Làm thuê nơi �?ài Loan

Chị Hương (không phải tên thật) sang �?ài Loan làm thuê từ đầu năm nay. Giô�?ng như bao nhiêu người kha�?c, chị chỉ nghĩ đơn giản rằng đi �?ài Loan là co�? điều kiện đổi đời, nê�?u không được dâ�?n vô�?n thì cũng kiê�?m đủ tiền trả nợ.

Không những nợ của gia đình từ trươ�?c, mà cả những khoản nợ không lường được nảy sinh trong qua�? trình trươ�?c khi xuâ�?t cảnh sang xư�? �?ài.

Không phải chỉ riêng chị Hương, mà hầu như ai trong sô�? ca�?c lao động Việt Nam xuâ�?t cảng sang �?ài Loan, chẳng i�?t thì nhiều đều phải vay tiền để trang trải ca�?c phi�? tổn như hộ chiê�?u, visa, kha�?m sư�?c khỏe vv...

Tơ�?i �?ài Loan công việc đầu tiên của họ là lao vào làm việc ti�?nh chuyện trả nợ. Trả càng sơ�?m thì càng nhanh hồi vô�?n, bă�?t đầu ti�?ch lũy được cho bản thân mình và gia đình. Tuy nhiên, những kho�? khăn hồi ở Việt Nam xem ra không thâ�?m vào đâu so vơ�?i những gian truân của cuộc sô�?ng xư�? �?ài.

Trươ�?c khi sang �?ài Loan chỉ mong được làm việc kiê�?m tiền nuôi con ăn học, co�? ngờ đâu đê�?n nông nỗi ngày nay

Chị Hương, nạn nhân vụ a�?n xâm hại tình dục ở công ty Trung Hữu

Chị Hương chi�?nh là một trong sô�? bảy phụ nữ Việt Nam sang �?ài Loan làm việc đã bị chủ công ty môi giơ�?i cưỡng hiê�?p. Vụ a�?n "Xâm hại tình dục lao động nươ�?c ngoài" xảy ra tại công ty Trung Hữu, vừa chi�?nh thư�?c được công tô�? viện tỉnh �?ài Nam khởi tô�?.

Hai cha con gia�?m đô�?c công ty này là Hồng Kha�?nh Chương và Hồng Minh Dụ đã bị bă�?t giữ từ tha�?ng 5 năm 2005 sau khi co�? ca�?o buộc từ phi�?a chị em là đã bị họ đa�?nh đập và cưỡng hiê�?p.

Xâm hại tình dục - vâ�?n nạn hàng đầu

Xâm hại tình dục là một trong những vâ�?n nạn xảy ra đô�?i vơ�?i nữ lao động Việt Nam tại �?ài Loan.

Vơ�?i sô�? người lao động nay lên tơ�?i 95.000 mà chủ yê�?u là nữ giu�?p việc gia đình, ca�?c trường hợp bị cưỡng bư�?c tình dục chă�?c chă�?n không dừng ở con sô�? hàng chục.

Người lao động ra nươ�?c ngoài là vì công ăn việc làm, vơ�?i mo�?n tiền nợ ở nhà phải trả và giâ�?c mộng kiê�?m tiền, chỉ cần lâ�?y công việc ra để đe dọa là cũng đã co�? thể khiê�?n nhiều chị em lo sợ tơ�?i nỗi phải nhă�?m mă�?t đưa chân.

Một sô�? nạn nhân trong vụ công ty môi giơ�?i Trung Hữu cho biê�?t câu cửa miệng của hai cha con Hồng Kha�?nh Chương và Hồng Minh Dụ trươ�?c khi cưỡng bư�?c họ là: "Nê�?u không châ�?p thuận sẽ bị cho về nươ�?c".

Một điều đau lòng là, nhiều trường hợp bị chủ cưỡng hiê�?p nhưng nạn nhân vẫn không da�?m lên tiê�?ng vì sợ sẽ bị đuổi việc, và sự đày đọa cư�? thê�? mà ke�?o dài.

�?a phần ca�?c nạn nhân xuâ�?t thân từ ca�?c gia đình nghèo, học thư�?c không nhiều, do đo�? dễ bị đe dọa, lừa gạt và tươ�?c đoạt quyền lợi.

"Dễ thương tổn

Về phi�?a văn phòng đại diện Ban quản ly�? lao động Việt Nam do Bộ lao động Thương binh Xã hội Việt Nam đặt tại �?ài Bă�?c, thì nhiều y�? kiê�?n của người lao động no�?i rằng gần như họ không nhận được trợ giu�?p gì từ cơ quan đo�?.

Chu�?ng tôi không xa�?c thực được thông tin này vì �?ại diện Ban quản ly�? đã từ chô�?i không tiê�?p pho�?ng viên BBC.

Về phần mình, đa phần người lao động chỉ cô�?t làm mọi ca�?ch để sang được �?ài Loan nên hoàn toàn pho�? tha�?c cho những người mô�?i la�?i.

Thậm chi�? nhiều người còn không biê�?t công ty nào đã đưa mình sang đây và uy ti�?n của họ ra sao.

Họ cũng không y�? thư�?c được rằng, ca�?c công ty đưa họ sang �?ài Loan phải co�? tra�?ch nhiệm bảo vệ quyền lợi cho họ.

�?ê�?n khi gặp vâ�?n đề, nhiều người lao động cũng không nghĩ là co�? thể liên lạc vơ�?i công ty lao động ở Việt Nam để đòi quyền lợi.

Không thể không nhă�?c đê�?n vai trò của ca�?c công ty môi giơ�?i lao động �?ài Loan.

LS I Ching Kuo, Quỹ hỗ trợ Luật pha�?p �?ài Loan: "Lao động Việt Nam dễ bị thương tổn"

Nhiệm vụ của ca�?c công ty này là tiê�?p nhận nhân công do ca�?c công ty lao động ở ca�?c nươ�?c kha�?c như Việt Nam, Tha�?i Lan, Indonesia và Philippines gửi tơ�?i cũng như quản ly�? việc làm cho họ trong thời gian ở �?ài Loan.

Hiện giờ trong toàn lãnh thổ �?ài Loan co�? khoảng 200 công ty môi giơ�?i như vậy. Họ co�? tra�?ch nhiệm ky�? hợp đồng vơ�?i người lao động và chủ thuê, đồng thời quản ly�? người lao động theo đu�?ng tinh thần luật pha�?p �?ài Loan.

�?ể làm việc đo�?, họ được quyền tri�?ch phi�? môi giơ�?i từ cả hai bên, thi�? dụ từ phi�?a người lao động là 60,000 �?ài tệ, tư�?c là khoảng 1,800 đô la Mỹ. Trên thực tê�? ca�?c công ty đều thu gâ�?p hai đê�?n ba lần con sô�? đo�?.

Phi�? môi giơ�?i qua�? cao khiê�?n thu nhập thâ�?p xuô�?ng là một ly�? do khiê�?n nhiều người lao động bỏ trô�?n ra ngoài làm việc bâ�?t hợp pha�?p.

Một sô�? công ty môi giơ�?i cũng cho mình quyền sinh quyền sa�?t, dựa vào sự ke�?m hiểu biê�?t của người lao động mà bă�?t bi�? họ, đơn phương sa thải dù người lao động không phạm luật, thậm chi�? hãm hại người lao động, như trường hợp công ty môi giơ�?i Trung Hữu.

Chị Jing Ru Wu, một người từng công ta�?c ở Bộ Lao �?ộng �?ài Loan nay chuyển sang làm thiện nguyện giu�?p đỡ lao động nươ�?c ngoài no�?i trong lĩnh vực này luật pha�?p �?ài Loan còn co�? nhiều lỗ hổng:

"�?ể thành lập một công ty môi giơ�?i lao động theo luật của �?ài Loan không kho�? chu�?t nào. �?ầu tiên phải thành lập một công ty bình thường, xin giâ�?y phe�?p hoạt động từ Bộ Lao động �?ài Loan và chư�?ng minh là mình co�? tài khoản ngân hàng vơ�?i một sô�? vô�?n quy định khoảng 3 triệu �?ài tệ, tư�?c chưa đê�?n 100 ngàn đô la Mỹ. Thê�? là họ đã bă�?t đầu tuyển dụng nhân công từ nươ�?c ngoài được rồi."

" Ca�?c tiêu chi�? kha�?c như là co�? kinh nghiệm làm việc vơ�?i người lao động nươ�?c ngoài hay không, nhân sự của công ty co�? tiền a�?n tiền sự hay không vv.. đều không được chu�? y�? tơ�?i. Một công ty vi phạm luật pha�?p trong môi giơ�?i lao động nươ�?c ngoài khi sự việc vỡ lở phải ra tòa, vẫn co�? thể đăng ky�? mơ�?i dươ�?i một ca�?i tên kha�?c để tiê�?p tục hoạt động vơ�?i một êki�?p nhân sự và cung ca�?ch không co�? gì thay đổi".

"Hoặc giả, khi chủ thuê vi phạm hợp đồng, người lao động than phiền vơ�?i nhà chư�?c tra�?ch thì nhà chư�?c tra�?ch lại không muô�?n liên can mà trao lao động lại cho công ty môi giơ�?i để tự giải quyê�?t vơ�?i chủ thuê."

Trại tạm giam lao động bỏ trô�?n ngày càng đông người Việt Nam

Còn luật sư I Ching Kuo từ Quỹ Hỗ trợ Luật pha�?p �?ài Loan, một tổ chư�?c phi lợi nhuận do chi�?nh phủ đài thọ đã từng thực hiện 14 vụ khiê�?u kiện co�? liên quan tơ�?i lao động Việt Nam, thì nhận xe�?t:

"Người lao động Việt Nam thực tê�? râ�?t dễ bị thương tổn. No�?i chung chủ thuê người �?ài Loan phần đông không mâ�?y thông cảm đô�?i vơ�?i lao động nươ�?c ngoài. Công việc bảo vệ quyền lợi cho họ cũng kho�? khăn, nhâ�?t là không co�? được hỗ trợ của cơ quan đại diện cho chi�?nh phủ Việt Nam tại �?ài Loan."

Tiềm năng và vâ�?n đề

Nhu cầu thuê nhân công nươ�?c ngoài tại �?ài Loan râ�?t lơ�?n. Thị trường �?ài Loan vơ�?i điều kiện khi�? hậu thổ nhưỡng gần vơ�?i Việt Nam kha�? thuận lợi cho lao động Việt Nam và hoàn toàn co�? thể giu�?p giải quyê�?t vâ�?n đề công ăn việc làm cũng như nâng cao thu nhập cho người Việt Nam.

Việc cần người, người cần việc, thê�? nhưng tơ�?i đầu năm nay thì chi�?nh phủ �?ài Loan đột ngột quyê�?t định ngừng nhập cảnh người giu�?p việc nhà từ Việt Nam.

Nguyên do thì co�? nhiều, nhưng chủ yê�?u là vì co�? qua�? nhiều vâ�?n đề nảy sinh trong qua�? trình hơn 5 năm người lao động Việt Nam ở �?ài Loan, đặc biệt là tình trạng lao động bỏ trô�?n.

Theo một sô�? thô�?ng kê, con sô�? bỏ trô�?n ra ngoài làm việc bâ�?t hợp pha�?p lên tơ�?i cả chục ngàn. Tình trạng này ngày càng gia tăng và được đa�?nh gia�? là đã đê�?n lu�?c "không kiểm soa�?t nổi".

Nhiều lao động bỏ trô�?n vì bị ngược đãi

�?a phần lao động bỏ trô�?n vì ra ngoài làm không phải nộp thuê�?, không chi phi�? môi giơ�?i, thu nhập tăng nhiều lần. Song một sô�? người bỏ trô�?n ra ngoài là vì bị ngược đãi.

Tâm sự chung của người lao động nữ Việt Nam tại �?ài Loan: khổ nhục đê�?n mâ�?y cũng muô�?n ở lại, vì chỉ co�? ở lại mơ�?i co�? khả năng kiê�?m tiền, co�? khả năng đổi đời.

�?ô�?i vơ�?i họ, lao động ở �?ài Loan là cư�?u ca�?nh gần như duy nhâ�?t. Tuy vậy, họ gặp nhiều vâ�?n đề bởi chi�?nh sự bỏ trô�?n của họ đã vô hình chung đặt họ ra ngoài vòng pha�?p luật.

Giải quyê�?t vâ�?n nạn lao động trô�?n việc ra ngoài là nỗi đau đầu, nhưng cũng là đòi hỏi bư�?c ba�?ch của giơ�?i chư�?c hai bên để làm sao cân bằng được cung cầu trong thị trường lao động hai nươ�?c.

Không thể chô�?i cãi, là co�? nhiều lao động Việt Nam may mă�?n được chủ tô�?t, công việc ưng y�? và thuận lợi.

Nhưng cũng không thể phủ nhận sự thật là trong lu�?c hai chi�?nh phủ còn lu�?ng tu�?ng trong việc quản ly�? lượng người Việt ồ ạt sang �?ài Loan, nhiều lao động Việt Nam vẫn phải chịu cảnh đă�?ng cay, tủi nhục, hoặc nhă�?m mă�?t vi phạm luật pha�?p nươ�?c sở tại.

Chừng nào quyền lợi kinh tê�? và nhân phẩm của người lao động không được tôn trọng, thì chừng â�?y ca�?c thảm cảnh liên quan tơ�?i người lao động Việt Nam vẫn còn tiê�?p diễn.