Trang sách cuộc đ�i anh
Trang sách cuộc đ�i anh
TT - Bạn trẻ thân mến, trên tay bạn đang là một cuốn sách bình thư�ng như bao cuốn sách khác bạn đã thấy và đã cầm lên trong đ�i, nhưng tôi mong bạn tĩnh tâm lại giây phút, nhìn và o chân dung một con ngư�i hiện hình trên bìa và đ�c và o dòng chữ dưới tên sách.
Khi đó bạn sẽ cảm thấy tay mình như trÄ©u xuống và tim mình Ä‘áºp gấp lên. Trên tay bạn bây giá»? không phải là cuốn sách bình thưá»?ng nữa, không phải là cuốn sách nữa, mà là má»™t cuá»™c Ä‘á»?i, má»™t số pháºn. Bạn sẽ Ä‘á»?c và o trang sách và bạn sẽ thấy mình Ä‘ang Ä‘á»?c má»™t trái tim, Ä‘á»?c má»™t tâm hồn cá»§a má»™t con ngưá»?i (*).
Bạn trẻ thân mến, ngưá»?i bạn gặp trên trang sách nà y là má»™t ngưá»?i trai Hà Ná»™i. Khi anh bước chân và o ngưỡng cá»a đại há»?c là khi cuá»™c chiến tranh VN Ä‘ang thá»?i kỳ căng thẳng, ác liệt nhất.
Anh há»?c giá»?i, cả “xã há»™iâ€? và “tá»± nhiênâ€? như thá»?i ấy thưá»?ng nói, nghÄ©a là cả văn và toán, ở trung há»?c anh Ä‘oạt giải nhất thi há»?c sinh giá»?i văn toà n miá»?n Bắc, ở đại há»?c anh là sinh viên xuất sắc cá»§a khoa toán - cÆ¡ đại há»?c Tổng hợp Hà Ná»™i. Anh có thể được chá»?n má»™t con đưá»?ng khác và o Ä‘á»?i. Nhưng anh, và cả thế hệ anh, năm tháng ấy đã cởi áo sinh viên khoác lên mình áo lÃnh. Không có sá»± lá»±a chá»?n nà o khác khi tổ quốc lâm nguy.
Và anh, như má»™t ngưá»?i trai thế hệ, đã chấp nháºn và dấn thân. Dấn thân không theo nghÄ©a hiện sinh mà theo nghÄ©a yêu nước.
Bạn trẻ thân mến, ngưá»?i trai Hà Ná»™i ấy đã vÄ©nh viá»…n nằm xuống mảnh đất Quảng Trị hÆ¡n 30 năm vá»? trước. Hôm nay, sau 30 năm ngà y chiến tranh khép lại, bạn Ä‘ang có trên tay mình những tâm tình cá»§a anh qua cuốn sổ nháºt ký quân ngÅ© anh ghi trong quãng thá»?i gian huấn luyện tân binh.
Anh trải lòng mình chân tháºt qua những cảm nháºn lắng nghe hồn nhiên, tinh tế rung động trước những vùng đất anh qua, những con ngưá»?i anh gặp, cá»§a má»™t hồn thÆ¡ Ä‘ang khao khát bá»™c lá»™, má»™t tình yêu khao khát tá»? bà y, má»™t đầu óc khao khát nháºn thức.
Anh ghi cho mình và chỉ cho mình thôi. Cuốn sổ nà y anh gá»?i là “Chuyện Ä‘á»?iâ€?. Bây giá»? bạn Ä‘á»?c nó bạn sẽ thấy nó vừa là nháºt ký, vừa như má»™t cuốn sổ tá»± tu dưỡng, lại vừa như những ghi chép sáng tác văn há»?c. Những con chữ ở đây, bạn hãy nhá»›, đã được ghi bằng bút má»±c trên đưá»?ng hà nh quân. Nét má»±c còn nguyên và những gì chứa đựng trong chữ thì còn mãi.
Bạn trẻ thân mến, có má»™t tình yêu cá»§a má»™t lứa đôi Hà Ná»™i nÆ¡i cuốn sách bạn Ä‘ang Ä‘á»?c. Má»™t tình yêu lý tưởng tiêu biểu cá»§a thanh niên thá»?i chiến tranh ấy. Chà ng trai ra tráºn, cô gái Ä‘i há»?c xa, tình yêu vượt thá»?i gian và không gian chÃn lên trong tình cảm nhá»› thương mong ngóng đợi chá»? hi vá»?ng cá»§a hai ngưá»?i.
Chị đã há»?i anh câu há»?i hạnh phúc là gì khi hai ngưá»?i còn là há»?c sinh. Câu há»?i hạnh phúc bao lứa đôi thá»?i chiến đã há»?i và tìm cách định nghÄ©a cho mình, cho ngưá»?i mình yêu. Và khi và o lÃnh anh đã viết thư cho chị hẹn ngà y 30-4-1975 anh vá»? gặp chị và sẽ trả lá»?i. Bạn có ngạc nhiên không khi thấy má»™t sá»± trùng hợp kỳ diệu đến thế!
Lá»?i hẹn hò như tiên tri ấy cá»§a Nguyá»…n Văn Thạc đã ngân má»™t nốt trầm lắng trong lòng ngưá»?i con gái anh yêu, trong lòng những ngưá»?i cùng thế hệ, và đá»?ng lại hôm nay má»™t niá»?m bi tráng. Ngà y 30-4-1975 đã qua nhưng Nguyá»…n Văn Thạc không vá»?, bao nhiêu ngưá»?i nữa như anh không vá»?. Câu há»?i hạnh phúc vẫn Ä‘i tìm câu trả lá»?i ở phÃa trước...
Cuốn sổ ghi chép nà y dừng lại tại ngã ba Ä?ồng Lá»™c ngà y 3-6-1972 khi anh chuẩn bị và o chiến trưá»?ng. Những dòng cuối cùng anh viết dưá»?ng như gấp gáp: “KÃnh chà o háºu phương. Chà o gia đình và ngưá»?i tôi yêu. Ä?êm nay tôi Ä‘i. Nhất định có ngà y trở vá»? thá»§ đô yêu quà cá»§a lòng tôiâ€?.
HÆ¡n má»™t tháng sau anh đã hi sinh khi tuổi chá»›m hai mươi. CÅ©ng như bao ngưá»?i lÃnh khác, anh bình thản và o tráºn, bình thản biết mình có thể ngã xuống. Và cái anh để lại cho Ä‘á»?i, khi sá»± sống đã hiến dâng cho đất nước, là cuốn sổ ghi chép nà y và những bức thư gá»i cho gia đình và ngưá»?i con gái anh yêu.
Ngưá»?i trai Hà Ná»™i Ä‘ang trò chuyện vá»›i bạn vá»? mình, vá»? thế hệ mình trên những trang sách nà y có má»™t cái tên bình dị: Nguyá»…n Văn Thạc. Anh viết cái sống cá»§a mình khi Ä‘ang là anh lÃnh binh nhì.
Và trước khi để bạn Ä‘á»?c ngẫm và o trang viết cuá»™c Ä‘á»?i anh, tôi xin dẫn lại những dòng anh gá»i gắm lại cho bạn, cho tôi, cho tất cả những ai Ä‘ang được sống hôm nay: “Ừ, nếu như tôi không trở lại - Ai sẽ thay tôi viết tiếp những dòng sau nà y? Tôi chỉ ao ước rằng ngà y mai, những trang giấy còn lại đằng sau sẽ toà n là những dòng vui vẻ và đông đúc. Ä?ừng để trống trải và bà ẩn như những trang giấy nà yâ€?.
Bạn trẻ thân mến, bạn có cuốn sách nà y chưa? Và bạn đã d�n mình để bước và o khoảng “trống trải và bà ẩn� của một con ngư�i mãi mãi tuổi hai mươi chưa?
PHẠM XUÂN NGUYÊN