L - LINH MỤC PHÊRÔ NGUYỄN HOÀNG DIỆP ĐÃ RA ĐI GIỮA LỜI THƠ NHẠC THIÊN THẦN
LINH MỤC PHÊRÔ NGUYỄN HOÀNG DIỆP
ĐÃ RA ĐI GIỮA LỜI THƠ NHẠC THIÊN THẦN
Kính dâng hương hồn Cha Phêrô kính mến.
Chuông nhà thờ giáo xứ Đức Mẹ Hàng Cứu Giúp Huế, nhỏ những giọt buồn báo tin Người Đã Ra Đi vào lúc 5 giờ 45 ngày 23 tháng 12 năm 2008. Đó là Linh mục Phêrô Nguyễn Hoàng Diệp, Linh mục Dòng Chúa Cứư Thế, 54 năm Linh mục, 59 năm khấn dòng, 84 năm sống trên dương gian. Quê của Ngài ở vùng biển Vinh hoà, Vinh Hiền, Thùa Thiên.
Tin ngài từ trần loan đi rất nhanh giữa chúng tôi, các cộng đoàn dòng tu, các giáo xứ, các nhóm, làm cho mọi người đều ngậm ngùi thương tiếc! Ngài là một vị được nhiều ân ban trong thiên chức Linh mục... qua sống dâng hiến và thánh chức, ngài đã sống một cuộc đời gương mẫu thánh thiện, khiêm nhường, hiền hoà, vui tươi, trong sáng; rất nhiều người biết ngài không chỉ qua một đời hiến dâng yêu mến, tận tuỵ với anh em, với đoàn chiên, nhưng còn biết ngài qua dòng thi nhạc phong phú, đạo đức, dào dạt và sâu lắng trong nền thánh nhạc Việt nam.
Sáng ngày 24/12/2008, lúc 8giờ 30, sân và phòng khánh tiết của nhà dòng chật nứt người đên tham dự nghi thức tẩm liệm, vẻ mặt ai cũng đượm buồn... nhưng có một điều là cái tang của Ngài tôi cảm nhận được niềm hy vọng tràn trề và bình an trẻ thơ. Chưa đến giờ cử hành nghi thức, chúng tôi nghe được lời cầu nguyện tha thiết từ quí Cha, Thầy DCCT, qua ca đoàn, sau mỗi lời nguyện, thì điệp khúc của bài "Tôi kết hiệp" được cất lên, bài nầy là sáng tác đầu tay của Ngài trong năm ngài vào Nhà tập:
"Tôi kết hiệp cùng Chúa Trời tôi và tế lễ toàn thân làm một với Người.
Tôi kết hiệp cùng Chúa Trời tôi,
tôi hiến trọn cho Chúa lòng tôi hầu mến yêu muôn đời..."
Và tư tưởng tâm tình đạo đức đó đã theo Ngài suốt đời, ngài kết hiệp với Chúa ngày càng sâu xa hơn trong tình yêu mời gọi của Chúa.
Giờ đây, Ngài nằm đó bình yên, mĩm cười... như không còn phải đợi chờ hoài mong nữa, giờ đây niềm khát vọng đã no đầy, lời ngài trong ca khúc "Hỡi đồi núi" ngân vang:
"Hỡi trần thế nghe chăng lòng khát vọng,
Của muôn tim mong mõi phước đầy tràn ?
Chỉ có tình Cha với quyền năng tuyệt đối,
Cho ta trời hy vọng, muôn đời mãi hỷ hoan.
Ôi ta bao mong chờ mong chờ quê trời đến,
Bao giờ xem Người mến cho ta được như mơ " (Hỡi núi đồi)
Chuẩn bị cho giờ Nhập quan, ca đoàn chẳng hát thánh ca Từ vực Sâu như thương tình như các đám tang khác, ca khúc được cất lên khi tẩm liệm: Ôi! đó là một bài thánh ca của chính ngài là tác giả đã dệt thành ca khúc, diễn tả được tâm tình yêu mến, thánh thiện, đơn sơ, khao khát chờ mong thiên đàng, lòng đầy tin tưởng của Ngài đối với Mẹ Maria:
"Con sẽ thấy Mẹ Mẹ ơi
Con sẽ thấy Mẹ trên trời,
Mẹ là Mùa Xuân mến của muôn Thần Thánh cao quang,
Con sẽ thấy Mẹ trên trời
Muôn kiếp sẽ không hề thôi, dâng cành đời như hoa khôi hỷ hoan,
A! Bởi mong chờ Thiên đàng"
... Đây là trời xuân quê lành của Cha. Đây thời hoàng kim muôn đời thiết tha...
Cùng Mẹ con ngắm Chúa Con sống lại, cùng Mẹ con sẽ hỷ hoan mến Người giữa gia đình Phục sinh. (Con sẽ thấy Mẹ)
Và "Ôi Nước Trời ta trông ngươi. Được xem Chúa muôn muôn đời.
Như nai khát nước mau chân đi tìm mạch nước.
Hồn con thao thức khô héo bởi chờ mong...
Này con đi đến, con sẽ đến bên trời cao...
Dầu không thấy gì, ta cứ an tâm vững lòng,
Người luôn trung tín sẽ lấp đầy chờ mong...
Nhà Cha siêu thánh, Ôi Nước rạng chiếu tình yêu ! (Ôi Nước Trời)
Tâm tình chứa chan nỗi khao khát ngóng đợi, mặc dầu cô dơn, có bóng tối âm u che khuất lối đi hay gai gốc cản đường... điều đó, chắc chắn không thể không xãy đến cho người được Chúa tuyển chọn, Chúa yêu, người được Chúa thanh luyện để ngày càng trở nên tinh tuyền. Hồng ân được tuyển chọn, ngài diễn tả một cách tự nhiên trong niềm kính sợ, biết ơn "tiếng reo ấy trong hồn, làm con sợ và hân hoan" sự tuyển chọn ấy làm"... xớn rớn cả bầu trời nhìn xem người của thế giới". Nhưng với cõi lòng đơn sơ ngụp lặn trong nguồn Ơn thiêng nhuần gội, Lm Hoàng Diệp đã nhờ đến tay Mẹ hiền, phó thác cậy trông để "càng thêm bồi hồi tiếng hát, trước bấy nhiêu ơn Trời, Cao vời vợi mà lòng nặng tình chơi vơi!" Trái tim của ngài như thế! đầy ắp nghĩa - tình, diệu vợi mênh mông...
Hôm nay, Ngài Ra Đi - khi chúng tôi đang rộn rả chuẩn bị lễ Giáng sinh, với rất nhiều ca khúc và "Tiếng hát thiên thần" của ngài, các thánh ca trong thánh lễ Mùa giáng sinh, những thánh vũ trong đêm canh thức, những bài diễn nguyện sâu sắc, sâu lắng mà bay bổng!
Vâng, làm sao thiếu được bài Truyền tin..."thật diệu huyền càn khôn như bỡ ngỡ, khi đèn sao thắp sáng cả bầu trời...!" Làm sao thiếu được bài "Tiếng hát thiên thần" để cho các thiên thần lung linh rung cánh bay, cung kính hân hoan bay về Bêlem thờ lạy Con Thiên Chúa! Làm sao thiếu được "Tình ca của Mẹ" diễn tả lòng Mẹ thổn thức bồi hồi khi bồng ẳm, ngắm nhìn Con Chúa sinh ra trong giá lạnh mùa đông mà "không giường không chiếu không nôi..." Và làm sao thiếu được bài "Hội nhạc thiên quốc" sốt sắng, sâu lắng, dịu êm, thánh thót của "Thiên cung thần phẩm vui mừng đắm say" khi sung sướng cung chiêm lặng nghe "tiếng Mẹ ru hát bên nôi thánh Hài Nhi... và Mẹ nghiêng mình xuống “ trên Con Thiên Chúa Mẹ hôn".
Dòng thánh ca Giáng sinh của ngài cũng có nhiều bài lấy từ nhạc la-tinh, pháp... nhưng ca từ sâu xa, phong phú, nhẹ nhàng lôi cuốn, như bài "Tiếng ca Trinh nữ" (nhạc Pháp) và bài "Hãy đến thờ"- (nhạc Adeste), luôn luôn nồng nàn, muốn được hiến dâng trọn vẹn với trọn con tim yêu mến:
"Nhìn vào hang đá lạnh thêm âm u, Tiếng ai đang ru trẻ Giêsu...
Nào con ngũ đi thôi, đã có Mẹ đây rồi...
(đây) ...Hồn con toả muôn hương, Ủi an Mẹ trăm đường.
Và tiếng Người dịu êm hơn cả ngàn sao nhẹ rung lướt bay, bay trên trời
... Và cõi sao lặng nghe Trinh nữ hát ca
giữa đêm hát ngân, ngân trong ngần..." (Tiếng ca Trinh nữ)
Và uy nghiêm, vương giả, sốt sắng:
"Hôm nay toàn dân Chúa Trời. Vui vì Con Chúa ra đời...
...Cho con quỳ hôn kính Người. Vui mừng không nói nên lời.
Xin dâng tâm hồn yêu thương với cả cuộc đòi...
... Muôn dân hãy mau đến tôn thờ.
Muôn dân hãy mau đến tôn thờ
Ôi Đấng muôn dân đợi chờ nay đã giáng sinh ra Làm người." (Hãy đến thờ)
Tôi thiết nghĩ Bài thánh ca Giáng sinh của Cố Linh Mục Phêrô Nhạc sĩ Hoàng Diệp lên tới đỉnh cao là thi khúc tán tụng, bài thánh ca khởi đầu của Phúc âm Thánh Gioan "Từ nguyên thuỷ đã có Ngôi Lời", từ đầu đến cuốí, từng lời một, theo sát bản dịch của Cố Linh Mục Nguyễn Thế Thuấn (Linh mục cùng Dòng), thành thật mà nói thì tôi cũng không thể nào diễn tả được tâm tình mà Lm Hoàng Diệp đã cảm nhận tận sâu thẳm khi viết dòng nhạc cho thi khúc mang tính thần học sâu xa, cao trọng của mầu nhiệm Nhập Thể nầy, cung điệu của bài ca trầm bổng sao mà tự nhiên đến thế! đột xuất, trào tràn, dâng đầy đến thế! cao xa vút bay trên trời nhưng cũng quá ư gần gũi ở bên con người, thẩm thấu vào con tim! thế nhưng, sao mà con người bạc bẽo đến thế!... Nơi thấp hèn, vinh quang được ẩn dấu trong Người Con Thiên Chúa gíáng trần... một dòng nhạc đơn sơ tự nhiên mà lại chuyển tải cả một mầu nhiệm nội dung cao cả, trọng vọng như thế thì thật là tài năng hiếm có, Linh mục bộc lộ hồn nội tâm đã đặt trọn vẹn vào thăm thẳm trong cung lòng Thiên Chúa!
"Chúa đến rồi" là một ca khúc dào dạt mừng vui, một tình thương vô lượng vô bờ Chúa ban tặng huy hoàng và nguy nga, trời đất cùng mở hội, chăng hoa kết đèn:
"Ta mừng vui vì Chúa đến không bao lâu Ngài lại kề bên.
Ôi trần gian thôi khóc than vì suối ơn nay đã ngập tràn.
Trời như đang kết hoa, ta cùng chung tiếng ca, hầu tôn vinh Chúa ta!
Ôi tình thương nguy nga, Vì Chúa đã Ra đời để luôn sống cùng ta..." (Chúa đến rồi)
Trong bài viết ngắn nầy, chỉ xin mạo muội điểm xuyết qua một vài thánh ca Mùa Giáng sinh của Cha Phêrô Hoàng Diệp đã sáng tác, mà ta đã đón nhận được một ngọn lửa mến yêu nồng nàn, nét tinh tuyền đơn sơ đến ngỡ ngàng của tâm tình Lm nhạc sĩ, như hương thơm thánh thiện toả ra trong vần thơ, cung nhạc, trong nét siêu thóat lâng lâng; và cung cách khiêm tốn của linh mục khi Ngài điều khiển ca đoàn trình tấu trong các dịp lễ Noel mà Ngài chủ trương là để dùng lời ca tiếng hát để tôn vinh ngợi khen Thiên Chúa, và để diễn tả lòng yêu mến Mẹ...
Với Ngài, thi thoảng tôi được gặp, tôi thầm nghĩ: hiện tại và tương lai nơi ngài chỉ là một khoảng cách rất nhỏ, hoặc là không ranh giới, vì địa đàng trong tâm tưởng của Ngài là thần thánh và con người liên kêt với nhau trong tình yêu hài hoà của buổi ban đầu vũ trụ còn tinh nguyên "Trời và đát lên xuông dễ như chơi"; nơí linh mục thánh thiện nầy, thiên đàng như kề cận, thân thiết... tiếng nhạc của thiên đàng là điệu nhạc ngài vẫn nghe, thiên nhiên trăng sao, suối đồi, chim chóc hoa lá vườn diệu quang thửơ ban đầu ngài chiêm ngưỡng, luôn xuất hiện trong lời thơ ca của Ngài, nguồn Ơn thánh vẫn luôn dạt dào chảy tràn trong Ngài và với những ai Ngài tiếp xúc trong yêu thương, cảm thông. Mùa Xuân trong thơ nhạc của Ngài vẫn luôn là Mùa xuân Mới, Mùa Xuân bất tận...
Quả thật, những lời vàng đề tựa cho TUYỂN TẬP THÁNH CA của LM Hoàng Diệp, Đức TGM, Huế, Têphanô Nguyễn Như Thể đã viết những lời rất trân trọng :
"Kế thừa và nối tiếp các bậc tiền nhân, Linh mục nhạc sĩ Hoàng Diệp, con người của xứ Huế thơ mộng, đã dùng năng khiếu thiên phú bén nhạy về cung bậc, nhịp điệu dân gian lẫn cung đình cảm tác nên nhiều bài thánh ca giàu tính dân tộc, thấm đẩm chất thơ và lòng mến Chúa, hoà nhịp với tần số nhặt khoan của tâm hồn người Việt. Khi cuộc đời xế bóng, Ngài tuyển tập một số ca khúc trong sự nghiệp sáng tác của Ngài, dâng lên Thiên Chúa. Mẹ Việt Nam và Giáo hội VN như một của lễ tinh tuyền, làm bằng âm thanh trầm bổng dìu dặt, rất đổi trọng vọng cao sang và cũng rất đổi bình dân dung dị, để diển tả con tim tha thiết nồng ấm của Ngài cũng như để đưa tâm hồn người cầu nguyện vào thế giới lung linh của tình yêu và ân sủng". (Huế ngày 28 tháng 8 năm 2005).
Và sáng nay, (ngày 27.12.2008) trong Thánh lễ an táng, Linh mục Phạm Trung Thành, Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam đã chia sẻ cho cộng đoàn dâng lễ tâm tình của Linh mục Hoàng Diệp khi sáng tác thi nhạc, Cha giám tỉnh so sánh Linh mục Hoàng Diệp với Thánh Phêrô tông đồ ngày trước: Chúa Giêsu đã kêu gọi một Phêrô khác là Cha Hoàng Diệp, trên bờ biển Vinh Hoà, quê hương của ngài: Cha Phêrô đã bị cuốn hút bởi tình yêu Giêsu, một tình yêu thẳm sâu, và ngài ngày càng KẾT HIỆP sâu hơn nữa với mối tình nầy. Linh mục Hoàng Diệp đã xử dụng thi ca để rao truyền Lời Chúa, như chính Cố Linh mục Phêrô đã bộc bạch:
"Thánh ca là bài ca cầu nguyện, viết ra để cầu nguyện, để ngợi khen, tạ ơn Thiên Chúa và Mẹ Lành. Tôi sợ không biết lời ca mình làm ra có đẹp ý Chúa không? có đẹp ý Mẹ Lành không? Vì vậy, mỗi khi sáng tác xong một ca khúc, tôi xin Mẹ Lành hát trước với tâm tình của Mẹ, và tôi lắng nghe Mẹ dạy bảo tôi..."
Như thế đó, Cố nhạc sĩ đã luôn diễn tả được lòng sốt mến từ trái tim Mẹ Lành, và qua đó, thánh ca của Linh mục Hoàng Diệp cũng đốt nóng trái tim nguội lạnh của chúng ta, vì lời kinh thơ của Cha là lời phát xuất từ con tim yêu mến và dâng hiến...
Cha Phêrô Nguyễn Hoàng Diệp đã từ giả cõi đời trong chính những ngày cao điểm của Lễ Mừng kỷ niệm Con Thiên Chúa giáng trần. Tưởng chừng như Linh mục đang hát với chúng ta, đang sốt sắng lâng lâng với chúng ta bên Chúa Hài Nhi. Đèn hoa kết đầy trong các giáo đường, quả cầu sáng và kim tuyến lấp lánh bên trên hang đá, ánh sáng rực rở chiếu toả trên Ba Mẹ Hài Nhi trầm lặng cung chiêm, và đoàn Thiên thần tay cầm ngôi sao lung linh chăng đầy không gian, cả trên những cây cao nhất của thế giới, và trong gió ta có thể lặng nghe tiếng hát ru và tiếng chuông ngân...
Kính thưa Cha, Cha Ra Đi như thế, chúng con thương tiếc vô cùng, chúng con đã mất đi nguồn thơm từ lời kinh thơ nhạc của Cha... Chúng con đã nghèo đi vì không còn Cha trên đời nầy nữa ! Nhưng chúng con cũng tràn trề hy vọng, vì tưởng chừng như các thiên thần đang cầm đèn hoa ra đón Cha vào Thiên đàng để Cha chiêm ngưỡng Thánh Nhan và Hào quang bất tận của Mùa Xuân vĩnh cữu, nơi rạng ngời Nguồn ơn Thánh, sung mãn Tình Yêu Ba Ngôi, nơi không còn hoài mong khao khát, nhưng trọn vẹn, Tình Mến no thoả của Trời Xuân quê lành Bình an. Vạn Bình an! Xin Cha cầu nguyện cho chúng con bên toà Chúa.
Ngày An táng Cha Phêrô Nguyễn Hoàng Diệp, 27 tháng 12 năm 2008
Mai Bảo Linh
