T - Thuở trước tinh anh, mà thể phách bây giờ

“Thuở trước tinh anh, mà thể phách bây giờ”
Hãy tự hủy, đêm nay vào dĩ vãng
Xuất thần, cho tận nhập với hư vô.”
(dẫn từ thơ Vũ Hoàng Chương)

Mc 10: 17-30
Nhà thơ khuyên ta tự huỷ để đi vào dĩ vãng. Khuyên xuất thần, để tận nhập với hư vô. Tin Mừng Chúa lại khuyên cách khác. Ngài khuyên người giàu hãy bán của cải, mà theo Ngài. Hai lời khuyên. Hai đường hướng, rất khác. Khác đường lối. Khác cung cách. Khác, như Chúa nói ở trình thuật, hôm nay.

Trình thuật hôm nay thánh Máccô ghi về một thử thách. Thử đồ đệ. Thách, về thị kiến. Và thánh sử lại cũng ghi về đường lối Ngài từng khuyên. Câu đầu, đã thấy nói: “Ngài ra đi lên đường!”. Ra đi lên đường, Ngài tỏ bày một đường lối. Đường lối, dẫn về Giêrusalem. Có thống khổ. Có nỗi chết. Và, sống lại. Đường lối, là cung cách mà kẻ theo chân Ngài đều mong ước. Theo chân Ngài, người người sẽ biết Đường mà đến với sự sống.

Ra đi lên đường, Chúa gặp người giàu có mà thánh Mátthêu ghi là còn trẻ. Điều anh biết, chỉ là cách thức “hưởng sự sống đời đời.” Lành thánh. Miên trường. Lành thánh, theo anh, không chỉ gồm mỗi việc gìn giữ giới răn Chúa dạy. Lành và thánh, là làm nhiều điều tốt đẹp hơn thế nữa.
Với anh, giữ điều Chúa dạy, là thành tựu anh đạt được. Duy có điều, những gì anh đạt, chỉ dành cho riêng anh. Chẳng liên can gì người khác. Thành tựu anh đạt, là hương hoa dành cho cuộc đời riêng tư. Thái độ này, không khác lập trường của những ai cho rằng: chỉ cần giữ 10 điều răn Đức Chúa Trời và 6 điều Hội thánh, là cũng đủ. Đủ, lên thiên đàng. Đủ, để làm thánh. Chẳng cần gì hơn.

Thánh Máccô ghi thêm: “Chúa nhìn anh thanh niên, Ngài đem lòng yêu mến.” Yêu mến đây, không mang ý nghĩa tình cảm. Mà, là tình tự thương yêu, của những người mong sao mọi sự được tốt đẹp. Yêu mến đây, là lòng xót thương Tin Mừng đòi ta phải có, với mỗi người. Và, mọi người.

Xót thương đây, là điều Chúa thường nói: “Hãy yêu thương nhau, như Thầy yêu mến anh em” (Ga 15: 12). Lòng mến Chúa nói, đã dẫn đưa Ngài đến với thử thách. Và, thử thách Chúa gửi đến với mọi người, có thanh niên giàu sụ, làm đại diện,.
“Anh còn thiếu một điều, là hãy bán đi những gì anh có mà cho người nghèo. Anh sẽ được kho tàng châu báu trên trời. Rồi theo Tôi.” (Mc 10: 21) Xem thế, việc giữ trọn điều răn của Chúa mà thôi, cũng chưa đủ. Đây còn là mặc khải, Chúa gửi đến. Mặc khải, xác minh thêm rằng: muốn sống trọn lành, không chỉ mỗi tuân giữ giới răn Chúa trao ban, mà thôi. Đây chính là cú sốc đối với người thanh niên giàu. Và, với nhiều người.

Cú sốc hôm nay, là đòi hỏi hãy đi theo Chúa. Theo, để phục vụ người nghèo, có nhu cầu. Theo, để sẻ san những gì mình có. Có ơn lành, Chúa ban. Rất nhiều. Theo Chúa, là san sẻ hết mọi thứ. Cho mọi người. Chứ không say men chiếm lĩnh, rồi lãng quên.

Đồ đệ Chúa nghe thế, thấy cũng lạ. Thử thách Chúa trao ban, đi ngược lại điều mà đồ đệ Chúa lâu nay vẫn từng hiểu. Đó là thử thách, về sự giàu sang đích thực. Là, dấu hiệu của chúc lành. Và, bằng chứng cho việc kiên trì thực hiện mọi điều Chúa trao ban. Là, trung thành với những gì được gửi đến. Như sách Gióp nói: ông Gióp biết trung thành với Thiên Chúa, dám chấp nhận mất tất cả. Để rồi, bù lại, ông sẽ được tất cả. Được nhiều hơn. Sau khi ngang qua thử thách, Thiên Chúa gửi.

Đồ đệ Chúa rất sửng sốt, khi Ngài bảo:“Người giàu có, khó vào Nước Trời biết chừng nào!” Đồ đệ Chúa, nay không hiểu Thầy nói gì, nên gạn hỏi: “Vậy, ai là người sẽ được cứu?” (Mc 10: 26).
Theo định nghĩa, thì người giàu là người có của. Có cuộc sống thoải mái. Không lo chuyện tiền bạc. Bởi, anh ta có mức sống sung túc hơn nhiều người. Ngày nay, người ta phân chia thế giới thành hai loại người. Một, là những người “Có”, ở xã hội. Hai, là những người “Không Có nhiều” hoặc “Có rất nhiều”. Ngày nay, người ta còn nhận định: của cải, là phương tiện sử dụng đồ vật.

Rất tương đối.

Trên thực tế, câu trên có nghĩa là: ta đang sống trong một xã hội, ở đó mọi vật mà con người sử dụng được phân phối không đồng đều. Việc này kéo theo hậu quả, là: nhiều người không làm sao có được các phẩm vật thiết yếu, mình đang cần. Nói cách khác, thế giới nay có nhiều người sở hữu quá nhiều phần của nguồn tài nguyên thiên nhiên, và nguồn này ngày càng vơi cạn. Từ đó, dẫn đến cạnh tranh. Những cạnh tranh, rất ráo riết đưa đến cảnh chém giết giành giựt. Không thương tiếc. Chẳng nương tay. Sau đó, người sống sót sẽ là người giàu mạnh nhất.

Các nước phát triển hiện đang ở trường hợp này. Họ giàu có quá mức. Giàu đến độ, bên cạnh họ là những người nghèo. Rất đói. Sự thể là: ác thần/sự dữ đều vẫn do giàu sang quá mức, hoặc đói nghèo thảm thiết, từ đó mà ra. Trong cuốn sách nhan đề “Nền sư phạm của người bị áp bức”, tác giả người Brazil là Paolo Freire có nói về cảnh người giàu/nghèo, cả hai đang rơi vào bẫy cạm của hệ thống huỷ hoại nhân loại.
Đây không thể là Vương Quốc Nước Trời. Cũng không là xã hội, mà Tin Mừng đề nghị. Không thể là cộng đồng xã hội mà Kitô hữu ta đang cổ võ. Ta không thể quan niệm giàu sang là do Chúa gửi đến. Cũng không thể bảo: nghèo đói là do Chúa trừng phạt, được.
Điều quan trọng, Tin Mừng hôm nay không tập trung vào chuyện giàu sang vật chất, rất bạc tiền. Người thanh niên kể ở trình thuật, được khuyên dạy: hãy rời bỏ những gì mình quyến luyến/dính phần. Giàu có và quyến luyến, nhiều khi không chỉ mỗi tiền bạc, vật chất. Cũng có thể, là người nào đó. Rất thiết thân. Tức, những thứ ta dễ sở hữu, như: công ăn việc làm, chức vụ, sức khoẻ, tăm tiếng, vv.

Không thể coi mình là đồ đệ Chúa, cho đúng nghĩa, nếu ta chỉ biết tuân giữ giới răn Chúa dạy, Hoặc, vẫn gắn liền không bỏ được của cải/vật chất hoặc ai đó, để theo Chúa. Bởi, theo chân Chúa là quyết tâm dấn bước, cách trọn vẹn. Quyết tâm, không điều kiện. Quyết tâm, không đòi hỏi lại được có.

Chúa đề nghị những ai đi theo Ngài, hãy từ bỏ mọi sự, thì Ngài hứa sẽ cho lại, được nhiều hơn. Đến gấp trăm. Nhiều, không phải là của cải/vật chất. Mà là, sự sống vĩnh cửu. Điều này còn có nghiã: khi bỏ mọi sự theo Ngài, ta sẽ gặp nhiều điều tốt đẹp hơn của cải/vật chất, rất nhiều. Nhiều phần thưởng chính đáng. Vẫn rất cần. Như, ý nghĩa của đoạn cuối Tin Mừng.
Với thị kiến mới nơi cộng đồng dân Chúa, giàu sang vật chất không còn mang ý nghĩa gì giá trị. Bởi, một khi đã theo Chúa, ta sẽ tìm được sự bình an nơi cộng đoàn, tha thiết. Giúp giùm. Bỏ lại đằng sau, những gì vương vấn, ta sẽ được lại nhiều thứ, rất sung mãn. Những thứ ấy, là như: mái ấm/cơ ngơi có tâm tình đầm ấm. Hiếu khách. Có người anh, người chị đông đảo gấp trăm, ta cần có cho đời mình. Và tất cả, không để đạt “thiên đường” chốn lai thời. Thiên đường ấy, đã sẵn có, ở đây. Bây giờ.

Bài đọc 1, nay nói đến:“Vương trượng, ngai vàng… sánh được với Đức Khôn Ngoan, vàng vòng trên thế giới chỉ là cát bụi; và bạc tiền, so với Đức Khôn ngoan, kể như bùn đất. Tôi ham chuộng Đức Khôn ngoan, hơn sức khẻ và sắc đẹp..” bởi vì: “cùng với Đức Khôn ngoan, mọi tốt lành đều đến với tôi… Và, của cải quá nhiều, đếm không xuể.” (Kn 7: 10-11) Bởi thế nên, còn gì giá trị hơn những gì nay đã đến. Đến với tôi, là: tình yêu thương. An bình. Tự do. Hạnh phúc.

Bài đọc 2, lời thư thánh Phaolô gửi cộng đoàn Do Thái là minh hoạ tuyệt vời cho những gì nói ở Tin Mừng:“Lời Chúa là lời sống động, hữu hiệu và sắc bén hơn gươm hai lưỡi: xuyên thấu chỗ phân cách tâm với linh, cốt với tuỷ.” (Dt 4: 12-13). Và, Tin Mừng hôm nay, xuyên thấu cách suy tư ta vẫn có, từ thời trước. Tin Mừng, đem ta về với suy tư cụ thể. Về, của cải đích thực. Về, chúc lành của Chúa. Cần kiếm tìm.

Chuyện còn lại, là: nghiêm chỉnh mà suy tư về đề nghị Tin Mừng. Có thế, ta mới dựng xây cộng đoàn biết sẻ san. Xây dựng, những gì thiết yếu cho cuộc sống. Sống có Chúa. Sống, không đặt nặng vật chất. Bạc tiền. Nhà đất. Bởi, Chúa đâu cần những thứ ấy. Không có chúng, Ngài vẫn không nghèo. Bằng chứng là, không ai giàu hơn Ngài. Giàu ở đây, là tất cả những gì tự tại. Nơi Ngài. Là tâm tánh. Bản vị. Là, thị kiến sống. Là, tự do. Trọn vẹn con người Ngài. Là, khả năng yêu thương vô điều kiện.

Làm đồ đệ Chúa, không có nghĩa ta phải từ bỏ những gì có giá trị. Trái lại, là tìm ra bí kíp của giàu sang, phú quý. Rất đích thực. Người thanh niên trong trình thuật, không khám phá ra là mình đã để luột mất, rất nhiều thứ. Nên, anh “sa sầm nét mặt, và buồn rầu, bỏ đi.”
Trong nguyện cầu thông hiểu điều Chúa nói, ta hân hoan hát lên lời ca đầy phấn chấn, hát rằng:

“Cuộc đời chẳng có bao lâu, sao ta cứ mãi u sầu.
Hãy mỉm cười với tất cả mọi người, tự nhiên ta sẽ thấy đời thêm tươi.”

(Lê Hựu hà – Hãy Vui Lên Bạn Ơi)

Hãy mỉm cười, với tất cả. Dù mình không giàu. Vẫn cứ vui. Vui, vì phần thưởng Chúa hứa cho những ai theo chân Chúa. Mà phục vụ. Phần thưởng ấy, rày đã thấy. Hôm nay. Đời này.

Lm Phan Đỗ Thục Linh
Mai Tá diễn dịch.