chữa lỵ - St

Mơ tam thể và bài thuốc "lá mơ trứng gà" chữa lỵ

Mơ tam thể còn có tên là mơ lông, là một loại dây leo sống lâu năm, mọc mạnh vào mùa hè - thu. thường gặp leo ở bờ rào hoặc mọc quấn vào các cây khác Hoa mơ tam thể màu tím nhạt mọc ở kẽ lá hoặc đầu cành; quả hình cầu màu vàng nâu bóng. Lá mơ mỏng, mọc đối, hình trứng hoặc hình mũi mác, đáy lá tròn hoặc hình tim, mặt trên lá màu xanh, mặt dưới màu tím đỏ, cả hai mặt lá đều phủ một lớp lông nhung trắng và nhỏ mịn. Khi ta vò lá này thấy một mùi đặc biệt hôi hôi tanh tanh do trong lá chứa một loại tinh dầu có lưu huỳnh và ancaloit (paedrin). Bộ phận được dùng làm thuốc là lá mơ, có thể thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất là vào mùa xuân.
Theo y học dân tộc lá mơ tam thể vị đắng, chua chát, tính mát có thể dùng tươi hay phơi khô, nhưng dùng tươi vẫn tốt hơn, có tác dụng nhuận gan, giải nhiệt, mạnh tỳ vị, tiêu thực, sát khuẩn, thường được dùng để chữa kiết ly, tiêu chảy, sôi bụng ăn không tiêu, nhưng chủ yêu vẫn là chữa hội chứng ly. Bài thuốc phổ biến cổ truyền trong nhân dân ta là chữa ly bằng lá mơ trứng gà.

Cách làm như sau:
Hái 30-40g lá mơ tươi (khoảng 30-40 lá), chú ý chọn những lá lành, không sâu, rửa sạch từng lá, để cho ráo hết nước, giã nhỏ, trộn với 2 lòng đỏ trứng gà, thêm mấy hạt muối, trộn thật đều, đem hấp trên nồi cơm hoặc hấp cách thủy cho chín tới sẽ lấy ra ăn. Người lớn ngày ăn 2 lần, trong 3-5 ngày.
Trẻ em tùy theo tuổi mà ăn giảm đi Thường chỉ ăn như thế 3 ngày là khỏi Trong khi ăn lá mơ trứng gà chú ý kiêng ăn các thứ khó tiêu, kiêng mỡ và những thức ăn tanh, cay. Qua sử dụng thực tế, bài thuốc này có tác dụng tốt đối với hội chứng lỵ và những trường hợp lỵ trực khuẩn. Lá mơ tam thể không những làm ức chế sự nảy nở của trực khuẩn lỵ mà còn có thể diệt được chúng.
Ngoài bài thuốc trên, người ta còn kết hợp lá mơ tam thể với rau sam, cỏ sữa và mấy vị khác bào chế thành những viên thuốc chữa lỵ kết quả tốt, theo công thức sau: Lá mơ lông 100g, rau sam 200g, cỏ sữa 200g, củ phượng vĩ 100g, hạt cau gìa 100g .

Cách làm và dùng:
Lá mơ lông, rau sam, cỏ sữa, rửa thật sạch, giã nhỏ, vắt lấy nước cốt nhất và nhì. Củ phượng vĩ, hạt cau già tán bột, trộn với nước cốt trên, phơi khô, tán bột mịn, luyện hồ làm viên bằng hạt ngô. Người lớn mỗi lần uống 8g với nước nóng. Trẻ em tùy tuổi mỗi lần uống 4-6g