: mang cho ta ít nước! Nhưng cả hai sự giàu có và uy quyền của ông ta chỉ như rót vào những lỗ tai điếc. Ông ta phải sống với những lựa chọn mà ông đã gây ra và ông đã tạo hoàn cảnh vô phúc của mình. Thậm chí những lời cầu khẩn của ông tới một ai đó khuyên người anh em của mình để họ tránh được những lỗi lầm tày trời như mình nhưng không ai để ý.

Nhưng yêu cầu công lý và lòng nhân từ không phải là mới mẻ, che giấu hay bí ẩn, và nó cũng chẳng phải là quá khó. Nó tồn tại trong những truyền thống tôn giáo của chúng ta và nó được hướng dẫn, dạy bảo bởi nhưng người thầy tinh thần và những tiên tri vĩ đại của lịch sử.

Chúng ta không thể biện hộ cho sư ngu dốt khi sự thờ ơ lạnh nhạt là vấn đề. Đoạn trích từ 1 Timothy nói với chúng ta rằng Thiên Chúa bất tử trong ánh sáng không thể tiếp cận. Nhưng chúng ta duy nhất hiểu, biết, yêu thương và cuối cùng đạt được điều này mà Thiên Chúa thông qua ngay khi sự tiếp cận theo sau sự sống loài người.

(Nguồn: Regis College – The School of Theology)

Jos. Tú Nạc, NMS