Linh Muc Nguyễn Văn Lý trả l�i phóng vấn RFA
Linh Muc Nguyễn Văn Lý trả l�i ph�ng vấn RFA: Việt Nam vẫn chưa có tự do tôn giáo
Friday, July 08, 2005
LTS.- Sau khi được Hà Ná»™i trả tá»± do và o dịp tết nguyên đán Ất Dáºu vừa qua, đây là lần đầu tiên linh mục Nguyá»…n Văn Lý lên tiếng vá»›i cÆ¡ quan truyá»?n thông.
Trong câu chuyện với phóng viên �ỗ Hiếu của đà i � Châu Tự Do chúng tôi, Cha Lý cho biết v� tình trạng sức kh�e hiện gi�, các sinh hoạt tôn giáo có thể tham gia.
Cha Lý khẳng định rằng tại Việt Nam chưa thực sự có tự do tôn giáo, nhưng không ai có thể khuất phục được tinh thần và ý chà của ngà i. Dưới đây là nguyên văn bà i ph�ng vấn:
LM Nguyễn Văn Lý:
KÃnh thưa quý vị và bạn hữu trong và ngoà i nước, tôi là linh mục Tađêô Nguyá»…n Văn Lý, Ä‘ang nghỉ bịnh ở nhà chung Giáo Pháºn Huế, xin kÃnh chà o tất cả quý vị và bạn hữu rất kÃnh mến. HÆ¡n 4 năm qua, quý vị và bạn hữu đã hiệp thông hy sinh cầu nguyện và há»— trợ rất nhiá»?u cho chúng tôi. Tôi xin chân thà nh cảm Æ¡n tất cả quý vị táºn đáy lòng sâu thẩm cá»§a tôi. Hiện tôi Ä‘ang bị Ä‘au phổi, Ä‘ang Ä‘iá»?u trị khoảng 1 năm.
�ỗ Hiếu:
Xin linh mục cho biết một và i chi tiết liên quan đến các sinh hoạt tôn giáo nơi quê nhà hiện gi�.
LM Nguyễn Văn Lý:
Công việc đấu tranh cho tá»± do tôn giáo ở Việt Nam là lâu dà i và khá vất vả. Giai Ä‘oạn 1, trong 28 năm tôi đã cố gắng là m chứng ở Việt Nam bằng nhiá»?u cách, bằng nhiá»?u lần rằng ở Việt Nam chưa có tá»± do tôn giáo thá»±c sá»±. Tôi không gá»?i là chưa có tá»± do tôn giáo đầy đủ bởi vì có thể ở nước nà y, nước ná»? cÅ©ng chưa có tá»± do tôn giáo đầy đủ. Nhưng tôi nói rằng chưa có tá»± do tôn giáo thá»±c sá»± nghÄ©a là tá»± do tôn giáo mà hiện nay nhiá»?u ngưá»?i cho là có thì đó chỉ là má»™t thứ tá»± do tôn giáo giả tạo. Ã?iá»?u tôi là m chứng trong suốt 28 năm thì có ngưá»?i tin, ngưá»?i không. Nhiá»?u tổ chức quốc tế tin nhưng nhà nước Việt Nam phá»§ nháºn.
�ỗ Hiếu:
Thưa cha, còn tình hình trong mấy năm gần đây thì sao?
LM Nguyễn Văn Lý:
Giai Ä‘oạn 2 trong 4 năm qua, từ trong nhà tù, tôi đã cố gắng tiếp tục là m chứng là ở Việt Nam quả tháºt chưa có tá»± do tôn giáo thá»±c sá»±. Và điá»?u đáng nói ở đây là chÃnh nhà nước Việt Nam đã thừa nháºn Ä‘iá»?u đó. NghÄ©a là việc là m chứng cá»§a tôi ở trong nhà tù đã đạt được hiệu quả ở chá»— là chÃnh nhà nước Việt Nam cÅ©ng thừa nháºn trên văn bản hẳn hoi là quả tháºt ở Việt Nam chưa có tá»± do tôn giáo thá»±c sá»±.
Và hiện nay, giai Ä‘oạn 3 tôi thấy chưa cần phải lên tiếng gì thêm nữa, mà cần Ä‘i và o hà nh động đặt dưới sá»± bảo trợ cá»§a Há»™i Ã?ồng Giám Mục Việt Nam và các vị lãnh đạo cá»§a các tôn giáo bạn. Giai Ä‘oạn nà y có lẽ cÅ©ng không cam go lắm như nhiá»?u ngưá»?i tưởng là bởi vì hoà n cảnh ở Việt Nam cÅ©ng Ä‘ang há»™i tụ những Ä‘iá»?u thuáºn lợi cho công việc khó khăn nà y.
KÃnh xin quý vị và bạn hữu luôn hiệp thông hy sinh cầu nguyện hy sinh đêm ngà y tháºt nhiá»?u cho nhau.
�ỗ Hiếu:
KÃnh thưa linh mục Nguyá»…n Văn Lý, theo tin tức từ trong nước thì hiện giá»? cha đã được Ä‘i đến các thánh đưá»?ng để thuyết giảng như trước đây. Xin cha cho biết Ä‘iá»?u đó ra sao, có tháºt hay không ạ?
LM Nguyễn Văn Lý:
Hiện nay tôi Ä‘ang bị quản chế ở nhà chung Huế năm năm nữa. Trên nguyên tắc thì tôi có thể Ä‘i lại được ở trong thà nh phố Huế nà y, và nhà thá»? nà o, nhà dòng nà o má»?i tôi dâng thánh lá»… thì tôi có thể cá» hà nh. Nhưng thá»±c tế ngoại trừ má»™t và i thánh lá»… đồng tế chung vá»›i linh mục Ä‘oà n trong giáo pháºn thì tôi chưa là m lá»… ở má»™t nhà dòng hay má»™t giáo xứ nà o. Vì hai lý do. Thứ nhất tôi Ä‘ang dưỡng bịnh. Thứ hai là vì các giáo xứ và các nhà dòng cÅ©ng chưa tiện má»?i tôi dâng thánh lá»…. Còn trong thá»?i gian tôi Ä‘i thăm gia đình hoặc Ä‘i thăm các giáo pháºn, trên đưá»?ng tôi từ Hà Ná»™i và o Huế, và từ Huế và o Ã?ồng Nai thì dá»?c đưá»?ng tùy theo nÆ¡i tôi dừng chân lại các linh mục nà o muốn thì có thể má»?i tôi dâng thánh lá»… ở đó. NghÄ©a là trên nguyên tắc không ai cấm cản Ä‘iá»?u nà y tôi được. Nhưng trong thá»±c tế thì tùy theo nÆ¡i mà mình lưu trú, vị chá»§ quản nhà thá»? đó có muốn tôi công khai dâng thánh lá»… cho giáo dân hay không là tùy vị ấy. Còn sá»± thá»±c thì trên nguyên tắc má»™t ngưá»?i bị quản chế thì không thể thi hà nh nhiệm vụ tôn giáo cá»§a mình. Nhưng trong thá»±c tế thì không có nhà nước nà o cấm Ä‘iá»?u nà y đối vá»›i cá nhân chúng tôi được. Và cÅ©ng không ai dám tuyên bố vá»›i tôi Ä‘iá»?u nà y cả.
�ỗ Hiếu:
Thưa linh mục Nguyá»…n Văn Lý, sau khi được nhà nước trả tá»± do và o dịp Tết Nguyên Ã?án vừa qua cùng vá»›i má»™t số các vị lãnh đạo tinh thần và nhân váºt bất đồng chÃnh kiến khác thì cha vẫn chưa lên tiếng vá»›i các cÆ¡ quan truyá»?n thông trong cÅ©ng như ngoà i nước. Sao hôm nay cha lại dà nh cho đà i chúng tôi câu chuyện trao đổi hôm nay, thưa cha.
LM Nguyễn Văn Lý:
Thứ nhất là khi tôi mới ra kh�i nhà tù thì tôi chưa có phương tiện gì để liên lạc cả. Tôi mới xin được bắt điện thoại để bà n cách đây và i ngà y thôi, từ điện thoại để bà n thì tôi mới có thể nối được internet. Còn số điện thoại di động của tôi thì cũng có ngư�i biết ngư�i không. Tôi cũng không có liên lạc với ai để tôi cho số điện thoại di động được, nếu như khi tôi chưa có internet. Còn đi�u thứ hai là sự thực vì chưa liên lạc được với ai cho nên cũng chưa có một cá nhân hay tổ chức nà o từ nước ngoà i yêu cầu tôi lên tiếng cả.
Còn hôm nay tôi cÅ©ng không yêu cầu để được lên tiếng vá»›i ai cả. Nhưng bạn bè nà o, tổ chức nà o có nhã ý muốn giúp tôi ngá»? lá»?i cảm Æ¡n quý vị bạn hữu đã giúp đỡ tôi rất nhiá»?u trong 4 năm qua thì tôi cÅ©ng vui lòng để xin phép nói Ãt lá»?i vắn tắt trong khoảng và i phút như vừa rồi đó. Má»?i tôi nói chuyện vá»›i đồng bà o và vá»›i bạn hữu thì tôi cÅ©ng Ä‘á»?u nói những lá»?i tương tá»± như vừa rồi cả.
�ỗ Hiếu:
Cha có Ä‘iá»?u gì muốn chia sẻ vá»›i quý vị thÃnh giả Ä‘ang theo dõi đà i Ã? Châu Tá»± Do không ạ?
LM Nguyễn Văn Lý:
Tôi nghÄ© rằng giai Ä‘oạn nà y là giai Ä‘oạn để hà nh động là m sao cho có tá»± do tôn giáo thá»±c sá»± ở Việt Nam. Chuyện nà y thì nó bao trùm nhiá»?u lãnh vá»±c lắm. Và từ khi tôi ra khá»?i tù thì tôi đã gặp được 2 Ã?ức Hồng Y ở Hà Ná»™i và o Sà i Gòn. Gặp được trên 18 Ã?ức Giám Mục trước khi tôi bị bịnh và phải nghÄ© ở đây hÆ¡n 3 tháng rồi. Trong khoảng thá»?i gian hai tháng đầu tiên, tôi đã gặp được nhiá»?u chức sắc cá»§a bên Giáo Há»™i Công Giáo và cÅ©ng gặp thêm được má»™t số các chức sắc cao cấp cá»§a các tôn giáo bạn nữa. Tất cả các vị Ä‘á»?u thống nhất vá»›i nhau là cần thống nhất hà nh động. ChÃnh vì váºy mà tôi cÅ©ng nghÄ© không cần phải nói nhiá»?u cho đến khi nà o chúng tôi thấy cần phải lên tiếng.
�ỗ Hiếu:
Và câu h�i sau hết là xin linh mục Lý cho biết là ngà i có được tự do đi lại sinh hoạt hay không ạ?
LM Nguyễn Văn Lý:
Như tôi vừa trình bà y, hồi tôi má»›i ra khá»?i tù thì tôi chỉ được Ä‘i lại trong phưá»?ng mà thôi, ra khá»?i phưá»?ng thì phải xin phép. Nhưng tôi có thưa vá»›i cÆ¡ quan quản lý rằng nhà nước không nên quản lý tôi kiểu đó. Bởi vì như váºy thì tôi sẽ chá»?n nhà tù để tôi ở, thoải mái hÆ¡n. Sau đó má»™t và i ngà y thì nhà nước nói vá»›i tôi rằng bây giá»? Ä‘i lại trong thà nh phố thì được. Và tạm thá»?i tôi chấp nháºn như váºy. Tôi nghÄ© rằng tôi có thể dà nh quyá»?n để Ä‘i rá»™ng hÆ¡n nhưng vì tôi cÅ©ng Ä‘ang Ä‘au yếu cho nên tôi chấp nháºn Ä‘i lại trong thà nh phố. Nếu Ä‘i ra khá»?i tỉnh thì trên nguyên tắc là phải xin phép. Nhưng tôi nghÄ© rằng sẽ có ngà y tôi không cần xin phép tôi vẫn cứ Ä‘i. Nhưng vì lúc nà y tôi Ä‘ang Ä‘au bịnh thà nh ra tôi cÅ©ng không muốn phức tạp. Nói đúng ra quyá»?n tá»± do cá»§a má»—i con ngưá»?i thì phải biết cách để tá»± già nh lấy, còn mình để cho nhà nước nà o, bất cứ, mà qui định mình, rà ng buá»™c mình thì mình vui lòng trở thà nh đối tượng chịu rà ng buá»™c má»™t cách nhiá»?u khi vô lý. Cho nên riêng vá»›i cá nhân tôi thì tôi sẽ biết cách để tá»± già nh quyá»?n tá»± do cho mình. Mà tôi nghÄ© rằng chẳng có nhà nước nà o cấm cản tôi được.
�ỗ Hiếu:
Chúng tôi xin cảm Æ¡n linh mục, và kÃnh chúc linh mục được dồi dà o sức khá»?e. Xin kÃnh chà o linh mục Nguyá»…n Văn Lý.
LM Nguyễn Văn Lý:
Xin cảm ơn tất cả quý vị và bạn hữu, bà con.