Dan Lee
10-26-2007, 11:52 AM
Niềm tin Việt Nam: Tàn phá dung nhan
Niềm tin Việt Nam minh họa trong dạng truyện ngắn về những đời sống niềm tin của người Việt Nam, không phải trong quá khứ, cũng không phải trong tương lai, nhưng ngay trong ngày hôm nay và ngay bây giờ. Đọc Niềm tin Việt Nam, có thể bạn sẽ nhận ra những nhân vật xuất hiện trong Niềm tin Việt Nam chính là bạn, hoặc những người thân trong gia đình, hoặc những người hàng xóm, hoặc những người tín hữu trong xứ đạo của chính bạn.
http://vietcatholic.net/pics/26102007Shadow%20of%20time.JPG
Bóng thời gian, Ảnh Nguyễn Trung Tây
Dì Tư hỏi chồng,
— Ông mần chi mà tui thấy ông cứ loay hoay đi ra đi vô trong toilet, rồi lại đứng hằng giờ ờ trỏng săm soi trước cái kiếng? Bộ ông đau bụng hay sao? Có cần uống thuốc hay không? Hay là để tui cạo gió cho. Trời lóng nầy nắng đổ lửa như than hầm ở trong lò, dễ bị Tào Tháo rượt lắm đó nghen.
Ông Tư bông lơn,
— Tui hổng có sao. Tui là người tốt cho nên bụng cũng tốt theo. Ta nói là Tào Tháo có muốn rượt tui, e cũng khó lắm. Bà còn nhớ hôm nọ lúc hai vợ chồng mình về Việt Nam thăm họ hàng ở bển hay không. Ta nói trước khi lên phi cơ, tui là cũng hơi ngần ngại bởi nghe nói nhiều người về Việt Nam uống nước ở bển rồi bị Tào Tháo rượt chạy có cờ. Nhưng mới bước được mấy bước chân đầu tiên trên đường làng thì ta nói thiệt tình… Gần ba mươi năm trời không gặp được bà con chòm xóm, giờ tự dưng gặp lại biết bao nhiêu là người, tui vui quá xá, cho nên sang tới ngày thứ hai là tui bắt đầu sa đà, gặp thịt chó ăn thịt chó, đụng nước mưa uống nước mưa. Nói không phải là tui lên mặt song tàn, nhưng thiệt tình trời cho tui cái bụng tốt. Gần ba mươi năm xa quê hương, về Việt Nam ăn thịt chó nướng vỉ ngay bên lề đường, uống nước mía xay ngay ngoài chợ sáng trưa chiều tối đủ bốn cữ mà vẫn tỉnh bơ như không!
— Ông đừng có tưởng là ông ngon! Chưa tới lúc Tào Tháo mở sổ gọi tên ông một lần nữa đâu. Ông đừng có quên hồi xưa, lúc tui mới sanh thằng Hai xong, chiều hôm đó ông sa đà nhậu nhẹt thịt chó cuốn lá mơ tam thể với lòng heo chấm mắm tôm vắt chanh. Bữa đó ông thượng thổ hạ tả. Thiệt tình ông hành tui gần chết. Ta nói tui thì mới sanh xong, thằng Hai thì còn đỏ hon hỏn, mà tui là tui liều mình chạy qua nhà thím Năm Bình, quẳng đại thằng nhỏ cho bả, rồi te te chạy đi rước thầy kiếm thuốc cho ông. Thiệt tình bữa đó là ông hành tôi phóng như ma chạy lướt chân trên mặt cỏ để kiếm cho ra thầy rước về nhà đổ thuốc cho ông…
Ông Tư cự nự,
— Bà nói chuyện nghe thấy mắc cười. Bà mần tuồng làm như là bà khó chịu khi biết tui tốt bụng không dễ bị Tào Tháo rượt chạy có cờ…
Ông Tư ngồi xuống ghế, tuồng như muốn kể chuyện,
— Chuyện là như thế này. Mới lúc nãy coi TV, tới phần tin tức, tui thấy người ta bàn tán về câu chuyện của một người phụ nữ được bác sĩ thẩm mỹ sửa lại cái mặt.
Dì Tư khịt mũi,
— Mần chi mà phải mò tới viện thẩm mỹ sửa da sửa mặt. Bà này nhiêu tuổi rồi? Dư tiền dư bạc quá mà.
Ông Tư cự nự,
— Bà, chưa chi đã nghĩ xấu cho người ta. Cái bà này không biết bao nhiêu tuổi, nhưng bị chó cắn nát bấy khuôn mặt... Nhưng cũng còn hên cho bả. Bị chó dữ cắn, cái mặt nát bấy như tương, nhưng bác sĩ thẩm mỹ sửa lại được cái cằm, cái mũi, và cái môi, cho nên khuôn mặt trở lại bình thường, gần như nguyên vẹn.
Ông Tư tâm sự,
— Thấy chuyện người tui lại nhớ tới chuyện mình.
Dì Tư nhăn vầng trán,
— Chuyện người thì tui hiểu rồi. Còn chuyện mình, chuyện mình là chuyện chi?
Ông Tư xuống giọng,
— Vợ chồng mình sống tới tuổi này, nhìn miết bóng mình trong gương, tui thấy tóc muối nhiều hơn tiêu. Tui nghiệm ra một điều, càng sống lâu càng thêm nhiều cơ hội khiến khuôn mặt bị biến dạng. Khổng Tử nói, “Nhân chi sơ tính bổn thiện”, con người nguyên thủy là tốt lành. Nhưng thời gian cứ đẩy tới miết khiến tôi thiệt tình nhiều khi không còn nhận ra khuôn mặt của chính mình. Tôi thấy trên đời này chỉ có một mình Chúa Giêsu là còn nguyên vẹn hình hài, trắng tinh vẫn là trắng tinh như tuyết, trước sau khuôn mặt của Chúa không hề thay đổi.
Dì Tư chép miệng,
— Chiện! Chúa Giêsu mà! Làm sao mà mình sánh nổi được với Chúa. Ông còn nhớ cái tuồng mà Chúa Giêsu biến hình ở trên núi hay không?
Ông Tư sửa lưng vợ,
— Bà! Sao lại có cái vụ tuồng tích ở đây. Bài Tin Mừng Chúa biến hình trên núi mà bà làm cứ y như là tuồng Võ Tòng Đả Hổ hay là Tiếng Trống Mê Linh không bằng.
Dì Tư cười giả lả,
— Ừ, thì bài Tin Mừng… Tui là tui khoái cái bài Phúc Âm mà Chúa biến hình ở trên núi Tabo. Tôi nhớ hồi còn nhỏ, nghe mấy bà dì phước dạy giáo lý nói là nếu mà mình chịu khó siêng năng đi lễ Misa, đọc kinh lần chuỗi Mân Côi, ngoan ngoãn với tía má thì áo rửa tội của mình lúc nào cũng sạch sẽ trắng tinh y như áo của Chúa Giêsu lúc Ngài biến hình ở trên núi vậy. Nghe nói vậy, tui khoái quá, te te đi lễ Misa ngày hai bận. Sáng sớm tinh mơ, chuông nhà thờ vừa đổ là tui lục đục ngồi dậy đi lễ với tía má. Chiều, ở nhà tui hấp tấp nấu cơm cho lè lẹ để còn kịp đi lễ chiều. Tối khuya, nhiều khi tui còn nhắc tía má đọc kinh Mân Côi nữa. Hồi đó tía má cứ nói là mai rày lớn lên tui sẽ đi tu. Nghe vậy, tui cũng khoái tê tê trong bụng, tính đi tu thiệt tình… Ai dè, tự nhiên ở đâu trên trời rớt xuống cái bịch cậu Tư Cường đi ngang qua nhà, rồi là bà mai mang trầu cau tới…
Ông Tư ngắt ngang lời vợ,
— Nè, bà đừng có đổ ngang là tại tui cho nên bà mất đi cơ hội làm dì phước đó nghen…
— Không, tui đâu có muốn nói là tại ai. Bởi tại ông nhắc tới vụ Chúa biến hình khiến tui nhớ lại chiện xưa tích cũ mà thôi.
Ông Tư quay lại chuyện cũ,
— Nghe chuyện của người đàn bà bị chó dữ cắn hư khuôn mặt, tui nhớ tới chuyện của ông họa sĩ Leonardo da Vinci với bức tranh Bữa Tiệc Ly. Ổng họa sĩ bữa đó ổng chọn vẽ người đầu tiên trong bức tranh là Chúa Giêsu. Cái người làm mẫu cho Chúa Giêsu, ông Leonardo nghĩ ông phải kiếm một người có khuôn mặt của nhân hậu, từ bi, và cao thượng. Thật may mắn cho ổng, chỉ trong vòng một thời gian ngắn mà ổng đã kiếm ra được người mẫu cho Chúa Giêsu. Sau khi vẽ xong Chúa, nhà họa sĩ lại đi kiếm mười một người mẫu khác cho mười một vị tông đồ. Sau cùng, ổng mới đi kiếm người mẫu cho Giuđa, một người mà theo như ông, phải có khuôn mặt nham hiểm, bất lương, và gian tham. Nhưng không như những người mẫu trước đó, ông họa sĩ mất một khoảng thời gian khá dài mới kiếm ra được nhân vật người mẫu cho Giuđa đang ngồi ngồi ăn xin ở chợ. Mang người hành khất về nhà mình, chỉ vào bức tranh đang vẽ dở dang, ông giải thích cho người ăn mày biết công việc mà ông đang làm. Thật là bất ngờ, khi người ăn mày nhìn thấy hình Chúa Giêsu trong bức tranh, anh ta bật khóc nức nở. Ông họa sĩ thắc mắc, hỏi tại sao. Ông ăn mày mới trả lời, “Người mẫu cho Chúa Giêsu trong bức tranh chính là tôi của mười năm về trước”.
Dì Tư chép miệng,
— Nghe ông kể chiện mà tui bắt rùng mình ớn lạnh. Tự dưng tui cũng muốn đi soi kiếng coi khuôn mặt của mình đã biến đổi tới đâu.
— Bây giờ bà còn tưởng tui bị Tào Tháo rượt nữa hay không?
Dì Tư thắc mắc,
— Lúc nãy ông vừa mới nói đó, “Nhân chi sơ, tính bổn thiện”. Nhưng tui không hiểu tại sao người ta lại thay đổi không còn tính bổn thiện nữa vậy hả ông? Cái này chắc là ông rành hơn tui rồi đa…
— Thì cũng có nhiều lý do. Nhưng tôi thì tôi nghĩ cũng tại cái môi trường sống mà thôi. Bà còn nhớ ông bà mình cứ hay nói, “Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài”, hay là “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” hay không? Cái mặt đang tròn phúc hậu như cô Thúy Vân mà đưa vào cái ống tre ở riết thì cũng biến dạng dài thoòng. Tôi mà cứ giỡn chơi với mực, có ngày mực đổ vào áo hóa ra đen thui. Cho nên tôi nhớ có chuyện kể là Tể Tướng Án Anh của nước Tề có một lần có dịp đi công du qua nước Sở. Muốn làm bỉ mặt của nước Tề và Án Anh, vua nước Sở hồi đó bày kế, trong khi nhà vua và Án Anh đang đàm đạo, từ bên ngoài quân lính mang vào một người thanh niên mặc y phục của người nước Tề, tay chân bị xiềng xích. Vua nước Sở mới hỏi quân lính, “Người thanh niên đó có tội chi mà bị xiềng xích như vậy?”. Quân lính mới nói, “Tâu bệ hạ, người thanh niên này không phải là người Sở, nhưng nguyên gốc là dân nước Tề, nay bị bắt vì tội ăn cắp”. Nghe quân lính nói thế, vua nước Sở mới quay sang nói với Án Anh, “Bộ nước Tề có nhiều người ăn cắp lắm hay sao?”. Nghe vua hỏi, Án Anh mặt không biến sắc, nhưng điềm tĩnh trả lời, “Thần nghe nói quất của Giang Nam nguyên thủy là loại quất ngọt. Nhưng khi mang qua trồng bên đất Giang Bắc, quất ngọt hóa ra quất chua. Nay anh chàng thanh niên này nguyên thủy là người nước Tề, ở bên nước Tề, sống một đời sống lương thiện cho đến khi dọn nhà qua sinh sống làm ăn ở bên đất Sở, khi đó lại hóa ra quân trộm đạo cướp cạn”. Vua nước Sở nghe nói vậy, giận tím mặt, vẫy tay cho quân sĩ kéo người thanh niên ra ngoài.
Thím Tư khen,
— Chà, cái ông Án Anh này thiệt là lanh lợi đa. Trả lời như vậy thì còn ai nói cho lợi với ổng. Người xưa ta nói sao mà lợi khẩu quá hén.
Ông Tư đưa ngón tay trỏ ra dấu,
— Nơi chốn mình ở chỉ là một. Còn cái nguyên nhân thứ hai khiến cho người ta mất đi cái tính bổn thiện thì lại có liên quan tới những cái chọn lựa trong đời sống hằng ngày…
Dì Tư nóng nảy,
— Cái này ông phải giải thích thêm cho tôi được hanh thông rồi đa.
— Bà còn nhớ câu chuyện của bà Evà ăn trái cấm hay không?
— Tuồng đó thì ai còn lạ chi. Nhưng mà ông lôi chuyện bà Evà vào trong đây để làm chi vậy?
Ông Tư trợn mắt,
— Để làm chi? Bà nói nghe mắc cười. Bộ bà không thấy rõ ràng là bà Evà có chọn lựa hay sao? Hoặc ăn hoặc không ăn. Nhưng cuối cùng, bà ta chọn, và bởi cái chọn lựa khờ dại này, hai vợ chồng mất đi khuôn mặt thiên đàng. Tệ hơn nữa, bởi cái chọn lựa của Evà, của Adong, từ khuôn mặt trần gian này lại nảy sinh ra khuôn mặt hung thủ của Cain và khuôn mặt nạn nhân của Abel, nối tiếp theo sau là những khuôn mặt của xác chết nổi lềnh bềnh trên dòng nước Đại Hồng Thủy. Đó, bà thấy chưa?
Dì Tư như chợt nhớ ra,
— Tôi nhớ có lần tụi tui thắc mắc hỏi cha linh hướng của Hội Legio về sự khác nhau giữa tội nhẹ và tội nặng. Có người còn hỏi, “Nếu khai thuế hơi quá tay một chút, rồi lấy số tiền đó gửi về cho các trại mồ côi ở bên Việt Nam, làm như vậy có được hay không?”.
Ông Tư hỏi vợ,
— Rồi cha linh hướng nói làm sao?
— Thì cha cũng kể câu chuyện của ông họa sĩ Leonardo da Vinci và người mẫu cho Chúa Giêsu và Giuđa. Sau cùng ổng nói, “Nếu cứ chọn lựa thực hành những cái chọn lựa nghèo nàn trong đời sống, thì từ người làm mẫu cho Chúa Giêsu, mình sẽ trở thành người làm mẫu cho Giuđa chẳng mấy hồi”.
Lời Nguyện
Lạy Chúa, xin sửa lại những đường nét hư hỏng trên khuôn mặt của chúng con bởi những cái chọn lựa nghèo nàn trong đời sống hằng ngày của chúng con.
(Trích trong Niềm Tin Việt Nam: Mật Mã 8:43 do nhà xuất bản Dân Chúa Úc Châu xuất bản tháng 12, 2007).
www.nguyentrungtay.com
LM Nguyễn Trung Tây, SVD
Niềm tin Việt Nam minh họa trong dạng truyện ngắn về những đời sống niềm tin của người Việt Nam, không phải trong quá khứ, cũng không phải trong tương lai, nhưng ngay trong ngày hôm nay và ngay bây giờ. Đọc Niềm tin Việt Nam, có thể bạn sẽ nhận ra những nhân vật xuất hiện trong Niềm tin Việt Nam chính là bạn, hoặc những người thân trong gia đình, hoặc những người hàng xóm, hoặc những người tín hữu trong xứ đạo của chính bạn.
http://vietcatholic.net/pics/26102007Shadow%20of%20time.JPG
Bóng thời gian, Ảnh Nguyễn Trung Tây
Dì Tư hỏi chồng,
— Ông mần chi mà tui thấy ông cứ loay hoay đi ra đi vô trong toilet, rồi lại đứng hằng giờ ờ trỏng săm soi trước cái kiếng? Bộ ông đau bụng hay sao? Có cần uống thuốc hay không? Hay là để tui cạo gió cho. Trời lóng nầy nắng đổ lửa như than hầm ở trong lò, dễ bị Tào Tháo rượt lắm đó nghen.
Ông Tư bông lơn,
— Tui hổng có sao. Tui là người tốt cho nên bụng cũng tốt theo. Ta nói là Tào Tháo có muốn rượt tui, e cũng khó lắm. Bà còn nhớ hôm nọ lúc hai vợ chồng mình về Việt Nam thăm họ hàng ở bển hay không. Ta nói trước khi lên phi cơ, tui là cũng hơi ngần ngại bởi nghe nói nhiều người về Việt Nam uống nước ở bển rồi bị Tào Tháo rượt chạy có cờ. Nhưng mới bước được mấy bước chân đầu tiên trên đường làng thì ta nói thiệt tình… Gần ba mươi năm trời không gặp được bà con chòm xóm, giờ tự dưng gặp lại biết bao nhiêu là người, tui vui quá xá, cho nên sang tới ngày thứ hai là tui bắt đầu sa đà, gặp thịt chó ăn thịt chó, đụng nước mưa uống nước mưa. Nói không phải là tui lên mặt song tàn, nhưng thiệt tình trời cho tui cái bụng tốt. Gần ba mươi năm xa quê hương, về Việt Nam ăn thịt chó nướng vỉ ngay bên lề đường, uống nước mía xay ngay ngoài chợ sáng trưa chiều tối đủ bốn cữ mà vẫn tỉnh bơ như không!
— Ông đừng có tưởng là ông ngon! Chưa tới lúc Tào Tháo mở sổ gọi tên ông một lần nữa đâu. Ông đừng có quên hồi xưa, lúc tui mới sanh thằng Hai xong, chiều hôm đó ông sa đà nhậu nhẹt thịt chó cuốn lá mơ tam thể với lòng heo chấm mắm tôm vắt chanh. Bữa đó ông thượng thổ hạ tả. Thiệt tình ông hành tui gần chết. Ta nói tui thì mới sanh xong, thằng Hai thì còn đỏ hon hỏn, mà tui là tui liều mình chạy qua nhà thím Năm Bình, quẳng đại thằng nhỏ cho bả, rồi te te chạy đi rước thầy kiếm thuốc cho ông. Thiệt tình bữa đó là ông hành tôi phóng như ma chạy lướt chân trên mặt cỏ để kiếm cho ra thầy rước về nhà đổ thuốc cho ông…
Ông Tư cự nự,
— Bà nói chuyện nghe thấy mắc cười. Bà mần tuồng làm như là bà khó chịu khi biết tui tốt bụng không dễ bị Tào Tháo rượt chạy có cờ…
Ông Tư ngồi xuống ghế, tuồng như muốn kể chuyện,
— Chuyện là như thế này. Mới lúc nãy coi TV, tới phần tin tức, tui thấy người ta bàn tán về câu chuyện của một người phụ nữ được bác sĩ thẩm mỹ sửa lại cái mặt.
Dì Tư khịt mũi,
— Mần chi mà phải mò tới viện thẩm mỹ sửa da sửa mặt. Bà này nhiêu tuổi rồi? Dư tiền dư bạc quá mà.
Ông Tư cự nự,
— Bà, chưa chi đã nghĩ xấu cho người ta. Cái bà này không biết bao nhiêu tuổi, nhưng bị chó cắn nát bấy khuôn mặt... Nhưng cũng còn hên cho bả. Bị chó dữ cắn, cái mặt nát bấy như tương, nhưng bác sĩ thẩm mỹ sửa lại được cái cằm, cái mũi, và cái môi, cho nên khuôn mặt trở lại bình thường, gần như nguyên vẹn.
Ông Tư tâm sự,
— Thấy chuyện người tui lại nhớ tới chuyện mình.
Dì Tư nhăn vầng trán,
— Chuyện người thì tui hiểu rồi. Còn chuyện mình, chuyện mình là chuyện chi?
Ông Tư xuống giọng,
— Vợ chồng mình sống tới tuổi này, nhìn miết bóng mình trong gương, tui thấy tóc muối nhiều hơn tiêu. Tui nghiệm ra một điều, càng sống lâu càng thêm nhiều cơ hội khiến khuôn mặt bị biến dạng. Khổng Tử nói, “Nhân chi sơ tính bổn thiện”, con người nguyên thủy là tốt lành. Nhưng thời gian cứ đẩy tới miết khiến tôi thiệt tình nhiều khi không còn nhận ra khuôn mặt của chính mình. Tôi thấy trên đời này chỉ có một mình Chúa Giêsu là còn nguyên vẹn hình hài, trắng tinh vẫn là trắng tinh như tuyết, trước sau khuôn mặt của Chúa không hề thay đổi.
Dì Tư chép miệng,
— Chiện! Chúa Giêsu mà! Làm sao mà mình sánh nổi được với Chúa. Ông còn nhớ cái tuồng mà Chúa Giêsu biến hình ở trên núi hay không?
Ông Tư sửa lưng vợ,
— Bà! Sao lại có cái vụ tuồng tích ở đây. Bài Tin Mừng Chúa biến hình trên núi mà bà làm cứ y như là tuồng Võ Tòng Đả Hổ hay là Tiếng Trống Mê Linh không bằng.
Dì Tư cười giả lả,
— Ừ, thì bài Tin Mừng… Tui là tui khoái cái bài Phúc Âm mà Chúa biến hình ở trên núi Tabo. Tôi nhớ hồi còn nhỏ, nghe mấy bà dì phước dạy giáo lý nói là nếu mà mình chịu khó siêng năng đi lễ Misa, đọc kinh lần chuỗi Mân Côi, ngoan ngoãn với tía má thì áo rửa tội của mình lúc nào cũng sạch sẽ trắng tinh y như áo của Chúa Giêsu lúc Ngài biến hình ở trên núi vậy. Nghe nói vậy, tui khoái quá, te te đi lễ Misa ngày hai bận. Sáng sớm tinh mơ, chuông nhà thờ vừa đổ là tui lục đục ngồi dậy đi lễ với tía má. Chiều, ở nhà tui hấp tấp nấu cơm cho lè lẹ để còn kịp đi lễ chiều. Tối khuya, nhiều khi tui còn nhắc tía má đọc kinh Mân Côi nữa. Hồi đó tía má cứ nói là mai rày lớn lên tui sẽ đi tu. Nghe vậy, tui cũng khoái tê tê trong bụng, tính đi tu thiệt tình… Ai dè, tự nhiên ở đâu trên trời rớt xuống cái bịch cậu Tư Cường đi ngang qua nhà, rồi là bà mai mang trầu cau tới…
Ông Tư ngắt ngang lời vợ,
— Nè, bà đừng có đổ ngang là tại tui cho nên bà mất đi cơ hội làm dì phước đó nghen…
— Không, tui đâu có muốn nói là tại ai. Bởi tại ông nhắc tới vụ Chúa biến hình khiến tui nhớ lại chiện xưa tích cũ mà thôi.
Ông Tư quay lại chuyện cũ,
— Nghe chuyện của người đàn bà bị chó dữ cắn hư khuôn mặt, tui nhớ tới chuyện của ông họa sĩ Leonardo da Vinci với bức tranh Bữa Tiệc Ly. Ổng họa sĩ bữa đó ổng chọn vẽ người đầu tiên trong bức tranh là Chúa Giêsu. Cái người làm mẫu cho Chúa Giêsu, ông Leonardo nghĩ ông phải kiếm một người có khuôn mặt của nhân hậu, từ bi, và cao thượng. Thật may mắn cho ổng, chỉ trong vòng một thời gian ngắn mà ổng đã kiếm ra được người mẫu cho Chúa Giêsu. Sau khi vẽ xong Chúa, nhà họa sĩ lại đi kiếm mười một người mẫu khác cho mười một vị tông đồ. Sau cùng, ổng mới đi kiếm người mẫu cho Giuđa, một người mà theo như ông, phải có khuôn mặt nham hiểm, bất lương, và gian tham. Nhưng không như những người mẫu trước đó, ông họa sĩ mất một khoảng thời gian khá dài mới kiếm ra được nhân vật người mẫu cho Giuđa đang ngồi ngồi ăn xin ở chợ. Mang người hành khất về nhà mình, chỉ vào bức tranh đang vẽ dở dang, ông giải thích cho người ăn mày biết công việc mà ông đang làm. Thật là bất ngờ, khi người ăn mày nhìn thấy hình Chúa Giêsu trong bức tranh, anh ta bật khóc nức nở. Ông họa sĩ thắc mắc, hỏi tại sao. Ông ăn mày mới trả lời, “Người mẫu cho Chúa Giêsu trong bức tranh chính là tôi của mười năm về trước”.
Dì Tư chép miệng,
— Nghe ông kể chiện mà tui bắt rùng mình ớn lạnh. Tự dưng tui cũng muốn đi soi kiếng coi khuôn mặt của mình đã biến đổi tới đâu.
— Bây giờ bà còn tưởng tui bị Tào Tháo rượt nữa hay không?
Dì Tư thắc mắc,
— Lúc nãy ông vừa mới nói đó, “Nhân chi sơ, tính bổn thiện”. Nhưng tui không hiểu tại sao người ta lại thay đổi không còn tính bổn thiện nữa vậy hả ông? Cái này chắc là ông rành hơn tui rồi đa…
— Thì cũng có nhiều lý do. Nhưng tôi thì tôi nghĩ cũng tại cái môi trường sống mà thôi. Bà còn nhớ ông bà mình cứ hay nói, “Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài”, hay là “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” hay không? Cái mặt đang tròn phúc hậu như cô Thúy Vân mà đưa vào cái ống tre ở riết thì cũng biến dạng dài thoòng. Tôi mà cứ giỡn chơi với mực, có ngày mực đổ vào áo hóa ra đen thui. Cho nên tôi nhớ có chuyện kể là Tể Tướng Án Anh của nước Tề có một lần có dịp đi công du qua nước Sở. Muốn làm bỉ mặt của nước Tề và Án Anh, vua nước Sở hồi đó bày kế, trong khi nhà vua và Án Anh đang đàm đạo, từ bên ngoài quân lính mang vào một người thanh niên mặc y phục của người nước Tề, tay chân bị xiềng xích. Vua nước Sở mới hỏi quân lính, “Người thanh niên đó có tội chi mà bị xiềng xích như vậy?”. Quân lính mới nói, “Tâu bệ hạ, người thanh niên này không phải là người Sở, nhưng nguyên gốc là dân nước Tề, nay bị bắt vì tội ăn cắp”. Nghe quân lính nói thế, vua nước Sở mới quay sang nói với Án Anh, “Bộ nước Tề có nhiều người ăn cắp lắm hay sao?”. Nghe vua hỏi, Án Anh mặt không biến sắc, nhưng điềm tĩnh trả lời, “Thần nghe nói quất của Giang Nam nguyên thủy là loại quất ngọt. Nhưng khi mang qua trồng bên đất Giang Bắc, quất ngọt hóa ra quất chua. Nay anh chàng thanh niên này nguyên thủy là người nước Tề, ở bên nước Tề, sống một đời sống lương thiện cho đến khi dọn nhà qua sinh sống làm ăn ở bên đất Sở, khi đó lại hóa ra quân trộm đạo cướp cạn”. Vua nước Sở nghe nói vậy, giận tím mặt, vẫy tay cho quân sĩ kéo người thanh niên ra ngoài.
Thím Tư khen,
— Chà, cái ông Án Anh này thiệt là lanh lợi đa. Trả lời như vậy thì còn ai nói cho lợi với ổng. Người xưa ta nói sao mà lợi khẩu quá hén.
Ông Tư đưa ngón tay trỏ ra dấu,
— Nơi chốn mình ở chỉ là một. Còn cái nguyên nhân thứ hai khiến cho người ta mất đi cái tính bổn thiện thì lại có liên quan tới những cái chọn lựa trong đời sống hằng ngày…
Dì Tư nóng nảy,
— Cái này ông phải giải thích thêm cho tôi được hanh thông rồi đa.
— Bà còn nhớ câu chuyện của bà Evà ăn trái cấm hay không?
— Tuồng đó thì ai còn lạ chi. Nhưng mà ông lôi chuyện bà Evà vào trong đây để làm chi vậy?
Ông Tư trợn mắt,
— Để làm chi? Bà nói nghe mắc cười. Bộ bà không thấy rõ ràng là bà Evà có chọn lựa hay sao? Hoặc ăn hoặc không ăn. Nhưng cuối cùng, bà ta chọn, và bởi cái chọn lựa khờ dại này, hai vợ chồng mất đi khuôn mặt thiên đàng. Tệ hơn nữa, bởi cái chọn lựa của Evà, của Adong, từ khuôn mặt trần gian này lại nảy sinh ra khuôn mặt hung thủ của Cain và khuôn mặt nạn nhân của Abel, nối tiếp theo sau là những khuôn mặt của xác chết nổi lềnh bềnh trên dòng nước Đại Hồng Thủy. Đó, bà thấy chưa?
Dì Tư như chợt nhớ ra,
— Tôi nhớ có lần tụi tui thắc mắc hỏi cha linh hướng của Hội Legio về sự khác nhau giữa tội nhẹ và tội nặng. Có người còn hỏi, “Nếu khai thuế hơi quá tay một chút, rồi lấy số tiền đó gửi về cho các trại mồ côi ở bên Việt Nam, làm như vậy có được hay không?”.
Ông Tư hỏi vợ,
— Rồi cha linh hướng nói làm sao?
— Thì cha cũng kể câu chuyện của ông họa sĩ Leonardo da Vinci và người mẫu cho Chúa Giêsu và Giuđa. Sau cùng ổng nói, “Nếu cứ chọn lựa thực hành những cái chọn lựa nghèo nàn trong đời sống, thì từ người làm mẫu cho Chúa Giêsu, mình sẽ trở thành người làm mẫu cho Giuđa chẳng mấy hồi”.
Lời Nguyện
Lạy Chúa, xin sửa lại những đường nét hư hỏng trên khuôn mặt của chúng con bởi những cái chọn lựa nghèo nàn trong đời sống hằng ngày của chúng con.
(Trích trong Niềm Tin Việt Nam: Mật Mã 8:43 do nhà xuất bản Dân Chúa Úc Châu xuất bản tháng 12, 2007).
www.nguyentrungtay.com
LM Nguyễn Trung Tây, SVD