H - Hợp Nhất Trong Tình Yêu

HỢP NHẤT TRONG TÌNH YÊU

Có một người vô thần trong khi đi dạo mát ở trên núi ông bị trượt chân rơi xuống một thung lũng sâu. May mắn ông bám vào được một cành cây cheo leo bên vách đá. Lúc ấy trời đã tối và vắng vẻ, trong sự tuyệt vọng ông kêu cứu, “Có ai trên đó không, cứu tôi với?” Không một ai đáp lại. Càng lúc ông càng mệt mỏi với tư thế đu đưa trên cành cây, sau cùng ông nghĩ đến Thiên Chúa và ông lên tiếng, “Nếu có Chúa thì xin Chúa cứu tôi với.” Ngay sau đó trên trời có tiếng vọng xuống như tiếng sấm, “Có Ta đây. Nếu ngươi muốn được cứu thì hãy buông tay ra, Ta sẽ đỡ ngươi.” Người vô thần im lặng. Sau khi suy nghĩ một hồi lâu, ông lại kêu lớn, “Có ai khác ở trên đó không, cứu tôi với?”

Câu chuyện này nói lên bản tính tự nhiên của con người là tin vào thế giới siêu nhiên, vô hình, nhưng giữa sự tin tưởng và đức tin có một khoảng cách vô cùng lớn lao. Người ta dễ tin những gì thấy được, hiểu được, nhưn g để tin được những gì không thấy và khó hiểu người ta phải cần đến ơn Chúa để có đức tin.

Tin vào thế giới siêu nhiên, có thể nói, đầu tiên xuất phát bởi sự sợ hãi—trẻ em thường sợ bóng tối, người sơ khai sợ sấm sét, và ai ai cũng sợ chết, ngay cả những người hung ác cũng sợ chết.

Ở thành phố Juárez, Mễ Tây Cơ—sát với biên giới El Paso, Texas—được coi là thành phố nguy hiểm nhất thế giới vì ngày nào cũng có người chết vất vưởng trên đường phố, hay vùi dập trong thùng rác vì những cuộc thanh toán, đụng độ giữa các tổ chức ma tuý và quân chính phủ. Ở đây, ngoài những tượng ảnh tôn giáo thánh thiêng, họ còn bán tượng của thần chết dưới hình dáng của một phụ nữ hung dữ mặc áo choàng đen phủ từ đầu đến chân, một tay cầm lưỡi hái, tay kia cầm trái địa cầu. Họ gọi thần chết này là Santísima Muerte (Thần Chết Cực Thánh). Những người mua tượng ảnh này là các tay đâm thuê giết mướn của các tổ chức buôn bán ma tuý ở thành phố Juárez. Họ mua tượng ảnh này, hoặc đến cúng vái tượng này để xin thần chết phù hộ cho họ khỏi phải chết!1

Sự tin tưởng của các tay giết mướn và nhiều giáo phái trên thế giới cho thấy khuynh hướng tự nhiên của con người là tin vào thế giới siêu nhiên. Và người ta sẵn sàng tưởng tượng ra một thần thánh nào đó để đáp ứng với nhu cầu của họ. Khi sợ chết thì tưởng tượng ra thần chết để nài nỉ xin tha chết. Khi bị hiếm muộn, khó có con thì tưởng tượng ra nữ thần sinh sản để xin có con. Khi mở cửa tiệm muốn đông khách thì đặt một ông địa, bụng thật to, miệng cười thật tươi, mắt híp lại để đón khách vào tiệm. Tôi thấy người nào nghĩ ra ông địa thì rất giỏi về tâm lý. Buôn bán mà lúc nào cũng vui tươi, vồn vã tiếp khách thì làm sao mà không đắt hàng cho được!

Ngày hôm nay chúng ta mừng lễ Chúa Ba Ngôi: Ngôi Cha, Ngôi Con và Ngôi Thánh Thần. Tuy có ba ngôi nhưng trong một Thiên Chúa duy nhất, một bản thể như nhau, do đó, chúng ta chỉ có một Thiên Chúa chứ không phải ba Chúa. Đây là một điều rất khó hiểu mà từ trước đến nay, trong lịch sử Giáo Hội, chưa có một thần học gia nào có thể giải thích một cách rõ ràng và đầy đủ. Nói như thế để chúng ta thấy rằng Thiên Chúa Ba Ngôi không phải là một sản phẩm tưởng tượng của con người, nhưng chúng ta tin như vậy, bởi vì Chúa Giêsu Kitô đã mặc khải cho chúng ta biết trong các phúc âm.

Tỉ như trong đoạn phúc âm ngắn ngủi hôm nay, Chúa Giêsu đã đề cập đến Chúa Cha và Chúa Thánh Thần một cách khó hiểu: Thánh Thần “sẽ tôn vinh Thầy, vì Người sẽ lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em. Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy; vì thế, Thầy đã nói rằng Người sẽ lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em” (Gioan 16:14-16).

Nếu cho rằng Đức Giêsu không phải là Thiên Chúa, chỉ là một con người bình thường được sinh ra bởi Đức Trinh Nữ Maria thì chúng ta giải thích thế nào câu “mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy”? Người cha phải có trước người con thì làm sao cha lại lấy được những gì của con? Con lấy của cha thì mới hợp lý hơn, có phải không?

Và rồi sau câu “mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy,” Chúa Giêsu nói tiếp, “Người sẽ lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em”. Nếu chỉ nghe hai câu này mà thôi, chúng ta sẽ nghĩ rằng Chúa Cha lấy những gì của Chúa Giêsu để loan báo cho các môn đệ, nhưng ngay câu trước đó, Chúa Giêsu lại nói, “Thánh Thần sẽ lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em”!

Trước một câu văn có vẻ vô lý, lộn xộn, người ta thường chối bỏ giá trị của nó, nhưng tại sao đoạn văn này và nhiều đoạn văn tương tự vẫn được giữ lại trong phúc âm trên hai ngàn năm? Tại sao Giáo Hội không xoá bỏ nhưng đoạn có vẻ vô lý này?

Câu trả lời đơn giản là vì những lời này được xuất phát từ một con người đặc biệt trong lịch sử nhân loại mà đời sống của Người đã minh chứng cho những gì đã nói. Và biến cố đặc biệt nhất, vượt trên sự hiểu biết và sức tưởng tượng của con người, là biến cố Phục Sinh mà Giáo Hội đã dành bẩy tuần lễ để nhắc nhở chúng ta về biến cố độc đáo này. Nói cách khác, chúng ta không thể dùng lý luận bình thường của con người để hiểu được Thiên Chúa Ba Ngôi, mà chúng ta cần được Chúa Thánh Thần soi sáng để chấp nhận và tin tưởng đó là một mầu nhiệm được Thiên Chúa tiết lộ. Một khi chấp nhận mầu nhiệm này, chúng ta mới thấy được một vài ý nghĩa khôn ngoan để áp dụng vào đời sống.

Tính cách ba ngôi của Thiên Chúa cho thấy Người không cô độc mà có tương quan với nhau. Sự tương quan này, nếu suy nghĩ một chút, chúng ta thấy đó cũng là nền tảng của mọi sự trong vũ trụ. Từ các tinh vân bao la trong không gian đến các tế bào nhỏ bé nhất trong vật thể, tất cả đều phải nương tựa vào nhau để tồn tại, tất cả đều có tương quan với nhau.

Sự tương quan giữa Ba Ngôi, theo Thánh Gioan, là tình yêu. Tình yêu thì phải có đối tượng. Người ta không thể yêu chính mình, bởi vì yêu chính mình được gọi là ích kỷ. Vì vậy, câu nói “Thiên Chúa là tình yêu” của Thánh Gioan, chỉ hợp lý nếu có Ba Ngôi.

Tương quan tình yêu giữa Ba Ngôi cho thấy không ai có thể sống cô độc, không dân tộc nào có thể tự mình tồn tại. Chính vì vậy, người ta lên án chiến tranh, đề cao sự hợp tác phát triển giữa các dân tộc. Nhưng trong những thập niên gần đây, sự phát triển của con người đi theo một chiều hướng nguy hiểm. Khi khoa học càng phát triển, người ta càng đề cao quyền làm chủ của con người trên mọi sự—kể cả sự sống. Người ta có thể kiểm soát sự sống con người bằng các phương tiện khoa học, và từ đó dẫn đến một sai lầm là người ta yêu chính mình, họ trở nên ích kỷ. Chúng ta có thể thấy hậu quả của thái độ này trong vấn đề dân số thế giới.

Cuốn phim tài liệu mang tên Demographic Winter nghiên cứu về dân số thế giới. Sau khi phân tích các dữ kiện về kinh tế, xã hội, dân số trong thế kỷ vừa qua, cuốn phim này cho thấy sinh xuất thế giới đang đi xuống—gia đình không còn nhiều con như trước. Bản phúc trình của Liên Hiệp Quốc về “Tuổi Dân Số Thế Giới 2009” (World Population Aging 2009) cũng cho biết, với đà sinh xuất hiện nay, vào năm 2045, số người trên 60 tuổi sẽ vượt quá số người 15 tuổi. Hiện thời, có khoảng chín người làm việc để hỗ trợ những người già. Đến năm 2050, con số này sẽ giảm xuống chỉ còn bốn người. Dữ kiện về tuổi tác sẽ là yếu tố chính ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, thị trường lao động, và tiền thuế.

Nguyên do nào dẫn đến sự sút giảm dân số? Theo tác giả Natalie Thomas 2, người ta sợ sinh con không phải vì lý do kinh tế nhưng nguyên do chính là vì cuộc Cách Mạng Tình Dục đã thay đổi não trạng của con người.

Muốn tự do luyến ái mà không sợ hậu quả, không phải chịu trách nhiệm, không phải thề hứa chung thủy suốt đời thì người ta cần đến ngừa thai và phá thai. Và khi xã hội càng đề cao sự ngừa thai và phá thai thì thai nhi được coi là một gánh nặng chứ không còn là một quà tặng của Thiên Chúa. Trong xã hội ngày nay, hạnh phúc được định nghĩa là sống cho chính mình, không còn vị tha, không còn hy sinh—hoàn toàn trái ngược với đặc tính của Ba Ngôi Thiên Chúa.

Một đặc điểm khác được nhận thấy qua Ba Ngôi Thiên Chúa là người ta có thể bình đẳng trong phẩm giá nhưng khác biệt trong đặc tính. Cả Ba Ngôi đều là Thiên Chúa, nhưng để phân biệt Ba Ngôi các nhà thần học thường đề cập đến công việc. Ngôi Cha thường được cho là có trách nhiệm tạo dựng vũ trụ, Ngôi Con cứu chuộc loài người, và Ngôi Thánh Thần thánh hoá nhân loại.

Hãy thử tưởng tượng một xã hội mà người ta không còn phân biệt mầu da, tín ngưỡng, phái tính, chính kiến, v.v., để cùng nhau hoạt động cho ích lợi chung thì xã hội đó sẽ tiến bộ và thịnh vượng biết chừng nào!

Trong hôn nhân và gia đình, nơi có những người khác nhau về phái tính, tuổi tác, từ đó sinh ra những khác biệt về tính tình, cảm nghĩ và ý thích, nhưng nếu mọi người, dù già hay trẻ, dù tính tình thế nào đi nữa, ai ai cũng tôn trọng lẫn nhau để cùng nhau tiến đến sự hợp nhất trong tình yêu, trong ý định, gia đình đó, hôn nhân đó chắc chắn sẽ có hạnh phúc.

Qua những trình bầy vừa rồi, chúng ta thấy mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi không cách biệt với chúng ta, không mơ hồ như nhiều người thường nghĩ, nhưng mầu nhiệm này là gương mẫu đời sống cho mọi người, bởi vì, con người được dựng nên theo hình ảnh và giống như Thiên Chúa.

Nếu Thiên Chúa Ba Ngôi nhờ hiệp nhất trong tình yêu đã đem đến sự sống cho muôn loài thì con người chúng ta cũng phải xóa bỏ những dị biệt, vượt qua những ích kỷ tầm thường để cùng nhau xây dựng một thế giới thực sự an bình và hạnh phúc, mà trước hết và trên hết, thế giới đó là mái ấm gia đình.

Pt Giuse Trần Văn Nhật