yến(Từ chim hoang dã thành chim yến nhà )
Thủy tổ loài yến nhà là loài yến hoang dã Serinus canaria, một loài finch hót hay, sống ở các quần đảo Azores, Madeira và Canary, có màu vàng và nâu như sau:
Từ cuối thế kỷ 16 đến nay, con người đã lai tạo được rất nhiều giống yến nhà với thanh, sắc và dáng khác nhau. Được vậy là do có nhiều loài finch hoang dã bị bắt chịu để ghép giống và qua đó người ta đã có những nguồn gien quí trong những con chim lai để làm giống tiếp. Trong những loài finch hoang dã dùng lai ghép, thấy có nói đến những con Serinus hoặc Carduelis như:
có nguồn gien từ con finch rừng Venezuela/Colombia có tên là Red Siskin/Carduelis cucullata :
Loài này bị bắt khá cạn kiệt và đang bị đe doạ rất nhiều ( Năm 1981, ước chỉ còn khoảng 600 con trong hoang dã ). Tiếng hót yếu, nhưng bù lại bộ lông nó có màu đỏ tươi. Người ta đã cho ghép con trống Red Siskin với con mái canary nhà để được những con chim trống lai có khả năng sinh sản tốt và có thể dùng gây giống tiếp.Thật kỳ diệu !
Đến giờ các nước như Anh, Đức, Pháp, Bỉ, ... đều đúc được những giống yến riêng nổi tiếng. Chúng ta chỉ du nhập vào VN được vài giống phổ biến, trong đó cũng có người nuôi đẻ để nhân giống, nhưng đôi khi lai tạp nên chim không đẹp.
Như đã thấy, dù không chính thống trong phân loại học, nhưng nhiều loại finch giòng Carduelis đã được ghép với canary nhà.
VN cũng có những con finch hoang dã giòng Carduelis thuộc họ Sẻ Thông- trong đó có con Sẻ Thông Họng Vàng(Vietnamese Greenfinch/Carduelis monguilloti) đặc hữu cũng khá đẹp:
... nhưng rất tiếc là nó không hót mà chỉ kêu ngắn và nhỏ thôi !
Giáo sư - ngnghai - ABV
