Chiêu Hồn Tử Sĩ

Chiêu Hồn Tử Sĩ
tác giả: Nguyễn Du


Tiết tháng bảy mưa dầm xùi xụt
L�t hơi sương lạnh buốt xương khô
Não ngư�i thay bấy chi�u thu
Ngàn lau khảm bạc, giếng ngô rụng vàng

Ä?Æ°á»?ng bạch dÆ°Æ¡ng bóng chiá»?u man mác
Ng�n đư�ng lê lác đác mưa sa
Lòng nào lòng chẳng thiết tha
Cõi dương còn thế, nữa là cõi âm

Trong trư�ng dạ tối tăm tr�i đất
Xót khôn thiêng phảng phất u minh
Thương thay Thập loại chúng sinh
Phách đơn hồn chiếc lênh đênh quê ngư�i

Hương khói đã không nơi nương tựa
Phận bồ côi lần lữa đêm đen
Còn chi ai khá ai hèn
Còn chi mà nói ai hi�n ai ngu

Tiết đầu thu, dựng đàn giải thoát
Nước tĩnh bình rưới hắt dương chi
Muôn nh� Phật lực từ bi
Giải oan cứu khổ, hồn v� Tây phương

Nào những kẻ tính đư�ng kiểu hạnh
Chí những lăm cướp gánh non sông
Nói chi đang thủa thị hùng
Tưởng khi thế khuất vận cùng mà đau

Bổng phút đâu tro bay ngói giỡ
Khôn đem mình làm kẻ thất phu
Cả giàu sang, nặng oán thù
Máu tươi lai láng, xương khô rã r�i

Ä?oàn vô tá»± lạc loài nheo nhóc
Quỉ không đầu van khóc đêm mưa
Ä?ã hay thành bại là cÆ¡
Mà u hồn biết bao gi� cho tan

Nào những kẻ màn lan trướng huệ
Những cậy mình cung Quế Hằng Nga
Một phen thay đổi sơn hà
Tấm thân mảnh lá biết là làm sao

Lên lầu cao, xuống dòng nước chảy
Phận đã đành trâm gãy bình rơi
Khi sao đông đúc vui cư�i
Mà khi nhắm mắt không ngư�i nhặt xương

Thảm thiết nhẽ không hương không khói
Hồn vẩn vơ bãi cói ngàn sim
Thương thay chân yếu tay m�m
Càng năm càng héo, càng đêm càng dàu

Nào những kẻ mão cao áo rộng
Ngòi bút son thác sống ở tay
Kinh luân chất một xải đầy
Ä?ã đêm Quản Cát, lại ngày Y Chu

Thịnh mãn lắm, oán thù càng lắm
Trăm loài ma xắm nắm chung quanh
Nghìn vàng khôn chuộc được mình
Lầu ca viện xướng tan tành còn đâu

Kẻ thân thích vắng sau vắng trước
Biết lấy ai bát nước nén hương
Cô hồn thất thưởng d�c ngang
Nặng oan, khôn lẽ tìm đư�ng hóa sinh

Nào những kẻ bài binh bố trận
Vâng mệnh sai lĩnh ấn nguyên nhung
Gió mưa thét rống đùng đùng
Phơi thây trăm h� làm công một ngư�i

Khi thất thế cung rơi tên lạc
Bãi sa trư�ng thịt nát máu trôi
Bơ vơ góc bể chân tr�i
Bó thân da ngựa biết vùi vào đâu

Tr�i xâm xẩm mưa gào gió thét
Khí âm ngưng mù mịt trước sau
Năm năm sương nắng dãi dầu
Còn đâu tế tự, còn đâu chưng thư�ng

Cũng có kẻ tính đư�ng trí phú
Làm tội mình nhịn ngủ bớt ăn
Ruột rà không kẻ chí thân
Dẫu làm nên nữa, dành phần cho ai

Khi nằm xuống không ngư�i nhắn nhủ
Của phù vân dẫu có như không
Tuy rằng bạc chảy ti�n dòng
Khi đi mang được một đồng nào đi

Khóc ma mướn thương gì hàng xóm
Hòm gỗ đa, bó đóm đưa đêm
Thẩn thơ nội rộc đồng chiêm
Tàn hương d�t nước biết tìm vào đâu

Cũng có kẻ muốn cầu chữ quí
Giấn thân vào thành thị bôn ba
Mấy thu lìa cửa lìa nhà
Văn chương đã chắc đâu mà trí thân

D�c hàng quán phải tuần mưa nắng
Vợ con nào nuôi nấng khem kiêng
Vội vàng liệm sấp chôn nghiêng
Anh em : thiên hạ, láng gi�ng : ngư�i dưng

Bóng tang tử xa chừng hương khúc
Bãi sa ma kẻ d�c ngư�i ngang
Cô hồn nh� gửi tha hương
Gió trăng heo hắt, khói sương lạnh lùng

Lại có kẻ vào sông ra bể
Cánh bư�m dơi chạy xế gió đông
Gập cơn giông tố giữa dòng
Ä?em thân vùi rập vào lòng kình nghê

Lại có kẻ đi v� buôn bán
Ä?òn gánh tre chèn dắn hai vai
Gập cơn mưa gió, khí tr�i
Hồn đư�ng sá, biết lạc loài vào đâu

Lại có kẻ mắc vào ngũ lính
B� cửa nhà đi gánh việc quan
Nước bầu cơm ống gian nan
Dãi dầu muôn dậm, lầm than một đ�i

Trong chiến trận xem ngư�i như rác
Thân đã đành đạn lạc tên rơi
Lập lòe ng�n lửa ma trơi
Tiếng oan văng vẳng, tối tr�i càng thương

Lại có kẻ lỡ làng một tiết
Li�u tuổi xanh bán nguyệt buôn hoa
Ngẩn ngơ khi trở v� già
Ai chồng con nấy, biết là cậy ai

Sống đã chịu một đ�i phi�n não
Thác lại nh� hớp cháo lá đa
Ä?au Ä‘á»›n thay phận đàn bà
Kiếp sinh ra thế, biết là tại đâu

Lại có kẻ nằm cầu gối đất
Dõi những ngày hành khất ngược xuôi
Thương thay cũng một kiếp ngư�i
Sống nh� hàng xứ, thác vùi đư�ng quan

Lại có kẻ mắc oan tù rạc
Gửi thân vào chiếu lác một manh
Gói xương chôn rấp góc thành
Kiếp nào cởi được oan tình ấy đi

Lại như đứa tiểu nhi tấm bé
Lỗi gi� sinh, lìa mẹ lìa cha
Lấy ai bồng bế vào ra
Ư ư tiếng khóc xót xa nỗi lòng

Cũng có kẻ đắm sông chìm suối
Cũng có ngư�i sẩy cũi ngã cây
Có ngư�i leo giếng đứt giây
Ngư�i trôi nước lụt, ngư�i lây cháy thành

Ngư�i thì mắc sơn tinh thủy quái
Ngư�i thì lâm răng khái ngà voi
Có ngư�i có đẻ không nuôi
Có ngư�i sinh sẩy, mệnh ngư�i gian nguy

Mắc phải lúc đư�ng đi lỡ bước
Cầu Nại Hà kẻ trước ngư�i sau
Một ngư�i một nghiệp khác nhau
Hồn xiêu phách lạc biết đâu bây gi�

Hoặc là ẩn d�c b� d�c bụi
Hoặc là nương ng�n suối chân mây
Hoặc là bãi c� lùm cây
Hoặc là cầu n� quán nầy bơ vơ

Hoặc là tựa thần từ Phật tự
Hoặc là quanh đầu chợ cuối sông
Hoặc là thơ thẩn đồng không
Hoặc nơi gò đống, hoặc vùng lau tre

Mấy thu chịu nhi�u b� thảm thiết
Dạ héo khô, gió rét căm căm
Dãi dầu biết mấy trăm năm
Khóc than dưới đất, ăn nằm trong sương

Nghe gà gáy, tìm đư�ng lánh ẩn
Tắt mặt tr�i, lẩn thẩn tìm ra
Lôi thôi ẵm trẻ giắt già
Có khôn thiêng hỡi, lại mà chứng minh

Nh� Phật lực siêu sinh Tịnh độ
Phóng hào quang cứu khổ độ u
Khắp trong tứ đại bộ chu
Não phi�n thoát sạch, oán thù rửa xong

Ä?ạo Vô thượng thần thông quảng đại
Chuyển pháp luân tam giái thập phương
Nhơn nhơn Tiêu Diện quỉ vương
Linh kỳ một lá dẫn đư�ng độ sinh

Nh� Phật lực uy linh dũng mãnh
Trong giấc mê, phút tỉnh chiêm bao
Mư�i loài là những loài nào
Gái trai già trẻ cũng vào nghe kinh

Kiếp phù sinh như hình bào ảnh
Có câu rằng : Vạn cảnh giai không
Ai ai lấy Phật làm lòng
Tự nhiên siêu thoát kh�i trong luân hồi

Ä?àn chẩn tế theo lá»?i Phật giáo
Vật có gì, lưng cháo nén hương
G�i là manh áo thoi vàng
Giúp cho làm của ăn đàng siêu thiên

Ai tới đó, dưới trên ngồi lại
Lấy chút lòng, chớ ngại bao nhiêu
Phép thiên biến ít ra nhi�u
Trên nh� Tôn giả chia đ�u chúng sinh

Phật hữu tình từ bi tế độ
Chớ ngại rằng có có chăng chăng
Nam Mô Phật, Nam Mô Pháp, Nam Mô Tăng
Nam Mô nhất thiết siêu thăng thượng đài

---

Bản viết theo hiệu đính của giáo sư Hoàng Xuân Hãn.