Y - Ý Nghĩa Ca Dao Tục Việt Nam Về Con Trâu

Văn Hoá Gia Đình Việt nam # 6:

Ý NGHIÃ CA DAO TỤC NGỮ VN VỀ CON TRÂU

1/ Trâu bò ở với nhau, quen chuồng quen chỏi.

Người ở với nhau lâu, inh ỏi đủ điều.

Trâu bò ở với nhau thì quen chuồng, nhớ đàn, còn người ta ở với nhau thỉ chẳng có êm thắm như trâu bò đâu! Họ ganh tị đủ điều, nói xấu nói hành đủ thứ, thật khó lòng ở chung với nhau lâu được !!

2/ Trâu bò húc nhau, ruồi muỗi chết.

Câu này ngụ ý chỉ những người có quyền thế tranh giành lợi lộc, quyền thế với nhau, khiến kẻ khác bị hại lây, như chiến tranh các nước Trung Đông hiện nay; làm cho dân chúng hai bên đều khổ sở.

3/ Trâu chậm uống nước đục.

Trâu lội xuống sông uống nước cả đàn, nên con nào tới sau là uống nước đục. Có ý nói là kẻ nào ở đời này nhanh chân lẹ tay thì được nhiều lợi lộc, còn ai chậm trễ là chịu thiệt thòi.!

4/ Trâu kia kén cỏ bờ ao,

Anh kia không vợ đòi nào có con.

Theo luật sinh tồn thì loài người phải lấy vợ lấy chồng. Đàn ông không vợ cũng như đàn bà không chồng, cuộc sống lẻ loi, cô đơn buồn bã, dù giầu có cũng không được sung sướng hạnh phúc.

5/ Trâu lấm vẩy quàng.

Trâu hay ngâm mình xuống nước, nên dính bùn ngứa ngáy. Câu này ám chỉ những người có chuyện bực mình, nên vô cớ gây gổ với người chung quanh cho bõ cơn tức, theo lối giận cá chém thớt.

6- Trâu ta ăn cỏ đồng ta,

Tuy rằng cỏ cụt nhưng mà cỏ thơm.

Cỏ đồng mình dù có ngắn chăng nữa vẫn được gặm tự do. Nghĩa bóng câu này khuyên rằng của mình dù không tốt, không ngon cũng quý, đừng dại dột mà mơ tưởng của người mà bị khinh chê.

7- Câu tìm cọc, cọc chẳng tìm trâu.

Câu này ngụ ý mình cần người ta, thì mình đến tận nhà tìm nhờ cậy, chứ người ta dại gì mà đi tìm mình. Cũng như con trai mà muốn có vợ thì phải cậy mai mối mang trầu cau, rượu tới tận nhà con gái.

8- Trâu toi thì bò ngã.

Trâu mà bị bệnh chết thì bò cũng qụy luôn, vì bò phải thay trâu làm việc. Câu này khuyên ta hễ nhà nào có người bệnh, thì công việc người đó kẻ khác phải làm thay., chứ đừng ì ra đấy mà bỏ việc.

9/ Trâu trắng đi đâu mất mùa đến đấy.

Người mình ít nuôi trâu trắng, vì nó xui xẻo, mà cũng hiếm thấy có loại trâu này. Nơi nào có trâu trắng ra đời là nơi đó bị mất mùa, điều này là do mê tin dị đoan. Vì nhà nông sống được là nhờ ở con trâu.

10/ Trâu chết mặc trâu, bò chết mặc bò.

Trâu bò rất đắt tiền, mà nó chết chẳng quan tâm là người chểnh mảng. Nghĩa bóng câu này chỉ những kẻ ích kỷ, chỉ biết đến mình, còn người khác đói khổ thế nào chẳng để ý tới hỏi han, săn sóc.

11/ Trâu bò được ngày phá đỗ,

Con cháu được ngày giỗ ông.

Cây đậu hay đỗ là món ăn khoái khẩu của trâu bò vào mùa thu hoạch. Ngày giỗ ông bà con cháu cũng mừng như vậy, được ăn mặc đẹp trước là lễ ông bà, sau lại được ăn uống no nê thỏa thích.

12/ Trâu cày, ngựa cưỡi.

Người ta nuôi trâu bò là để kéo cày, ngựa để cưỡi đi đó đây. Câu này khuyên bạn nếu có của thì cứ dùng, đứng tiếc. Vì của làm ra đâu phải để ngắm, cũng như nuôi trâu, ngựa đâu phải làm cảnh cho vui.

13/Trâu buộc ghét trâu ăn.

Câu này ám chỉ đến người hay ganh tỵ. Hễ thấy ai làm ăn nổi hơn mình hay tài giỏi hơn mình, thì không mừng cho họ, lại ganh tị, còn muốn họ lụi bại hơn mình, người như vậy là người xấu, đáng ghét.

Phó tế: Nguyễn văn Định