Maria Full of Grace :Chuyện của Một Con Lừa Chuyển Bạch Phiến( Điểm Phim )
Trần Viết Minh-Thanh :::
Maria là một thiếu nữ 17 tuổi ở một cái làng nhỏ ngoại ô tỉnh Bogotá, sống với mẹ, bà ngoại và một người chị trẻ có cậu con trai nhỏ. Như mọi gia đình trong làng, gia đình Maria chật vật dựa nhau sống qua ngày. Maria làm việc cho một trang trại, đúng hơn là một xưởng sản xuất hoa hồng, công việc dây chuyền như một cái máy, mà lại còn bị dưới quyền một người quản lý khó tánh. Sau đó cô thiếu nữ trẻ biết mình có bầu với người tình trẻ cùng làng. Hai người trẻ lỡ có con với nhau, thật sự chưa nghĩ đến nhân duyên. Dù người tình trẻ đề nghị cưới, Maria từ chối vì thấy tương lai rồi cũng như người chị, dính vào cái vòng lẩn quẩn nghèo khó. Bất cần đời, bướng bỉnh, Maria lại nghỉ việc khi người quản lý khó chịu, không lý gì tới sức khỏe của cô. Theo lời dụ dỗ của một thanh niên quen biết, và muốn có một số tiền tức thời, Maria đã chiụ làm “con lừa” để chuyển thuốc phiện cho các tay buôn lậu thuốc phiện, chắc chắn họ làm việc cho các trùm ma túy lớn. Thật ra, trong thế giới buôn lậu, danh từ để gọi các người chuyển bạch phiến là “mule”, tức là con la, một giống lừa lai với giống ngựa. Lừa và la là hai loài vật dân miền núi dùng để chuyển đồ đạc qua những đoạn đường cheo leo, gập ghềnh, khó di chuyển. Chữ mule nghĩa bóng, là một người gan lì, bướng bỉnh. Thiết nghĩ, tiếng Việt ta dùng chữ lừa có ý nghĩa hơn chữ la, hơn nữa đây là tiếng lóng, không cần phải chính xác lắm.
Colombia là xứ đứng hàng đầu trên thế giới về kỹ nghệ sản xuất bạch phiến, ước đoán là 2/3 số bạch phiến tiêu thụ của toàn thế giới. Các tay trùm bạch phiến của các gia đình giàu có, quyền uy được các báo mệnh danh là “The Colombian Drug Cartels”, là những tổ chức làng nghề, chuyển bạch phiến qua nhiều ngả ngách, từ đường hàng không, tàu lửa, xe hơi, đặt nhiều trạm chuyển đổi tinh vi hơn cả tình báo, đi qua các nước Nam Phi, Á Châu, đến các đảo nhỏ và cuối cùng tới những người tiêu thụ tại các tỉnh lớn khắp thế giới. Colombia được bao bọc bởi hai biển: Pacific và Carribean, đã giúp cho các tay buôn lậụ dễ dàng chuyển bạch phiến qua nhiều phương tiện. Họ có rất nhiều sáng kiến trong công cuộc phân tán các loại ma túy. Khi một cách chuyển bị phá họ lại nghĩ đến cách khác. Còn là xứ sản xuất cà phê, các tay buôn Colombia đã từng dấu bạch phiến vào cà phê, lối này đã qua mặt quan thuế một thời gian dài, vì mùi cà phê nặng, át được thính giác của các chú chó được luyện để ngửi bạch phiến. Thật là ý kiến quá tài tình! Một cách khác là họ mỗ bụng chó và bỏ bạch phiến vào. Hai cách này được khám phá qua sự tình cờ. Nhưng không cách chuyển nào ghê rợn bằng bỏ bạch phiên vào cơ thể con người.
Trong phim “Maria”, các tay anh chị với nhiệm vụ phân tán bạch phiến, giao cho các cô thiếu nữ trẻ những viên thuốc đã được ép lại thật chặt, buộc lại hai lần bằng ni-lông, và các con lừa phải nuốt các viên bạch phiến này vào bụng. Bề dài khoảng hai lóng tay cái, bề ngang cỡ một lóng, to hơn quả nho bự, Maria phải tập mãi mới nuốt được các viên bạch phiến vào bụng. Mỗi con lừa phải nuốt từ 60 đến 100 viên bạch phiến, tùy vào dạng cơ thể họ, bé hay lớn con. Tuy được cột chặc kỹ càng, nhưng viên bạch phiến cũng có thể bể bất cứ lúc nào. Trong hệ thống tiêu hoá, một khi bao tử thấy có thức ăn, sẽ tự động nhả át xít để làm tan thức ăn, và như vậy nếu bạch phiến ở trong bụng lâu sẽ có nguy cơ át xít làm rách bao ny-lông. Thử nghĩ một số thuốc phiện lớn, đặc nằm trong bụng thì còn gì cơ thể con người nữa? Người mang viên bạch phiến bể sẽ không hy vọng gì sống cả. Trong phim khán giả sẽ thấy trường hợp đó xảy ra cho một con lừa chuyển bạch phiến.
Bạch phiến là một vấn đề nan giải cho chính phủ Colombia cũng như thế giới, nhưng vì nó đem lại một nguồn lợi tức khổng lồ cho các tay buôn, nên khó lòng diệt được hết. Họ đã mua chuộc được các chính trị gia, cảnh sát, quan thuế vvv... Rất nhiều báo chí và phim ảnh đã nói đến kỹ nghệ ngoài vòng pháp luật này. Nhưng lần này, qua ống kính của nhà đạo diễn trẻ Marston, ta thấy thế giới bạch phiến qua mặt khác. Các con lừa bạch phiến không là các tay anh chị mà là những cô gái ngây thơ, và chúng ta không khỏi thương cảm cho hoàn cảnh của ho. Thật sự không mấy ai biết rõ số con lừa đó lên đến bao nhiêu, và họ là những ai?
Đây là phim dài đầu tiên của đạo diễn Joshua Marston, chuyện phim được viết cũng như được trình bày bằng tiếng Tây Ban Nha. Phần đông các cảnh được quay tại Nam Mỹ. Joshua Marston bắt đầu công cuộc nghiên cứu về các con lừa trong cộng đồng Colombia tại New York, gần nơi anh cư ngụ, và tại Colombia, sau khi anh tình cờ đọc được các bài báo viết về các cô gái trẻ, những con lừa bạch phiến. Cuối cùng, Marston đã đưa cuộc nghiên cứu của mình lên màn ảnh lớn. Sau khi duyệt qua phim, nhận thấy cách quay thần tình của Marston, cũng như tính cáchï hấp dẫn của chuyện phim, HBO đã đồng ý tài trợ cho cuốn phim đầu tay của chàng đạo diễn trẻ này. Cho tới nay phim Maria, Full Of Grace đã lãnh hai giải tại đại hội Liên Hoan Thế Giới của Berlin lần thứ 54, và giải phim hay tại đại hội điện ảnh Seattle, cũng như đại hội Điện Ảnh Sundance .
Vai chính trong phim được giao cho một nữ tài tử người Colombia: cô Catalina Sandino Moreno, 23 tuổi. Ngoài vài lớp về diễn xuất sân khấu tại Bogetá, Colombia trước khi dời qua New York, Catalina Moreno chưa có kinh nghiệm diễn xuất nào đáng kể, nhưng Catalina đã đóng vai trò “Maria” của mình xuất sắc và tới nay cô đã lãnh được bốn giải thưởng “nữ diễn viên xuất sắc nhất”, mà quan trọng là giải Gấu Bạc, cùng chung với nữ tài tử Charlize Theron, phim Monster. Ngoài ra cô còn được các nhà phê bình phim nhiệt liệt khen ngợi tài diễn xuất tự nhiên của cô, và có người đã viết như sau: “Moreno đã diễn xuất vai trò với một đam mê dữ dội!” Trước khi vào vai trò, thường các tài tử đi tìm hiểu, quan sát vai trò được giao phó hầu diễn xuất cho đúng, và tự nhiên. Với Catalina, khi được hỏi về vai “con lừa”, và những kinh nghiệm bản thân, thì cô trả lời: Thật ra thì tôi có nghe nói đến các con lừa bạch phiến, nhưng không quen biết người nào và thế giới của họ, nhưng điều mà tôi không biết về họ đã giúp tôi đóng vai trò trọn vẹn, vì các thiếu nữ này đến với việc của họ giống như tôi thôi. Họ rất ngây thơ, không biết gì về tổ chức hết, họ chỉ làm theo chỉ bảo thôi, và tôi đã đóng vai của tôi như vậy.
Cũng như Catalina, số đông khán giả biết rất mơ hồ thế giới bạch phiến. Câu chuyện của Maria quả rất thật, tựa như mẫu quảng cáo cho phim: Dựa theo 1000 chuyện thật. Phim rất lôi cuốn, tuy không có những màn đánh đá giựt gân, nhưng hồi hộp không kém, như lúc các con lừa bị quan thuế tra khảo, hoặc lúc các con lừa trốn các tay anh chị, khán giả không khỏi lo lắng cho họ. Lì lợm, Maria còn dám cả gan đòi tiền của các tay anh chị khi cô nàng sau khi bỏ trốn, quay trở về giao lại bạch phiến cho chúng. Ngoài sự hiểm nguy cho tính mạng, họ còn bị dọa nạt, cảnh cáo từ các tay anh chị "quảng giáo". Nếu chẳng may số bạch phiến họ mang tới trạm cuối cùng không đồng với con số nuốt vào người, thì sẽ có điều không may xảy ra đến cho gia đình họ. Thật tội nghiệp cho phận số các cô gái nghèo này! Giới buôn bạch phiến đem một số tiền – mà đối với người nghèo thì quá lớn - ra dụ dỗ họ làm công việc rất nguy hiểm. Mỗi con lừa nhận khoảng từ 5000 tới 8000 đô cho một chuyến đi, mà số bạch phiến họ nuốt vào người đáng giá cả trăm lần hơn. Chỉ trong nước Mỹ thôi, mỗi năm người Hoa Kỳ tiêu thụ 46 tỷ đô tiền bạch phiến. Tại các phi trường lớn trên thế giới, hàng năm nhân viên quan thuế bắt được cả ngàn con lừa bạch phiến. Vì muốn làm tiền nhanh chóng, vì nghèo mà vô số những Maria đã dấn thân vào một thế giới đen, nguy hiểm đến tánh mạng, vô tình đóng góp vào gia tài kết sù của các tay trùm buôn bạch phiến, làm họ càng lớn mạnh, quyền uy hơn.
Các phim mà phụ nữ giữ vai chính luôn là con số khiêm nhường so với phim mà nhân vật chính là nam giới. Càng ít hơn, khi nhân vật chính thuộc các dân tộc thiểu số, người da vàng, người Mễ Tây Cơ .... Marston bỏ tâm trí và thời gian để viết về những thiếu nữ nghèo, thiểu số, thật là một điều đáng ca ngợi. Cả đoàn diễn viên phần đông đều trẻ và mới trong ngành điện ảnh đã diễn tả rất toàn vẹn vai trò của mình. Phim Maria Full of Grace là một phim hiếm có, cốt chuyện đặc biệt, có tính cách xã hội, phim lại rất hồi hộp, đánh thức lương tâm con người, nhưng nhẹ nhàng không gắt gao, phán đoán. Mới nửa năm thôi, tới tháng 12 sẽ có một số phim hay ra mắt khán giả, kịp thời cho giải điện ảnh Oscars. Tuy vậy, người viết đoán chắc Maria, Full Of Grace – Maria tràn đầy ơn phước, sẽ được vào trong danh sách những phim hay nhất trong năm.
Maria, nếu không có ơn trên độ trì, thì em có toàn vẹn mạng sống không?
