Ai đă từng đi xa quê hương đều ước mong có dịp trở về, hoài niệm làm người ta xao xuyến đến cháy ḷong. T́im về từ vật chất đến tinh thần, để thấy những cái tưởng mất đi vĩnh viễn nay lại tím gặp, cái xưa tầm thường nay trở nên quí giá.
Tôi may mắn thường có dịp đón tiếp thân nhân cùng bạn bè về thăm nhà, nhận thấy song song với nỗi vui mừng khi tái ngộ, c̣on có vài điều tưởng giữa chúng ta, TA và TÂY tự điều chỉnh, để ngày xum họp niềm vui thêm trọn vẹn.
Tôi nhận thấy có mấy dạng Việt Kiều:
- Người giàu (Có lẽ là giàu thật) quan niệm đi 5 về 10, xênh xang áo gấm về làng, họ hàng cũng được thơm lây. Hàng xóm có ḷng đố kỵ cho là nổ: Hồi xưa nghèo không có đôi dép mà đi, giờ th́i đi đâu cũng kè kè chai nước lọc, vô nhà ai cũng không dám uống nước dù là nước trà; nước giếng, nước mưa th́i chê hôi.
Họ đâu cọn nhớ tới những ngày kinh tế mới, những ngày đi đào kinh thuỷ lợi nghiêng nón múc một ít nước đục ngàu mà uống. Bây giờ cứ đ̣i vào nhà hàng máy lạnh sang thiệt là sang để ăn uống cho an toàn khỏi sợ đau bụng, nhưng nếu họ chịu quá bộ ra chỗ đang rửa chén tô, nơi nhà bếp đang lặt rau, làm cá băm thịt, th́ tưởng chưa có nơi nào mất vệ sinh hơn thế nữa!
Tôi lấy làm ngạc nhiên và hănh diện khi người ḿnh mới qua tới xứ người, người lâu thí vài ba chục năm, người mới thí chỉ năm hay mười năm mà nay ai cũng là bác sĩ kỹ sư, chủ hăng chủ tiệm, tiếng Tây tiếng Mỹ phun phèo phèo, mà hính như không có ai làm thợ hết cả (?).
Nếu quả thực như thế th́i Mỹ trắng Mỹ đen quá kém, nay họ lại phải xin đi làm công cho người ḿinh nhiều quá, chứ như ở VN mà mấy anh Campuchia qua đây lập nghiệp, không chịu làm cu ly khuân vác từ đời cha tới đời con th́i cũng cọn khuya mới ngóc đầu lên nổi.
Có người qua Mỹ đă lâu nhưng cọn e ngại v́i tài chánh eo hẹp chưa muốn về thăm quê, v́i ngoài tiền vé máy bay ra, cọn tiền quà cáp, xe cộ tiêu xài. Nhưng họ đâu biết rằng có tiền cho thân nhân đă quí, nhưng gặp lại người thân sau bao nhiêu năm xa cách cọn quí hơn nhiều lắm.
Vẫn biết rằng trong đám thân nhân "yêu vấu" kia thế nào cũng có người nói xấu sau lưng: "Việt Kiều về quê mà Trùm Ṣo thế thí về làm quái ǵi". Cũng may số người này không nhiều.
- Người nghèo (Có thể là nghèo giả) than van quá trời v́i sợ người nhà ṿi tiền, mà có người ṿi tiền thật, mè nheo đủ thứ. Họ không chờ cho đến khi gặp mặt mà thư, điện tới tấp khiến mẹ cha, anh em con cái phát chán, v́i người ta biết tiền gửi về sẽ bị tiêu pha một cách lăng nhách bởi những người chuyên vô công rỗi nghề, từ sáng tới tối xách xe chạy ṿong ṿong.
Thái độ và cử chỉ bên TÂY thí lịch sự nhă nhặn, cưng chiều vợ con hết mức (theo kiểu nịnh nghề bà lắm nạc) khiến phe TA ở quê nhà xốn con mắt lắm. Nhưng khốn nỗi TA lại cộc cằn thô lỗ, gia trưởng y như xưa, y như cách đây hàng thế kỷ. Hôm nay nhà có cơm khách, khách hỏi:
- Cọn các cháu đâu, không ra dùng cơm luôn thể?
- Các bác cứ xơi tự nhiên, các cháu đă có rồi.
Các bác đang xơi, các cháu thập tḥo ở cửa, Bố quát:
- Xuống bếp ăn với mẹ!
Đứa con giơ tay lên trời:
- Xin thề là dưới bếp hết cả nước lẫn cái rồi bố ạ!!!
*
Bên TÂY gặp nhau ôm hôn chùn chụt, bên TA mà làm thế có ngày chả cọn răng ăn cháo. Hôm anh tôi về, thấy mấy trự Việt Kiều gặp người đi đón ở phi trường, lợi dụng cơ hội ôm hôn tùm lum, ảnh nói có nhiều người làm tṛo khỉ quá.
Rồi sau đó ít hôm ảnh lại nói sao Việt Kiều về cứ phải chứng tỏ ḿinh là Việt Kiều cho oai, lúc nào cũng thấy đeo cái túi mề gà trước bụng, đàn ông lại c̣on mang quần có dây đeo vai cứ như mấy anh bồi nhà hàng. Họ nói chuyện với nhau hay với con cái cứ xổ tiếng Mỹ làm người nhà phải nghệt mặt ra. Mà làm như thế nghĩ cũng chả ích lợi ǵi, chỉ tổ cho nhà hàng chém thẳng tay.
Việt Kiều thường phê b́inh người trong nước đổ đốn, không chịu làm ǵi cả chỉ ăn nhậu. Nói của đáng tội, cái đó cũng có nhưng ví họ chưa có cơ hội tiếp xúc với những Giám Đốc trẻ không rượu bia thuốc lá; có trách nhiệm, năng lực và ḷong tự trọng; những người thợ quần quật với công việc nặng nề; những nông dân chân lấm tay bùn đă làm nên những thay đổi và ấm no hơn những ngày cũ.
*
Việt kiều lớn đă thế cọn Việt Kiều con, tụi nhỏ về đây gặp khí hậu, thời tiết khác lạ, ăn ngủ trái múi giờ dễ sinh ra dị ứng ốm đau, làm ông bà cha mẹ lo sốt vó.
Thái độ tụi nó cũng kỳ dị lắm, h́inh như nó không thích được nâng niu âu yếm, đụng vào người là nó co rúm lại, mà người ḿinh có thương thí mới rờ rẫm bóp mông, bóp đít khen nó mập, trắng hồng coi dễ thương hết sức. Ban đầu tôi tưởng tụi nó chê ḿinh ở bẩn, nhưng sau này mới biết là làm vậy không nên, nếu là ở Mỹ có thể bị kết tội child abuse ǵ đó.
Tụi nhỏ nói tiếng Việt không rành, nó ú ớ bảo là đau bụng, đưa thuốc cho uống cả tiếng sau mới nói là nó "wrong", nó bị đau cổ họng cơ. Có nhiều đứa lư sự và phá trời thần, trẻ con VN mà nói tay đôi với người lớn thế thí có mà nát đít, cọn trẻ Việt Kiều nó được tự do tranh luận nếu nó nhận thấy người lớn nói sai. Về VN mà nó làm cứ như ở nhà nó, cái máy quay phim, dàn máy hát ở quê nhà quí lắm, dành dụm biết bao lâu mới mua được, nhưng con cháu Việt Kiều về xài rồi nó quăng vất tứ tung, chọc ghẹo nhau chạy tới chạy lui làm đổ dàn am-pli, cả nhà thấy xót quá mà không ai dám nói ǵi !
Nói sang cái ăn mới ngộ, đăi Việt Kiều ở nhà hàng, TA ép TÂY ăn thịt.
TÂY than thở: "Tại sao lại ép chúng tôi những thứ mà hàng ngày phải ăn mấy chục năm nay?"
Không lẽ kêu măng luộc, rau đay cua rốc, cà pháo mắm tôm, rau muống xào đập tỏi v v... Những thứ đó quê tôi có đầy ra, bước ra đàng sau vườn loáng một cái có cả rổ, bây giờ thường để cho heo ăn mà thôi, ai nỡ ḷong nào đem ra đăi Việt Kiều.
Việt Kiều con th́i khác hẳn, vào bàn nó ngồi im như tượng, mặt buồn như Đức Mẹ Sầu Bi ngồi dưới chân thánh giá, hỏi ăn ǵi th́i chỉ lắc đầu. Thấy mấy ông kêu đồ nhậu rắn rùa, chim chuột. .. đặc sản, nó chỉ con thạch sùng (thằn lằn) trên tường mà hỏi: "Con đó có ăn không ?"
Người lớn thích ăn tiết canh, mua con heo con vịt về cắt tiết hay thọc huyết, nh́n thấy cảnh đó nó kinh hăi ôm nhau khóc thét lên.
Cọn về thịt cầy, nó dặn là đừng bao giờ đánh lừa nó ăn một miếng, bởi v́i ăn thịt chó, tim sẽ đau đớn như phạm tội vậy.
Về tới Saigon thả tụi nó vào khu siêu thị th́i như cá gặp nước, tụi nó hoạt bát hẳn lên, nói líu lo ví trong đó có bán đồ ăn khoái khẩu của nó.
Ở quê tôi cọn có một thứ mà mỗi nhà có Việt Kiều về thăm th́i phải lo trước, đó là cái bàn cầu ngồi theo lối Mỹ, nhà cầu kiểu cũ trẻ con ngồi không quen cứ ngă bổ chửng ra. Nhớ hồi cách đây hơn 10 năm, cầu cá dồ chưa bị cấm, có ông Việt Kiều đang ngồi thí bị cầu xập, ông đứng giữa đ́a khóc ầm lên kêu Trời kêu Phật, kêu cả thánh quan thầy.
Một cái đáng sợ nữa cho Việt Kiều là muỗi. Xưa kia muỗi chỉ có mùa, bây giờ nhờ kinh tế thị trường nên có quanh năm, nó lại theo trào lưu khủng bố của thế giới nên không kêu vo ve nữa mà chuyên âm thầm đánh du kích, cắn xong một phát là chỗ đó ngứa không chịu nổi. Đối với người trong nước không hiểu v́i đă chịu muỗi chích hoài nên cơ thể quen nọc ngứa, hay là tại v́i thịt Việt Kiều thơm (tắm bằng xà bông Dove), hay tại muỗi vẫn cọn thù dai đối với Đế Quốc, mà cho dù là ban ngày sáng sủa đàn muỗi không cắn ai, lại cứ xà quần bên Việt Kiều như đàn trực thăng sắp đổ quân vậy.
Đối với Việt Kiều nhí th́i thật là thê thảm cho dù bôi thuốc chống muỗi rồi đó nhưng dính mũi nào là làm độc mũi đó, có khi mưng mủ sưng to như trái chùm ruột. Tôi có đứa cháu kiên nhẫn ngồi đếm được 108 mụn trên cái chân nhỏ bé!!!
Cọn trục trặc ngôn ngữ Việt giữa người trong và ngoài nước nữa chớ. Có nhiều Việt Kiều nghe không hiểu được những từ ngữ “mới”. Hồi sau 75 tôi có dịp tiếp xúc với cán bộ hay người miền Bắc vô, nghe họ nói tôi buồn cười lắm mà không dám cười, sau đó nhái chơi, rồi dần dần nó ngấm vào giọng nói lúc nào không hay, bây giờ có những chữ mà loay hoay măi không nhớ ra chữ cũ để thay thế.
Thí dụ: Hôm nay tôi tranh thủ thăm anh (cố gắng). TV hôm nay bị sự cố kỹ thuật (trục trặc). Nhưng đến câu “Họ có mặt bằng cho thuê” th́i tôi đành chịu không tím ra chữ nào để thay.
Có anh về nước cầm máy chụp h́inh hay quay phim thí thấy cái ǵi hơi lạ là bấm liên hồi, thấy nguời ta nói đi xe khách chất lượng cao “high quality); xe tham quan (tourist); cửa hàng bán ổn áp (survolter) là cười khinh khỉnh, nhưng chúng tôi thấy họ nói pha tiếng Mỹ lại càng kỳ quái hơn: Đem cái xe tới tiệm để estimate, anh thợ sửa xe dốt nát đâu biết tiếng Tây tiếng U ǵi đâu, nghe vậy bèn tháo tung chiếc xe ra; bảo tun-ấp thí nghe giống như “ốc” nên lấy đồ nghề ra xiết tất cả những con ốc lại. Đàn bà con gái ǵi mà nói giữa chốn đông người “Tôi không có khe” (care); “Vẫn c̣on ở chỗ cũ đấy, chứ tôi đâu có mu (move)”
Cười, bởi v́i khe và mu là những chữ dùng để chỉ cơ quan sinh dục của đàn bà.
Có lần được tháp tùng về thăm quê cũ của mẹ tôi ngoài Bắc, gặp đứa em họ đang phụ trách một đoàn thể trong xứ đạo, nó hỏi xin cái máy kích. Tôi hỏi cần đẩy hay kéo cái ǵi, nó giải thích th́i giời ơi! đó là cái am-pli và cặp loa để phát thanh, ở ngoài Bắc gọi là cái máy kích âm!!!
Bây giờ họ cọn hay nói tắt. Hỏi gia đính thế nào? Trả lời dạo này gia đ́inh chúng em VẤT lắm (vất vả); Món này ăn ngon CỰC (cực kỳ); Thợ xây quát phu hồ: "Lấy cho tao bao XI (xi măng)!!!
Chữ "bị" ở thế thụ động (passive voice) lại được nói: "Ông ta hơi bị giỏi đấy" ; Món này ăn hơi bị ngon v v... Ban đầu tôi tưởng chỉ là cách dùng chữ cho khôi hài, không ngờ có những nhà văn lớn dùng trong văn chương nghiêm túc nữa đấy. Thật quái đản!!!
Hôm xem lậu cuốn băng Thúy Nga, thấy ông Nguyễn Ngọc Ngạn nói xỏ người ở nước ngoài hay nói chữ là, thay v́i nói "Rất đẹp" th́i lại nói "Rất là đẹp". Tôi th́i tiếng Anh dốt nát, đành dịch ra là "Very is beautiful"!
Ngày xưa cọn đi học mà làm luận văn xài chữ: thí, là, mà, bị v v... lung tung như kiểu này chắc thầy vă cho rách mép.
Ở VN bây giờ từ quan cho tới anh cùng đinh khố rách đều nghiện chữ "Nói chung" cũng như mấy anh Việt Kiều hay dùng chữ "You know" vậy.
Hỏi thăm gia đ́inh khoẻ không thí được trả lời: "Nói chung cũng tốt. Mẹ tôi cọn đang nằm bệnh viện c̣on vợ tôi thí mới chết tuần rồi".
Hăy nghe đài BBC phỏng vấn mấy quan chức, hay đọc trong bản báo cáo của mỗi cơ quan, đoàn thể, mỗi ngành không bao giờ thiếu chữ "Nói chung":
- Tính hính chỗ nào cũng vậy, nói chung là tốt, nhưng trong đó cọn có một vài bộ phận yếu kém tồn tại. ...
Tôi tới thăm gia đ́inh người bạn mới từ nước ngoài về, bố bảo con gọi mẹ ra đây. Thằng con chạy vào trong hét toáng lên: "Momy, dady muốn momy bây giờ". Hồi lâu sau nó lại chạy ra bảo:
- "Momy đang rửa he".
Tôi ngạc nhiên ngẫm nghĩ măi mới hiểu là má nó đang gội đầu (hair).
Tháng rồi có mấy đứa cháu từ Úc về chơi, tôi dẫn đi ăn nghêu ở Ngă Sáu, trong dĩa nghêu luộc chín há vỏ ra, có con thịt rớt ra ngoài chỉ cọn cái vỏ không, đứa bé cầm cái vỏ ngắm nghía một hồi rồi tặc lưỡi: "Không có ai".
Ôi ngôn ngữ Việt của Việt Ta và Việt Tây sao mà rắc rối, biến hoá làm vậy!
Ngày vui qua mau rồi cũng đến ngày tiễn đưa người nhà ra phi trường. Người c̣on ở VN khoái tiễn đưa lắm, lư do là lúc đó người đi rất ngậm ngùi, cọn bao nhiêu tiền trong túi cũng móc ra cho hết, thương lắm cơ.
Việt Kiều con ra tới phi trường th́ imừng lắm, chúng nhảy cỡn lên múa máy tay chân rồi la to:
- Thoát khỏi Việt Nam rồi! Thoát Việt Nam rồi!
Vậy th́i tôi cọn mong ǵi khi chúng lớn lên, học hành thành tài rồi về giúp đỡ quê hương?:frown1:
http://i19.tinypic.com/52qfq0h.jpg
ONLY IN VIETNAM
Theo Nhật Báo Viễn Đông
