B-Bản Thánh Ca Kỳ Lạ

BẢN THÁNH CA KỲ LẠ


Mở báo vào dịp lễ thì đề tài số một là các "gợi ý" hơi kỹ cho các cơ hội mua quà tặng. Thứ nào xem ra cũng vừa túi tiền mà rất hấp dẫn, mang lại "hạnh phúc" nhanh chóng quá sức. Lại cho trả góp sáu tháng không lấy lời. Tử tế quá chứ.

Kìa một cô người mẫu được thuê để đeo chiếc nhẫn kim cương cười tươi ơi là tươi, niềm vui rạng lên khóe mắt làm ửng hồng làn da, đong đầy tươi mát tình duyên. Trông thấy vậy thì một cô vợ trẻ cảm thấy xốn xang ngay. Lâu nay bầu khí gia đình có vẻ trầm lặng quá, anh chồng thì mải mê tối ngày lo trả các khoản tiền trong tháng cũng không xong, nên chẳng còn biết chiều chuộng như hồi mới quen nhau. Hay là mình đã xuống giá?! Cứ thấy người ta cười tươi làm mình phát thèm, ao ước mình cũng được như vậy, long lanh như mặt kim cương dưới ánh sáng điện.

THỜI ĐIỂM ĐỔI MỘT CÁI ÁO LẤY MỘT MẠNG NGƯỜI

Một người tâm sự với bạn: - Xui quá là xui, đang tự nhiên bị cái hạt cát rơi trúng mắt, phải đi bác sĩ, hết toi cả mấy trăm đô.

Anh bạn kia liền thông cảm với lời an ủi: -Vậy là còn may đấy. Chả bù cho tớ tuần vừa qua vợ tớ đi "mò" (mall), một cái áo dạ hội rơi trúng mắt nàng, thế là tớ mất tiêu hơn hai trăm đô!

Quảng cáo có mãnh lực áp đảo rất tinh vi. Người lớn còn bị xỏ mũi như vậy, huống chi là trẻ con. Chúng cứ nhìn những đồ chơi mắc tiền bán ở tiệm Toys are Us hay cái Ipod của mấy đứa hàng xóm, thì không còn có thể cầm lòng được nữa. Đứa bạn cùng lớp đi học tuần vừa qua mang đôi giầy Addidas mới toanh, cái áo ấm mắc tiền có dấu vạch của hãng Nike cứ chọc vào mắt làm sao chịu nổi. Thế là như bị lên cơn, về đòi ba má không mua kịp thì nghĩ đến chuyện đi ăn cắp chôm chỉa.

Con cái bị áp đảo lên cơn thì cha mẹ cũng lãnh đủ. Thương con nên cũng không muốn con mình bị thua thiệt con nhà người ta, thế là cũng phải ráng, phải gồng. Báo địa phương ở New Orleans đăng tin có ông bố bị thất nghiệp, bắn vào đầu tự tử vì thấy mình không đủ khả năng mua quà mắc tiền cho con cái trong trạng huống đầy căng thẳng như thế này. Lại một tin khác làm rợn tóc gá, ở bên Mỹ xứ văn minh đây. Một đứa choai choai 16 tuổi tên là James Williams mặc cái áo ấm mới toanh loại có hiệu thời trang đang đi ở ngoài đường bị một chiếc xe hơi rà lại. Có tiếng súng nổ. Chiếc áo khoác bị lột nhanh chóng. Đổi một mạng người lấy một cái áo!

TIN VUI BẢN SILENT NIGHT KỲ LẠ

Đây cũng là một dấu chỉ thời đại lúc mà con người bị quăng vào vòng quẩn. Quà tặng để tạo niềm vui, thì quà tặng cũng là cớ những khốn khổ. Những trái đắng, những rối loạn thì nhiều lắm. Càng tìm cách giải quyết nhiều khi càng quẩn thêm! Thì đây là một giải quyết bất ngờ, tìm lại được niềm vui an bình, qua câu truyện Bài Hát Silent Night.

Hằng năm vào dịp lễ Giáng Sinh, không ai mà không biết đến bài hát Silent Night (gốc tiếng Đức là Stille Nacht), do Franz Gruber và linh mục Josef Mohr sáng tác chung trong một hoàn cảnh rất tình cờ và kỳ lạ. Bài hát này đã trở thành phổ thông khắp thế giới và đã được dịch ra các thứ tiếng, không phân biệt tôn giáo.

Franz Gruber nhà nghèo sống gần Salzburg quê của Mozart bên nước Áo. Franz mê nhạc ngay từ nhỏ. Khi cả nhà đi ngủ, chú bé Franz liền lẻn đến nhà thờ học đàn với Andreas Peterlechner. Năm 12 tuổi Franz được đánh đàn nhà thờ lần đầu tiên trong một lễ cưới khiến mọi người ngạc nhiên. Thế rồi Franz lớn dần, tìm cách học đàn thêm, lập gia đình và định cư ở Arndorf, và trở thành người đánh đàn phong cầm tại nhà thờ thánh Nicola ở Oberndorf. Cũng chính tại Oberndorf, Franz quen với một linh mục trẻ tên là Josef Mohr.

Josef Mohr mồ côi cha từ nhỏ, có tâm hồn nghệ sĩ rất thích nhạc. Rồi lớn lên đi tu, làm linh mục năm 1815. Ba năm sau thì được Đức Cha gửi đến làm cha phó nhà thờ thánh Nicola. Cha Josef Mohr có tính rất vui vẻ tự nhiên, hòa đồng với những người trẻ, khiến cho cha sở là một linh mục già yếu lấy làm khó chịu. Một hôm cha già viết cho cha quản hạt: "Cha Mohr quả thật còn quá trẻ. Đời thuở nào ra trước công chúng mà lại ngậm tẩu thuốc, và còn ca hát chơi giỡn với đám trẻ, khó coi quá sức. Kỳ lụt vừa qua lại còn phóng ca-nô vùn vụt như thanh niên vậy."

Cha quản hạt Klo đọc thư chỉ mỉm cười vì chính mình cũng thích nhạc và phóng khoáng như thế.

Lễ Giáng Sinh năm 1818 Cha Mohr thật sự lo lắng, vì cha sở già lâm bệnh nặng, trao hết mọi công việc lại, từ việc giải tội đến làm lễ hát trọng thể vào nửa đêm Giáng Sinh. Điều làm cha Mohr hoảng nữa là đàn nhà thờ bị chuột gặm hư luôn không kiếm được người sửa.

Buổi chiều chuẩn bị cho Lễ Nửa Đêm, cha Mohr ngồi dọn bài giảng mà chẳng ra một ý nào cả! Bỗng có tiếng gõ cửa, có người muốn gặp. Cha Mohr tỏ ra khó chịu. Giờ này mà còn có người quấy rầy. Nhưng rồi cha bình tĩnh ngay, vì có chuyện khẩn cấp: một đứa bé sinh non cần phải rửa tội ngay vì khó sống.

Khí hậu miền Bayern vào mùa này lạnh lắm. Cha Mohr vội vã lội tuyết ra đi, mãi mới tới một nơi hẻo lánh. Bước vào trong một túp lều xơ xác tiêu điều, cha Mohr thấy một cảnh tượng thật xúc động: đứa bé đang ngoi ngóp trong cái nôi nhỏ gần lò sưởi bên cạnh người mẹ xanh xao yếu ớt và người cha loay hoay chưa biết phải làm sao. Nhưng có điều rất lạ: cả căn phòng nghèo nàn toát ra một hơi ấm, nét mặt cả hai vợ chồng rất tin tưởng và an bình, đang khi ở ngoài trời tuyết lạnh rơi xối xả. Cảnh Giáng sinh đây rồi. Tình yêu giáng sinh, tình yêu đang hiện hình. Mọi xung khắc được hóa giải, mọi bổng trầm được hòa lại thành nhạc khúc dịu êm, mọi đắng cay được biến thành ngon ngọt.

Khi đã làm xong nhiệm vụ, cha Mohr lại lội tuyết trở về nhà thờ, nhưng tâm hồn rạng lên niềm an vui đầy hứng khởi. Cứ tưởng phải hy sinh và mất giờ đi giúp đỡ người ta, chứ đâu ngờ mình lại được trao tặng món quà hiếm lạ. Thế là thay vì về thẳng nhà thờ, cha Mohr đã tìm tới nhà Franz Gruber ở Arndorf cách nhà thờ hai dặm, và cho biết mình đang rộn lên những hình ảnh và ý tưởng tuyệt vời cần phải viết ra ngay. Thế là sau đó lời của bài hát kỳ lạ Stille Nacht được viết xong, và Franz Gruber phổ nhạc một cách nhanh chóng ngay hôm đó một cách dễ dàng, vì lời thơ tự nó đã rung lên những dấu nhạc đầy thần hứng rồi.

Thế là bản Đêm An Bình (Stille Nacht) lần đầu tiên được hát lên với đàn guitar vào lễ Nửa Đêm Giáng Sinh tại nhà thờ thánh Nicola ở một làng quê nhỏ bé Oberndorf. Cảm động hơn nữa, chính cha chủ tế Josef Mohr và Franz Gruber hát câu riêng trong phần cầu nguyện sau khi rước lễ.

PHÚT TÌM LẠI AN BÌNH

Mướp đắng nào mà chẳng đắng. Vậy mà mấy người mẹ Việt tài tình quá, đưa mướp đắng mà nấu với tôm thì biến thành một món canh ngọt lạ lùng. Thịt thà nhiều quá cũng chán, ăn cơm ì ạch mãi mới hết một chén. Vậy mà chan canh mướp đắng vào thì khỏi chê. Vừa mát vừa ngon miệng. Cứ là ngọt lịm đi, ngọt tới cuống họng, ngọt tới dạ dầy, một chén cơm bay vèo vèo.

Cũng thế, những xung khắc, những đắng cay, những bổng trầm của cuộc sống thì chẳng sao tránh được. Nhưng đây là cách hóa giải, biến thành hòa khúc dịu êm: để cho Chúa giáng sinh trong cuộc sống mình, cảm nghiệm được Chúa đang hiện diện yêu thương săn sóc. Có Chúa, có tình thương, thì đêm đen được bật sáng, nghèo trở thành giầu, tẻ lạnh trở thành êm ấm. Và đây mới là giải quyết vào thời điểm này, như lời Kinh Thánh:

"Này đây, Trinh Nữ sẽ thụ thai và sinh hạ một con trai, người ta sẽ gọi tên con trẻ là Em-ma-nu-en, nghĩa là Thiên-Chúa-ở cùng-chúng-ta". (Mt 1:23).

Vì con người ngày nay đang đánh mất Chúa, nên đời sống trở thành một đêm dài không ánh sáng.

Mình cũng có thể đang căng thẳng về vụ sắm quà, về những trái mướp đắng đang ngổn ngang tứ bề, làm sao có thể trở thành một món canh ngọt, làm thế nào mang đến cho nhau niềm an bình sâu thẳm hơn là những hời hợt đua đòi chỉ vun thêm vào cơn thèm khát không cùng?!

Đức Chúa Trời đã làm người và ở giữa chúng ta. Nói theo nét văn hóa Việt thì Trời tròn xuống với đất vuông để nối kết đất trời thành vuông tròn sung mãn tình thương. Đó là một Tin Vui quá vui, có sức hóa giải tất cả, biến đổi tất cả. Mình xin được giây phút cảm nhận này, để từ đáy lòng bật lên đốm lửa mới.

Đêm nay Thiên Chúa giáng sinh. Đêm nay tình yêu hiện hình. Đón nhận Chúa vào tâm điểm lòng mình thì mọi sự sẽ tìm lại an bình: Put God in the center, and everything will come together. Mọi xung khắc được hóa giải, mọi đắng cay được biến thành ngon ngọt, mọi bổng trầm được hòa lại thành nhạc khúc dịu êm.

Lm. Trần Cao Tường

(từ tác phẩm Khúc Sáo Ân Tình, Thời Điểm xuất bản)