Sài Gòn ngày ấy

( Cái này tôi lượm lặt được nên post lên và tôi rất mong bạn nào biết v�? tác giả Hoàng Lan Chi có thể giới thiệu thêm v�? sách của bà ấy )

Saigon ngày ấy
Năm 54 – 60
Ngày ấy tôi còn bé lắm. Lênh đênh trên chuyến tầu cuối vào Nam theo cha mẹ chứ chẳng biết gì. Chuyến đi êm đ�?m không gì đáng nói .

Tôi thấy ngu�?i Pháp cũng đàng hoàng. Thì đâu chả thế. Cũng có ngu�?i này ngu�?i kia. Ngu�?i hèn nhát, kẻ can đảm.Ngu�?i qúa khích, kẻ trung dung.

Ngu�?i Pháp trên tầu tử tế. H�? cho ăn uống đầy đủ . À mà tôi không hiểu tại sao h�? phải tốn đủ thứ để đưa ngu�?i di cư vào Nam ? Nếu h�? cứ mặc kệ thì số dân Bắc có đến đuợc mi�?n Nam dễ dàng không ?

�?ầu tiên chúng tôi cặp bến Vũng Tầu. Rồi xe đưa vào Saigon . Chúng tôi ở tạm tại Nhà Hát sau này được sửa thành Toà Quốc Hội . Mấy hôm sau thì phân tứ tán. Chính phủ trợ cấp cho mỗi đầu ngu�?i là bao nhiêu đó, tôi không nhớ vì quá bé..

Rồi nơi tôi ở đầu tiên là Cây Quéo . �?u�?ng Ngô Tùng Châu.

Gia đình tôi là ngư�?i Bắc đầu tiên đến đây. Sau này đ�?c truyện và biết con trai bắc hay bị con trai nam uýnh và x�? xiê[s] “ Bắc kỳ ăn cá rô cây “ .. Nhưng gia đình tôi hên. Nơi xóm nh�?, ngư�?i nam thật thà đôn hậu . H�? cư xử tử tế với chúng tôi . �?ôi khi tôi lẩn thẩn nghĩ, hay vì gia đình tôi là nhà giáo ? Tinh thần tôn sư tr�?ng đạo đã ăn sâu trong giòng máu dân Việt ? H�? rất tôn tr�?ng và lễ phép đối với cha mẹ tôi . Một đi�?u thưa ông giáo, hai đi�?u thưa bà giáo ..

Con đu�?ng đến trư�?ng tiểu h�?c thật dễ thương . Ngày ấy chúng tôi đi bộ nhi�?u, chẳng vù vù xe máy như bây gi�?. �?i bộ đến trư�?ng thật vui. Cứ tung tăng chân sáo , vừa đi vừa hái hoa bắt buớm.

Ôi sao ngày đó Saigon nhi�?u hoa bướm thế. Hai bên đu�?ng những hàng rào hoa dâm bụt đo đ�? xinh xinh. Nhìn vào trong, nhà nào cũng có vư�?n, cây cối xum xuê.. Buớm bay la đà .Những con buớm đủ mầu sắc nhưng buớm vàng nhi�?u nhất. Nếu nhìn riêng thì buớm vàng không đẹp nhưng khi bay lượn giữa rừng lá xanh thì đàn buớm vàng thật duyên dáng. Chúng như một nét điểm xuyết cho bức h�?a hoa lá ..Tôi thích nhìn buớm bay .Tôi thích ngắm hoa nở.

Tru�?ng h�?c to vừa phải . Lớp h�?c đủ ánh sáng. Mỗi sáng thứ hai chào c�? . �?ứng nghiêm và hát quốc ca. Này công dân ơi, đứng lên đáp l�?i sông núi.. Ừ thì thanh niên luôn được dạy dỗ là đáp l�?i sông núi..

Chúng tôi được h�?c những bài công dân giáo dục đầu tiên và …đã ăn sâu mãi vào ti�?m thức. �?ủ biết các cụ nói uốn cây khi chúng còn non là đúng . Tuổi ngây thơ coi những l�?i Thầy cô là khuôn vàng thuớc ng�?c.

Không phá của công
Không xả rác ngoài đu�?ng
Phải nhu�?ng ghế cho ngư�?i lớn tuổi, phụ nữ có thai trên xe buýt
Phải dắt em bé hay cụ già qua đu�?ng
Phải ngả nón chào khi xe tang đi qua ..
Không gian lận. Nói dối là xấu xa..

Chúng tôi đã được dậy như thế đó và chúng tôi đã làm theo như thế đó . Ôi Saigon của tôi ơi , bây gi�? tôi đi giũa phố phu�?ng mà lạc lõng vô cùng khi chỉ mình tôi ngả nón chào ngu�?i chết hay chạy nép vào l�? nhu�?ng cho xe cấp cứu đi qua !

Rồi những bài h�?c thuộc lòng. Rất giản dị dễ nhớ .

Công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chẩy ra

Những buổi sáng vừng hồng le lói chiếu.Trên non sông làng mạc ruộng đồng quê.Chúng tôi ngồi im lặng lắng tai nghe.Tiếng thầy giảng súôt trong gi�? quốc sử

Sung suớng quá, gi�? cuối cùng đã điểm. �?àn chim non hớn hở dắt tay v�?. Chín mươi ngày vui suớng ở đồng quê ..

Cuộc sống sao êm đ�?m và thanh bình quá. Không có những cuớp bóc lớn lao . Ăn cắp vặt cũng không ghê gớm.Tôi còn nhớ phơi quần áo trước nhà rất an toàn chẳng phải trông chừng ..

Tôi còn nhớ ruộng mi�?n nam nhi�?u nơi không chia b�? rõ rệt. Tôi còn nhớ cây trái Lái Thiêu không vạch lối ngăn rào. Tình hàng xóm là tất cả. Khi chia rào , ngăn lối là xúc phạm. Tự ngu�?i dân quê biết đâu là đất là vùơn của mình. Vào vu�?n Lái Thiêu cứ tha hồ ăn .Chỉ khi mua v�? mới phải trả ti�?n. Ôi sao ngày ấy ngu�?i ta hiếu khách và cuộc sống thanh bình đẹp đẽ quá ?? Có phải là một phần nh�? thiên đu�?ng nơi hạ giới chăng ?

Tôi nhớ nhi�?u v�? lễ quốc khánh đầu tiên năm 56 thì phải. �?úng là lễ hội. Pháo hoa tưng bừng và ngu�?i ngu�?i ra đu�?ng trong hớn hở reo vui. Không chửi bới, không chà đạp, không giành đu�?ng xem lễ .. Saigon bấy gi�? còn thênh thang lắm. Saigon bấy gi�? chưa đông đúc bon chen ..

Ngày ấy các bà Bắc hay Trung đi chợ còn mặc áo dài. L�? thói xưa còn ăn trong nếp ấy . Ra đu�?ng là phải lịch sự . Khi lễ lạc thì phải mặc quần đen với áo dài chứ không được quần trắng vì như thế là thiếu lễ ..

Tôi còn nhớ một gia đình trung lưu là đã có thể thuê ngu�?i làm. �?a phần ngư�?i làm là các cô gái mi�?n Trung. �?úng là quê hương em nghèo lắm ai ơi. �?ât khô cằn s�?i đá đã khiến bao cô gái quê vào mi�?n Nam giúp việc . Thưở ấy ngư�?i mi�?n Nam hay dùng từ “ở đợ�? còn ngư�?i Bắc g�?i là ngư�?i làm ...

Các chị giúp việc thu�?ng rất trung thành và lễ phép với chủ nhà. Các cô cậu con chủ nhà cũng được tôn tr�?ng. Bà chủ thu�?ng ở nhà và chị phụ giúp vì nhà nào cũng khá đông con. Ban đầu thì ba, bốn và sau thành sáu ..

Tôi còn nhớ lương giáo sư đệ nhị cấp tức dạy từ lớp đệ thất đến đệ nhất của cha tôi là 5200 đ , vợ được 1200 và mỗi con là 800 (không khống chế số con). Tô phở khá ngon là 5 đồng. Coi như luơng Giáo sư là 1040 tô phở . Lương ngư�?i giúp việc là 300 đ . Luơng Bộ trưởng gấp 5 lần lương giáo sư vào khoảng 25.000 đ. Còn lương �?ại uý thì bằng lương Giáo sư . Nếu bây gi�? 7000 đ tô phở bình dân thì lương của giáo viên cấp ba phải là 7.000.000 đ .

Hồi đó chúng tôi thi một năm hai kỳ g�?i là đệ nhất và đệ nhị lục cá nguyệt . �?�? thi hoàn toàn do Giáo viên (cấp tiểu h�?c)hay Giáo sư phụ trách ra đ�? . Hồi đó không có nạn các Giáo sư hay giáo viên kéo trò v�? nhà dậy kèm hay bán đ�? thi . �?ơn giản có lẽ vì đồng lương đã đủ sống nên h�? không phải bán rẻ lương tâm ..

Cuối năm lớp nhất thì chúng tôi phải thi bằng Tiểu H�?c. Sau đó thi vào đệ thất các lớp tru�?ng công. Ai rớt thì h�?c tru�?ng tư. Tất nhiên phải h�?c gi�?i mới thi vào được những tru�?ng công danh tiếng như Gia Long,Trưng Vương,Petrus Ký, Chu Văn An ..

Những tháng ngày tiểu h�?c với tôi là tung tăng chân sáo, là chơi nhi�?u hơn h�?c là hái hoa bắt bướm , là nhảy lò cò , là chơi giải ranh, chơi ô quan . �?úng ba tháng hè là chơi thoả thích ..Ôi chơi chơi..sao mà thú vị thế . Nhớ đến tiểu h�?c của con gái lại xót xa. H�?c quá nhi�?u để có thành tích cho Thầy cô , cho tru�?ng lớp .. và con gái tôi không bao gi�? biết đến
Chín mươi ngày vui suớng ở đồng quê
Năm 60 – 67

�?ậu tiểu h�?c xong tôi thi hai tru�?ng Marie Curie và Gia Long . Lẽ ra phải thi Trưng Vương mới đúng nhưng không biết sao cha tôi quyêt định vậy.

Những ngày đầu đi h�?c Gia Long súng sính đầm. Lý do cha định cho h�?c Marie Curie nhưng phút chót lại chuyển sang Gia Long.

Số tôi lại hên. Cô Bắc kỳ lạc lõng giữa rừng nữ sinh Nam kỳ mà không h�? bị chia rẽ hay kỳ thị. Như ngày xưa, ngu�?i dân Saigon đã cưu mang gia đình tôi ở Cây Quéo . Từ Thầy cô đến bạn bè, chẳng ai thắc mắc vì sao tôi mặc đầm

Tôi h�?c sinh ngữ Pháp Văn. Trư�?ng có bảy lớp Anh và bảy lớp Pháp. Tôi h�?c đệ thất 14, lớp chót . Những năm đầu Trung h�?c tôi đi xe đưa ruớc của tru�?ng.

Thế là hết những ngày chân sáo , hết những ngày đuổi buớm bắt hoa . Chỉ còn ngồi trong xe hiệu đoàn ngăm phố phư�?ng qua khung cửa sổ …

Xe tru�?ng đưa các nữ sinh lớp sáng v�? nhà và trên đư�?ng đi ruớc các nữ sinh lớp chi�?u. Trong khi ch�? đợi xe đến đón, tôi thu�?ng cột áo dài và trèo lên cây trứng cá trước nhà để hái trái nhâm nhi ăn chơi hay đem vào lớp cho bạn. Nghe tiếng còi xe ngoài đu�?ng thì tụt xúông xách cặp chạy ào ra. Nhà xa nên tôi bị đón sớm và v�? muộn. Bây gi�? nhớ lại thuở cột áo leo cây thấy vui vui..Hay khi vào tru�?ng cũng cột tà áo để nhảy lò cò !

Trư�?ng Gia Long rất đẹp. Cơ ngơi thật đồ sộ , bốn phía là bốn con đu�?ng. Ngày ấy chính phủ đặt tên đu�?ng có chủ đích rõ ràng. �?ặt theo từng vùng các danh nhân văn võ. Không đặt lộn xôn lung tung ...

Gia Long của tôi đã đuợc bao quanh bởi danh nhân văn chương như Bà Huyện Thanh Quan , Phan Thanh Giản, �?oàn Thị �?iểm và Ngô Th�?i Nhiệm.

Chính giữa tru�?ng là con đu�?ng tráng nhựa thật đẹp và chúng tôi hay g�?i đùa là đu�?ng Bonard. Gi�? ra chơi các nữ sinh dắt tay nhau thơ thẩn trên con đu�?ng ấy trông thật dễ thương

Rồi gia đình tôi chuyển sang Vạn Kiếp . Trước nhà có một bụi tre và đối diện là khoảng vu�?n mênh mông của chủ đất với những cây cau thẳng tắp .

Năm 60 có nghe tin v�? Măt trận giải phóng gì đó nhưng tôi chẳng quan tâm. Thứ nhất còn bé phải lo h�?c, thứ hai .. m�?i cái lúc bấy gi�? đã được chính phủ đưa dần vào n�?n nếp và chiến tranh ..còn xa lắm.. �?ó là th�?i điểm cực thịnh của n�?n �?ệ nhất Cộng Hoà

Ngày đó chưa có truy�?n hình. Mới chỉ là truy�?n thanh. Chương trình khá phong phú. Tôi thích vừa làm toán vừa nghe nhạc. Cũng có chương trình Tuyển lựa ca sỹ hàng tuần nhưng phải nói .. đa số hát dở chứ không như các cuộc thi bây gi�?, thí sinh hát khá vững .

Báo chí nở rộ. Ai có ti�?n thì ra báo. Không cần phải là ngu�?i của cơ quan chinh quy�?n như bây gi�?. Tôi mê xem báo. Tôi đói tin tức. Ngày đó có vụ thuê báo . Các em bán báo lẻ hay quầy bán báo nếu bán không hết thì cuối ngày trả lại toà soạn. Vì thế một số quầy báo có sáng kiến cho ..thuê báo . Ngu�?i đ�?c thuê và trả ti�?n chỉ chừng phân nửa. Tất nhiên ti�?n đó chui vô túi chủ quầy báo và ngu�?i bị thiệt hại là chủ nhân t�? báo . Gia đình tôi chỉ mua một t�? và trao đổi với cậu tôi ở gần nhà t�? khác. Coi như tốn ti�?n một mà được xem hai báo.

Báo thiếu nhi hơi ít . Báo chí đối lập được tự do hoạt động . Do đó có gì xấu xa của chế độ hay chính quy�?n thì những t�? báo đó vạch ra ngay. Còn những t�? thân chính phủ ..thì bị báo chí đối lập g�?i là nâng bi …

Sách thì rất nhi�?u. �?ủ các loại. Mỗi nhà xuất bản có nét đặc thù riêng. Như nói đến Lá Bối là biết ngay các loại sách v�? Thi�?n, Phật …Văn thi sỹ nở rộ . Tất nhiên cũng chia làm nhi�?u loại . Có những văn sỹ chuyên viết tiểu thuyết tâm lý xã hội và được các bà nội trợ bình dân hay các tiểu thương ái mộ như bà Tùng Long. Có những nữ văn sỹ viết khá bạo như Nguyễn Thị Hoàng với cuốn truyện nổi đình đám Vòng tay h�?c trò . Nội dung truyện kể v�? chuyện tình của một cô giáo với h�?c trò bằng một gi�?ng văn … khó hiểu. (theo thiển ý cá nhân tôi !) Có những văn sỹ mi�?n Bắc viết chuyện trong th�?i gian h�? đi kháng chiến chống Pháp rất hay như Doãn Quốc Sỹ . Th�?i ấy thi sỹ cũng nhi�?u. Nào �?inh Hùng, Vũ Hoàng Chương, Du Tử Lê, Nguyên Sa,Hà Huy�?n Chi, Hoàng Anh Tuấn ,Mư�?ng Mán .. ..

Thơ văn Saigon hồi ấy như trăm hoa đua nở. �?ủ loại và tự do sáng tác theo cảm hứng, không phải viết theo một khuôn mẫu nào. Do đó rất phong phú. Nhưng tôi lại thích đ�?c sách phóng tác hay dịch !( vì chưa đủ trình độ đ�?c nguyên tác ) Mỗi lần hè v�? là tôi mê mẩn ngốn hàng tá truyện ..

Vật giá có lên nhưng chỉ chút đỉnh .. Cũng chỉ mình cha đi làm còn mẹ ở nhà chăm lo con cái. Thuở tiểu h�?c thì mẹ tôi kèm tất cả các môn . Lên Trung h�?c thì bà không dạy được các môn khoa h�?c nhưng Pháp văn thì vẫn tiếp tục cho đến tú tài vì ngày xưa mẹ tôi có bằng Certificat gì đó .

Cuộc sống vẫn êm đ�?m và khá thanh bình. Nhưng từ năm 61 thì …không còn nữa. �?u�?ng đi thu�?ng xuyên bị đắp mô. Quốc lộ thì ít và tỉnh lộ thì nhi�?u hơn. �?ịa phương quân mỗi sáng sớm phải đi phá mô . Xong xuôi thì dân chúng mới dám đi lại. �?ã có những mô nổ tung và cả chuyến xe đò tan tác.. Rồi những năm sau là những lần nổ ỡ vũ tru�?ng nơi quân Mỹ thu�?ng lui tới. Tất nhiên dân thư�?ng cũng vạ lây

Tôi vẫn ngoan ngoãn với sách đèn. Chẳng h�? giao du bạn trai vì cha mẹ cấm . Ngày ấy Gia Long và Trưng Vương là hai trư�?ng nữ nổi tiếng nhất . Hàng năm chỉ có một kỳ thi ch�?n h�?c sinh gi�?i là Trung H�?c Toàn Quốc. Lẽ đĩ nhiên số đậu rơi vào bốn tru�?ng lớn. Còn Lễ Hai Bà Trưng hàng năm được tổ chức khá lớn và hai ngu�?i đẹp của Gia Long, Trưng Vương được đóng vai Hai Bà ngồi voi diễn hành ..(bây gi�? ở VN dùng từ diễu hành ??? Tôi không hiểu vì sao lại diễu hành thay cho diễn hành ???)

�?�? thi của mỗi môn cũng vẫn do Giáo sư môn đó phụ trách. Tôi thấy như vậy mà hay. Chẳng có gì lộn xôn xảy ra vì th�?i ấy không có nạn cha mẹ hối lộ Thầy cô . Mãi năm tôi h�?c đệ nhất thì thi chung toàn khối và đã có rắc rối xảy ra. Chẳng hạn đ�? thi triết đệ nhất lục cá nguyệt là của cô Lan dạy chúng tôi thì lớp chúng tôi làm được còn các lớp khác thì không ..

Hồi đó bậc Trung H�?c chúng tôi phải thi tổng cộng : Trung H�?c ( hết lớp đệ tứ ) Tú tài 1 (hết lớp đệ nh&#7883 và Tú tài 2 ( hết lớp đệ nhất ) . Nhi�?u bạn sau khi có bằng Trung H�?c thì đi làm. Có thể ch�?n ngh�? thư ký .Sau Tú tài 1, rụng bớt một số bạn. Sau Tú 2 rụng một số. Số h�?c gi�?i và có đi�?u kiện thì tiếp tục con đư�?ng đại h�?c

�?�? thi đại h�?c do các trư�?ng tự phụ trách. Ngày thi lệch nhau. Tru�?ng nào cũng công bố danh sách thi đậu chính thức và dự bị . Do đó tôi cảm thấy rất trật tự n�? nếp chứ không lộn xộn như bây gi�?. Nếu g�?i danh sách chinh thức mà thiếu thì tru�?ng g�?i đến dự bị . �?ơn giản vậy thôi. Nhưng có lẽ hồi đó vấn đ�? hối lộ , bán đ�? thi không kinh khủng để đến nỗi Bộ Giáo Dục phải xen vào ra đ�? chung như bây gi�?.. Lại cũng do vấn đ�? ti�?n lương. Khi đồng lương không đủ sống thì ..tư cách con ngư�?i suy giảm ..

�?u�?ng phố Saigon của những năm 63 vẫn còn xe Mobylette và dễ thương ngộ nghĩnh là Velo solex. Chiếc xe xinh xắn nhưng có cái bầu to phía trước . Nữ sinh thư�?ng đi xe này . Khi chạy xe, tà áo dài phía sau phồng lên trông rất vui. Nhưng đa số h�?c sinh vẫn đi xe đạp. Số xe máy rất ít. Và vì thế đu�?ng phố Saigon vẫn khá thênh thang. Năm đệ tam thì tôi không đi xe đưa rước nữa mà chuyển qua xe đạp. Cũng khá xa mà sao hồi đó chúng tôi không thấy gì. Chả như bây gi�? sân trư�?ng cứ tràn ngập xe máy mà lại còn xe phân khối lớn.. �?ợt vừa qua Saigon có chấn chỉnh cấm h�?c sinh chạy xe phân khối cao. Thì ..các cô cậu quý tử đối phó bằng cách ….không gửi xe trong tru�?ng mà gửi xa xa ! !!

Năm tôi h�?c đệ tứ thì xẩy ra vụ Phật Giáo . Sau đó n�?n �?ệ nhất Cộng Hoà sụp đổ. Tôi không ghét ông Diệm nhưng tôi ghét bà Nhu. Vì tính tình xấc xuợc của bà . Nhưng phải nói hồi đó với tôi , xã hội tương đối ổn định, trật tự n�? nếp. Dù ông Nhu có lập �?ảng Cần Lao nhưng …không ép buộc lộ liễu . H�? cũng gợi ý nhưng không vào thì thôi. Cũng chẳng vì thế mà bị đì sói trán . Hay trong ngành giáo dục của cha tôi , ngư�?i ta không trắng trợn ????? Tôi chỉ biết nếu h�?c gi�?i là được h�?c bổng , không bị phân chia lý lịch gì cả ..

Sau 63, các trư�?ng có Ban �?ại diện. Ngày đó tôi không chú ý lắm các thành phần ứng cử . Nhưng sau này , các anh chị lớn nói rằng , h�?c sinh sinh viên gi�?i thư�?ng bù đầu với việc h�?c, ít tham gia các hoạt động trên. Do đó ** cài ngu�?i vào nằm vùng ở hầu hết Ban đại diện các trư�?ng. H�? được huấn luyện kỹ nên ăn nói hoạt bát .Còn h�?c sinh gi�?i thì không có th�?i gian luyện khoa ăn nói …

Saigon của tôi sau những ngày đấu tranh sôi nổi , sau những biểu tình, sau vụ tự thiêu của Hoà Thượng Thích Quảng �?ức ..lại êm ả trở lại. Nhưng không như xưa vì liên tiếp các đột biến v�? chính trị. Cuộc chỉnh lý của Tuớng Nguyễn Khánh rồi chẳng bao lâu đến phiên của Tuớng Thiệu và Tuớng Kỳ

Tôi chỉ biết h�?c và không chú ý đến những việc khác. Liên tiếp hai năm thi tú tài 1 và 2 đã ngốn tất cả quỹ th�?i gian .Nhưng tôi chỉ nhớ Tú tài 1 chuơng trình đã bị cắt giảm vì chiến tranh..

Cũng từ 65, quân Mỹ đổ vào đông và đã gây xáo trộn. Lính Mỹ lấy vợ Việt. �?a số là các cô gái nhảy , th�?i đó g�?i là cave hay cả các cô xuất thân là ngu�?i giúp việc. Me Mỹ là tên dân chúng g�?i cho những cô này . Nội cái tên g�?i đã nói lên sự khinh rẻ của dân chúng dành cho những cô gái ấy. Nghĩ cũng đáng thương .. Nhưng cũng chính những đồng đô la xanh mà các cô me Mỹ tiêu vô tội vạ đã làm vật giá Saigon tăng cao. G�?i là đô la xanh vì lúc ấy chính quy�?n Mỹ in riêng một loại đô la cho quân Mỹ dùng ở VN.. Ngư�?i làm của chúng tôi lấy Mỹ và.. đổi đ�?i..

Cuộc sống của giới trung lưu như giáo sư bắt đầu lao đao.. Giáo sư nào dạy tư thêm thì còn đỡ.. Gia đình tôi hạn chế m�?i chi tiêu vì cha không dạy tư và yêu cầu mẹ phải ở nhà chăm sóc việc h�?c của các con .

Ai có th�?i gian để gửi thư tình tự. Ai có lúc lang thang quán ăn hàng. Còn tôi thì không. Cắm đầu cắm cổ h�?c . �?i h�?c là v�? nhà ngay. Ngày đó chúng tôi , gồm chị tôi và tôi đ�?u h�?c Gia Long nên không có vụ bạn trai nào dám đến nhà. Chúng tôi cũng chẳng h�?c tư nhi�?u. Mà h�?c tư vào những năm thi thì cũng né con trai tối đa. Lệnh cha mẹ phải chấp hành nghiêm chỉnh. Thậm chí sau này chị tôi h�?c duợc cũng vẫn không h�? có một tên “ masculin�? nào dám đến nhà !

Tôi thích con gái đi h�?c bằng xe đạp và nón lá nghiêng nghiêng . Từng vòng xe quay chầm chậm nh�? bé . �?o dài ngày đó mặc rất kín đáo . Chúng tôi bắt buộc phải có áo lá bên trong. Và các bà giám thị luôn coi chừng nhắc nhở những nàng mặc áo quá chít eo , những nàng khua giày cao lộp cộp.. Chúng tôi đi sandalh .Rất dễ thuơng. Tôi không thích h�?c trò quá điệu. �?o thật eo hay guốc cao . Mà thật kỳ. �?a số mấy cô điệu thu�?ng h�?c kém và có bồ sớm. Các cô gi�?i thì nguợc lại !

Nhưng cũng có cá biệt . Tôi còn nhớ ngày đó cô bạn ban B Kim Dung rất xinh h�?c gi�?i được ch�?n làm Tây Thi trong vở kịch cuối năm ..chẳng điệu gì cả. Riêng lớp tôi thì chỉ có vài chị điệu và tất nhiên ..h�?c dở , có bồ sớm ..

Năm tôi thi tú tài , chỉ còn viết và b�? vấn đáp. Chứ truớc kia, một số môn phải thi viết và vấn đáp (còn g�?i là oral)

Tôi đậu tú tài cao và đuợc tru�?ng thuởng hai chữ Gia Long quyện vào nhau bằng vàng 18. Những năm sau, tru�?ng đổi lại là hoa mai vàng. �?ó cũng là phù hiệu của Gia Long

Tôi mê Y khoa và .. ghét duợc. ! Tôi thích là bác sỹ để chữa bịnh cho trẻ em và tự nhủ sẽ chữa miễn phí cho em nào mắc bệnh sài uốn ván. Tất cả …chỉ vì tôi mất một đứa em trai vì bệnh này ..

Còn Duợc khoa ? chẳng hiểu sao tôi ghét nữa ? Tôi nói rằng h�?c duợc , ra bán thuốc ngồi đếm từng đồng xu leng keng ! Chính vì thế sau này có một duợc sỹ đại uý theo , tôi đặt tên anh ta là đại uý leng keng !

Nhưng ngh�? ch�?n ngu�?i chứ ngu�?i không ch�?n đuợc ngh�?. Tôi thi rớt dù h�?c gi�?i. Năm đó đ�? thi y khoa bắt đầu có câu h�?i tổng quát , h�?i v�? những kiến thức xã hội chung quanh. Tôi h�?c chăm quá nên vào phòng thi bị đuối sức, quỵ ngã ..
Năm 67-71

Tôi ghi danh Khoa H�?c, Chứng chỉ Lý hoá vạn vật tức SPCN (Science-Physic-Chimie-Naturel) .Nơi đây quy tụ nhi�?u ngu�?i đẹp nhất Khoa h�?c vì sinh viên xuất thân ban A. Còn chứng chỉ MGB hay MGP thì ít con gái hơn..

Chương trình h�?c khá nặng. Buổi sáng thực tập đủ năm môn và chi�?u h�?c lý thuyết. Tôi thích thưc tập thực vật hơn các môn kia. Cắt ngang hoa dâm bụt hay lá gì đó xem đuợc cấu trúc của nó duới kinh hiển vi rất đẹp. Tôi không thích thực tập địa chất. Toàn những mẩu đá vô tri giác . Tôi cũng không thích lý với những bài dây điện loằng ngoằng.Thực tâp động vật tuy sợ nhưng cũng thích Mổ con vật ra và xem cơ thể bên trong rất thú vị

Chính ở đây là những mảnh tình trong sân tru�?ng đai h�?c. Vì có cơ hội tiếp xúc bạn trai .Chứ những ngày Gia Long hết đi xe hiệu đoàn đến xe đạp và mê h�?c quá chừng đâu chú ý ai ..

Năm đầu tiên đại h�?c tôi chứng kiến tết Mậu Thân. Sáng sớm nghe nổ mà ngỡ tiếng pháo . Khi nghe tin Saigon bị tấn công, tôi bàng hoàng. Tr�?i ? thủ đô ?

Mấy ngày sau từ nhà nhin v�? phía Gò Vấp thấy trực thăng thả rocket từng chùm .. Lần đâu tiên cô bé nữ sinh chứng kiến tận mắt chiến tranh dù chỉ là một phần nh�? . Thực ra truớc đó những lần các quán bar bị đặt mìn nổ, xác ngu�?i tung toé..

Sau những ngày kinh hoàng, Saigon của tôi lại như cũ.

Ngày đó chúng tôi đi h�?c mặc áo dài. Thi thoảng có cô mặc đầm và không ai mặc tây cả.. Nên sân tru�?ng đại h�?c tung bay bao tà áo muôn mầu sắc . Cha mẹ khó nên tôi vẫn đơn giản áo trắng và ôm cặp như thuở Gia Long. Thỉnh thoảng mới áo mầu. Vì vậy khi tôi măc áo dài mầu, các bạn thấy lạ ..

Chi�?u thứ bẩy , tôi thu�?ng cùng cô bạn lang thang Saigon để ăn hàng và ngắm ..phố phu�?ng. Hồi đó có lẽ không khí chưa ô nhiễm nên con gái Saigon tuổi mu�?i bốn , hai mươi trông rất đẹp. �?ẹp tự nhiên ở đôi mắt đen láy, nuớc da đ�? hồng . Có cô má đ�? au như con gái �?à lạt .Tôi thích ngu�?i đẹp nên hay ngắm con gái Saigon trên hè phố . Tuổi h�?c trò thích nhất là lang thang phố phu�?ng và ăn hàng . �?i h�?c cũng thích …thầy bịnh để đuợc nghỉ rồi rủ nhau ra quán tán dóc. Thât ra b�?n con gái chúng tôi siêng năng đi h�?c nên thích vậy chứ môt số ông con trai ..rất ít đến giảng đư�?ng. Mấy ông đó chỉ đi thực tập vì có điểm danh . Vả lại không đi thì sẽ không biết làm ? Còn lý thuyết thì lâu lâu đáo vô một chút. Cuối năm băt đầu ngồi tụng .Tất nhiên cour đâu bằng bài giảng của Thầy. Thế là các ông tướng này đi theo năn nỉ mấy cô như tôi cho mượn tập !

�?�?i sống đắt đ�? , vật giá leo thang hoài. Chiến tranh cũng vậy. Quay trái, quay phải, sau lưng, truớc mặt , đâu cũng có ngu�?i đi lính và chết . Có năm sinh viên phản đối chính quy�?n, đã vô xé bài không cho chúng tôi thi. Sau này , điểm danh lại thì tr�?i ơi ..mấy tay kích động , phá hoại đó ..toàn là dân nằm vùng !

Tôi bắt đầu gửi bài đăng báo năm đệ tứ . �?ăng và dấu nhẹm , không dám cho gia đình biết. Hai năm sau thì bận thi tú tài 1 và 2 nên ngưng. Khi lên năm thứ hai đại h�?c thì tôi lai rai viết lại . Thuở đó báo có số phát hành nhi�?u nhât là t�? Chính Luận. Thiên hạ đổ xô đăng quảng cáo ở đây rất nhi�?u . Báo có mục Nói hay đừng. Nội dung là viết linh tinh đủ vấn đ�? nhưng khuynh huớng là chỉ trích những việc …đáng bị chỉ trích. Tôi lấy bút hiệu Quỳnh Couteau . Tôi còn nhớ có mấy cây bút sinh viên của mục này : Quỳnh Couteau của Khoa h�?c, Thảo gàn của Nha khoa, Thu hippy du�?ng như văn khoa..

Tôi viết truyện tình cho báo Tiếng Vang . Tôi có thói quen mua từng ram giấy pelure đủ mầu và viết bài trên đó. Tương đối tôi viết khá dễ dàng. �?ặt bút là viết. Hiếm khi sửa lại hay bôi xoá. �?ể bài mình đuợc.. đăng nhi�?u và liên tiếp, tôi lấy khá nhi�?u bút hiệu. Nhưng tôi biết nhà văn Thanh Nam, ngu�?i phụ trách trang đó biết là cùng một ngu�?i .Vì cùng một nét chữ, cùng cách sử dụng giấy pelure hồng, vàng .. Tiếng Vang gửi nhuận bút 500/bài, Chinh Luân thì cao hơn 800/bài . Sau này tôi lai rai nhảy qua Sóng thần của Chu Tử..

Tôi nhớ du�?ng như sau một năm tôi có bật mí trong một truyện , các bút hiệu 1,2,3,4 …đ�?u chỉ là một ngu�?i ! Có đi�?u vui là ….các độc giả cũng ái mộ , gửi thư đến toà soạn ..xin làm quen . Vui hơn nữa là khi tôi đến toàn soạn lãnh nhuận bút gặp cô con gái chủ nhiệm Quốc Phong. Cô này lúc đó thay thế nhà văn Thanh Nam phụ trách trang Truyện tình của bạn .Không biết sao chỉ gặp lần đầu, nhìn xa xa mà cô rất thích tôi . Hôm sau xuất hiện trên báo giòng nhắn tin của cô “ PQ, hôm qua PQ đến mà chị không dám ra nói chuyện vì đang đau mắt.Nhưng thấy PQ xinh quá , gi�?ng bắc thật dễ thưong.. “ Gi�?i ạ, sau dòng nhắn của cô thì …thơ của độc giả ái mộ gửi đến quá xá luôn. Tất nhiên tôi vẫn dấu nhẹm m�?i ngu�?i trong gia đình. Nếu không, bố tôi cho ăn chổi chà v�? tội không h�?c, lo viết chuyện đăng báo ! Thực ra tôi vẫn chăm h�?c. Viết truyện tình ngắn với tôi..dễ ẹt ! Chỉ mất chừng một gi�? . Mà lại có 500 hay 800 để đãi bạn bè ăn hàng thì cũng thú vị . Tiếc là sau này Tiếng Vang tự đình bản và tôi quay qua viết cho Sóng Thần hay Dân Luận.

Hồi đó sinh viên chúng tôi hay ra thư viện để h�?c. Thư viện khoa h�?c thì nh�?, múôn có chỗ phải đi sớm. Chỉ có tiện là ngay trong tru�?ng thì sau đó vô giảng đư�?ng , không mất th�?i gian di chuyển . Còn thư viện đẹp là của �?H Vạn Hạnh nhưng tôi ít đến vì xa nhà. Hai thư viện gần là TV Văn hoá �?ức và Hội Việt Mỹ

Thư viện Văn hoá �?ức nằm trên đư�?ng Phan �?ình Phùng. Nh�? thôi. Có máy lạnh. Nhưng ..tệ hại là không có ngu�?i giữ xe. Xe cứ khoá để trong sân.Thư viện lại ở trên lầu . Và tại đây, tôi có những kỷ niệm vừa vui vừa buồn . Những kỷ niệm nho nh�? ..

Thư viện bé nên chỉ một th�?i gian, những sinh viên hay lui tới đ�?u biết mặt nhau . Tôi còn nhớ có một sinh viên già nhất, rất lập dị. Anh để hàm râu dài và xôm xoàm. Nghe nói anh đang h�?c Luật . Gặp tôi vài lần ở cầu thang , mỉm cu�?i với nhau và thế là quen.

Có lần tôi ngồi h�?c và có cảm tuởng ..Tôi nhìn sang thấy anh ở bên kia và .. đang vẽ ký hoạ tôi .Khi ra v�?, anh đưa và h�?i “ Hôm nay anh thấy em dễ thưong lắm. Em đã lấy mất một buổi h�?c của anh. Vì .. vẽ em .. “ Có khi anh bảo tôi “ khi nào em lấy chồng, nhớ báo anh nhé “ “Anh sẽ mừng gì ?�? “ một tạ muối “ “ Kỳ vậy “ “ Cho tình nghĩa vợ chồng của em đậm đà như muối ..�?

T, bạn cùng Khoa h�?c cũng hay đến đây.T đến vì tôi chứ không vì thư viện vì nhà T xa . Lắm lúc cũng chẳng h�?c, vẽ lăng quăng hay viết lăng quăng mấy câu nho nh�? gì đó cho tôi

Rồi tôi bị mất xe ở đây. Hôm đó tự nhiên thấy ngu�?i rất khoẻ và sáng suốt. Tôi say mê h�?c . Thư viện v�? hết, chỉ còn mình tôi . Khi xuống thì chẳng thấy Honda , chiếc Honda mới toanh do gia đinh mới mua, giá 72. 000 đ ( luơng giáo sư lúc đó 23.000 ) . Tôi hoảng hốt xuống phòng duới của bảo vệ, h�?i rất ngây thơ :

-Bác thấy xe cháu đâu không ?

Bác cu�?i :
- Không ? chắc lại bị ăn cắp rồi ?

Tôi tái mặt. Bác nói tôi đi khai báo. Tôi đi bộ đến bót cảnh sát trên đư�?ng Mạc �?ĩnh Chi gần đó. Lão cảnh sát thấy ghét. Lão ghi chép xong l�?i khai rồi cu�?i cu�?i:
-Thế cô có biết ai lấy xe cô không?!!!

Tôi đi bộ từ đó v�? nhà ở Gia �?ịnh. Thấy con đi v�? , không có xe, cha mẹ h�?i. Mếu máo. Bố mắng tơi b�?i. Mẹ thì không .

Tôi nằm trên gác khóc súôt. Sao .. ngu�?i ta ác thế ? sao ăn cắp xe của tôi ? Khoá rồi mà ?? ngày đó tôi ngây thơ và gà tồ kinh khủng..

Không thấy tôi đi h�?c hay đến thư viện VH �?ức, T tìm đến nhà. Thấy mắt sưng, T h�?i. Rồi thì T “ Tôi sẽ đi h�?i cho LC.Tôi quen tên đầu đảng , trùm ăn cắp xe ở vùng ..�? Tôi tròn mắt ??? T, anh chàng đẹp giai , thông minh, đàn hay , vẽ gỉoi ..quen trùm du đãng ????!!!!!!! Thấy tôi tròn mắt, T chỉ cu�?i.

Hôm sau T quay lại “ Bạn tôi không tìm đuợc vì không phải vùng nó kiểm soát. tụi nó rã xe nhanh lắm “

Tôi nghỉ h�?c mấy bữa. T lại tìm đến :

- LC à, LC lấy xe PC của tôi đi h�?c đi ? Tôi còn cái Mini Vespa mà ?

Tôi đ�? mặt. T là vậy. Muốn nói gì là nói. Chẳng ngán ai ?

Còn Hội Việt Mỹ thì thư viện to , đẹp . �?a phần tôi viết truyện tình đăng báo ở đây ! Nhớ lại cũng vui. Khi báo đăng, tôi cắt và đem vào tru�?ng cho bạn xem . Bạn gái xem thì ít (nh�? Mai không có tâm hồn văn chuơng ) nhưng T xem thì nhi�?u. Có khi ..ngang đến độ …b�? gi�? h�?c, ngồi ở th�?m của lớp để xem truyện cuả tôi ! Bởi thế mấy chục năm sau , có ngu�?i nghi ng�? , đoán rằng T, bạn ông ấy cũng chính là T ngày xưa của Khoa h�?c, đã mét T . T tìm đ�?c và đã nhận ra văn phong của tôi . “ Văn LC lúc nào cũng vậy. Vẫn rất nhẹ nhàng , thơ mộng “
Văn vẫn vậy nhưng cuộc đ�?i thì không vậy ?? bao nổi trôi sóng gió cho cô nh�? đuợc một số ông ở khoa h�?c g�?i là “ngu�?i có đôi mắt đẹp nhất phòng Hoá “ !!

Tình hình chiến sự ngày một leo thang . Tôi nhớ những sư kiện đăc biệt
- Vụ đầu cơ gạo của thương buôn Tàu và Tuớng Kỳ đã “chơi ngon “ , ra lịnh xử tử Tạ Vinh. O^ng tuớng này thuộc loại võ bi�?n, ruột để ngoài da, phát biểu như cao bồi Texas . Chẳng cần biết sau này Tạ Vinh có bị xử tử thật hay không nhưng lập tức vụ gạo đuợc ổn định.
- Năm nào đó tôi tẩy chay không đi bầu khi Tuớng Thiệu độc cử

Vật giá ngày leo thang luôn. Thì như đã nói, quân Mỹ xài phung phí , me Mỹ xài vung vít. Chỉ còn giới trung lưu như giáo chức là khốn đốn .

Tôi vẫn sống trong tháp ngà . Chiến tranh có làm suy tư thì chỉ trong phút chốc. Việc h�?c cuốn hút. Và những ngày thứ bảy cuối tuần vẫn vi vút dạo phố Saigon ăn quà . Tuổi h�?c trò thích nhất là ăn hàng . Ti�?n bố phát hàng tuần eo hẹp lắm vì nhà giáo mà. Nên tôi đã bổ sung ngân quỹ ăn hàng bằng các bài viết cho Tiếng Vang, Sống,Chính luận ..

Th�?i tiết Saigon ngày ấy không như bây gi�?. Vì tôi nhớ đi h�?c phải mặc áo dài suốt ngày. Nhà xa, sáng h�?c thực tập, trưa ở lại và chi�?u h�?c lý thuyết. Có lẽ ảnh hưởng th�?i tiết chung toàn thế giới và cũng vì Saigon .. không qúa đông như bây gi�? ?

Mấy cô bạn Gia Long cũ, b�? đi làm từ khi đậu tú tài thì có cô vô Ngân hàng, lương rất cao. Cô thì làm cho hãng Pháp, luơng coi như khoảng một lượng vàng/ một tháng.Lưong chuẩn uý gần một lượng .

Quân nhân đuợc mua hàng rẻ g�?i là quân tiếp vụ. �?a số mua xong , đem ra ngoài bán lại cho con buôn. Hồi đó có phong trào làm cho sở Mỹ vì lương rất cao ..

Thanh niên sinh viên lai rai biểu tình. Cứ biểu , cảnh sát biết hết ai là ham vui, ai là ** nằm vùng ..

Tôi chưa bao gi�? tham gia hay đi xem. Vì chăm h�?c quá mà ? Nhưng đừng nghĩ rằng không nghe tiếng đại bác trong tháp ngà ! vẫn nghe đấy chứ. Cũng có những ni�?m riêng khắc khoải. Nhưng mục tiêu phía truớc phải đạt cho xong ..

Tôi ra tru�?ng năm 71. Thân cư Mệnh nên suốt đ�?i tự lo. H�? hàng, cha mẹ không giúp . Dù quen biết nhi�?u. Tôi viết bài Ba lần văn bằng cử nhân đi xin việc làm đăng trên Chính Luận. Nhà báo noi láo ăn ti�?n.Bi thảm hoá thêm. Chàng Giám �?ốc Nha Viện Trợ trực thuộc Tổng Nha Kế Hoạch viết thư mới cô cử đến cộng tác

Thế là hết những ngày lang thang sân tru�?ng đại h�?c. Hết những ngày khúc khích với anh trên đư�?ng Khắc Khoan , nghe lá me xanh reo trên tầng cao, hết những chi�?u thứ bẩy cùng cô bạn thân ăn hàng chợ Saigon , hết những ngày trong giảng đư�?ng nh�? gi�? Thầy Thới, nghe đuợc cả tiếng muỗi vo ve , hết cả những gi�? xem hai phe chống và thích ruợt nhau trong sân tru�?ng khoa h�?c

Tôi bắt đầu vào đ�?i.Từ ấy ..

Saigon của tôi …có những nét khác hơn của thuở h�?c trò .Nhưng vẫn là Saigon của mưa nắng hai mùa, của áo lụa Hà �?ông giữa trưa hè nóng b�?ng, của tiếng chuông chùa Xá Lợi ngân nga. Của giáo đư�?ng nhà Th�? �?ức Bà tung bay muôn mầu áo chi�?u chủ nhật

Saigon với áo dài tha thuớt . �?o Saigon không biết ngồi sau lưng Honda hai bên như bây gi�?. �?o Saigon không biết phóng xe ào ào như bây gi�? .. Ao Saigon không cu�?i hô hố trên đư�?ng phố như bây gi�? . �?o Saigon không cong cớn như bây gi�? ..

Và tôi , bao năm tháng trôi qua, vẫn một ni�?m hoài v�?ng v�? .. Saigon ngày ấy ..

Xin trả cho tôi nắng Saigon
Thênh thang đư�?ng phố lụa Hà �?ông
Xin trả cho tôi mưa ngày ấy
Và trả cho tôi cả cuộc tình ..

Hoàng Lan Chi