Ä?ưá»?ng đến võ đà i… (kỳ 1):
TT - Trong các môn võ thuáºt từ Thiếu lâm, boxing đến taekwondo, karate, judo... có lẽ không có môn võ nà o sánh được vá»›i Muay Thái vá»? sá»± khốc liệt.
Tháºm chà không Ãt ngưá»?i sau khi xem đấu Muay Thái được táºn mắt chứng kiến các đấu sÄ© thượng đà i đã thốt lên: đó là môn thể thao dã man nhất! Nhưng ở má»™t góc độ khác, Muay Thái thể hiện trái tim quả cảm cá»§a các đấu sÄ©, tháºm chà chấp nháºn hy sinh vì danh dá»± và cả vì... tiá»?n!
Cuộc chiến một mất, một còn…
Trưa chá»§ nháºt má»™t ngà y đầu tháng tư, chúng tôi chen chúc trong dòng ngưá»?i xô đẩy nhau dưới cÆ¡n mưa trái mùa tầm tã để và o dá»± khán cuá»™c tỉ thà giữa các võ sÄ© Muay Thái. Sà n đấu Muay Thai Stadium 7 tại thá»§ đô Bangkok, Thái Lan có sức chứa hÆ¡n 2.000 ngưá»?i nằm ở khu công viên Chatuchak gần như không còn má»™t chá»— trống.
Stadium 7 được xem là sà n đấu nổi tiếng thứ ba tại Bangkok sau hai sà n Rajadamnoen và Lumphini. Tại đây, khán giả từng chứng kiến cuá»™c thăng hoa cá»§a võ sÄ© nổi tiếng Somluck Khamsing - ngưá»?i xuất thân từ môn võ Muay Thái trước khi chuyển sang đánh quyá»?n anh và mang vá»? cho thể thao Thái Lan chiếc huy chương và ng đầu tiên trong má»™t kỳ tranh tà i Olympic ở Thế váºn há»™i Atlanta (Mỹ) 1996.
Xem Muay Thái ở Thái Lan không rẻ chút nà o. Giá một chiếc vé hạng trung bình ngồi chót vót trên cao ở sà n Rajadamnoen không dưới 1.500 baht (gần 50 USD). Nhưng đi�u đặc biệt là Stadium 7 không bán vé và khán giả và o xem bằng giấy m�i. Sà n đấu tồn tại nh� và o ti�n bán bản quy�n truy�n hình phát đi trên toà n cầu, mà ti�n thu v� lên đến và i triệu baht.
Má»—i tháng bốn lần, cứ và o các chiá»?u chá»§ nháºt, Stadium 7 tổ chức sáu tráºn đấu vá»›i sá»± tham dá»± cá»§a những đấu sÄ© chuyên nghiệp ở đủ lứa tuổi. Tùy theo mức độ nổi tiếng, nhưng khi thượng đà i má»—i đấu sÄ© thưá»?ng nháºn được trung bình khoảng 12.000 baht (300 USD). Nếu thắng cuá»™c, há»? có thể nháºn được thêm 8.000 - 12.000 baht.
Gần má»™t giá»? nữa má»›i đến tráºn khai mạc mà khán đà i đã cháºt cứng ngưá»?i vá»›i đủ loại âm thanh tạp nham pha trá»™n giữa tiếng la hét cá»§a khán giả, tiếng kèn trống, tiếng loa phóng thanh cá»§a những nhà tổ chức... Khán đà i cháºt nÃch ngưá»?i, nổi báºt nhất là những tay cò cá cược la hét á»?m tá»?i, không khó nháºn ra sá»± có mặt cá»§a “còâ€? vì trên tay há»? luôn cầm má»™t tấm bìa cứng dán trên đó 2-3 chiếc máy Ä‘iện thoại di động hoặc máy bá»™ đà m.
Ä?ây là các “còâ€? chuyên tưá»?ng thuáºt từ sà n đấu vá»? cho các ông trùm ngồi nhà qua Ä‘iện thoại di động hoặc bá»™ đà m, các “còâ€? nà y là những ngưá»?i có kiến thức cá»±c kỳ nhạy bén vá»? Muay Thái, tháºm chà hÆ¡n cả các trá»?ng tà i chấm Ä‘iểm tráºn đấu.
Ä?ôi mắt há»? luôn dán chặt lên sà n theo dõi diá»…n biến tráºn đấu, đồng thá»?i miệng liên tục áp sát và o loa Ä‘iện thoại để “đá»?câ€? tráºn đấu vá»? cho “ông chá»§â€? và các kèo được ra không chỉ trong phạm vi ná»™i địa nước Thái mà còn khắp thế giá»›i, các “ông chá»§â€? sẽ đưa ra kèo má»›i, báo giá để các con bạc sát phạt Ä‘á»? Ä‘en.
13g30, những tá»? bướm công bố sáu cặp đấu sẽ diá»…n ra trong ngà y được phát ra. Hà ng trăm cánh tay vá»™i vã chìa ra xin tá»? rÆ¡i khiến sà n đấu cà ng trở nên náo nhiệt hÆ¡n. Tráºn đấu đầu tiên giữa hai võ sÄ© cùng 15 tuổi là Kaymarn Sor Ubdul mang biệt danh “cá»?p dữâ€? và Kwanjai Kieatprapat có biệt danh “rắn lì đònâ€? đã được tung ra.
“Cá»?p dữâ€? Kaymarn Sor Ubdul chưa há»? nếm mùi thất bại sau 15 lần thượng đà i, đồng thá»?i được xem là tay đấm thiếu niên xuất sắc nhất cá»§a Thái Lan mặc quần xanh được xếp ở “cá»a trênâ€?. “Rắn lì đònâ€? Kwanjai Kieatprapat mặc quần Ä‘á»? bị xếp ở cá»a dưới. Cả sà n đấu vang rá»?n tiếng hô “Ubdul... Ubdul...â€?. Hôm nay, các con bạc đã trút cạn hầu bao đặt và o cá»a “cá»?p dữâ€? Ubdul.
Ä?úng 13g45, tiếng nhạc truyá»?n thống “ò e à e...â€? tấu lên. “Cá»?p dữâ€? và “rắn lì đònâ€? bắt đầu thá»±c hiện nghi thức múa truyá»?n thống “Wai-kruâ€?, bà y tá»? sá»± tôn kÃnh đối vá»›i thầy mình. “Wai-kruâ€? cÅ©ng là cách để tạo ra sức mạnh tinh thần, giúp đấu sÄ© thư giãn, chuẩn bị cho cÆ¡ thể và tinh thần trước khi nháºp cuá»™c. Ubdul và Kieatprapat chÆ¡i ngang ngá»a trong hai hiệp đấu đầu tiên.
Nhưng bước sang hiệp thứ ba, “rắn lì đònâ€? Kieatprapat đã bá»™c lá»™ sá»± Ä‘uối sức. Ä?ôi mắt sáng, lầm lì cá»§a anh đã biến mất, thay và o đó là ná»—i tuyệt vá»?ng khi liên tiếp trúng ba đòn đá bạt hiểm ác và o giữa mặt. Liá»?n sau đó hai cú dáºm chá»? cá»§a “cá»?p dữâ€? từ trên cao khiến “rắn lì đònâ€? ngã váºt ra giữa sà n. Ä?ám đông hô to “Ubdul…Ubdul…â€?, nhưng tiếng chuông báo hết hiệp kịp cứu “rắn lì đònâ€? khá»?i bị knock-out.
Nhưng đó là khoảnh khắc gượng dáºy cuối cùng, tiếng kèn “Wai-kruâ€? nghe giống tiếng kèn đám ma... Ngay phút đầu tiên cá»§a hiệp thứ tư, “rắn lì đònâ€? đã nháºn bốn cú lên gối trúng ngá»±c và mặt, khi anh còn Ä‘ang loạng choạng thì “cá»?p dữâ€? Ubdul đã lao tá»›i, bay ngưá»?i lên không trung dùng hết lá»±c cắm tiếp hai cú chá»? và o đỉnh đầu đối phương.
“Rắn lì đònâ€? Kieatprapat đổ sụp xuống sà n đấu như má»™t ngôi nhà sụp móng vỡ vụn. Trá»?ng tà i ngay láºp tức kéo “cá»?p dữâ€? Ubdul ra và tuyên bố anh thắng knock-out! Cả khán phòng như bùng nổ, tiếng reo hò, tung hô, trong khi “rắn lì đònâ€? vẫn nằm bất tỉnh giữa sà n đấu, chẳng ai ngó ngà ng gì đến anh.
Chúng tôi còn chưa hoà n hồn khi thấy bá»™ pháºn y tế lên khiêng “rắn lì đònâ€? xuống thì cặp đấu sÄ© 18 tuổi Thanasak Sithuhubol và Sathandej Skindeoymp xuất hiện. Tráºn đấu nà y dá»± kiến diá»…n ra trong sáu hiệp, nhưng má»›i được ba hiệp thì đấu sÄ© quần Ä‘á»? Skindeoymp đã trúng liá»?n ba đòn đá giữa mặt và má»™t đòn chá»? và o ót ngã lăn ra sà n bất tỉnh, máu phún đầy nÆ¡i khóe miệng. Khán đà i lại hô vang trước sá»± gục ngã cá»§a Skindeoymp...
Cố gắng lắm chúng tôi má»›i xem hết tráºn thứ ba, cáºu SV VN tên Nguyá»…n Hữu Hạnh - Ä‘ang theo há»?c khoa markerting ở Trưá»?ng Ä?ại há»?c ABAC - Ä‘i cùng đã kéo chúng tôi khá»?i đấu trưá»?ng. Chúng tôi rất ngạc nhiên vì Hữu Hạnh đã ở Bangkok hÆ¡n hai năm và ban đầu anh tá»? ra rất háo hức khi được đến đấu trưá»?ng. Hạnh nói trong hÆ¡i thở gấp: “Tôi đã hiểu vì sao các bạn SV Thái cùng trưá»?ng khuyên không nên Ä‘i xem Muay Thái, ép tim quá!â€?.
Chiếc quan tà i bên sà n đấu!?
Muay Thái ra Ä‘á»?i cách đây hÆ¡n 700 năm và được hình thà nh bởi những cuá»™c chiến chống lại những đạo quân xâm lăng, đó là táºp hợp những thế cáºn chiến cá»§a các chiến binh trên chiến trưá»?ng. Ông Sampong, má»™t ngưá»?i am hiểu lịch sá» Muay Thái, cho biết: Muay Thái ngà y xưa dã man hÆ¡n nhiá»?u. Ä?ấu sÄ© được phép sá» dụng má»?i đòn thế, kể cả việc đá và o hạ bá»™ đối phương và quấn băng tay nhúng keo trá»™n miểng thá»§y tinh để tăng tÃnh sát thương khi ra đòn.
Cách đây và i chục năm, những tráºn đánh Muay Thái chuyên nghiệp thưá»?ng đặt sẵn má»™t cá»— quan tà i cạnh đà i, hai giác đấu sÄ© được đưa và o sà n đấu là chiếc lồng sắt, tráºn đấu sẽ không có chuyện cả hai cùng bước ra khá»?i lồng mà chỉ có má»™t - là ngưá»?i chiến thắng, còn kẻ bại tráºn đã có sẵn cá»— quan tà i dà nh cho mình!
Ngà y nay Muay Thái cấm tuyệt đối đòn dã man có thể dẫn đến thiệt mạng, nhưng ngưá»?i xem vẫn á»›n lạnh khi chứng kiến những cú đá ra đòn quyết định, nhất là cú cắm hai cùi chá»? và o đỉnh đầu đối phương. Ông Sampong cho biết: vì tÃnh chất đối kháng tá»± do cho phép các võ sÄ© sá» dụng nhiá»?u bá»™ pháºn trên cÆ¡ thể ra đòn đánh đã khiến không Ãt ngưá»?i liệt Muay Thái và o môn võ dã man.
Nhưng vá»›i ông thì: “Tôi đã nhiá»?u năm gắn bó vá»›i Muay Thái và từng chứng kiến nhiá»?u đấu sÄ© bị thương nặng trên sà n đấu, nhưng chưa thấy ai chết cả. Trong má»™t tráºn đấu Muay Thái rất khó có đối thá»§ thiệt mạng khi hai đấu sÄ© có cùng cân nặng, chiá»?u cao và kỹ năng giao chiến, há»? che chắn rất kỹ những chá»— hiểm...â€?.
Nhưng khi chúng tôi cho biết đã được nghe những câu chuyện thiệt mạng ở những sà n đấu cá cược bất hợp pháp tại những khu xóm lao động ở ngoại ô Bangkok, thì Sampong gáºt gù: “Do hai võ sÄ© đã chênh nhau đẳng cấp, Ä‘iá»?u đó rất nguy hiểm. Luáºt Muay Thái nghiêm cấm sá»± chênh lệch nà y…â€?.
Nhưng với ông Amnuay Kesbumrung - thà nh viên Hội đồng Muay Thái thế giới mà chúng tôi tiếp xúc tại MuayThai Institute, nơi được xem là h�c viện Muay Thái lớn nhất thế giới, gần sân bay Don Muong mà ông là m chủ - thì: “Tôi đã chứng kiến bốn trư�ng hợp võ sĩ thiệt mạng, nhưng h� không chết ngay trên sà n đấu mà chết tại bệnh viện vì bị chấn thương s� não hoặc tim�.
Dù bị xem là môn võ dã man nhưng chỉ riêng tại Bangkok đã có đến hà ng ngà n trung tâm huấn luyện, lò luyện Muay Thái mà thanh thiếu niên Thái Lan theo h�c rất đông. Theo ông Amnuay Kesbumrung, ủy viên Hội đồng Muay Thái thế giới, toà n nước Thái có đến hơn 10.000 trung tâm, lò, trại huấn luyện dạy Muay Thái với cả triệu võ sinh tham gia.
Chúng tôi thắc mắc khi tiếp xúc vá»›i nhiá»?u công chức, trà thức hay sinh viên các trưá»?ng đại há»?c ở Bangkok, Ä‘a số há»? Ä‘á»?u tá»? vẻ sợ môn võ nà y, tháºm chà không Ä‘i xem thi đấu, sao chỉ thấy thanh thiếu niên nghèo, ở nông thôn chá»?n há»?c Muay Thái, cả ông Sampong lẫn ông Amnuay đã không chút đắn Ä‘o, nhún vai nói: “Ä?ó là con đưá»?ng mà thanh niên nông thôn chá»?n lá»±a để thoát nghèo và mưu sinh tại những đô thị lá»›n...â€?.