sức mạnh quân sự ngà y cà ng tăng của Trung Quốc
Thứ tư vừa qua, Hạ viện Mỹ đã thông qua má»™t tu chÃnh án nhằm ngăn không cho Ngân hà ng xuất nháºp khẩu Hoa kỳ cung cấp 5 tỉ đô la bảo đảm tÃn dụng cho má»™t dá»± án xây dá»±ng các nhà máy Ä‘iện hạt nhân ở Trung quốc. Việc nà y diá»…n ra trong lúc nhiá»?u viên chức chÃnh phá»§ và chuyên gia Hoa kỳ tá»? ý lo ngại vá»? sức mạnh quân sá»± ngà y cà ng tăng cá»§a Trung quốc và vá»? ý định cá»§a Bắc kinh trong việc giải quyết vấn Ä‘á»? Ä?à i loan. Má»?i quà vị theo dõi thêm má»™t số chi tiết vá»? những diá»…n tiến vừa kể trong tiết mục Nhìn Vá»? Ã? Châu do Duy Ã?i phụ trách sau đây:
Trong thá»?i gian gần đây, các nhà láºp pháp Hoa kỳ đã có má»™t loạt những hà nh động bất lợi cho Trung quốc giữa lúc nhiá»?u viên chức chÃnh phá»§ Mỹ và các chuyên gia quân sá»± tá»? ý lo ngại vá»? sức mạnh ngà y cà ng tăng cá»§a quốc gia đông dân nhất thế giá»›i nà y và vá»? ý đồ cá»§a giá»›i lãnh đạo Bắc kinh trong việc giải quyết vấn Ä‘á»? Ä?à i loan.
Hôm thứ năm, vừa qua, Ủy ban Quan hệ Quốc tế cá»§a Hạ viện Hoa kỳ đã thông qua má»™t dá»± luáºt nhằm ngăn không cho Liên hiệp Aâu châu há»§y bá»? lệnh cấm váºn vÅ© khà đối vá»›i Trung quốc. Lệnh cấm váºn vừa kể đã được áp đặt và o năm 1989 sau khi chÃnh quyá»?n Cá»™ng sản Trung quốc dùng xe tăng và binh lÃnh đà n áp những sinh viên biểu tình đòi dân chá»§ ở Quảng trưá»?ng Thiên an môn. Dá»± luáºt có tên Luáºt An ninh Ä?ông Ã? 2005 (East Asia Security Act 205) do dân biểu Henry Hyde Ä‘á»? xuất đã được thông qua mặc dù các giá»›i chức Liên hiệp Aâu châu cam kết rằng các kế hoạch bán vÅ© khà cho Bắc kinh đã được tạm gác qua má»™t bên.
CÅ©ng trong ngà y thứ năm, các dân biểu ở Washington đã thông qua má»™t nghị quyết nhằm ngăn không cho chÃnh phá»§ cá»§a tổng thống Bush chấp thuáºn má»™t kế hoạch trị giá 18 tỉ 500 triệu đô la cá»§a Công ty Dầu khà Hải dương Trung quốc nhằm sáp nháºp Công ty Unocal cá»§a Mỹ. Theo nghị quyết có 398 phiếu thuáºn và 15 phiếu chống nà y, dầu lá»a và khà đốt là những tà i sản chiến lược và việc má»™t công ty quốc doanh Trung quốc mua công ty Unocal sẽ phương hại tá»›i an ninh quốc gia cá»§a Hoa kỳ.
Trước đó má»™t ngà y, Hạ viện Mỹ cÅ©ng thông qua má»™t tu chÃnh án cá»§a ‘Dá»± luáºt chuẩn chi ngoại viện tà i khóa 2006’ để ngăn không cho Ngân hà ng Xuất Nháºp khẩu Hoa kỳ cung cấp má»™t khoản bảo đảm tÃn dụng trị giá 5 tỉ đô la dà nh cho dá»± án cá»§a công ty Westinghouse nhằm cung cấp thiết bị và kỹ thuáºt để xây dá»±ng 4 nhà máy Ä‘iện hạt nhân ở Trung quốc.
Theo lá»?i ngưá»?i Ä‘á»? xuất tu chÃnh án, dân biểu Bernard Sanders cá»§a tiểu bang Vermont, ‘tháºt là má»™t việc Ä‘iên rồ và nguy hiểm khi giá»›i hữu trách Washington muốn Ä‘em tiá»?n cá»§a ngưá»?i thá»? thuế để trợ cấp cho Trung quốc xây nhà máy Ä‘iện hạt nhân, trong khi số thâm hụt ngân sách đã lên cao tá»›i mức ká»· lục và chÃnh phá»§ phải mang má»™t khoản nợ khổng lồ là 7 ngà n 700 tỉ đô la.’
Những hà nh động vừa kể cá»§a các nhà láºp pháp Hoa kỳ đã diá»…n ra trong lúc má»™t số nhà phân tÃch chiến lược ở Mỹ cho rằng mối căng thẳng giữa Washington và Bắc kinh liên quan tá»›i vấn Ä‘á»? Ä?à i loan là do các nhà lãnh đạo đảng Cá»™ng sản Trung quốc gây ra; đặc biệt là việc quốc há»™i Trung quốc hồi đầu năm nay đã thông qua dá»± luáºt chống ly khai để tạo cÆ¡ sở pháp lý cho việc xâm chiếm Ä?à i loan.
Vừa rồi là phát biểu cá»§a ông Richard Fisher, má»™t nhà phân tÃch là m việc tại Trung tâm Thẩm định và Chiến lược Quốc tế ở Washington. Ông Fisher nói rằng: đây là má»™t cuá»™c khá»§ng hoảng bắt nguồn từ cuá»™c khá»§ng hoảng vá»? tÃnh chất hợp pháp cá»§a chÃnh phá»§ ở Bắc kinh; và theo ông, hiện nay chÃnh là lúc mà thể chế dân chá»§ ở Ä?à i loan đã trở thà nh má»™t sá»± thách đố ngà y cà ng lá»›n đối vá»›i sá»± hợp pháp cá»§a chÃnh quyá»?n Cá»™ng sản Trung quốc.
Ông Fisher nói thêm rằng Trung quốc có thể cải cách và trở thà nh má»™t chÃnh phá»§ tá»± do hÆ¡n, cởi mở hÆ¡n, và có tÃnh chất nhân bản hÆ¡n như chÃnh phá»§ Ä?à i loan. Ä?ồng thá»?i, há»? cÅ©ng có thể tiêu diệt chÃnh phá»§ ở Ä?à i loan. Và những dấu hiệu hồi gần đây cho thấy rằng chÃnh phá»§ ở Bắc kinh đã chá»?n việc tiêu diệt thể chế dân chá»§ ở Ä?à i loan, má»™t thể chế mà há»? có thể há»?c há»?i được rất nhiá»?u.
Trong khi đó, nhiá»?u chuyên gia chÃnh trị và quân sá»± ở Mỹ cÅ©ng cho rằng má»™t cuá»™c xung đột ở eo biển Ä?à i loan rất có thể sẽ xảy ra. Giáo sư June Teufel Dreyer cá»§a Ä?ại há»?c Miami cho rằng Trung quốc đã sẵn sà ng.
Theo bà Dreyer, Trung quốc có khả năng xâm chiếm Ä?à i loan và có phần chắc là há»? sẽ là m như thế nếu há»? cảm thấy là quyá»?n lợi cá»§a há»? sẽ không bị phương hại đáng kể.
Bà Dreyer nói thêm rằng phương pháp mà Bắc kinh muốn áp dụng hiện nay là tìm cách cô láºp Ä?à i loan cho tá»›i mức dân chúng ở đảo quốc nà y cảm thấy rằng việc chống lại kế hoạch thống nhất vá»›i Trung quốc là vô Ãch.
CÅ©ng theo nháºn xét cá»§a giáo sư Dreyer, giá»›i lãnh đạo Bắc kinh có thể sẽ có hà nh động trước khi há»? đứng ra tổ chức Thế váºn há»™i 2008.
Bà Dreyer nói rằng Bắc kinh muốn giải quyết vấn Ä‘á»? cho xong trước Thế váºn há»™i vì há»? không muốn Thế váºn há»™i bị gặp trở ngại. Nhưng há»? xem việc chiếm Ä?à i loan là quan trá»?ng hÆ¡n việc tổ chức Olympics. Mặc dầu váºy, nếu Trung quốc có thể giải quyết xong xuôi vấn Ä‘á»? Ä?à i loan trong năm 2006 hoặc đầu năm 2007 thì lòng căm phẫn cá»§a má»?i ngưá»?i sẽ nguá»™i dần và Thế váºn há»™i vẫn diá»…n ra như thưá»?ng.
Tuy nhiên, ông Fisher cá»§a Trung tâm Thẩm định và Chiến lược Quốc tế, cho rằng Trung quốc sẽ rất khó lòng thu hồi tình cảm cá»§a cá»™ng đồng quốc tế nếu há»? tấn công Ä?à i loan.
Theo lá»?i ông Fisher, chÃnh phá»§ Bắc kinh sẽ tá»± dối mình nếu há»? tin là há»? có thể vượt qua những phản ứng bất lợi cá»§a thế giá»›i – nhữgn phản ứng có phần chắc sẽ bao gồm biện pháp cấm váºn kinh tế kéo dà i trong má»™t thá»?i gian khá lâu và sẽ mang lại những hiệu quả cá»±c kỳ bất lợi cho sá»± ổn định và mối liên hệ chÃnh trị giữa Trung quốc vá»›i cá»™ng đồng quốc tế.
Nhiá»?u nhà quan sát cho rằng vấn Ä‘á»? then chốt hiện nay là Bắc kinh nghÄ© rằng Hoa kỳ sẽ can thiệp như thế nà o. Tuy không có quan hệ ngoại giao vá»›i chÃnh phá»§ ở Ä?à i bắc, nhưng theo Ä?ạo luáºt Quan hệ vá»›i Ä?à i loan ban hà nh năm 1979, chÃnh phá»§ ở Washington có bổn pháºn giúp cho đảo quốc nà y tá»± vệ. Các nhà lãnh đạo Hoa kỳ cÅ©ng nhiá»?u lần cam kết sẽ trợ giúp Ä?à i loan nếu há»? bị Trung quốc tấn công. Các giá»›i chức quốc phòng Mỹ má»›i đây đã tá»? ý lo ngại vá»? khả năng quân sá»± cá»§a Trung quốc. Phát biểu tại má»™t cuá»™c há»™i thảo quốc tế vá»? vấn Ä‘á»? an ninh tổ chức ở Singapore hồi đầu tháng 6, Bá»™ trưởng Quốc phòng Mỹ, ông Donald Rumsfeld tuyên bố rằng ‘vì hiện nay không có nước nà o Ä‘e dá»?a Trung quốc, cho nên má»?i ngưá»?i không thể không nêu lên nghi vấn là tại sao Trung quốc vẫn cứ gia tăng đầu tư trong lãnh vá»±c quốc phòng, tiếp tục mua những loại vÅ© khà đắt tiá»?n vá»›i số lượng lá»›n, và không ngừng tăng cưá»?ng sức mạnh quân sá»±.’
Theo dá»± liệu, NgÅ© giác đà i Ä‘ang chuẩn bị công bố bản báo cáo hà ng năm vá»? tình hình Trung quốc sau nhiá»?u tháng bị trì hoãn. Giáo sư Dreyer cá»§a Ä?ại há»?c Miami cho biết sá»± trì hoãn nà y phát sinh từ hai chá»§ trương khác nhau cá»§a các chuyên gia bá»™ quốc phòng. Má»™t số ngưá»?i muốn dùng những lá»?i lẽ gay gắt, và má»™t số khác thì cho rằng nên xá» dụng những từ ngữ má»?m má»?ng hÆ¡n.