Trên những dòng sông - Nguyễn Lê Hồng Hưng
"Ä?èn treo cá»™t đáy, nước chảy đèn rung.
Thương nhau xin chớ ngại ngùng,
sông sâu cũng lội
ráºm rừng cÅ©ng băng."
(ca dao)
Hải đứng lặng nhìn ra giữa dòng sông. Nước lá»? lá»ng chảy, và i chiếc đò dá»?c thiếu khách chạy tà tà và trên bến sông thì vắng bóng ngưá»?i. Gió chướng hiu hiu không hãm được cÆ¡n nắng át cá»§a tháng ba. Hải nhá»› hồi tháng ba năm ấy. Trên chiếc xuồng tam bản mui trần, mÅ©i cá»™t vô hà ng đáy giữa dòng sông trong đêm trá»?i đầy sao và con nước ròng chảy xiết. CÅ©ng tại khúc sông nầy, anh vá»›i Lệ ôm nhau khóc, nước mắt tuông theo con nước róc rách dưới dạ xuồng. Lệ nghẹn ngà o hứa chá»? ngà y anh trở vá»? bến đáy. “Anh sẽ dìa vá»›i em.â€? Ä?ó là lá»?i hẹn vá»›i Lệ trước ngà y anh vượt biển.
Thoát má»™t cái đã mưá»?i bốn năm dư và anh đã trở vá»?. Những hà ng đáy giữa dòng sông vẫn còn trÆ¡ trÆ¡, đầu cá»™t đáy có má»™t con nhà n đứng á»§ rÅ© như đợi chá»? má»™t tăm cá, nhưng chá»§ nhân cá»§a hà ng đáy bây giá»? là ai? Anh há»?i thăm không ai biết bến đáy nà o cá»§a Lệ. Thiên nhiên đã thu hẹp, rừng cây cối lưa thưa, đứng trên bá»? chẳng nhìn ra đâu là bến, chỉ thấy má»™t dãy nhà sà n san sát dá»?c bá»? sông. Hải phải há»?i thăm nhiá»?u lần má»›i tìm được nhà anh Tà i, anh cá»§a Lệ, bây giá»? đã dá»?i ra và m sông Ông Ä?ốc. Anh Tà i đã đổi qua nghá»? câu má»±c, nhưng vẫn còn giữ nghá»? đóng đáy trên sông.
Trước kia nhằm mùa nước sổ má»—i khi xuồng đáy vá»?, tôm cá đựng bằng cần xé, ngưá»?i ngồi lá»±a cá, ngưá»?i nấu nước luá»™c tôm. Ban đêm ánh đèn măng xông soi sáng má»™t vùng, ban ngà y tôm phÆ¡i ngáºp sân Ä‘á»? ối. Anh Tà i nói:
- Bây gi� khổ lắm mà y ơi, cá tôm mò đ� con mắt mới được và i con.
Thiệt váºy, đêm hôm đổ đục vá»?, chị Liên, vợ anh Tà i bưng rổ cá tôm lá»™n xá»™n lên xốc xốc, lá»±a ra đếm được hÆ¡n chục con cá bống và cân được và i kà lô tôm. Thưá»?ng ngà y vợ chồng sai con bưng cá bưng tôm ra chợ bán, nhưng hôm nay có Hải, anh dà nh lại ăn.
Hải vá»›i anh Tà i ngồi nháºu bia ăn tôm luá»™c. Anh Tà i vắn tắt câu chuyện. Sau khi Hải Ä‘i, Thà nh Ä?ất há»?i cưới Lệ rồi hai vợ chồng dắt nhau xuống Cái Ä?ôi là m nghá»? đáy hà ng khÆ¡i. Hải lặng thinh và trong lòng mênh mang niá»?m nhá»›... Hồi sau anh Tà i há»?i Hải:
- Mầy có muốn tao nhắn cô ấy v� chơi hông?
Hải hớp một hớp bia, bóc con tôm lột v� b� vô miệng, nhìn ra giữa dòng sông.
- V� còn gặp lại anh cho tá túc là may lắm rồi, là m phi�n cô ấy nữa không nên.
- Nhưng mà ... mầy... mầy còn ở đây được bao lâu?
- Khi nà o sÆ¡n, sá»a xong mả cá»§a ba má tui thì tui Ä‘i.
- Mà y còn v� đây nữa hông?
- Tui cũng hổng biết nữa.
- Nhưng mà ...
Hình như anh Tà i muốn nói thêm Ä‘iá»?u gì nhưng ngại không nói, anh ngáºp ngừng rồi bưng ly lên cụng.
- Uống đi mầy.
- Ä?êm nay anh cho tui theo đóng đáy vá»›i.
- Ä?êm nay con Dung đóng đáy, mầy muốn thì Ä‘i theo nó.
- Ừa cũng được.
Dung là đứa con gái đầu lòng của Tà i, con nh� hồi anh đi nó đâu hơn mư�i tuổi gì đó, bây giở đã thà nh thiếu nữ. Trong lúc cột xuồng ch� con nước ròng anh h�i Dung:
- Cháu có bồ chưa?
Dung trả l�i tỉnh bơ:
- Cháu đen thui thùi lùi như vầy ai mà thèm chú.
Hải day lại nhìn Dung, trong ánh đèn bão đủ sáng cho anh ngắm nghÃa thân thể đầy đặn, khoẻ mạnh, cặp ngá»±c vun tròn nhô ra như muốn bứt tung hà ng nút áo bà ba, nước da bóng mà u xô-cô-la nguyên chất, mặt tròn không má»™t vết mụn, trên môi lúc nà o cÅ©ng tươi cưá»?i, cái nhan sắc ấy chỉ có ở những cô gái miá»?n sông nước Amazon. Ngặt ở đây, cái xứ táºn cùng đất nước Việt Nam, trong thì đồng, rẫy, ngoà i thì biển xanh. Ngưá»?i ta chỉ chuá»™ng những cô gái nước da trắng trẻo, ốm yếu chá»› không biết chiêm ngưỡng má»™t thân thể mặn mà , đầy đặn và trà n đầy sức sống.
- Mấy thằng con trai miệt nầy đui hết rồi mới hổng thấy cháu đẹp.
Nghe Hải khen cô nh� cúi đầu mỉm cư�i, ngẫm nghĩ một lát Dung ngước lên:
- Ở trong xóm mấy anh con trai kêu con là Dung đen.
- Mai mốt thằng nà o kêu con như váºy, thì con cứ nói lại, các anh có mù mắt hông, tui mà u xô cô la chá»› hổng phải mà u Ä‘en, đồ ngoại chánh hiệu đó.
- Ai nói dzáºy, kì thấy mồ à .
° ° °
Nước bắt đầu chảy, hai chú cháu cà i đáy. Chui đáy xong, buộc xuồng vô cột đáy ở giữa dòng. Trong khi ch� đổ đục, mở cát sét lên nghe nhạc. Cô lấy bánh dừa ra lột v� đưa cho Hải, hai ngư�i vừa ăn vừa nói chuyện. Dung h�i:
- Hồi đó chú với cô Tư sắp cưới nhau rồi chú đi phải hông?
Thấp thoáng dưới ánh sao trá»?i, Hải trông gương mặt Dung giông giống Lệ. Hải nhá»› cái đêm sắp xếp cho chuyến Ä‘i, cÅ©ng giữa dòng sông nầy, Lệ đã tặng cho anh cá»§a quà nhứt Ä‘á»?i ngưá»?i con gái, khóc nức nở, hứa đợi chá»?, váºy mà anh ra Ä‘i chưa đầy má»™t năm thì cô ấy đã lấy chồng.
- Con biết rồi sao còn h�i chú.
- Con muốn biết chú còn thương cô Tư con hông?
- Ngồi đây chú lại nhớ hồi chia tay với cô con.
- Cô con nhớ chú lắm, trước đây thấyViệt ki�u dìa, cô cứ ngong ngóng, h�i tại sao không thấy chú dìa, bây gi� chú dìa sao hổng đi thăm cô.
- Cô con đã có gia đình rồi, chộn rộn là m gì.
- Còn thằng Ä?ợi chú hổng muốn gặp nó sao?
- Thằng Ä?ợi nà o?
- Ủa! Con của chú bộ chú hổng biết hả?
- Con chú!
Hải Ä‘iếng hồn không nói thêm được lá»?i nà o. Nhìn lên bầu trá»?i sao dầy đặc, cúi xuống nước ròng đương chảy xiết, anh vói tay khoát nước rá»a mặt, lắc lắc cái đầu cho tỉnh. Nhá»› lại những ngà y sắp chia tay, ban ngà y anh vá»›i Lệ ôm ấp vá»›i nhau trên chòi, tối xuống xuồng đóng đáy giữa dòng sông, là m chuyện xui xẻo trên xuồng, bất chấp phong tục cấm kỵ... Anh day qua nói vá»›i Dung:
- Chuyện trước kia chú với cô Tư cháu thương nhau chú biết, còn những chuyện xảy ra sau nầy chú hổng biết gì hết cháu à .
- Ba con sợ chú biết nhưng chú hổng muốn nhìn, ổng dặn cả nhà nếu chú hổng h�i thì không ai được nói.
- Hồi chú Ä‘i ra tá»›i ngoải, chú có gởi thÆ¡ dìa cho cô Tư con cả mấy chục lá, nhưng thư Ä‘i mà hổng thấy thư dìa, chú buồn hết sức váºy đó, chú tưởng ở nhà thất tán đâu đó. Sau nầy chú nghe bà chị cá»§a chú ở Úc nói cô Tư con đã có chồng rồi nên chú hổng viết thư nữa, thá»?i gian đó chú như ngưá»?i khùng. Chú chỉ biết tá»›i đó, sau nầy chuyện xảy ra cho cô con chú có biết gì đâu. Ä?ầu Ä‘uôi ra sao con kể hết cho chú nghe Ä‘i.
- Hồi chú Ä‘i cô Tư bịnh liên miên, ói má»a, cô nằm vùi, mấy tuần sau cô má»›i biết mình mang bầu. Lúc đó cô như Ä‘iên như dại, khóc hoà i có khi ngồi má»™t mình nói lảm nhảm như mắc nà ng dưới. Ba con sợ chuyện xấu đổ ra ngoà i nên sẵn dượng Thà nh, à chú còn nhá»› dượng Thà nh lúc đó phụ mần đáy vá»›i ba con hông?
- Nhá»› chá»›, thằng Thà nh Ä?ất chá»› ai.
- Ä?úng rồi, lúc đó dưỡng cÅ©ng thương cô, ba con má»›i khuyên cô ưng dưỡng, cuối cùng cô Tư con đâu cách nà o khác cổ đà nh nhắm mắt đưa tay, nhưng cổ nói thẳng cho dượng Thà nh biết cổ đã mang bầu vá»›i chú, chịu thì cưới không chịu thì thôi. Lúc đó dượng mê cô như Ä‘iếu đổ cái gì cÅ©ng chịu, dưỡng còn nói chú vá»›i dưỡng là anh em kết nghÄ©a, con cá»§a chú cÅ©ng như con cá»§a dưỡng.
- Bây gi� hai ngư�i ra sao?
- Mần ăn cÅ©ng khá, cô còn sanh thêm cho dượng Thà nh hai đứa nữa váºy mà dưỡng vẫn thương thằng Ä?ợi như con ruá»™t cá»§a mình.
Thiệt váºy ngà y xưa Hải và Thà nh là anh em kết nghÄ©a, tánh tình nó rất tháºt thà , từ ngà y kết nghÄ©a anh em vá»›i nó cho tá»›i ngà y Hải bá»? Ä‘i, anh chưa bao giá»? nghe thấy nó giáºn ai và chưa há»? gây gổ vá»›i bất cứ ngưá»?i nà o, nhà nghèo chăm chỉ là m ăn và hiá»?n như cục đất, vì váºy nó má»›i có tên Thà nh Ä?ất.
- Bây giá»? chú tÃnh là m sao?
- Theo con chú phải là m sao đây?
- Chú gặp cô Tư con đi.
- Gia đình cô ấy đương cơm là nh canh ng�t con à .
- Con nghĩ dượng Thà nh cũng không tệ lắm đâu.
Hải chưa biết tÃnh sao thì Dung Ä‘á»? nghị:
- Hổng ấy chú để con nhắn qua cô, nói chú đã vá»? coi cổ tÃnh sao.
- Ừ con tÃnh sao thì tÃnh miá»…n đừng là m xà o xáo gia đình cô ấy là được.
° ° °
Những ngà y sau đó Hải để hết tâm trà cùng vá»›i anh em thằng Bình và An sá»a sang, sÆ¡n phết lại hai ngôi mả cá»§a ba má anh, chuyện cá»§a Lệ anh phó mặc cho Dung và gia đình. Tuy váºy lòng anh cÅ©ng nôn nóng như lá»a đốt, hổng biết sắp tá»›i đây chuyện là nh hay chuyện dữ? Ä?ến ngà y thứ ba thì hai ngôi má»™ cá»§a ba má sá»a sang lại coi như đã xong. Anh và hai đứa thợ đương đứng ngắm nghÃa hai nấm mồ nước sÆ¡n còn ướt. Chợt Dung Ä‘i ra mặt há»›n hở há»?i:
- Xong chưa chú?
- Xong hết rồi, con coi coi có được hông?
- Ä?ẹp lắm chú.
Thấy cô nh� hấp tấp trả l�i anh bèn h�i:
- Có chuyện gì mà trông con há»›t hải dáºy?
- Cô Tư mới vừa dìa.
Tuy biết trước chuyện sẽ đến nhưng trong lòng anh lo lắng bất an. Nhìn hai đứa nh� lom khom d�n dẹp đồ đạc định đi v�, anh mượn cớ trì hoãn bằng cách m�i hai đứa thợ đi ra tiệm ăn cơm. Day qua Dung Hải h�i:
- Con đi ăn với chú hông?
- Chú hổng v� li�n được sao?
- Nhưng cho thợ thầy ngư�i ta ăn cơm cái đã.
Dung miá»…n cưỡng gáºt đầu:
- Váºy cÅ©ng được, nhưng mau mau nghe chú, cả nhà đương chá»? chú đó.
Dung quà y quả bước đi, Hải day qua h�i:
- Hai đứa bây thấy con Dung ra sao?
Bình ngước lên nói:
- Con nh� đen như cột nhà cháy.
An cãi:
- Nâu chớ đen đâu mà đen, ông nói cho cố.
Hải vỗ vai An:
- Mà y chấm nó chỗ nà o.
- Ngực, mông hết xẩy chú.
- Chỉ có hai chỗ đó thôi hả?
Nghe anh h�i ngặt thằng nh� đứng gãi đầu. Thấy thằng nh� bà lối, anh câu vai nó nói:
- Nhưng mầy chịu cặp ngực và cặp mông của nó hông? Tao là m mai cho.
- Con nghèo quá chú.
- Bộ nghèo rồi hổng có vợ sao? Nhưng thôi, dẹp cặp ngực và cặp mông qua một bên, mình đi ăn cái đã.
Hải kêu chá»§ quán dá»?n má»™t bữa cÆ¡m thiệt ngon và bia lon ướp lạnh cho hai anh em Bình, An ăn, còn anh thì uống bia khan. Ä?ầu óc cứ nghÄ© đến chuyện gặp gỡ lát nữa đây, ngưá»?i ta nói chia ly là khổ, còn xum vầy là vui. Còn anh thì đương khổ sở cho cuá»™c xum vầy. Thằng Bình thấy anh cứ trầm ngâm và ngước cổ nốc bia, nó nhắc chừng:
- Theo con bữa nay chú uống Ãt thôi.
Hải nốc một ngụm bia, nhìn qua h�i:
- Mầy biết chuyện gì hông?
- Chuyện của chú nổi như cồn, cả xóm mình ai hổng biết.
- Nổi như cồn à , sao tao hổng biết gì ráo.
An nói vô:
- Thôi chú dìa giải quyết chuyện gia đình đi, con nghĩ m�i chuyện trơn tru thôi, chú kh�i phải lo nghĩ nhi�u quá.
- Hai đứa nghÄ© dáºy sao?
- Con nghÄ© ai biết hoà n cảnh cá»§a chú Ä‘á»?u nghÄ© váºy hết.
- Bình, An chú phải tin dị đoan thôi, gặp hai đứa chắc chuyện gì thì cũng... bình an hết tr�i.
Ba ngư�i cùng cư�i và đưa ly lên cụng:
- Thôi chú dìa đây, chừng nà o xong chuyện chú là m mâm cÆ¡m cúng ông bà , chú sẽ má»?i hai đứa tá»›i nháºu má»™t bữa chết bá»?.
° ° °
Khi Hải vừa bước tá»›i cá»a thì Thà nh từ trong nhà phóng ra ôm anh vừa mếu máo vừa nói:
- Anh dìa, em mừng quá.
Nổi lo âu của Hải được thay bằng ni�m xúc động mênh mang, anh trấn tỉnh lại:
- Vô nhà cái đã, từ từ rồi anh em mình tâm sự sau.
Hải câu vai Thà nh đi vô nhà , thì Lệ cũng từ nhà dưới đi lên.
- Sao mà ai cÅ©ng khóc hết váºy nè?
Hải muốn trấn an má»?i ngưá»?i nhưng chÃnh ngá»±c anh cÅ©ng đã nghẹn khi thấy má»™t đứa con trai nép bên Tư Lệ giống anh như đúc. Anh tá»›i ngồi xuống cạnh bên nó, vuốt tóc há»?i nhá»?:
- Con là Ä?ợi phải không?
Nó gáºt đầu. Hải ôm nó và o lòng, nó mắc cỡ xô anh ra và lao nhanh xuống nhà dưới. Anh đứng lên há»?i Lệ:
- Ä?i đưá»?ng xa em có mệt lắm hông?
Cô lắc lắc đầu mặc cho nước mắt tuông chảy lên hai gò má. Nghe tiếng ồn à o bên ngoà i Hải ngó ra anh thấy trước cá»a hà ng xóm bu đầy nghẹt, anh lúng túng không nói được gì. Thà nh như hiểu ý anh nên bá»? Ä‘i xuống nhà dưới. Anh Tà i từ dưới nhà đưới Ä‘i lên nói:
- Thôi mình ra nhà sau ngồi lai rai nói chuyện.
Day ra anh nói vá»›i đám ngưá»?i tò mò còn lấp ló phÃa trước:
- Hôm nay, gia đình tôi đoà n tụ và có chút chuyện riêng xin bà con thông cảm cho nhé.
Bà con từ từ giải tán. Má»?i ngưá»?i kéo nhau Ä‘i xuống nhà dưới. Ä?ồ ăn đồ nháºu đã được ba ngưá»?i đà n bà dá»?n đầy bá»™ ván. Thà nh kêu Lệ:
-Em vá»›i thằng Ä?ợi qua ngồi vá»›i anh Ba, cho cha con quen nhau cái đã.
Nhá»? Lệ ngồi cạnh bên nên thằng Ä?ợi má»›i dám lên ngồi gần, hai đứa em nó thấy váºy cÅ©ng chen vô ngồi sau lưng má nó. Cả nhà ngồi quây quần trên bá»™ ván rá»™ng. Anh Tà i bưng rượu lên:
- Hôm nay mỗi ngư�i phải uống để mừng gia đình mình xum hợp. Chú Ba tui m�i chú trước.
Hải bưng ly nốc cạn dằn cái cảm giác gá»?n gợn rùn ngưá»?i. Gia đình xum hợp! Vui quá xá chá»›! Kể từ khi hay tin ba má anh qua Ä‘á»?i, anh chị em tứ tán, Hải chưa bao giá»? nghÄ© mình còn có má»™t gia đình trên quê hương xứ sở. Nếu ngà y xưa không có chuyện chia lìa thì giá»? đây bên anh là vợ, con, kia là anh chị vợ và thằng em kết nghÄ©a. Bây giá»? má»?i chuyện đã đảo ngược đâu vô đó hết rồi. Hải vuốt tóc thằng Ä?ợi, há»?i:
- Ai đặt tên cho con?
Nó bẽn lẽn cúi đầu:
- Hổng biết.
Thà nh chen và o.
- Bả đặt đó chá»› ai, Ä?ợi có nghÄ©a là đợi anh dìa đó.
Lệ mắc cỡ mắng chồng:
- Cái thằng cha mắc dịch.
Té ra Hải cÅ©ng còn có những ngưá»?i chá»? đợi anh nÆ¡i bến sông nầy, váºy mà từ lâu nay anh nà o hay nà o biết.
Anh Tà i rót rượu vừa đưa từng ngư�i vừa nói:
- Bây giá»? dùng món đặc sản cá»§a dượng Tư Ä‘em từ dưới Cái Ä?ôi vá»? cái đã.
Lệ Ä‘áºp vá»? cà ng cua, lấy thịt bá»? vô chén cho Hải. Hải bắt chuyện há»?i Thà nh:
- Bộ ở đây hổng có cua, v�p sao mà phải đem từ bển qua?
- Ở đây là m gì còn anh, cua em nuôi, v�p phải đặt dưới miệt Năm Căn mới có.
- Hồi đó mấy thứ nầy anh em mình xách bao xách mốc ra rừng má»™t lát Ä‘em dìa cả đống, nháºu hổng hết chia cho bà con mặc sức mà ăn.
Anh Tà i chen vô:
- Ôi ngưá»?i cà ng đông cá»§a cà ng hiếm con ngưá»?i tham lam cà ng nhiá»?u, tranh dà nh vá»›i nhau từ rừng rú tá»›i dòng sông, ngưá»?i nầy xâm phạm cá»§a ngưá»?i kia má»™t chút thì chá»i bá»›i á»?m tá»?i lên, đôi khi chỉ vì con cua, con vá»?p mà quánh lá»™n vá»›i nhau dáºp đầu chảy máu.
H� nói chuyện đ�i sống một lát, cũng trở lại chuyện riêng tư của Hải. Anh nói với Lệ:
- Hổng biết thì thôi, biết rồi thì tôi phải có bổn pháºn.
Anh há»?i việc há»?c hà nh cá»§a thằng Ä?ợi, Lệ cho anh biết nó há»?c hết lá»›p năm rồi nghỉ.
Anh day qua h�i thằng nh�:
- Con muốn đi h�c nữa hông?
Nó lắc đầu.
- Hông, lớn rồi, đi h�c ngư�i ta ch�c quê.
Hải thấy mình không nên xen vô chuyện gia đình của Lệ nhi�u quá. Anh mới nói:
- Tùy chú Thà nh vá»›i Lệ tÃnh sao cho nó cÅ©ng được, số tôi phong trần thì đà nh phải phong trần váºy, ở nhà có khó khăn gì thì cứ cho tui hay, khả năng cá»§a tui tá»›i đâu tui phụ tá»›i đó.
- Anh dìa nhìn nháºn con để sau nầy nó khá»?i tá»§i thân là được rồi. Tư Lệ vừa nói vừa lau nước mắt.
Thà nh chen vô:
- Ngà y mai tui phải dìa bển sá»›m, để bả vá»›i thằng Ä?ợi ở lợi chÆ¡i vá»›i anh và i ngà y. Chừng nà o anh Ä‘i thì tui qua tiá»…n anh.
Sáng hôm sau, trong lúc Thà nh sá»a soạn trở vá»? Cái Ä?ôi và m, trên chiếc ghe đóng đáy hà ng khÆ¡i, cái máy Yanmar đầu xanh thá»?i ông Thiệu chưa là m tổng thống đã đổi ra mà u Ä‘en, Thà nh quây cà ì cà ạch hồi lâu má»›i nổ bà nh bà nh, khói Ä‘en phun ra mù mịt. Hải nói:
- Máy Yanmar đầu đen chớ đầu xanh khỉ mốc gì. Sao chú hổng thay máy khác?
Thà nh than:
- Chưa đủ ti�n anh.
- Chừng bao nhiêu mới đủ?
- Nếu có hai cây nữa thì em đổi máy mới.
- Ä?ược rồi anh sẽ cho chú hai cây.
- � chết cha, em đâu có h�i.
- Anh tự nguyện mà .
- Anh có lòng tốt giúp em, em cám ơn nhi�u lắm, nhưng thong thả đi cái đã.
Thà nh chỉ vô cái máy nói:
- Coi cà tà ng váºy đó mà chưa bao giá»? nằm đưá»?ng hết anh.
- Thôi chú đi đi, chúc chú mầy con nước nầy tôm cá đầy ghe.
Hải nhảy lên b� tháo dây mũi liệng qua cho Thà nh. Hải vịn mũi nghe, ch� Thà nh khoanh dây lại rồi ra sau cầm lái, anh mới đẩy mũi ghe vạt ra lấy trớn để Thà nh vô số, rồ ga cho ghe chạy.
Khi cÆ¡n xúc động đã lắng xuống, má»?i chuyện trở lại bình thưá»?ng, Hải nghÄ©, đối vá»›i Lệ và thằng Ä?ợi anh thương lắm và tá»™i nghiệp cho Thà nh Ä?ất đã gánh gánh nặng cho anh, chắc hẳn anh phải có trách nhiệm vá»›i những ngưá»?i nầy. Anh định trước khi rá»?i khá»?i thị trấn ven biển anh đưa cho gia đình Thà nh Ä?ất số tiá»?n anh đã hứa, phần còn lại anh ngao du má»™t chuyến ra Bắc.
Nà o ngá»? hôm sau, trá»?i má»›i hừng đông, Hải đương ngá»§ ngon, chợt Lệ vô buồng đánh thức anh dáºy:
- Anh Ba, gia đình có chút chuyện muốn bà n với anh.
Hải ngồi dáºy dụi dụi mà mắt cho tỉnh ngá»§ rồi đứng dáºy Ä‘i theo Lệ. Ở nhà dưới đèn thắp sáng chưng, vợ chồng anh Tà i ngồi trên bá»™ ván. Giữa bá»™ ván má»™t mâm trà bánh còn nguyên, hai ngưá»?i như có ý chá»? Hải. Lệ lấy khăn và bà n chải đưa cho anh. Hải ra sà n lảng sau nhà đánh răng rá»a mặt. Xong. Anh trở vô ngồi cạnh bên Lệ. Nhìn ai cÅ©ng ra vẻ khẩn trương là m anh nhá»™t nhạt. Lệ rót nước trà cho Hải, anh há»›p má»™t há»›p nước, để xuống. Anh Tà i há»›p má»™t há»›p trà rồi cất tiếng phá tan bầu không khà yên lặng:
- Thiệt ra thì tui m�i chú xuống đây là muốn nh� chú một chuyện.
- Chuyện gì anh? Hải h�i.
- � tui là muốn nh� chú bảo lãnh con Dung ra ngoải, chú thấy có được hông?
Nghe h�i bất ng� là m Hải lúng túng hồi sau anh mới tìm ra câu nói:
- Dìa đây tui hổng có ý định gì hết, bổng nhiên lòi ra thằng Ä?ợi, bây giá»? anh tÃnh thêm chuyện nầy nữa.
Hải ngó qua Lệ:
- Theo em, em thấy sao?
Lệ không nhìn thẳng Hải mà cúi xuống ly trà , nói:
- Anh coi coi, giúp được cháu thì giúp.
- Hổng phải váºy đâu, tui thấy những cô gái ở niá»?n quê Ãt há»?c ra phố nếu không Ä‘i ở mướn thì cÅ©ng trở thà nh gái là m tiá»?n. Ra nước ngoà i cÅ©ng váºy thôi, nếu không có nÆ¡i nương tá»±a thì các cô cÅ©ng lang thang trôi nổi trong cái thế giá»›i xô bồ xô bá»™n cá»§a tây phương. Còn tui thì cuá»™c sống bấp bênh, rà y đây mai đó, không bà con thân quyến, nÆ¡i xứ lạ quê ngưá»?i, Ä‘em cháu sang rồi bá»? cháu bÆ¡ vÆ¡ má»™t mình đâu có được.
Anh Tà i nằng nặc:
- Hổng lẽ chú cứ lông bông hoà i sao?
- Chuyện đột ngột quá anh chị cho tui th�i gian suy nghĩ cái đã.
- Ừ cũng được, quan tr�ng là chú mầy chịu nó hay không.
Chịu nó! Hải nghĩ bụng, ông anh định chơi cha chắc.
- Thôi được, chuyện nầy tui sẽ trả l�i sau.
Câu chuyện tạm ngưng lúc trá»?i sáng bá»ng. Dung vá»›i thằng Ä?ợi Ä‘i đổ đáy vừa vá»? tá»›i. Hải kêu thằng Ä?ợi thay đồ và rá»§ má con nó ra quán ăn sáng, tiện dịp anh bà n chút chuyện. Thằng Ä?ợi xin tiá»?n Ä‘i chÆ¡i chá»› không theo. Hải để ý, từ ngà y gặp con cho tá»›i nay, không bao giá»? thằng nhá»? theo anh, ngoại trừ những lúc cần tiá»?n má»›i tá»›i há»?i xin. Má»›i chừng đó tuổi mà đi hết bà n bi da nà y qua tá»›i quán Karaoke ná»?, có bữa anh thấy nó uống bia nữa.
Trong quán phở, ăn xong Hải h�i Lệ:
- Hình như em nuông chiá»?u thằng Ä?ợi có hÆ¡i quá mức.
- Anh Thà nh đó, mỗi khi em rầy nó là ảnh binh.
- Con cưng là con hư, nhưng nói là nói váºy chá»› anh là m sao có quyá»?n chen và o chuyện gia đình em.
Lệ cầm muá»—ng quáºy quáºy ly trà đá, mắt nhìn nước trà đương sóng sánh trong ly, cô nói:
- Anh có trách em cÅ©ng hổng sao, ngặt vì thương anh nên ai cÅ©ng chiá»?u thằng Ä?ợi.
- Cám ơn em và chú Thà nh đã lo lắng cho nó.
- Anh khách sáo là m gì, anh Thà nh cũng thương anh, cho tới nay ảnh còn mặc cảm có lỗi với anh đó.
- Chú ấy đã săn sóc mẹ con em trong những ngà y em khổ sở, hết kiếp nầy hổng biết anh có đ�n ơn nổi cho chú hông đây.
Hải móc sổ địa chỉ ra đưa cho Lệ:
- Em ghi địa chỉ ở Cái Ä?ôi cho tui.
- Bá»™ anh tÃnh Ä‘i hả?
- Chưa, tui nán lợi chÆ¡i vá»›i em và thằng Ä?ợi và i ngà y.
Lệ đổi gi�ng:
- Còn chuyện con Dung anh tÃnh sao?
- Theo em tui phải tÃnh sao đây?
- Thì anh coi giúp được cho cháu thì giúp đi.
- Ä?Æ¡n giản như váºy sao?
- Em thấy nhiá»?u Việt kiá»?u dìa cưới vợ cÅ©ng đơn giản dáºy thôi. Anh lá»›n tuổi rồi cần phải có gia đình chá»›. HÆ¡n nữa trong há»? hà ng ai cÅ©ng thương anh, muốn gả nó cho anh anh còn Ä‘i Ä‘i dìa dìa, chá»› hông thôi anh Ä‘i biệt xứ.
Biệt xứ! Hải nhìn ra ngoà i, ánh nắng đã lên cao. Ngưá»?i Ä‘i chợ cÅ©ng thưa dần. Ä?ây là quê hương xứ sở cá»§a anh, kia là ngưá»?i thân thân thuá»™c, chÆ¡n tình biết mấy.
- Thôi được, để thong thả rồi tÃnh.
Bắt đầu từ hôm đó gia đình Tà i coi Hải như ngưá»?i nhà . Ngà y Dung lo miếng ăn, tối lo giÅ© chiếu giăng mùng, soi muá»—i cho anh. Ban đêm Hải theo Dung đóng đáy. Từ ngà y có Hải Ä‘i theo, cô nhá»? vui sướng vô cùng, Dung có cảm tưởng Ä‘i đóng đáy là cuá»™c phiêu lưu, thám hiểm hÆ¡n là chuyện mầm ăn, cho nên cô cứ nôn nao trong lòng má»—i khi con nước lá»›n vừa chá»±ng lại. Khi nước bắt đầu ròng há»? chui đáy xong đâu đó. Dung mở máy cát sét rồi cô Ä‘i lại ngồi cạnh Hải. Những năm luân lạc xứ ngưá»?i, không khi nà o Hải mÆ¡ tá»›i đà n bà Việt Nam. Các bà ngoà i ấy cao xa quá, còn anh trước mắt há»? bất quá chỉ là má»™t tên vô gia cư. Mưá»?i mấy năm qua, anh không bao giá»? dám ước mÆ¡ có má»™t mái ấm gia đình. Hôm nay vá»? đây tuy cảnh váºt và ngưá»?i thương đã thay đổi nhưng anh không thấy mất mát Ä‘iá»?u gì. Trước má»™t ngưá»?i con gái mÆ¡n mởn như hoa mùa xuân và dòng sông bon bon nước chảy, là m anh sống lại thá»?i má»›i lá»›n. Tim anh Ä‘áºp, tay anh run run ôm cô gái trẻ, lòng thầm cám Æ¡n bà cáºu cá»§a miá»?n sông nước... Anh ngất ngây theo tiếng hát du dương truyá»?n cảm tá»?a trên mặt sông: “ ... Anh Æ¡i chim kia bay vá»? tổ ấm, nước cÅ©ng xuôi vá»? nguồn ...â€?
° ° °
Váºy là thá»?i gian Hải dà nh cho chuyến du ngoạn ra Bắc coi như Ä‘i đứt. Chuyện đám tiệc theo Tà i thì không khá»?i phải rưá»?m rà , chỉ nấu má»™t mâm cÆ¡m là m lá»… ra mắt ông bà đủ rồi. Hải kêu Dung nghỉ đóng đáy Ä‘i vá»›i anh ra thị xã mua sắm áo quần và bông Ä‘eo tai. Bữa tiệc thay cho đám cưới ngoà i ngưá»?i trong gia đình ra, Hải chỉ má»?i anh em thằng Bình và thằng An tá»›i. Hai đứa ngồi nháºu mà cứ nhìn anh cưá»?i cưá»?i như có ý chá»?c quê.
Sau bữa tiệc, Thà nh Ä?ất chở vợ con vá»? Cái Ä?ôi và m. Còn Hải lên thà nh phố đổi vé máy bay trở vá»? Âu châu để lo thá»§ tục bảo lãnh.
° ° °
Má»?i chuyện xong xuôi trong vòng sáu tháng. Dung là vợ chánh thức cá»§a Hải từ khi cô nhá»? tá»›i đất Âu châu nầy. Chá»? Dung há»?c xong khóa ngoại ngữ lấy xong bằng lái xe, hai ngưá»?i má»›i quyết định có con. Nhá»? khoẻ mạnh Dung sanh rất dá»… dà ng, hai năm Dung sanh liên tiếp hai đứa con trai, thấy vợ cá»±c khổ vá»›i hai đứa nhá»? Hải kêu ngưng nhưng Dung muốn có thêm đứa con gái, váºy là cô mang bầu sau đó đẻ thêm thằng con trai nữa. Anh biểu nghỉ nhưng Dung ham con gái quá, nằng nặc đòi mang bầu, nhá»? trá»?i thương đứa thứ tư cho ra con gái, có như váºy cô nhá»? má»›i chịu treo buồng trứng.
Từ ngà y có Dung Hải xin việc là m dây chuyá»?n trong má»™t xưởng sá»a xe. Dung may thuê vá mướn, dư ra đồng nà o gởi vá»? đồng nấy, má»™t bên gia đình ba má Dung, má»™t bên là cho vợ chồng Thà nh Ä?ất. Bây giá»? dân số trong gia đình anh tăng thì chi phà cÅ©ng tăng theo. Dung ôm bốn đứa con đâu có Ä‘i là m gì thêm. Còn lương tháng cá»§a anh trang trải nhà cá»a, mua sữa và tã lót cho mấy nhá»?, ăn uống cÅ©ng phải dè sẻn má»›i đủ. Ấy váºy bên nhà hổng biết mần ăn ra sao mà tiá»?n gởi vá»? y như gió luồng nhà trống. Thư cứ gởi qua há»?i tiá»?n lúc đầu còn nói năng tá» tế, dạo sau nầy há»?i thẳng kê những món cần xà i ra hà ng lô hà ng lốc, những con số Ä‘á»?c lên thấy phát chóng mặt, tối thiểu má»™t ngà n đô, khi thì cả chục cây và ng. Có lần ở nhà nói ba Dung bịnh gần chết, kêu gởi tiá»?n vá»? thang thuốc, là m Dung hoảng lên. Hải phải xin ngà y nghỉ ở nhà giữ con cho Dung bay vá»? bển. Nhưng Dung vá»? vừa tá»›i phi trưá»?ng, cô tức muốn ói máu khi thấy ông già đứng đón tỉnh bÆ¡ trước cá»a phi trưá»?ng. Dung ở lại má»™t tuần, dốc túi đưa hết số tiá»?n Ä‘em theo lo cho ba bịnh, rồi bay trở vá»? vừa khóc vừa kể cho Hải nghe.
Ä?ó là gia đình ông Tà i chá»› tháºt ra thì vá»›i vợ chồng Thà nh Ä?ất anh có cho thì gởi thư cám Æ¡n, không thì thôi chá»› chưa bao giá»? biên thư há»?i tiá»?n. Má»›i đây Lệ có gởi thư qua nói, thằng Ä?ợi xách dao rượt chém Thà nh Ä?ất rồi bá»? nhà đi. Ä?á»?c thư xong Hải cảm thấy buồn buồn cÅ©ng như lần đầu nháºn con mình, anh đã cảm thấy cái hạnh thằng nhá»? không được tốt rồi. Vì váºy chuyện nó đánh ba nuôi nó là do bản tánh mất dạy cá»§a nó chá»› hổng phải lá»—i tại Thà nh Ä?ất . Anh thấy cà ng liên lạc bên nhà bao nhiêu cà ng thêm rắc rối bấy nhiêu, vì váºy anh giao hết tiá»?n bạc cho Dung. Anh dặn:
Em là m sao thì là m miễn đừng để mấy đứa con thiếu thốn là được rồi.
Từ đó há»… ở nhà há»?i tiá»?n thì Ãt nhiá»?u gì Dung cÅ©ng gởi, gởi xong tối nằm thao thức, nén tiếng thở dà i. Dung sanh ra chứng mất ngá»§ và kinh nguyệt cÅ©ng theo đó không đúng chu kỳ, thân thể vạm vỡ cá»§a Dung má»—i ngà y má»™t sa sút, da dùn, mặt mà y rÅ© rượi trán có vết nhăn. Má»›i đây nháºn thêm thư nhà Dung Ä‘em cho anh xem. Trong thư nói thằng Ä?ợi vá»? ở vá»›i cáºu Hai, tức là ông già vợ cá»§a Hải, nó há»?i xin tiá»?n mua chiếc Dream II và ở nhà xây thêm cầu tiêu và bồn tắm tổng cá»™ng năm ngà n đô, xem thư xong Hải trao lại cho Dung:
- Em tÃnh sao cÅ©ng được.
Ä?êm khuya Dung đánh thức Hải dáºy, cô nói trong tiếng khóc:
- Anh ơi anh.
Gì váºy em?
Mình tÃnh sao đây ?
Từ lúc Dung sanh chứng mất ngá»§ cho tá»›i giá»?, tuy Hải không nói ra nhưng lúc nà o anh cÅ©ng chú ý Ä‘á»?i sống tinh thần cá»§a vợ. Ä?ến nước nầy anh cần phải lên tiếng thôi.
- Em nÃn khóc Ä‘i.
Hải ngồi dáºy lấy bình nước rót má»™t ly đưa cho Dung.
- Em uống Ä‘i, rồi nằm xuống hÃt thở má»™t lát rồi ngá»§, chuyện bên nhà để bên nhà lo khi nà o vợ chồng mình già u có rồi tÃnh. Anh sẽ viết thư nói cho ba biết hoà ng cảnh cá»§a gia đình mình.
- Ba má em thì được rồi nhưng còn thằng Ä?ợi?
- Năm nay nó đã ngoà i hai mươi rồi, nó biết cầm dao rượt chém ba nuôi nó, thì nó phải đủ bản lãnh ra Ä‘á»?i kiếm sống, em nên dồn hết tâm trà lo cho bốn đứa con cá»§a em kìa. Xe trước láºt rồi, xe sau tránh, hy vá»?ng còn vá»›t vát lại mấy đứa nhá»?.
Thấy vợ bớt căng thẳng anh chỉ tay lên trán Dung pha trò:
- Ä?ẻ cho cố rồi lo.
Dung bấu mạnh vai chồng lấy đà nằm xuống phủng phịu:
- Em muốn đẻ nữa.
Hải kê gối gối đầu và kéo m�n đắp cho vợ xong, anh nằm xuống cạnh bên và luồn tay xuống dưới dạ bụng mân mê:
- Muốn váºy thì em phải Ä‘i bác sÄ© nối buồng trứng lại.
Ä?ợi Dung ngá»§ say, Hải qua phòng sách lấy giấy viết ra viết thư cho ông Tà i. Anh nói thẳng cho ông biết, cÅ©ng vì u mê mà anh và ông mắc phải má»™t sai lầm, là m cho tôn ti tráºt tá»± trong gia đình đã đảo lá»™n hết, bao nhiêu đó cÅ©ng đủ cho lương tâm ray rứt suốt Ä‘á»?i rồi. Anh khuyên ông nên dừng lại, đừng quá tham lam mà gieo khổ cho con, cho cháu sau nầy...
Hôm sau Hải đưa thư cho Dung đ�c và h�i:
- Em thấy thế nà o.
Cũng được.
Dung trao thư lại cho anh Ä‘em Ä‘i gởi. CÅ©ng từ hôm đó, tánh tình cá»§a Dung má»—i ngà y má»™t thay đổi, trong gia đình Dung lo cho chồng cho con rất là chu đáo, duy có má»™t Ä‘iá»?u cô nhá»? cà ng ngà y cà ng lạnh nhạt vá»›i anh, nhứt là chuyện chăn gối không còn mặng nồng như trước nữa. Có lần Hải thắc mắc há»?i thì Dung gượng gạo biểu, hổng có gì, rồi ôm anh tháºt chặt và gục đầu lên vai anh mặc cho hai dòng nước mắt tuôn chảy...
° ° °
Bảy năm qua rồi ở bên nhà không thư qua nữa. Và cuộc sống tẻ nhạt của gia đình Hải vẫn tiếp tục đi�u trôi không biết tới bao gi�... Nhi�u đêm ngồi một mình nhớ lại những chuyện đã xảy ra, anh tự h�i: Hổng biết bên bển có còn ai đợi ch� anh như lần đầu anh r�i xa bến đáy.