Chúa nhật 3 Mùa Chay năm C
CHỜ ĐỢI VÀ ĐỢI CHỜ !
Xh 3, 1-8a.13-15; 1 Cr 10, 1-6.10-12; Lc 13, 1-9
Trải dài lịch sử cứu độ, chúng ta thấy phảng phất một Thiên Chúa giàu lòng thương xót, Ngài chậm bất bình và đầy tình nhân ái. Một bằng chứng cụ thể cho chúng ta thấy đó chính là vua Đavit. Đavit đã cảm nhận được tình thương của Chúa để rồi với Thánh Vịnh 103 ông nói :
Chúc tụng Chúa đi, hồn tôi hỡi, toàn thân tôi, hãy chúc tụng Thánh Danh!
Chúc tụng Chúa đi, hồn tôi hỡi, chớ khá quên mọi ân huệ của Người.
Chúa tha cho ngươi muôn ngàn tội lỗi, thương chữa lành các bệnh tật ngươi.
Cứu ngươi khỏi chôn vùi đáy huyệt, bao bọc ngươi bằng ân nghĩa với lượng hải hà,
ban cho đời ngươi chứa chan hạnh phúc, khiến tuổi xuân ngươi mạnh mẽ tựa chim bằng.
Chúa phân xử công minh, bênh quyền lợi những ai bị áp bức,
mặc khải cho Môsê biết đường lối của Người,
cho con cái nhà Israel thấy những kỳ công Người thực hiện.
Chúa là Đấng từ bi nhân hậu, Người chậm giận và giàu tình thương,
chẳng trách cứ luôn luôn, không oán hờn mãi mãi.
Người không cứ tội ta mà xét xử, không trả báo ta xứng với lỗi lầm.
Như trời xanh trổi cao hơn mặt đất, tình Chúa thương kẻ thờ Người cũng trổi cao.
Như đông đoài cách xa nhau ngàn dặm, tội ta đã phạm, Chúa cũng ném thật xa ta.
Như người cha chạnh lòng thương con cái, Chúa cũng chạnh lòng thương kẻ kính tôn.
Người quá biết ta được nhồi nắn bằng gì, hẳn Người nhớ: ta chỉ là cát bụi.
Kiếp phù sinh, tháng ngày vắn vỏi, tươi thắm như cỏ nội hoa đồng,
một cơn gió thoảng là xong, chốn xưa mình ở cũng không biết mình.
Nhưng ân tình Chúa thiên thu vạn đại, dành cho kẻ nào hết dạ kính tôn.
Người xử công minh cả với đời con cháu, cả những ai giữ giao ước của Người
và nhớ tuân hành mệnh lệnh Người ban …
Tình thương, lòng nhân hậu, sự chậm giận ấy ngày hôm nay được Chúa Giêsu nhấn mạnh hơn trong đoạn Tin mừng theo Thánh Luca mà chúng ta vừa nghe. Chúa Giêsu luôn luôn chờ đợi con người ta hoán cải để đón nhận Nước Trời.
Một bằng chứng hết sức sống động về sự chờ đợi, về sự chậm bất bình và giàu lòng thương xót của Thiên Chúa chúng ta vừa được nghe trong sách Xuất hành. Dân Do Thái dù ngỗ nghịch, dù phản trắc nhưng Thiên Chúa đâu nỡ bỏ rơi. Thiên Chúa có một chương trình, một hành động riêng của Ngài để cứu dân. Thiên Chúa đã chọn một Môsê để Môsê đứng lên lãnh đạo dân của Ngài. Nếu có thời gian, chúng ta đọc lại cũng như ngẫm nghĩ về câu chuyện mà Thiên Chúa chọn Môsê thật hấp dẫn. Đoạn sách trích hôm nay chỉ kể lại cho chúng ta đoạn đối thoại giữa Thiên Chúa và Môsê.
Môsê sau khi bị phát hiện là đã giết người Ai cập vì người Ai Cập hà hiếp người Do Thái và còn giết thêm người Do Thái khi thấy hai người Do Thái gây gỗ nhau thì Môsê đã bỏ xứ qua Mađian để chăn chiên cho bố vợ. Tưởng chừng là an phận nhưng Thiên Chúa đã gọi ông trở về Ai Cập để giải thoát cho dân. Hoảng sợ, ngập ngừng, nghi ngờ với “ơn gọi” mà Thiên Chúa gọi nên ông cứ hỏi đi hỏi lại cho ăn chắc và cuối cùng Thiên Chúa đã khẳng định với ông : "Ta sẽ ở với ngươi ... Và đây là dấu cho ngươi biết là Ta đã sai ngươi: khi ngươi đưa dân ra khỏi Ai-cập, các ngươi sẽ thờ phượng Thiên Chúa trên núi này … Ta là Đấng Hiện Hữu, Đức Chúa, Thiên Chúa của cha ông anh em, Thiên Chúa của Áp-ra-ham, Thiên Chúa của I-xa-ác, Thiên Chúa của Gia-cóp, sai tôi đến với anh em. Đó là danh Ta cho đến muôn thuở, đó là danh hiệu các ngươi sẽ dùng mà kêu cầu Ta từ đời nọ đến đời kia ..."
Thiên Chúa không như con người, Thiên Chúa nói và Thiên Chúa đã phán thì lời của Ngài bền vững muôn năm, tình thương của Ngài muôn ngàn đời vẫn còn mãi. Và, tiếp tục theo dõi lịch sử cứu độ, hành trình cứu độ chúng ta thấy Thiên Chúa vẫn cứ chờ đợi và chờ đợi sự hoán cải, sự trở lại của con người.
Trang Tin mừng mà chúng ta vừa nghe một lần nữa khẳng định về thái độ chờ đợi, sự kiên nhẫn, tấm lòng thứ tha của Thiên Chúa qua lời của Chúa Giêsu.
Sau biến cố hiển dung trên núi, Chúa Giêsu quả quyết lên đường đi Giêrusalem, nơi sẽ diễn ra cuộc "xuất hành", cuộc "ra đi" của Ngài. Ngài khuyên đám đông hãy biết phân định những dấu chỉ của Nước Trời và hãy đón nhận Tin Mừng đừng chậm trễ .
Một sự kiện được các thính giả trình lên: Philatô tàn sát mấy người xứ Galilê tại Đền thờ các sử gia xác nhận ông đã dùng những cực hình tàn bạo - và lấy máu của họ hoà vào máu các lễ vật của họ. Phải chăng họ là "những người tội lỗi hơn những người Galilê khác ?”.
Thay vì trả lời trực tiếp vào câu hỏi, Chúa Giêsu dẫn sang một sự kiện khác đã diễn ra tại Giêrusalem: tháp Siloê đổ đè chết 18 người. Ngài kết luận bằng cách nhắc lại lời cảnh báo nghiêm trọng: “Ta bảo cho các ngươi biết : nếu các ngươi không hoán cải, các ngươi cũng sẽ chết như họ".
Lẽ tự nhiên và hết sức tự nhiên của con người, khi đứng trước những bất hạnh những khổ đau của của người khác, người ta thường đi tìm xem đâu là lỗi lầm của nạn nhân. Họ đã chết như thế, có lẽ đó là hình phạt do tội lỗi của họ. Và ta tự cho mình là công chính vì ta đã bình an, ta thoát nạn. Chúa Giêsu đã thẳng thắn mời gọi hay nói đúng hơn là khuyên họ đừng nên tìm giải thích những cái chết tức tưởi mà họ đặt ra nhưng tốt hơn hết hãy năng nhận biết mình tội lỗi và mau mắn hối cải.
Hai kiểu chết khốc liệt nói trên phải là lời cảnh báo cho những ai không mau mắn thay đổi đời sống, lượng xét lại ý kiến và những hoài vọng lầm lạc của họ. Như đã nhìn nhận, hai thảm kịch kia diễn ra không có nghĩa là các nạn nhân đã phạm phải một tội nặng nề nào, thì việc không gặp hoạn nạn cũng không phải là dấu chỉ về sự vô tội của những “người sống sót". Mọi người đều là tội nhân là cần hoán cải trước khi bị Thiên Chúa phán xét. Trước khi gặp tai nạn, khi cuộc đời xem ra tươi sáng, đã cần phải sám hối và đón nhận Lời cứu độ của Thiên Chúa do Chúa Giêsu loan báo. Để sau, e rằng qúa muộn.
Tiếp liền theo sau là dụ ngôn cây vả không trái. Dụ ngôn này làm dịu lại những lời lẽ nghiêm khắc của Chúa Giêsu. Người thợ làm vườn mà dụ ngôn trình bày cho ta luôn hy vọng rằng cây vả của ông, dù vẫn chưa ra trái, sẽ có ngày sinh hoa kết quả. Ông thuyết phục người chủ vườn hãy hoãn lại quyết định đốn cái cây ăn hại đất một cách vô ích ấy; và ông đã nhận được một án treo : "Xin hãy để nó sống thêm năm nay nữa. . . Biết đâu nó sẽ ra trái ? nếu không, lúc ấy ông hãy đốn nó đi ".
Thiên Chúa là như thế. Thiên Chúa mong ước người ta hoán cải đừng chậm trễ và hãy đem tình yêu đáp lại tình yêu đi bước trước của Người. Thiên Chúa của Chúa Giêsu chờ đời, nhẫn nại vô biên đối với người tội lỗi. Ngài chấp thuận cho họ một sự trì hoãn ân huệ. Ngài không tuyệt vọng vì bất kỳ ai.
Nếu giờ phán xét chưa đến ngay, đó là vì Thiên Chúa ban cho ta một ân huệ sau cùng để ta hoán cải chứ không phải là Người đã chấp thuận các hành vi của ta… cây vả không trái chưa bị nhổ ngay là do lòng nhân hậu khôn tả, tuy nhiên nó vẫn còn bị đe doạ phải chết nếu năm sau vẫn không ra trái... Lời khiển trách cây vả vì không ra trái - là lời cảnh báo cho thính giả của Chúa Giêsu : họ không được trì hoãn việc chính yếu đến ngày mai là phải quyết định sinh hoa kết quả cho Chúa ngay.
Chúa Giêsu đã trả lời cho những kẻ đến hỏi người: Còn anh em, anh em nghĩ rằng anh em là thánh, là những người được Chúa Quan phòng sủng ái vì anh em không bị nạn ư? Tất cả anh em đều đáng bị kết án vì có tội. Đừng lừa dối mình về ý nghĩa của các biến cố và nội dung của các dấu chỉ'? Thiên Chúa không phải là một "ông chủ " khắc nghiệt và nóng vội trừng phạt tức khắc là từ chối khoan giãn. Hình phạt và phần thưởng, sẽ có, nhưng không phải theo cái lối mau chóng tức thời ấy. Đừng gán ghép bất hạnh với tội lỗi, thành công với Chúa quan phòng. Những kẻ thoát nạn không phải là những người được khen thưởng, cũng không phải là những người khốn khổ vì có tội. Chẳng có ai vô tội. Tất cả mọi người đều được mời gọi hoán cải và sinh hoa kết quả. Đó mới là chính vấn đề.
Thiên Chúa là người thợ làm vườn nho đã bài bác lý lẽ của người chủ vườn và đã đề nghị một khoan giãn ân huệ mới cho cây vả. Thật là một Thiên Chúa nhẫn nại. Nhẫn nại nhưng lại rất đòi hỏi, phối kết hài hoà sức mạnh và sự dịu dàng, công lý và xót thương, tình yêu con người và cương quyết chống lại điều ác.
Vấn đề đã rõ, quan trọng là chuyện sửa đổi, sự quay về với Thiên Chúa vì Thiên Chúa vẫn nhẫn nại, vẫn chờ đời. Thời gian còn lại của cuộc đời là thời gian chúng ta cần dừng lại để suy gẫm về cuộc đời để hoán cải, để từ bỏ con đường xấu xa tội lỗi như Thánh Phaolô vừa mời gọi :
Anh em đừng trở thành những kẻ thờ ngẫu tượng, như một số trong nhóm họ, theo lời đã chép: Dân đã ngồi xuống để ăn uống, rồi lại đứng lên chơi đùa.
Ta đừng gian dâm, như một số trong nhóm họ đã gian dâm: nội một ngày, hai mươi ba ngàn người đã ngã gục.
Ta đừng thử thách Chúa, như một số trong nhóm họ đã thử thách Người và đã bị rắn cắn chết.
Anh em đừng lẩm bẩm kêu trách, như một số trong nhóm họ đã lẩm bẩm kêu trách: họ đã chết bởi tay Thần Tru Diệt.
Những sự việc này xảy ra cho họ để làm bài học, và đã được chép lại để răn dạy chúng ta, là những người đang sống trong thời sau hết này. Bởi vậy, ai tưởng mình đang đứng vững, thì hãy coi chừng kẻo ngã. Không một thử thách nào đã xảy ra cho anh em mà lại vượt quá sức loài người. Thiên Chúa là Đấng trung tín: Người sẽ không để anh em bị thử thách quá sức; nhưng khi để anh em bị thử thách, Người sẽ cho kết thúc tốt đẹp, để anh em có sức chịu đựng.
Nguyện xin Chúa Giêsu là Đấng giàu lòng thương xót và đầy tính nhẫn nại đến và ở lại với mỗi người chúng ta và xin Chúa biến đổi con người chúng ta trở nên cây vả tốt, trở nên sinh hoa kết quả như lòng Chúa mong nuốn.
