Thế chiến II - Chiến thắng thuộc v� ai?
Thế chiến II - Chiến thắng thuộc v� ai?
16:31' 04/05/2005 (GMT+7)
Ä?ức Quốc xã thảm bại tháng 5/1945 nhá»? sá»± góp sức cá»§a hai mặt tráºn Liên Xô và các nước Ä?ồng minh phương Tây. Nhưng mặt tráºn nà o đóng vai trò quyết định Ä‘em lại chiến thắng cho phe Ä?ồng minh? Cho đến giá»?, Ä‘iá»?u ấy dưá»?ng như vẫn gây nhiá»?u tranh cãi.
Việc há»— trợ lương thá»±c và vÅ© khà cá»§a các nước Ä?ồng minh cho Liên Xô góp phần quan trá»?ng và o chiến thắng phát xÃt.
Trong suốt cuá»™c Chiến tranh Lạnh, và cả sau đó, má»—i bên Ä‘á»?u có khuynh hướng cho rằng sá»± đóng góp cá»§a mình mang tÃnh quyết định. "Ở phương Tây, có lúc ngưá»?i ta cho rằng Liên Xô chỉ đóng vai trò thứ yếu", nhà sá» há»?c ngưá»?i Nga Valentin Falin phát biểu.
Mặt khác, theo kết quả thăm dò dư luáºn, 2/3 ngưá»?i Nga nghÄ© rằng Liên Xô có lẽ đã đánh bại được Hitler mà không cần sá»± trợ giúp cá»§a phe Ä?ồng minh. 1/2 số ngưá»?i được há»?i cho biết phương Tây đã đánh giá thấp sá»± đóng góp cá»§a Liên Xô.
Quan Ä‘iểm cá»§a Ngoại trưởng Ä?ức Quốc xã
Giáo sư Richard Overy chuyên nghiên cứu vá»? lịch sá» hiện đại tại Cao đẳng King, London viết rằng sau chiến tranh, Ngoại trưởng cá»§a Hitler là Joachim von Ribbentrop đã liệt kê ra 3 lý do dẫn tá»›i thất bại cá»§a Ä?ức, đó là :
Sự chống cự ngoan cư�ng và bất ng� của Liên Xô.
Sự hỗ trợ v� khà và thiết bị dồi dà o của Mỹ đối với Liên Xô theo thoả ước Thuê mượn vũ khà Lend-lease.
Chiến thắng cá»§a các nước Ä?ồng minh phương Tây trong cuá»™c chiến trên không.
Giáo sư Overy cho rằng suốt nhiá»?u tháºp niên, các nhà sá» há»?c Liên Xô đã đánh giá thấp ý nghÄ©a đạo luáºt Lend-lease cá»§a Mỹ và Anh đối vá»›i thắng lợi cá»§a Liên Xô nhưng ông cÅ©ng lưu ý tá»›i thá»?i gian gần đây, Nga đã có sá»± đánh giá đúng đắn.
Song nhà sá» há»?c Nga Falin bác lại rằng ngưá»?i Nga chưa bao giá»? quên sá»± giúp đỡ mà há»? đã nháºn được từ các nước Ä?ồng minh.
"Ngưá»?i Mỹ đã cung cấp cho chúng tôi 450.000 xe tải. Tất nhiên, trong giai Ä‘oạn cuối cá»§a cuá»™c chiến Ä‘iá»?u nà y đã giúp tăng cưá»?ng tÃnh cÆ¡ động cá»§a các lá»±c lượng vÅ© trang, giảm bá»›t thiệt hại và đem lại cho chúng ta thà nh công lá»›n hÆ¡n so vá»›i thà nh công mà ta có thể được nếu không có sá»± giúp đỡ ấy".
Máy bay ném bom không thể không nói đến
Tù nhân chiến tranh tại Stalingrad.
Giáo sư Overy chấp nháºn rằng các nước phương Tây đã đóng vai trò nhá»? hÆ¡n trên chiến trưá»?ng so vá»›i Liên Xô song lưu ý chiến dịch ném bom cá»§a các nước phương Tây là má»™t sá»± đóng góp vô cùng lá»›n.
"Chiến dịch đánh bom đã giúp giảm bá»›t nguồn lá»±c con ngưá»?i và thiết bị quân sá»± khá»?i mặt tráºn Nga đồng thá»?i lại hạn chế sá»± mở rá»™ng cá»§a ná»?n kinh tế chiến tranh Ä?ức", ông nói.
Giáo sư cÅ©ng thừa nháºn rằng cho tá»›i giá»? phương Tây vẫn chỉ có nháºn thức khá yếu kém vá»? vai trò cá»§a Liên Xô. "Vì Anh và Mỹ phải tấn công Ä?ức ở châu Âu bằng đưá»?ng biển (tại Italia năm 1943 và tại Pháp năm 1944), há»? dưá»?ng như có khuynh hướng cho rằng há»? đã giải phóng má»™t châu Âu bị Ä?ức chinh phục".
Mặt tráºn thứ 2 lẽ ra nên mở sá»›m
Trong khi đó, nhà sá» há»?c Falin lý luáºn rằng cuá»™c chiến có thể đã kết thúc nhanh hÆ¡n nếu như mặt tráºn hai tại Pháp được mở từ trước năm 1944. "Sẽ có bao nhiêu triệu ngưá»?i lẽ ra vẫn còn sống? Rất nhiá»?u trại táºp trung tá» thần đã già nh được đủ quyá»?n hà nh và o ná»a cuối năm 1943 và năm 1944".
Giáo sư Overy cho rằng phương Tây coi Thế chiến II là cuá»™c chiến toà n cầu bởi vì còn có cuá»™c chiến chống Nháºt trong khi Liên Xô coi đó là "cuá»™c tháºp tá»± chinh trong phạm vi quốc gia nhằm chống lại thế lá»±c ngoại xâm".
Nhà sá» há»?c Falin nêu con số lÃnh Ä?ức thương vong trên mặt tráºn Xô viết chiếm tá»›i 93% tổng số thương vong và cho rằng Ä‘iá»?u nà y chứng tá»? sá»± đóng góp cá»§a Liên Xô mang tÃnh quyết định. Song ông cÅ©ng nói thêm rằng má»—i ngưá»?i lÃnh Mỹ, Anh, Canada hay thuá»™c các nước Ä?ồng minh khác đã hy sinh "cÅ©ng là má»™t đóng góp lá»›n, cần thiết đối vá»›i chiến thắng và đó là má»™t thắng lợi chung".