Không khóc ở California

Không khóc ở California

Nguyễn Huy Thiệp

QUOTE

Anh cố hình dung ra cuộc sống của cô ở đấy. Thành phố. Những dãy nhà. �?ư�?ng phố xe đi như mắc cửi. Tr�?i xanh. Một cụm mây biếc mắc lại trên cây cối. Chiếc cầu treo nổi tiếng thế giới.

“Tự tử trên cầu này - cô nói - vèo một cái, bảo đảm chết 100%�?. Anh cư�?i, lòng nhói lên cảm giác xót xa. Con ngư�?i ở đâu cũng phải giáp mặt với cái chết.

Em lúc nào cũng ch�? đợi anh. Tình yêu là ch�? đợi bứt rứt, hồi hộp, say mê. Khi gặp anh... anh à, anh ơi... là em đã ch�? đợi, trong sụ lư�?i biếng, khoái trá và hạnh phúc. Anh không hiểu gì cả... anh à, anh ơi... anh là thằng ngốc 100%.

Thôi được! Anh là thằng ngốc. Chắc chắn anh là thằng ngốc 100%. Anh không biết khi cô gặp anh là ở đằng sau cô đã có một th�?i gian đằng đẵng, lẫn lộn ở đấy bao đau đớn vui buồn, bao chuyện sinh tử. Ở đấy, ngư�?i ta không nói thứ tiếng Việt Nam man di, m�?i rợ của cô. Cô nói tiếng Anh. Chỉ khi nào thất bại, chỉ khi nào một mình, khi nào nhục nhã ê ch�? lắm cô mới bật ra tiếng nói mẹ đẻ của cô. Ồ - dĩ nhiên, đấy là một tiếng chửi th�?, một câu tục tĩu. Anh không hiểu gì cả. Anh là thằng ngốc 100%. Anh đâu biết cô đã từng bị sốt rất dữ, đã nôn mửa, run rẩy, thậm chí ngất đi. Cô đã tái mặt vì sợ hãi... Day dứt, dĩ nhiên rồi. Cư�?i như m�?i ngư�?i. Khóc như m�?i ngư�?i. �?�?c sách như h�?. Lái xe như h�?. Ứng xử với luật pháp. Với cảnh sát. Với đạo đức. Với khoai tây. Với cá thu và cá hồi. Với đồ lót.

Ni�?m ham muốn lớn lao và đẹp đẽ... anh à, anh ơi... cả hy v�?ng sâu xa muốn thấy anh. Gi�?t nước mắt tràn ngập b�? mi... Anh không hiểu gì cả. Buổi chi�?u đó, em rón rén đi trong nỗi xúc động khôn tả trong lòng để đến với anh, giống như ngư�?i làm xiếc đi trên dây thừng... anh à, anh ơi... một con chim nh�? vụt qua, làm cho nghẹn l�?i, thót tim lại, sởn da gà...

Anh là thằng ngốc. �?úng rồi. Anh là thằng ngốc 100%. Anh khác chi một kẻ phàm phu tục tử. Anh nói vớ vẩn gì đó v�? th�?i tiết, v�? cơm niêu, v�? bệnh đậu mùa, v�? chó dại, v�? sổ hóa đơn, v�? quần đùi, v�? 48 thế võ “Su mô�? của ngư�?i Nhật Bản. Anh nghĩ gì? Anh đến nhà cô đúng lúc cô cho con ăn. Ngượng nghịu, anh do dự nhìn mũi giày dính bụi của mình trước lúc bấm chuông. Cô ra mở cửa:

- Thưa ông, ông nhầm rồi. Tôi đã ở đây 24 năm...Tôi không quen ai thế cả...

Chồng cô ngó đầu qua cửa sổ hầm hừ:

- Một tên trộm...

Không! Không phải thế. Cô ra mở cửa và nói:

- Vâng! Thưa. ông,. Ông cần gì?

- Cần gì ư! Không cần gì cả! Nhưng mà em...

- Xin ông thứ lỗi, thưa ông, tôi còn bận việc.

- Vâng, vâng... Xin lỗi cô... Mà em... Tôi ở xa đến, một nơi rất xa, cô không hiểu xa đến thế nào đâu... như từ ký ức... Tôi nhầm, chắc chắn thế...

Anh cư�?i, mặt nhăn lại. Thế giới có hàng tỷ ngư�?i. Trong ký ức nào của cô có anh?

Anh à, anh ơi... Sự mập m�?, quý giá biết bao, vì nó chẳng rõ rệt gì, chẳng phải th�? nguy�?n, đầy rẫy hy v�?ng... Anh không hiểu gì v�? những hy v�?ng nơi ngư�?i đàn bà, nơi tha hương... Anh à, anh ơi... Khi chúng ta bị tách ra kh�?i quên lãng, những ảo v�?ng tuyệt đối cũng sẽ giá trị như tách cà phê này, như cây đèn này, như tấm áo lót ngực thơm mùi da thịt...�?.

Ồ, lại nói chuyện cà phê. Tất cả m�?i thứ ở quê hương đ�?u đậm đặc. Những cây nhãn có màu xanh đậm đặc... ớt cay hơn... Mùi mắm tôm trong hàng chả cá đậm đặc... Quai guốc gỗ bằng cao su cắt ra từ lốp ôtô xiết chặt bàn chân...Những cái xiết tay tựa như dính nhựa. Sự đậm đặc... Trực tiếp. Ráo riết. Những đòi h�?i rút g�?n... Cà phê đậm đặc... Cô không uống được và phải lựa ch�?n trong các loại cà phê để xem thứ nào hợp vị với mình. Cà phê đen nóng, đen đá, cà phê sữa, cà phê trứng, cà phê tan... Anh mua một bịch cà phê tan. Cô uống có một gói nh�? 20 gam, uống không hết. Khi cô đi rồi, anh đã ngồi một mình uống 23 gói nh�? cà phê còn lại, cả thảy 460 gam, đắng ngắt trong lòng.

Ồ thật là kỳ, tất cả việc dè xẻn cử chỉ, l�?i nói... �?ược gặp nhau là đi�?u kỳ diệu nhất từ trước tới nay... Anh à, anh ơi... �?i�?u gì khiến anh phi�?n muộn Vẫn biết thừa nhận sự ki�?m chế... Nhạy cảm với sự phi�?n muộn và tình yêu... Em chẳng biết gì... Cô đơn khôn tả...

Anh không xứng đáng với cô. Tâm hồn anh đen tối. Cư xử thiếu dịu dàng, nhi�?u khi thô bạo. Thích thú dục v�?ng. �?ạo đức giả. Anh đã lén ngắm nếp áo trễ tràng và thân hình mảnh dẻ của cô... Một tên trộm... Rõ ràng là một tên trộm... Chồng cô nói đúng... Nhưng khi ấy anh lại nói v�? Bill Clinton và �?ặng Tiểu Bình. Ngay những tên tuổi lừng danh thế giới lúc này cũng vớ vẩn, nhảm nhí, chẳng ra gì.

Anh không có quy�?n gì... Anh ng�? là cả chồng cô cũng chẳng có quy�?n gì cả. Tại sao hắn lại hầm hừ g�?i anh là trộm trong khi chính hắn cũng trộm cướp chẳng kém gì anh? Hắn được cô 100%. �?ấy là may mắn của hắn hay là tai h�?a?

Nào! Hãy kiên nhẫn!

Anh biết, cô vẫn kể chuyện cổ tích cho con mình nghe.

Mẹ kể con nghe:

Xứ ta là xử nhiệt đới. Mưa nhi�?u. Nắng cũng nhi�?u. Lòng ngư�?i hay thay đổi.

Ngày ấy, ở rừng kia có cái giếng Tiên. Giếng ở nơi khuất nẻo. Những đêm trăng, hoặc vì vui vẻ, hoặc vì phi�?n muộn - thư�?ng thì phi�?n muộn nhi�?u hơn vui vẻ - các cô tiên thư�?ng xuống giếng tắm. Khi xuống tắm, các cô tiên thư�?ng phải trút b�? bộ cánh để lại trên b�?. �?úng rồi, ướt cánh thì không bay được. Tựa như mơ mộng và phiêu lưu, thậm chí cả lòng cao thượng - rất sợ những định kiến vướng bận cồng k�?nh.

Bấy gi�?, ở cõi trần có một chàng trai làm ăn chăm chỉ, sống một mình (gi�?i ạ! ai chẳng sống một mình, từ xửa từ xưa cũng đã thế rồi). Hôm ấy, chàng trai vào rừng đốn củi. Chàng gặp một con yêu tinh. Không phải! Yêu tinh thì chàng đã gặp ngay từ niên thiếu, không phải một lần. Chàng gặp một con chó sói. Có thể lắm. Nhưng chó sói sẽ tránh được chàng vì chúng biết chàng cô đơn hơn chúng và như thế nghĩa là chàng sẽ quyết liệt hơn nhi�?u ngư�?i. Hôm ấy, chàng trai gặp một nàng tiên xuống tắm.

Nàng tiên xuống tắm ở giếng. Nàng trút b�? bộ cánh trắng xóa để ở trên b�?. Chàng trai nhìn thấy, chàng rón rén bò lại, lấy trộm bộ cánh giấu đi.

Tắm xong, nàng li�?n lội lên b�?. Thấy mất cánh, nàng ngơ ngác đi tìm khắp m�?i nơi. Vừa lúc ấy chàng trai từ trong chỗ nấp bước ra. Nàng li�?n kêu lên:

- Thập thò, thập thò, không lo thì chết!

Chàng trai không phải là ngư�?i sợ chết! Chết có gì đâu (vèo cái là xong, bảo đảm 100%. Sống mới khó! Chàng trai nhìn nàng tiên và ánh mắt chàng khiến nâng bối rối, lo lắng.

- Trả cánh cho tôi! - Nàng cầu khẩn. - Tôi còn một cuộc sống khác.

- Không được! - Chàng trai trả l�?i. - Thênh thang ngồi đám c�? xanh. Bao gi�? nên yến nên oanh rồi v�?...

Nàng tiên theo chàng trai v�? nhà. Chàng trai giấu kỹ bộ cánh rồi ra sửa soạn cơm nước, áo quần, chăn chiếu cho nàng. H�? đứng ở trước bàn th�?, mùi hương sực nức. Chàng trai nhìn thấy nàng tiên đúng trước ánh đèn, gò má đ�? lên thẹn thò. H�? ăn cơm trong buồng. Nàng ăn nh�? nhẹ và nàng nhận ra khi có ngư�?i yêu thương cùng ăn thì bữa cơm ngon hơn hẳn bữa cơm thư�?ng. �?êm ấy h�? nằm bên nhau. Chàng trai chưa bao gi�? thấy dễ chịu thế. Nàng tiên cũng nhận ra rằng khi nằm mà b�? cánh ra thì không vướng. H�? trò chuyện. Những đi�?u h�? nói với nhau có phần ngốc nghếch:

- Thế là chúng ta th�?a lòng mong ước, chàng có vui không?

- Có... Nếu mãi thế này...

- Ngộ nhỡ có việc gì... Nếu thiếp xa chàng, chàng có còn thương thiếp hay không?

- Thương.

- Thương nhi�?u hay thương ít?

- Thương mãi mãi.

- Thiếp chết rồi, liệu chàng còn thương nữa không?

Chàng hãm lại l�?i nói của nàng bằng một nụ hôn. Chàng thấy cay cay nơi sống mũi. Chàng thầm hứa sẽ làm cho nàng bất tử. Chàng không nói to ra đi�?u ấy vì chàng không phải là ngư�?i tự tin.

Thấm thoắt, hai ngư�?i có một đứa con. Rồi chàng phải đi xa nhà. Trước khi đi, chàng dặn:

- Mẹ con ở nhà, có ăn thì ăn đụn lúa vang, rồi sang đụ lúa ré, chớ ăn đụn lúa rẹ, có tổ ong vò vẽ, đốt cả mẹ lẫn con.

Thực ra, chàng trai giấu bộ cánh của nàng tiên ở đụn lúa rẹ nên nói thế thôi. Khi chàng trai đi rồi, đứa con ở nhà nghịch ngợm tìm lôi ra bộ cánh của mẹ trong đụn lúa rẹ. Nó thích thú cư�?i. Nàng tiên mắng:

- Cư�?i sằng sặc có khi rặc cổ, cư�?i ha hả có khi rã xương!

Nhìn thấy bộ cánh của mình, nàng tiên mừng rỡ. Nàng lắp cánh vào và thấy ngư�?ng ngượng. �?ã lâu không bay, nàng cảm thấy vụng v�? khi cất cánh. Nàng phải tập luyện rất lâu rồi mới bay được. Nàng nhớ lại nơi ở cũ của mình.

Sáng hôm sau, nàng tiên dạy sớm làm rất nhi�?u bánh để lại cho con. Nàng nói:

- Con ở nhà, hễ khi nào đói vào buồng lấy bánh mà ăn.

Con đừng đòi mẹ con ơi

Mẹ còn có cả bầu tr�?i tự do

Thôi con, con chớ khóc to

Bao công việc cha sẽ lo liệu giùm.

Nàng tiên để lại chiếc vòng tay và dặn:

- Con nhớ giữ lấy cho cha.

Dứt đoạn, nàng vỗ cánh bay bổng lên tr�?i.

Khi chàng trai trở v�? nhà, không thấy nàng tiên, chỉ thấy chiếc vòng tay thì đoán ra nông nỗi: con chim tr�?i đã bay v�? tổ cũ của mình. Từ đấy hai cha con côi cút, bơ vơ.

Một lần, nhớ nàng tiên, chàng trai bế con trở lại giếng Tiên. Rất may, h�? gặp một bà già trên tr�?i xách thùng xuống giếng múc nước. Chàng vội cầu khấn:

- Hỡi bà tiên! Bà hãy thương tôi. Hãy giúp cho tôi gặp được vợ tôi.

Chàng trai kể chuyện cho bà tiên nghe. Chàng lấy ra chiếc vòng tay làm tin. Bà tiên bảo:

- Ta biết rồi. Nàng tiên ấy nay ở trên tr�?i. Nàng cũng nhớ chồng con da diết. Ta sẽ mang chiếc vòng tay này v�? báo cho nàng.

Hai cha con ch�? đến hôm sau thì thấy có hai ngư�?i từ trên tr�?i xuống. H�? mang theo các thứ dây túi để đưa hai cha con l�?n tr�?i. H�? dặn phải nhắm mắt lại và giữ im lặng. �?ến giữa canh khuya, cả b�?n bước vào cõi tr�?i. Nàng tiên ra đón, mừng mừng, tủi tủi..

Hai cha con ở lại hai ngày. Lệnh của Ng�?c Hoàng không cho ngư�?i trần ở lại. Nàng tiên thương chồng, thương con vô hạn nhưng cũng đành phải chia tay.

Hôm sau, nàng tiên gạt nước mắt trao cho hai cha con một cái trống, một mo cơm. Nàng dặn: “Hễ chân chạm đất thì cứ đánh ba tiếng trống để trên này biết mà cắt dây thừng�?.

Hai cha con xuống được nửa đư�?ng thì đã quá trưa. Thấy thằng bé đói, chàng trai dừng lại giở mo cơm đặt lên mặt trống. �?ứa con bốc cơm ăn làm vãi cơm trên mặt trống. Bấy gi�? có một đàn quạ bay qua bèn sà xuống mổ lấy mổ để những hạt cơm rơi trên mặt trống. Trên tr�?i, nghe thấy tiếng trống, nàng tiên lại tưởng hai cha con đã xuống đến nơi, bèn cứ thế cắt dây thừng. Dây đứt, hai cha con rơi xuống đất chết tươi. �?àn quạ sợ hãi bay v�?t lên tr�?i kêu la ầm ĩ.

Sự việc không ng�? xảy ra đớn đau như vậy. Sau này, Ng�?c Hoàng cho đón chàng trai lên tr�?i. Chàng trai được làm công việc chăn trâu, g�?i là Ngưu Lang, hay Ngâu Lang. Nàng tiên g�?i là Chức Nữ. Mỗi năm, Ng�?c Hoàng cho hai ngư�?i gặp nhau một ngày vào ngày mồng Bảy tháng Bảy. �?àn quạ có lỗi hôm ấy phải bắc cầu cho hai ngư�?i gặp gỡ g�?i là chiếc cầu ô thước. Từ đấy, cứ đến ngày mồng Bảy tháng Bảy, tr�?i thư�?ng có mưa, ngư�?i ta g�?i là mưa Ngâu. �?ồn rằng đó là những gi�?t nước mắt của hai ngư�?i. H�? gặp nhau rồi lại ly biệt ch�? đến năm sau.

Cô nói:

- Ngưu Lang, Chức Nữ gặp nhau còn có định kỳ. Còn em chẳng có định kỳ nào cả.

Cô thở dài. Tiếng thở dài não nuột làm anh tê tái. Tình yêu là gặp gỡ, là chia tay. Vẫn biết thế mà sao đau lòng vậy?

Tình yêu đối với quê hương... Anh à... anh ơi... là thứ tình cảm lạ lùng, không biết diễn đạt thế nào. Thoáng xót xa, trìu mến. Cả căm giận, tự hào: cả khinh bỉ, vui buồn... Tất cả một núi cảm xúc, một bể cảm xúc trào dâng... bóp nghẹt tim, làm run rẩy... muốn làm khuỵu ngã ngay khi ở trên máy bay bước xuống...

Anh im lặng. Anh cảm động nhìn cô hít thở rất sâu không khí ở trên cánh đồng. Cô kêu to khi nhận ra mùi đất ải nồng nàn và mùi rơm rạ ẩm ướt

- Anh...

Cô đưa tay níu lấy vai anh. Anh hoảng hốt.

Anh nhận ra một tia ánh sáng tựa như lửa than nơi khóe mắt cô. Anh sợ. Anh sợ đến toát mồ hôi. Anh nói lắp bắp và nhảm nhí: Tôi... tôi không đại diện cho ai... Không phải đất nước... Không phải quê hương... Không phải chính quy�?n...

Cô cư�?i. Anh hiểu ra nụ cư�?i ấy: bây gi�? dù anh có bướu cổ, có sâu răng, có bợm bãi, lạm phát, rượu chè, suy thoái, buôn heroin hay chậm phát triển... cô đ�?u tha thứ cho anh. Anh có tởm lợm cũng không sao hết. Miễn là... �?ược rồi.

- Anh đ�? mặt nói. - Tôi sẽ không như thế nữa.

- Anh hứa chứ?

- Không trộm cướp và tham nhũng thì khó - Anh cau, có nói. - Thôi được, sẽ không còn đê tiện và lêu lổng nữa.

H�? cư�?i phá lên làm những con chim sẻ bay vụt lên tr�?i.

Anh ngồi đây. Bây gi�? anh đang ngồi đây một mình. Anh thấy bơ vơ quá. Bây gi�? thì cô đã ở cách xa anh nửa vòng trái đất. Xa quá. Xa lắc xa lơ... Anh nhắm mắt lại. Anh nghĩ đến cô. Cô có thân hình mảnh dẻ. Mắt đen láy, thoáng vẻ mệt m�?i. Cử chỉ bẽn lẽn. Sự dịu dâng và mùi hương xa xăm. Cô mặc chiếc váy li�?n áo may bằng vải lụa tơ tằm, khoác thêm chiếc áo “giắc két�? bên ngoài. Cô thích nói chuyện và cư�?i nhưng ván giữ gìn sự mập m�? của tình bạn và hiện thực. Anh bị những hiểu biết văn hóa và những cử chỉ của cô quyến rũ. Cả tiếng thở dốc sau những câu nói dài rất đặc biệt lạ lùng chỉ cô mới có. Chưa bao gi�? trong anh có một cảm giác rõ rệt đến thế: chắc chắn sẽ có sự mât mát tức khắc khi thổ lộ những l�?i si mê điên cuồng. Yêu mà không hiến thân, hiến thân mà không sa sút và tàn tạ, đi�?u ấy có thể được chăng? Còn gì nữa. Cả hai đ�?u sợ hãi , đ�?u ghê tởm nếu sự tầm thư�?ng xám xịt thư�?ng nhật xúc phạm. Một sự gặp gỡ mà không biến chất, không rạn nứt. Anh lo lắng nhìn cô: những đau đớn, sự nhạy cảm v�? mất mát và nhi�?u đi�?u khác không biết g�?i tên là gì làm cô trở nên rất khó an ủi. Anh thấy đắng ngắt trong lòng và cảm thương đến ứa nước mắt. Trưóc mắt anh là ngư�?i đàn bà khó an ủi nhất hành tinh. Cô sẽ khóc. Sẽ khóc mất. Sẽ khóc v�? cảnh tha hương ở nơi đất khách quê ngư�?i... Sẽ khóc v�? Anh ngữ và Việt ngữ... Sẽ khóc vì những lo toan trong cảnh gia đình... Sẽ khóc vì chồng con, bạn bè... Sẽ khóc vì những phù du, bội phản... Sẽ khóc cho kiếp làm ngư�?i...

- Mạnh mẽ lên - Anh nói - Không khóc ở California.

Không khóc ở California.

Không khóc.

Không khóc ở Louisiana.

Không khóc ở quận 13 Paris.

Không khóc.

Không khóc ở Beclin, ở Sydney, ở Tokyo

Những ngư�?i Việt không khóc ở California

Em không khóc

Em không khóc ở California

Em không khóc

Kìa mưa rơi, mưa rơi và lá bay

Em lái xe đi

Con đư�?ng hun hút và mưa bay bay

Kính xe mở

Ai huýt sáo một bài hát bên đư�?ng

Nhớ anh, nhớ quê hương

Em không khóc

Em không khóc ở California

Em không khóc

Ở chốn xa xăm cuối nơi chân tr�?i

Nơi mẹ sinh ra g�?i là quê hương

Em g�?i tên là nhớ thương

Ngư�?i ta g�?i là cội nguồn

Sao em lẩm cẩm như một bà già

Em sẽ không khóc

Không khóc ở California

Anh ạ,

Em lớn lên rồi, không còn thẹn thùng

Em mặc một chiếc áo rộng

Em sẽ mua hoa

Xếp đặt đồ vật trong nhà

Em yêu m�?i ngư�?i

M�?i ngư�?i không khóc

Không khóc ở California

Anh ạ, hôm nay tiệm cà phê vui hơn

Có ai gật đầ u chào em.

Có phải anh gật đầu chào em rồi mỉm cư�?i

Em đưa tay ra

Biết rằng anh vừa nắm tay em...

Em thấy hơi ấm

Em thấy ổn rồi, rất ổn...

Em lớn lên rồi, không còn thẹn thùng

Em soi trong gương

Giữ gìn nhan sắc, giữ gìn thói quen

Có ngư�?i vừa đi xa v�?,

Mang cho em một chút gió, một chút nắng

Em sưởi mình trong kỷ niệm

Và cư�?i trong mơ.

Anh hôn vào nụ cư�?i ấy...

Nụ cư�?i xa xăm

Em lớn lên rồi, không còn thẹn thùng

Em ra siêu thị

Em xuống trung tâm

Em mua một gói kẹo nh�?

Và liếm chiếc kẹo như liếm vết thương

Anh tan biến trong miệng em

Em cư�?i một mình .

Và soi trong gương

Không khóc

Không khóc ở California

Cho dù cách xa...

Anh biết rằng anh sẽ không an ủi được gì. Không ai an ủi được ai. Anh biết. Anh biết chắc chắn thế mà! Vì sao ư? Vì chính anh cũng là ngư�?i cần an ủi.

Hôm qua ơi, em đi rồi

Hôm nay ơi, ta nhớ ngư�?i

Một làn mây xanh trôi qua đ�?i anh

Thương thì thương

Chốn tha hương

Muôn dặm trư�?ng

Em ghé lại

Nụ cư�?i vấn vương

Em đi rồi

Như trong màn sương

Tái tê vô chừng

Tái tê không cùng...

Anh à... Anh ơi... Hôm qua ở đây có tuyết rơi. Nhưng hôm nay thì nắng. Náng ấm. Có lẽ California là nơi đẹp nhất trên đ�?i...

Anh đi... Anh nhớ cô. Cô có những tật xấu nhưng anh không để ý đến đi�?u ấy. Cô luôn nhắc anh phải nhớ đến cô.

- Em. - Anh nói - Những bất hạnh trong số phận em cũng là những bất hạnh trong số phận anh. Có hiểu không? Em có hiểu không? Em có hiểu được như thế không?

Kìa có ng�?n gió bay qua... Và nắng ấm. Rồi em lại v�?... Phải không em?